Bài tập hóa 11 nâng cao chương 3 năm 2024

  • 1. 11 T NG H P LÝ THUY T & BÀI T P CƠ B N - NÂNG CÁO T P 1 HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG ĐH BÁCH KHOA ĐÀ N NG Sưu T m & Biên So n - TRƯ NG ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h th y Hoàng Thái Vi t Sđt: 01695316875 Gmail : [email protected] Face: https://www.facebook.com/ttbdgdhtv Trang chia s tài li u c a th y : http://www.slideshare.net/barackobamahtv Tài li u dùng cho h c sinh 11 t h c và các giáo viên d y thêm ngoài gi . Đà N ng 2015
  • 2. I N LI §1. S I N LI. PHÂN LO I CÁC CH T I N LI A. Tóm t t lí thuy t I. S I N LI 1. nh nghĩa: - S i n li: là quá trình phân li các ch t trong nư c ra ion. - Ch t i n li: là nh ng ch t tan trong nư c phân li ra ion. Do ó dung d ch ch t i n li d n i n ư c. Ví d : NaCl là ch t i n li; còn ư ng saccarozơ không ph i là ch t i n li m c dù nó tan ư c trong nư c nhưng không phân li ra các ion. 2. i n li (ααα) và ch t i n li m nh, y u - i n li α (anpha) c a ch t i n li là t s phân t phân li ra ion (n) và t ng s phân t hoà tan (n0). α = on n ; 0 < α ≤ 1, n u tính theo ph n trăm thì 0% < α ≤ 100% Thí d , trong dung d ch CH3COOH 0,043M, c 100 phân t CH3COOH hoà tan thì ch có 2 phân t phân li ra ion, i n li là: α = 100 2 = 0,02 hay 2%. - N u α = 0, quá trình i n li không x y ra, ó là ch t không i n li. - N u α = 1, ó là ch t i n li m nh, khi tan trong nư c các phân t hoà tan u phân li ra ion. Ví d : + Các axit m nh như HCl, HNO3 , HBr, H2SO4, HClO4 ,... + Các bazơ m nh như NaOH, KOH, Ba(OH)2 , Ca(OH)2... + Mu i tan: NaCl, KNO3, Na2SO4, BaCl2, AgNO3, ZnCl2, K3PO4... - N u 0 < α < 1, ó là các ch t i n li y u, khi tan trong nư c, ch có m t ph n s phân t hoà tan phân li ra ion, ph n còn l i v n t n t i dư i d ng phân t trong dung d ch. Ví d : + Các axit y u như CH3COOH, H2S, H2CO3, H2SO3, HClO... + Các bazơ y u như Mg(OH)2, Cu(OH)2… Thí d : CH3COOH CH3COO- + H+ HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 3. cân b ng i n li ư c kí hi u K i n li * Khi pha loãng dung d ch, i n li c a các ch t i n li u tăng. B. Các d ng bài t p và phương pháp gi i D ng 1:Tính n ng các ion trong dung d ch ch t i n li Phương pháp gi i + Vi t phương trình i n li c a các ch t. + Căn c vào d ki n và yêu c u c a u bài, bi u di n s mol các ch t trong phương trình theo t ng th i i m (ban u, ph n ng,cân b ng) ho c áp d ng C=Co. α. Ví d 1. Tr n 100 ml dung d ch NaCl 0,10M v i 100ml dung d ch Na2SO4 0,10M. Xác nh n ng các ion có m t trong dung d ch. L i gi i NaCl, Na2SO4 là nh ng ch t i n li m nh nên ta có NaCl → Na+ + Cl- (1); Na2SO4 → 2Na+ + SO4 2- (2) 0,01 0,01 0,01 ; 0,01 0,02 0,01 [Na+ ] = 1,01,0 02,001,0 + + = 0,15M; [Cl- ] = 0,05M; [SO4 2- ]= 0,05M Ví d 2. Tính n ng mol c a các ion CH3COOH, CH3COO- , H+ t i cân b ng trong dung d ch CH3COOH 0,1M có α = 1,32%. Bài gi i CH3COOH H+ + CH3COO- (1) Ban u: Co 0 0 Ph n ng: Co. α Co. α Co. α Cân b ng: Co(1-α) Co. α Co. α V y: [H+ ]= [CH3COO- ] = α.Co = 0,1. 1,32.10-2 M = 1,32.10-3 M [CH3COOH] = 0,1M – 0,00132M = 0,09868M D ng 2: Tính i n li ααα c a dung d ch ch t Phương pháp gi i + Vi t phương trình i n li c a các ch t. HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 4. di n s mol các ch t trong phương trình theo t ng th i i m (ban u, ph n ng,cân b ng) tùy theo yêu c u và d ki n bài toán. + Xác nh n ng ch t (s phân t ) ban u, n ng ch t (s phân t ) tr ng thái cân b ng, suy ra n ng ch t (s phân t ) ã ph n ng (phân li). + i n li α = on n = o N N = o C C Ví d 1. Trong 1 lít dung d ch CH3COOH 0,02M có ch a 1,2407.1022 phân t chưa phân li và ion. Tính i n li α c a CH3COOH t i n ng trên, bi t N0=6,022.1023 . Bài gi i 3 OOHCH Cn = 0,02 mol → S phân t ban u là: n0 = 1. 0,02.6,022.1023 = 1,2044.1022 phân t CH3COOH H+ + CH3COO- (1) Ban u n0 Ph n ng n n n Cân b ng (n0-n) n n tr ng thái cân b ng có t ng s phân t chưa phân li và các ion là: (n0 – n) + n + n = 1,2047.1022 Suy ra: n = 1,2047.1022 – 1,2044.1022 = 0,0363. 1022 (phân t ). V y α = 22 22 0 0,0363.10 0,029 1,2047.10 n n = = hay α = 2,9% Ví d 2. Tính i n li c a axit HCOOH 0,007M trong dung d ch có [H+ ]=0,001M Bài gi i HCOOH + H2O H- + H3O+ Ban u: 0,007 0 Ph n ng: 0,007. α 0,007. α Cân b ng: 0,007(1-α) 0,007. α Theo phương trình ta có: [H+ ] = 0,007. α (M) → 0,007. α= 0,001 α = 0 0,001 0,1428 0,007 C C = = hay α = 14,28%. HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 5. a) Tính i n li c a dung d ch NH3 0,010M. b) i n li thay i ra sao khi - Pha loãng dung d ch ra 50 l n. - Khi có m t NaOH 0,0010M. Bi t: NH3 + H2O NH4 + + OH- ; Kb = ][ ]].[[ 3 4 NH OHNH −+ =10-3,36 Bài gi i a) Tính i n li c a dung d ch NH3 0,010M: NH3 + H2O NH4 + + OH- Kb = 10-3,36 Ban u: Co Co ph n ng: Coα Coα Coα Coα cân b ng: C0(1- α) Coα Coα 2 3,360 10 1 C α α − = − → α = 18,8% b) * Pha loãng dung d ch ra 50 l n: 3NHC = 10-2 : 50 = 2.10-4 M =Co 4 2 3,362.10 10 1 α α − − = − → α = 74,5% i n li tăng vì n ng càng nh m t ion càng ít thì kh năng tương tác gi a các ion t o ch t i n li càng gi m, i n li càng l n. * Khi có m t NaOH 0,0010M: NaOH → Na+ + OH- NH3 + H2O NH4 + + OH- Kb = 10-3,36 (1) Ban u: Co Co 0 1. 10-3 ph n ng: Coα’ Coα’ Coα’ (Coα’ +10-3 ) cân b ng: C0(1- α’) Coα’ (Coα’ +10-3 ) Vì Co = 0,01M → 3 3,360 0 0 ( ' 10 ). ' 10 (1 '). C C C α α α − −+ = − → α’ = 14,9% <18,8% Nh n xét: α gi m vì OH- c a NaOH làm chuy n d ch cân b ng (1) sang trái. HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 6. Tính pH c a dung d ch khi bi t i n li ααα và h ng s Ka , Kb Phương pháp gi i + Vi t phương trình i n li c a các ch t. + Bi u di n s mol các ch t trong phương trình theo t ng th i i m (ban u, ph n ng, cân b ng) tùy theo yêu c u và d ki n bài toán. + V i các ch t i n li y u là axit HA: HA H+ + A- . H ng s i n li: + - [H ].[A ] [HA] aK = + V i các ch t i n li y u là bazơ BOH: BOH B+ + OH - . H ng s i n li: + - [B ].[OH ] [BOH] bK = + [H+ ].[OH- ] = 10-14 + Tính pH c a dung d ch axit: Xác nh n ng mol/l c a ion H+ trong dung d ch tr ng thái cân b ng → pH=-lg([H+ ]) +Tính pH c a dung d ch bazơ: Xác nh n ng mol/l c a ion OH- trong dung d ch tr ng thái cân b ng → [H+ ]→ pH, ho c pH = 14-pOH= 14+lg([OH- ]). Ví d 1. Cho cân b ng trong dung d ch:CH3COOH + H2O CH3COO- + H3O+ Tính pH c a dung d ch CH3COOH 0,1M (Ka = 1,75.10-5 ). Bài gi i CH3COOH + H2O CH3COO- + H3O+ Ban u 0,1 0 0 Ph n ng x x x Cân b ng 0,1 - x x x Ka = ][ ]][[ 3 33 COOHCH COOCHOH −+ = )1,0( 2 x x − = 1,75.10-5 Gi s x << 0,1; ta có x2 = 1,75.10-6 → x = 1,32.10-3 (tho mãn i u gi s ) V y [H+ ] = 1,32.10-3 → pH = 2,9. Ví d 2. a. Tính pH c a dung d ch Ba(OH)2 0,025 M có α = 0,8 b. Tính pH c a dung d ch CH3COOH 0,01 M có α = 4,25% HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 7. Ba(OH)2 → Ba2+ + 2OH- Ban u: 0,025 0 0 Ph n ng: 0,025.α 0,025.α 2.0,025.α Còn l i: 0,025(1-α) 0,025.α 2.0,025.α Theo phương trình: [OH- ] = 2.0,025. α = 2.0,025. 0,8 = 0,04 M Do tích s ion c a nư c: [H+ ].[OH- ] = 10-14 nên [H+ ] = 14 1410 25.10 0,04 − − = V y pH = -lg(25.10-14 ) = 12,60. b. CH3COOH + H2O CH3COO- + H3O+ Ban u: 0,01 0 0 Ph n ng: 0,01. α 0,01. α 0,01. α Cân b ng: 0,01(1-α) 0,01. α 0,01. α [H3O+ ]= [H+ ] = 0,01. α= 0,01.0,0425= 4,25.10-4 V y pH = -lg(4,25.10-4 ) = 3,372. C. Bài t p ôn luy n Bài 1. a. Tính n ng mol/l c a ion Ca2+ , OH- trong dung d ch Ca(OH)2 0,025 M có α = 0,8. b. Tính n ng mol/l c a ion CH3COO- , H+ trong dung d ch CH3COOH 0,01 M có α = 4,25%. Bài 2. Tính n ng mol/l c a các ion trong dung d ch CH3COONa 1,087mol/l, bi t h ng s phân li bazơ c a CH3COO- là Kb = 5,75.10-10 . Bài 3. Tính n ng mol/l c a các ion trong dung d ch HNO2 0,100 mol/l. Bi t h ng s phân li c a axit HNO2 là Ka = 4,0.10-10 . Bài 4. Tính th tích dung d ch KOH 14% ( d= 1,128 g/ml) có ch a s mol OH- b ng s mol OH- có trong 0,2 lít dung d ch NaOH 5M. Bài 5. Tính n ng mol c a ion H+ trong dung d ch NH4Cl 0,1 M. Bi t h ng s phân li bazơ Kb(NH3) = 1,8.10-5 . HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 8. i n ly α và pH c a dung d ch HCOOH 1M và dung d ch HCOOH 10–2 M. Bi t h ng s Ka c a HCOOH là 1,7. 10– 4 . So sánh α c a HCOOH 2 dung d ch . Gi i thích. Bài 7. a. Metytamin trong nư c có x y ra ph n ng: CH3NH2 + H2O CH3NH3 + + OH- H ng s bazơ Kb = 4.10-4 . Hãy tính i n li c a metylamin, bi t r ng dung d ch có pH = 12. Tích s ion c a nư c là 10-14 . b. i n li thay i ra sao ( nh tính) n u thêm vào 1 lít metylamin 0,10M: + 0,010 mol HCl. + 0.010 mol NaOH. Bài 8. M t axit CH3COOH 0,1M có Ka=1,58.10-5 . tính phân li c a axit và PH c a dung d ch ch a axit CH3COOH 0,1M. Bài 9. Giá tr PH c a m t axit ơn là 2,536. sau khi pha loãng g p ôi thì PH c a dung d ch là 2,692. a. Tính h ng s phân li c a axit. b. Tính n ng mol/l c a axit ban u. áp s và hư ng d n gi i Bài 1. a. Ba(OH)2 → Ba2+ + 2OH- Ban u: 0,025 0 0 Ph n ng: 0,025.α 0,025.α 2.0,025.α Còn l i: 0,025(1-α) 0,025.α 2.0,025.α Theo phương trình: [OH- ] = 2.0,025. α = 2.0,025. 0,8 = 0,04 M [Ba2+ ] = 0,025. α = 0,025. 0,8 = 0,02 M b. [H3O+ ]= [H+ ] = 0,01. α= 0,01.0,0425= 4,25.10-4 M [CH3COO- ] = [H3O+ ]=4,25.10-4 M. Bài 2. CH3COONa → CH3COO- + Na+ 1,087M 1,087M 1,087M HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 9. + OH- Ban u: 1,087 M 0 0 Ph n ng: 1,087. α 1,087. α 1,087. α Cân b ng: 1,087.(1-α) 1,087. α 1,087. α Ta có: - 3 3 2 [OH ].[ ] (1,087. ).(1,087. ) [ ].[ ] 1,087(1- ) b CH COOH k CH COO H O α α α− = = = 5,75.10-10 . Gi s α 1 nên b qua (1-α). Suy ra: 1,087. α2 = 5,75.10-10 → α= 2,3.10-5 th a mãn i u gi s . V y [ Na+ ] = 1,087M ; [OH- ] = 2,5. 10-5 M. ; [CH3COO- ]=1,086975 M. Bài 3. Tương t bài 2. áp s : α= 6,3245.10-5 ; [H+ ] = [NO2 - ]= 6,3245.10-6 M. Bài 4. nOH - = 0,2.5 = 0,1 mol. V = dd .100 56.0,1.100 35,461 d . (%) 1,128.14 ctm m = d C = = ml Bài 5. NH4Cl → NH4 + + Cl- 0,1 0,1 0,1 NH4 + + H2O NH3 + H3O+ Ban u 0,1 0 0 Cân b ng 0,1 - x x x Ka = ][ ]][[ 4 33 + + NH NHOH = )1,0( 2 x x − ;Ka (NH4 + ) . Kb (NH3) = 10-14 → Ka (NH4 + ) = 10-14 .1,8.10-5 = 5,6.10-10 . Gi s x << 0,1; ta có x2 = 5,6.10-11 ⇒ x = 0,75.10-5 (tho mãn i u gi s ). V y [H+ ] = 0,75.10-5 Bài 6. HCOOH + H2O HCOO- + H3O+ Ban u: 1M 0 0 Ph n ng: α α α Cân b ng: (1-α) α α HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 10. ].[ ] [ ].[ ] (1- ) b O HCOO k HCOOH H O α α − = = = 1,7. 10– 4 Gi s α 1 nên b qua (1-α). Suy ra: α2 = 1,7. 10– 4 → α= 0,013. th a mãn . Hay α= 1,3%. V y [H3O+ ] = 0,013M → pH = 1,8848. + Khi [HCOOH]0 = 0,01M. HCOOH + H2O HCOO- + H3O+ Ban u: 0,01M 0 0 Ph n ng: 0,01α’ 0,01α’ 0,01α’ Cân b ng: 0,01(1-α’) 0,01α’ 0,01 α’ Ta có: + 2 3 2 [H ].[ ] 0,01. ' [ ].[ ] (1- ') b O HCOO k HCOOH H O α α − = = = 1,7. 10– 4 → α’= 0,1222 Hay α’= 12,22% Nh n xét: N ng ban u gi m thì i n li α tăng. Bài 7. a. CH3NH2 + H2O CH3NH3 + + OH- Ban u: Co (M) 0 0 Ph n ng: α. Co Coα Coα Cân b ng: Co(1-α) Coα Coα Ta có: pH = 12 →[H+ ] = 10-12 →[OH- ] = 10-2 M→ Coα= 0,01 2 0. (1- ) b C k α α = = 4.10 -4 → α = 0,03846 b. + Thêm 0,01 mol HCl: HCl ph n ng v i OH- làm cân b ng d ch chuy n theo chi u thu n nên i n li tăng lên. + Thêm 0,010 mol NaOH: NaOH phân li ra ion OH- làm tăng n ng ion OH- , do ó cân b ng d ch chuy n theo chi u ngh ch(sang bên trái), làm i n li gi m xu ng. Bài 8. α= 0,01257 hay α= = 1,257% ; pH = 2,901 Bài 9. a. H ng s phân li c a axit. Ka = 1,83.10-4 b. N ng mol/l c a axit ban u là 0,049M. HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 11. p tr c nghi m Câu 1. Cho các ch t sau: H2S; H2SO3; CH4; SO2; KHCO3; HF; NaClO; C6H6; Ba(OH)2; C12H22O11. S ch t i n li là A. 5. B.6. C.7. D.8. Câu 2. Có 3 dung d ch , m i dung d ch có ch a 1 cation và 1 anion trong s các ion sau (không trùng l p gi a các dung d ch): Ba2+ , Mg2+ , Na+ , PO3- 4, Cl- , và OH- . V y 3 dung d ch ó là: A. Mg3(PO4)2, Ba(OH)2 và NaCl B. Mg(OH)2, Na3PO4 và BaCl2 C. Ba3(PO4)2 , MgCl2 và NaOH. D. MgCl2, Ba(OH)2 và Na3PO4 Câu 3. N u ta kí hi u n, N, C là (s mol, s phân t , n ng ) phân li; no, No, CO là (s mol, s phân t , n ng ) ban u. phân li α chính là A. n/no B. N/No C. C/Co D. t t c u úng Câu 4. Dung d ch axit HA 0,1 M (HA H+ + A- ) có pH=2. v yα có giá tr là A. 0,1 B. 0,01 C. 0,2 D. 0,02 Câu 5. T ng n ng các ion c a dung d ch BaCl2 0,01 M là: A. 0,03M B. 0,04M C. 0,01M D. 0,02M Câu 6 (2007_kh i A): Dung d ch HCl và dung d ch CH3COOH có cùng n ng mol/l, pH c a hai dung d ch tương ng là x và y. Quan h gi a x và y là (gi thi t, c 100 phân t CH3COOH thì có 1 phân t i n li): A. y=x-2. B. y=100x. C. y=x+2. D. y=2x. Câu 7. Trong 1ml dung d ch HNO2 có 5,64.1019 phân t HNO2 và 3,60.1018 ion NO2 - . i n li α c a HNO2 trong dung d ch ó là A. 4,2%. B. 5%. C. 6%. D. 8%. Câu 8. 200ml dung d ch natri sunfat 0,2M i n li hoàn toàn t o ra: A. 0,02mol Na+ , 0,04mol SO4 2- B. 0,04mol Na+ , 0,02mol SO4 2- C. 0,06mol Na+ , 0,04mol SO4 2- D. 0,08mol Na+ , 0,04mol SO4 2- Câu 9. Dung d ch CH3COOH 0,6% có kh i lư ng riêng d = 1g/ml. i n li α =1%. [H+ ] trong dung d ch có giá tr A. 0,100M. B. 0,010M. C. 0,001M. D. 0,020M. HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 12. d ch có ch a t ng s mol ion b ng t ng s mol ion c a dung d ch CaCl2 1M là dung d ch A. Na3PO4 0,5M B. CuSO4 1M C. Fe2(SO4)3 0,05M D. Na2SO4 1M Câu 11. Khi thay i nhi t c a m t dung d ch ch t i n li y u (có n ng không i) thì: A. i n li và h ng s i n li u không thay i B. i n li thay i và h ng s i n li không thay i C. i n li và h ng s i n li u thay i D. i n li không i và h ng s i n li thay i Câu 12. H ng s cân b ng Ka c a axít axetic là 1,8.10-5 . i n li α c a CH3COOH trong dung d ch 0,1 M là: A. 1,43% B. 0,67% C. 1,34% D. 2,34% Câu 13. Cho các axit sau: (1). H3PO4 (Ka = 7,6 . 10-3 ) (2). HOCl (Ka = 5 . 10-8 ) (3). CH3COOH (Ka = 1,8 . 10-5 ) (4). HSO4 - (Ka = 10-2 ) S p x p m nh c a các axit theo th t tăng d n: A. (2) < (1) < (3) < (4) B. (4) < (1) < (3) < (2) C. 4) < (3) < (1) < (2) D. (2) < (3) < (1) < (4) Câu 14. Trong quá trình i n li, nư c óng vai trò: A. Môi trư ng i n li B. Dung môi không phân c c C. Dung môi phân c c D. T o liên k t hi ro v i các ch t tan Câu 15. Trong nh ng ch t sau, ch t nào là ch t i n li m nh? 1. NaCl 2. Ba(OH)2 3. Cu(NO3)2 4. H2S 5. Cu(OH)2 6. HClO4 A. 1, 2, 3, 6. B. 1, 4, 5, 6. C. 2, 3, 4, 5. D. 1, 2, 3 Câu 16. Hoà tan x mol Al2(SO4)3 vào nư c thu ư c dung d ch có ch a 0,6 mol SO4 2- , thì giá tr c a x là A. 1,8 mol B. 0,4 mol C. 0,2 mol D. 0,6 mol HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 13. ch g m các ch t i n li y u là A. HF, HCl, HBr, HI, H2O. B. KOH, KF, NaCN, KHCO3. C. HF, Cu(OH)2, HClO, H2S. D. HI,KCN, CH3COONa, NaHSO3 Câu 18. M t phân t amoni photphat i n li hoàn toàn t o ra: A. NH4 + , PO4 3- B. NH4 + , 3PO4 3- C.3NH4 + , 2PO4 3- D. 3NH4 + , PO4 3- Câu 19. Cho các y u t : B n ch t hóa h c c a ch t i n li (1); Nhi t môi trư ng (2); n ng ch t i n li (3). i n li α c a ch t i n li ph thu c vào y u t A. (1);(2). B. (2); (3). C. (1);(3). D. (1);(2); (3). Câu 20. Dung d ch CH3COOH trong nư c có n ng 0,1 M, α = 1% có pH là: A. 11 B. 3 C. 5 D. 7. ÁP ÁN VÀ HƯ NG D N 1.B 2.D 3.D 4.A 5.A 6.C 7.C 8.D 9.C 10.D 11.C 12.C 13.D 14.C 15.A 16.C 17.C 18.D 19.D 20.B Câu 4. HA H+ + A- Ban u: 0,1 Ph n ng: 0,1α 0,1α 0,1α Cân b ng: 0,1 (1 )α− 0,1α 0,1α 2 0,1 2 10H pH H Mα+ + −    = → = → =    2 0,1 10 0,1 10%α α α− ⇒ = → = → = Câu 6. HCl là axit m nh 1α→ = ,ta có: HCl H + → + Cl− 0 0 10 10 x x H C C pH x H + − + −   =  ⇒ → =  = → =   (1) Vì c 100 phân t CH3COOH thì có 1 phân t i n li → 1 0,01 100 α = = HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 14. COO− + H + b 0C pư 0C α 0C α 0C α cb 0 (1 )C α− 0C α 0C α ⇒ + 0pH= y H 10 10y y C α− −  → = ⇒ =  ⇒ 2 0 10 10 10 0,01 y y y C α − − − + = = = = (2) t (1),(2) 2 10 10 2x y x y− − + → = → + = Câu 7. 18 19 18 3,6.10 .100 6% 5,64.10 3,6.10 α = = + Câu 9. 3CH COOH 3CH COO− + H + G i n ng ban u c a 3CH COOH là 0C (M) ⇒ H +    = 0C α Xét 1 lít dung d ch V = 1000ml M M Cd M C V m MV m V n C ddct 1,0 100.60 1000.6,0 .1 100. (%). . 1000100. (%) . . 0 ====== ⇒ H +    = 0C α = 0,1.0,01 = 0,001 M ⇒ C Câu 12. 3CH COOH 3CH COO− + H + 0C 0 (1 )C α− 0C α 0C α 2 50 0 0 0 . ( ) 1,8.10 (1 ) 1 C C C Ka C α α α α α − = = = − − . 0 0,1C M= → 2 4 5 1,8.10 1,8.10 0α α− − + − = 0,0133 0,0136 B α α = ⇒ ⇒ = − Câu 20. 3CH COOH 3CH COO− + H + H +    = 0C α =0,1.0,01= 3 10− 3pH→ = HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 15. VÀ MU I. S IÊN LI C A NƯ C pH, CH T CH TH AXIT- BAZƠ A. Hư ng d n t ôn lí thuyêt 1.Thuy t axit – bazơ c a Areniut - Axit: là ch t khi tan trong nư c phân li ra ion H+ + Axit ch phân li m t n c ra ion H+ g i là axit m t n c :HCl → H+ + Cl- + Axit mà phân t phân li nhi u n c ra ion H+ g i là axit nhi u n c, thí d : H2SO4 → H+ + HSO4 -+ ; HSO4 - H+ + SO4 2- - Bazơ: là ch t khi tan trong nư c phân li cho ion OH- + Bazơ ch phân li m t n c ra ion OH- g i là bazơ m t n c: NaOH → Na+ + OH- + Bazơ mà phân t phân li nhi u n c ra ion OH- là bazơ nhi u n c, thí d : Ca(OH)2 → Ca(OH)+ + OH- ; Ca(OH)+ Ca2+ + OH- - Hi roxit lư ng tính: là ch t khi tan trong nư c v a có th phân li như axit, v a có th phân li như bazơ. Thí d : Zn(OH)2 Zn2+ + 2OH- (phân li ki u bazơ) Zn(OH)2 (hay H2ZnO2) 2H+ + ZnO2 2- Hi roxit lư ng tính thư ng g p là: Al(OH)3, Pb(OH)2, Cr(OH)3, Sn(OH)2. 2. Thuy t axit-bazơ c a Bron-stêt - nh nghĩa: axit là ch t như ng proton (H+ ), bazơ là ch t nh n proton Axit Bazơ + H+ Theo thuy t này, H2O là h p ch t lư ng tính: H2O + H2O H3O+ + OH- - H ng s phân li axit: S phân li c a axit y u trong nư c là quá trình thu n ngh ch, h ng s cân b ng phân li axit này ư c kí hi u là Ka. Gi ng như tính ch t c a h ng s cân b ng, Ka ch ph thu c vào b n ch t axit và nhi t . + Thí d , :CH3COOH H+ + CH3COO- Ka c a axit CH3COOH ư c bi u di n như sau Ka = COOHCH COOCHH 3 3 ]][[ −+ ho c CH3COOH + H2O H3O + + CH3COO- Ka = COOHCH COOCHOH 3 33 ]][[ −+ HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 16. [CH3COO- ], [CH3COOH] là n ng mol.l c a H+ , CH3COO- , CH3COOH lúc cân b ng. + Giá tr Ka c a axit càng nh , l c axit (tính axit) c a nó càng y u. Thí d , 250 C, Ka c a CH3COOH là 1,75.10-5 và c a HClO là 5.10-8 . V y l c axit c a HClO y u hơn c a CH3COOH. - H ng s phân li bazơ: H ng s cân b ng phân li bazơ ư c kí hi u là Kb, nó ch ph thu c vào b n ch t bazơ và nhi t . Giá tr Kb c a bazơ càng nh , l c bazơ (tính bazơ) c a nó càng y u. Thí d : NH3 + H2O NH4 + + OH- có Kb = ][ ]][[ 3 4 NH OHNH −+ - Mu i: là h p ch t khi tan trong nư c phân li ra cation kim lo i (ho c NH4 + ) và anion g c axit. + Mu i trung hoà: là mu i trong phân t không còn kh năng phân li ra ion H+ . Thí d : K2SO4 → 2K+ + SO4 2- + Mu i axit: là mu i trong phân t v n còn hi ro có kh năng phân li ra ion H+ Thí d : NaHCO3 → Na+ + HCO3 - ; HCO3 - H+ + CO3 2- Chú ý: Na2HPO3, NaH2PO2 v n còn hi ro trong phân t nhưng không ph i là mu i axit + Mu i ph c t p: mu i kép, thí d NaCl.KCl; mu i ph c, thí d [Ag(NH3)2]Cl NaCl.KCl → Na+ + K+ + 2Cl- [Ag(NH3)2]Cl → [Ag(NH3)2]+ + Cl- [Ag(NH3)2]+ Ag+ + 2NH3 K t lu n: Thuy t axit-bazơ c a Bron-stêt t ng quát hơn thuy t axit-bazơ c a Areniut và có tính nh lư ng (d a vào Ka, Kb ta bi t l c axit và l c bazơ). 3. Khái ni m v pH - Tích s ion c a nư c: OHK 2 = [H+ ][OH- ] = 10-14 250 C, là h ng s nhi t không i. Trong dung d ch loãng c a các ch t khác nhau 250 C luôn có [H+ ][OH- ] = 10-14 . Thí d : trong dung d ch có n ng H+ = 10-3 M ⇒ n ng OH- là: [OH- ] = 10-14 . [H+ ] = 10-14 . 10-3 = 10-11 . - Quy ư c pH = -lg[H+ ] hay [H+ ] = 10-pH thì n u [H+ ] = 10-a , pH = a HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 17. ng trung tính, [H+ ] = [OH- ] = 10-7 , pH =7 + Môi trư ng axit: [H+ ] > 10-7 nên pH <7 + Môi trư ng bazơ: [H+ ] < 10-7 nên pH >7 B. Các d ng bài t p và phương pháp gi i D ng 1: Tính giá tr pH c a dung d ch + Tính pH c a dung d ch axit: Xác nh n ng mol/l c a ion H+ trong dung d ch tr ng thái cân b ng → pH=-lg([H+ ]) +Tính pH c a dung d ch bazơ: Xác nh n ng mol/l c a ion OH- trong dung d ch tr ng thái cân b ng → [H+ ]→ pH, ho c pH = 14-pOH= 14+lg([OH- ]). Ví d 1. Tr n 100 ml dung d ch g m Ba(OH)2 0,1M và NaOH 0,1M v i 400 ml dung d ch g m H2SO4 0,0375 M và HCl 0,0125 M thu ư c dung d ch X. Tính pH c a dung d ch X . L i gi i H+ + OH- → H2O T ng s mol OH- : (0,1.2 + 0,1).0,1 = 0,03 mol T ng s mol H+ : (0,0375.2 + 0,0125).0,4 = 0,035 mol S mol H+ dư: 0,035 – 0,03 = 0,005 mol → [H+ ]= 0,01M → pH = 2 Ví d 2. Cho dung d ch A là m t h n h p: H2SO4 2.10-4 M và HCl 6.10-4 M Cho dung d ch B là m t h n h p: NaOH 3.10-4 M và Ca(OH)2 3,5.10-4 M a) Tính pH c a dung d ch A và dung d ch B b) Tr n 300ml dung d ch A v i 200ml dung d ch B ư c dung d ch C. Tính pH c a dung d ch C. L i gi i a. [ H+ ] trong A: 2.2.10-4 + 6.10-4 = 10-3 mol pH = 3 [OH- ] trong B: 3.10-4 + 2.3,5.10-4 = 10-3 mol pOH = 3 → pH =11 b. Trong 300ml dung d ch A có s mol H+ = 0,3.10-3 mol Trong 200 ml dung d ch B có s mol OH- = 0,2.10-3 mol Dung d ch C có: V = 0,5 lít; s mol H+ = 0,3.10-3 - 0,2.10-3 = 10-4 mol V y [H+ ] = 4 10 0,5 − 2.10-4 M → pH = 3,6989 HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 18. Pha tr n dung d ch Phương pháp gi i + S d ng phương pháp ư ng chéo, ghi nh : Nư c có C% ho c CM =0. + Xác nh s mol ch t, pH → [H+ ]→ mol H+ ho c mol OH- . + Vi c thêm, cô c n nư c làm thay i n ng mol/l và không làm thay i s mol ch t → tính toán theo s mol ch t. Ví d 1. 1. Dung d ch HCl có pH=3. H i ph i pha loãng dung d ch HCl ó b ng nư c bao nhiêu l n ư c dung d ch HCl có pH = 4. Gi i thích? 2. Pha thêm 40cm3 nư c vào 10 cm3 dung d ch HCl có pH=2. Tính pH c a dung d ch sau khi pha thêm nư c. L i gi i 1. Gi s dung d ch HCl ban u có th tích V1 (l), pH = 3. S mol H+ ban u là V1.10-3 mol ; Th tích H2O c n thêm vào là V2 (l). S mol H+ trong dung d ch pH= 4 là (V1 + V2 ).10-4 Vi c pha loãng dung d ch ch làm thay i n ng mol/l ch không làm thay i s mol H+ . Vì v y : (V1 + V2 ).10-4 = V1.10-3 → 9 V1 = V2 V y ph i pha loãng dung d ch g p 10 l n (nư c thêm vào g p 9 l n th tích ban u) 2. 1dm3 = 1 lít; 1cm3 = 10-3 lít. S mol H+ là 10.10-3 . 0,01 = 10-4 mol. Thêm 40.10-3 lít nư c thì th tích dung d ch là 50.10-3 lít. Vi c pha loãng không thay i s mol H+ nên: CM(H+ ) = 4 3 10 50.10 − − = 0,002M →pH = 2,6989 Ví d 2. Thêm t t 400 gam dung d ch H2SO4 49% vào H2O và i u ch nh lư ng H2O thu ư c úng 2 lít dung d ch A. Coi H2SO4 i n li hoàn toàn 2 n c. a. Tính n ng mol/l c a ion H+ trong dung d ch A b. Tính th tích dung d ch NaOH 1,8M c n thêm vào 0,5 lít dung d ch A thu ư c + dung d ch có pH= 1 + dung d ch có pH= 13 L i gi i a. H2SO4 → 2H+ + SO4 2- HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 19. 4 98.100 mol= → CM(H+ ) = 4 2 =2M b.Th tích dung d ch NaOH c n thêm vào pH =1. H+ + OH- → H2O 2.0,5 V.1,8 Vì pH = 1 → [H+ ] = 0,1→ s mol H+ sau ph n ng: = (0,5 + V) .0,1 ( mol) 0,5.2 – 1,8.V = (0,5 + V) .0,1 → V = 0,5 lít. + Th tích dung d ch NaOH c n thêm vào pH =13. Vì pH = 13 → [OH- ] = 0,1M → S mol OH- sau ph n ng: (0,5 + V).0,1 mol V.1,8 -2.0,5 = (0,5 + V) .0,1 → V = 0,0882 lít. C. Bài t p ôn luy n Bài 1. Ch dùng thêm quỳ tím hãy trình bày cách phân bi t các dung d ch ng trong các l riêng bi t m t nhãn sau: a) NH4Cl ; (NH4)2SO4; BaCl2 ; NaOH ; Na2CO3 b) Na2SO4; BaCl2 ; KNO3; Na2CO3 Bài 2. 1.Thêm t t 100 gam dung d ch H2SO4 98% vào nư c và i u ch nh ư c 2 lít dung d nh X. tính n ng mol/l c a dung d ch X. 2. Tính t l th tích dung d ch KOH 0,001M c n pha loãng v i nư c ư c dung d ch có PH=9. Bài 3. Dung d ch thu ư c khi tr n l n 200 ml dd NaCl 0,3M và 300ml dung d ch Na2SO4 0.15 M n u b qua hi u ng th tích thì dung d ch thu ư c có n ng Na+ là bao nhiêu? Bài 4. Hòa tan 20 ml dung d ch HCl 0,05 mol/l vào 20 ml dung d ch H2SO4 0,075 mol/l. coi th tích thay i không áng k . Tính PH c a dung d ch thu ư c. Bài 5. Cho 200ml dung d ch HNO3 có PH=2. tính kh i lư ng HNO3 có trong dung d ch. N u thêm 300 ml dung d ch H2SO4 0,05M vào thì PH c a dung d ch thu ư c là bao nhiêu? Bài 6. Tr n 300 ml dung d ch NaOH 0,1 mol/lit và Ba(OH)2 0,025 mol/l v i 200 ml dung d ch H2SO4 n ng x mol /lit Thu ư c m gam k t t a và 500 ml dung d ch có PH = 2 . Hãy tính m và x . Coi H2SO4 i n li hoàn toàn c hai n c . Bài 7. X là dung d ch H2SO4 0,02M. Y là dung d ch NaOH 0,035M. Khi tr n l n dung d ch X và dung d ch Y ta thu ư c dung d ch Z có th tích b ng t ng th tích 2 dung d ch em HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 20. có pH=2. Coi H2SO4 i n li hoàn toàn 2 n c. Hãy tính t l th tích gi a dung d ch X và dung d ch Y Bài 8.Cho m gam h n h p Mg , Al vào 250 ml dung d ch X ch a h n h p axit HCl 1M và axit H2SO4 0,5M thu ư c 5,32 lít khí H2 ktc và dung d ch Y. Tính PH c a dung d ch Y ( Coi dung d ch có th tích như ban u ) . Bài 9. Tr n 200 ml dung d ch NaHSO4 0,2M và Ba(HSO4)2 0,15M v i V lit dung d ch h n h p NaOH 1M và Ba(OH)2 1M thu ư c dung d ch có PH = 7. Tính V và kh i lư ng k t t a t o thành. Bài 10. Tr n 250 ml dung d ch h n h p HCl 0,08 mol/l và H2SO4 0,01 mol /l v i 250 ml dung d ch Ba(OH)2 có n ng x mol /l thu ư c m gam k t t a và 500 ml dung d ch có pH = 12 . Hãy tính m và x . Coi Ba(OH)2 i n li hoàn toàn c hai n c . áp án và hư ng d n gi i Bài 1. 1. Dùng gi y quỳ tím: + Dung d ch làm quỳ tím chuy n : NH4Cl ; (NH4)2SO4; (nhóm 1) + Dung d ch không làm quỳ tím chuy n màu: BaCl2 + Dung d ch làm quỳ tím chuy n màu xanh: NaOH ; Na2CO3(nhóm 2) - L y dung d ch BaCl2 cho vào các nhóm trên: + Nhóm 1: * V a có k t t a, có khí mùi khai là (NH4)2SO4. * Dung d ch có khí mùi khai thoát ra là NH4Cl. + Nhóm 2: * Có k t t a là Na2CO3 * Còn l i là NaOH. 2. Na2SO4; BaCl2 ; KNO3; Na2CO3. Dùng gi y quỳ tím: + Dung d ch không làm quỳ tím chuy n màu: Na2SO4; BaCl2 ; KNO3 + Dung d ch làm quỳ tím chuy n màu xanh: Na2CO3 - L y dung d ch Na2CO3 cho vào nhóm trên: * Có k t t a là BaCl2: Na2CO3 + BaCl2 → BaCO3 + 2NaCl * Không có hi n tư ng là: Na2SO4; KNO3 HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 21. dung d ch BaCl2 cho vào Na2SO4; KNO3 + Có k t t a là Na2SO4: Na2SO4 + BaCl2 → BaSO4 + 2NaCl + Không có hi n tư ng là KNO3 Bài 2. 1.CM(X) = 1M 2. VK2O / VH2O =1/99 Bài 3. N ng Na+ : 0,2.0,3 + 0,3.2.0,15 = 0,15mol V y CM(Na+ ) = 0,3M Bài 4. PH=1. Bài 5. [H+ ]= 0,01M → s mol H+ = HNO3 = 0,002mol. Kh i lư ng HNO3 = 0,126 gam Thêm H+ : 0,03 mol → T ng mol H+ : 0,032 mol [H+ ]= 0,064M → pH= 1,1938 Bài 6. pH= 2 → [H+ ] =0,01 M; 0,2.x – (0,1 +0,025.2).0,3 = 0,01.0,5 → x=0,25M Kh i lư ng k t t a: m = 0.0075.233= 1,7475 gam Bài 7. H+ + OH- → H2O VX.0,02.2 VY. 0,035 VX.0,02.2 - VY. 0,035 = 0,01.( VX + VY) → VX/VY = 3/2. Bài 8. áp s pH = 1. Bài 9. NaHSO4 → Na+ + HSO4 - ; Ba(HSO4)2 → Ba2+ + 2HSO4 - HSO4 - + OH- → H2O + SO4 2- (0,04 +0,06) 4V (0,04 +0,06) Do pH = 7 nên 0,1 = 4V → V = 0,025(lit) Ba2+ + SO4 2- → BaSO4 0,375 0,1 → nBaSO4 = nBa2+ = 0,375 mol. V y: kh i lư ng BaSO4 là 87,375 gam. Bài 10. pH= 12 → [OH- ] =0,01 M; 0,25.2.x – (0,08 +0,01.2).0,25 = 0,01.0,5 → x=0,06M HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 22. ng k t t a: m = 0,0025.233= 0,5825gam D. Bài t p tr c nghi m Câu 1. Cho các ch t: Al, Al2O3, Al2(SO4)3, Zn(OH)2, NaHS, K2SO3, (NH4)2CO3. S ch t u ph n ng ư c v i dung d ch HCl, dung d ch NaOH là A. 7. B. 6. C. 4. D. 5. Câu 2. Ch n câu phát bi u sai. Dung d ch mu i A. CH3COOK có pH >7. B. NaHCO3 có pH.<.7. C. NH4Cl có pH < 7. D. Na2SO4 có pH = 7. Câu 3. Thêm m gam H2SO4 vào 2 lít dung d ch axit m nh ( pH=2) thì thu ư c dung d ch có pH=1, m có giá tr là A.8,28 gam B. 4,14 gam C. 8,82 gam D.4,41gam Câu 4. Phát bi u nào sau ây không úng? A. Giá tr pH tăng thì tính bazơ tăng B. Giá tr pH tăng thì tính axit tăng C. Dung d ch có pH = 7 có môi trư ng trung tính D. Giá tr [H+ ] tăng thì tính axit tăng Câu 5. C n thêm bao nhiêu l n th tích nư c ( V2) so v i th tích ban u ( V1) pha loãng dung d ch có pH=3 thành dung d ch có pH=4? A. V2=9V1 B. 3V1=V2 C. V2=V1 D. V1=3V2 Câu 6. Dung d ch Ba(OH)2 có n ng Ba2+ là 5.10-4 . pH c a dung d ch này là: A. 9,3 B. 8,7 C. 14,3 D.11 Câu 7. C n pha loãng bao nhiêu l n th tích dung d ch KOH 0,001M v i nư c ư c dung d ch có pH= 9? A. 100 l n B. 101 l n C. 99 l n D. 10 l n Câu 8. C n thêm bao nhiêu gam dung d ch NaOH 10% vào 20 gam dung d ch NaOH 30% ư c dung d ch NaOH 25%? A. 15 gam B. 6,67gam C. 4 gam D. 12 gam Câu 9. Pha loãng 40 ml dung d ch NaOH 0,09 M thành 100ml dung d ch A, r i thêm vào dung d ch A 30ml dung d ch HCl 0,1 M. pH c a dung d ch m i là: A. 11,66 B. 12,38 C. 12,18 D. 9,57 HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 23. 500 ml dung d ch HCl 0,02M v i 500ml dung d ch NaOH 0,018M ư c m t dung d ch m i có pH là: A. 3 B. 2,7 C. 5 D. 4,6 Câu 11. Tìm câu tr l i sai trong s các câu sau ây v pH: A. pH = lg[H+ ] B. pH + pOH = 14 C. pH = -lg[H+ ] D. pH = 14 + lg[OH- ] Câu 12( H,2007-A). Tr n 100ml dung d ch (g m Ba(OH)2 0,1M và NaOH 0,1M) v i 400 ml dung d ch (g m H2SO4 0,0375 M và HCl0,0125M), thu ư c dung d ch X. Giá tr pH c a dung d ch X là A. 7 B. 2 C. 1 D. 6 Câu 13. Cho các ph n ng sau: HCl + H2O = H3O+ + Cl- (1) NH3 + H2O = NH4 + + OH- (2) CH3COOH + H2O = CH3COO- + H3O+ (3) HSO3 - + H2O = H2SO3 + OH- (4) HCO3 - + H2O = H3O+ + CO3 2- (5) CuSO4 + 5H2O = CuSO4.5H2O (6) Theo thuy t bronsted, H2O óng vai trò là axit trong các ph n ng sau: A. (1), (3), (5). B. (2), (4). C. (2), (4), (6). D. (1), (3), (5), (6). Câu 14. Tr n V1 lít dung d ch HCl (pH=5) v i dung d ch V2 lít NaOH(pH=9) thu ư c dung d ch có pH=6. T l V1/V2 là: A. 3/1 B. 1/3 C. 9/11 D.11/9 Câu 15. N ng ion OH- trong dung d ch A là 1,8.10-5 M. pH c a dung d ch A là A.7,25M B. 5,25M C.9,25M D. 11,25M Câu 16. Cho các dung d ch mu i sau, dung d ch có pH > 7 là (X1) KCl; (X2) Na2CO3; (X3) CuSO4; (X4) CH3COONa (X5) ZnSO4; (X6) AlCl3 ; (X7) NaCl ; (X8) NH4Cl. A. X1, X2, X4, X7 B. X2, X4, X8 C. X1, X3, X4, X6 D. X2, X4 Câu 17. ( H, C kh i A-2007). Cho dãy các ch t: Ca(HCO3)2, NH4Cl, (NH4)2CO3, ZnSO4, Al(OH)3, Zn(OH)2. S ch t trong dãy có tính lư ng tính là: A. 3. B. 4. C. 2. D. 5. HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 24. các dung d ch ư c ánh s th t như sau: 1. KCl 2. Na2CO3 3. CuSO4 4. CH3COONa 5. Al2(SO4)3 6. NH4Cl 7. NaBr 8. K2S Các dung d ch u có pH < 7 là: A. 3, 5, 6 B. 2, 4, 6 C. 1, 2, 3 D. 6, 7, 8 Câu 19. Th tích KOH 0,001M c n pha 1,5 lít dung d ch có pH=9 là: A.3.10-2 lít B. 2,5.10-2 lít C. 1,5.10-3 lít D. 1,5.10-2 lit Câu 20. Nh dung d ch phenolphtalein vào dung d ch nào sau ây, dung d ch chuy n sang màu h ng? A. AlCl3 B. MgCl2 C. Na2S D. NH4NO3 áp án và hư ng d n 1.D 2.B 3.C 4.B 5.A 6.D 7.A 8.B 9.A 10.B 11.A 12.B 13.B 14.D 15.C 16.D 17.B 18.A 19.D 20.C Câu1 2) 2 3 3 26 2 3Al O HCl AlCl H O+ → + ; 2 3 2 22 2Al O NaOH NaAlO H O+ → + 3) 3 2 2( ) 2Zn OH HCl ZnCl H O+ → + ; 2 2 2 2Zn(OH) 2 2NaOH Na ZnO H O+ → + 4) 2NaHS HCl NaCl H S+ → + ; 2 2NaHS NaOH Na S H O+ → + 5) 4 2 3 4 2 2( )NH CO HCl NH Cl H O CO+ → + + 4 2 3( )NH CO + NaOH → 32NH ↑ + 2 3 2Na CO H O+ Câu 2. 2 2 4 42H SO H SO+ − → + Trong 2lít dung d ch axit 2 4H SO (pH=2) có: 2 2.10 0,02( )H n mol+ − = = g/s thêm m (g) không làm thay i th tích dd,ta có: trong 2lít dd axit 2 4H SO (pH=1): 1 2.10 0,2( )H n mol+ − = = v y s mol 2 4H SO thêm vào là: 0,2 0,02 0,09( ) 2 mol − = 2 4 0,09.98 8,82( )H SOm gam→ = = HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 25. s th tích dung d ch KOH 3 10− là 1V 3 1.10OH n V− − → = thêm 2V (l) nư c vào dung d ch thu ư c ( 1V + 2V )l dd KOH 5 10− ⇒ OH n − =( 1V + 2V ). 5 10− V y: 3 1.10V − =( 1V + 2V ). 5 10− → c n pha loãng 100 l n → A Câu 12. 100ml 2( ) 0,1 0,1 Ba OH M NaOH M    0,03( )OH n mol−→ = 400ml 2 4 0,0375 (0,0375.2 0,0125).0,4 0,035 0,01251 H H SO M n mol HClO M +  → = + =  H + + OH − → 2H O 0,035 0,03 dư: 0,005 0 0,005 ⇒ H n + dư =0,005 ⇒ 0,005 0,01 2 0,5 H pH+   = = → =  Câu 14. 1V (l) dd HCl pH=5→ H n + = 5 10− 1V (mol) 2V (l) dd NaOH pH=9 →pOH=5→ OH n − = 5 10− 2V (mol) ⇒ H + + OH − → 2H O 5 10− 1V 5 10− 2V do: 6 7pH axit= < → dư → 1V . 5 10− > 2V 5 10− và 6 1 2( ).10H V V+ −   = +  → 1V . 5 10− - 2V 5 10− = 6 1 2( ).10V V − + → 1 2 11 9 V D V = → Câu 19. pH=9 →pOH=5→ OH n − =1,5. 5 10− .g/s th tích KOHV ban u là V(l) → OH n − =V.0,001 →1,5. 5 10− =V. 3 10− →V=1,5. 2 10− (l) → D. HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 26. NG TRAO I ION TRONG DUNG D CH CÁC CH T I N LI A. Hư ng d n t ôn lí thuyêt 1. i u ki n x y ra ph n ng trao i ion - Ph n ng t o thành ch t k t t a: Thí d , phương trình phân t : Na2SO4 + BaCl2 → BaSO4↓ + 2NaCl Phương trình ion y : 2Na+ + SO4 2- + Ba2+ + 2Cl- → BaSO4↓ + 2Na+ + 2Cl- Phương trình ion rút g n: SO4 2- + Ba2 → BaSO4↓ - Ph n ng t o thành ch t i n li y u: + Ph n ng t o thành nư c: Thí d : NaOH + HCl → NaCl + H2O Phương trình ion rút g n: OH- + H+ → H2O + Ph n ng t o thành axit y u: Thí d : HCl + CH3COONa → NaCl + CH3COOH Phương trình ion rút g n: H+ + CH3COO- → CH3COOH - Ph n ng t o thành ch t khí: Thí d : Na2CO3 + H2SO4 → Na2SO4 + H2O + CO2↑ Phương trình ion rút g n: CO3 2- +2H+ → H2O + CO2↑ K t lu n: Ph n ng trao i ion trong dung d ch các ch t i n li ch x y ra khi có ít nh t m t trong các i u ki n: t o thành ch t k t t a, ch t khí, ho c ch t i n li y u. 2. Ph n ng thu phân c a mu i - Khái ni m v s thu phân c a mu i: ph n ng trao i ion gi a mu i hoà tan và nư c là ph n ng thu phân c a mu i. - Ph n ng thu phân c a nư c: nư c nguyên ch t có pH = 7, i a s ph n ng thu phân làm thay i pH c a nư c. + Mu i trung hoà t o b i cation c a bazơ m nh và g c axit y u, khi tan trong nư c g c axit y u b thu phân, môi trư ng c a dung d ch là ki m (pH >7). Thí d CH3COONa, K2S, Na2CO3. Thí d , dung d ch CH3COONa có pH > 7 ư c gi i thích như sau: HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 27. Na+ CH3COO- + H2O CH3COOH + OH- Các anion OH- ư c gi i phóng sau ph n ng th y phân, nên môi trư ng có pH > 7 + Mu i trung hoà t o b i cation c a bazơ y u và g c axit m nh, khi tan trong nư c, cation c a bazơ y u b thu phân làm cho dung d ch có tính axit (pH <7). Thí d NH4Cl, FeCl3, ZnBr2. Thí d , dung d ch NH4Cl có pH < 7 ư c gi i thích như sau: NH4Cl → NH4 + + Cl- NH4 + + H2O NH3 + H3O+ Các cation H+ ư c gi i phóng sau ph n ng th y phân, nên môi trư ng có pH < 7 + Mu i trung hoà t o b i cation c a bazơ m nh và g c axit m nh, khi tan trong nư c không b thu phân, môi trư ng c a dung d ch v n trung tính (pH = 7). Thí d , NaCl, KNO3, KI. + Mu i trung hoà t o b i cation c a bazơ y u và g c axit y u, khi tan trong nư c, cation c a bazơ y u và axit y u u b thu phân. Môi trư ng là axit hay ki m ph thu c vào thu phân c a 2 mu i ó. Thí d , (NH4)2CO3, Al2S3. + Mu i axit như NaHCO3, KH2PO4, K2HPO4 khi hoà tan vào nư c phân li ra các anion HCO3 - , H2PO4 - , HPO4 2- , các ion này là lư ng tính, chúng ph n ng v i nư c nên môi trư ng c a dung d ch tuỳ thu c vào b n ch t c a anion. B. Các d ng bài t p và phương pháp gi i D ng 1: Vi t phương trình ion thu g n Phương pháp gi i + Vi t ph n ng d ng phân t , phân tích d ng phân t thành d ng ion. Rút g n nh ng ion gi ng nhau hai v , cân b ng i n tích và nguyên t hai v , thu ư c phương trình io rút g n. Các ch t k t t a, ch t khí và ch t i n li y u v n gi d ng phân t . Ví d 1: Vi t phương trình ion rút g n (n u có) x y ra trong dung d ch trong các trư ng h p sau: 1. Fe2(SO4)3 + NaOH → ; 2. Cu(OH)2 + NH3 + H2O → 3. KNO3 + NaCl → ; 4. FeS + HCl → HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 28. Ba(OH)2 → ; 6. Ba(HSO4)2 + KOH → 7. KH2PO4 + HCl → ; 8. NH4Cl + NaOH → 9. CaCO3+ CO2 + H2O → ; 10. FeCl3 + Na2CO3 + H2O → L i gi i 1. Fe2(SO4)3 + 6NaOH →2Fe(OH)3 + 3Na2SO4; Fe3+ + 3OH- → Fe(OH)3 ↓ 2. Cu(OH)2 + 4NH3 + H2O →[Cu(NH3)4](OH)2 (ph c tan); Cu(OH)2 + 4NH3 → [Cu(NH3)4]2+ + 2OH- 3. KNO3 + NaCl → không ph n ng 4. FeS + 2HCl →FeCl2 + H2S↑ ; FeS + 2H+ → Fe2+ + H2S↑ 5. 2NaHCO3 + Ba(OH)2 → BaCO3 + Na2CO3 +2H2O HCO3 - + Ba2+ + OH- → BaCO3 ↓ + H2O 6. Ba(HSO4)2 +2KOH → BaSO4 + K2SO4 + 2H2O Ba2+ + HSO4 - + OH- → BaSO4 + H2O 7. KH2PO4 + HCl → KCl + H3PO4 ; HPO4 2- + 2H+ → H3PO4 8. NH4Cl + NaOH →NH3 + NaCl + H2O ; NH4 + + OH- → NH3 + H2O 9. CaCO3+ CO2 + H2O → Ca(HCO3)2 ; CaCO3+ CO2 + H2O → Ca2+ + 2HCO3 - . 10. 2FeCl3 + 3Na2CO3 + 3H2O →2Fe(OH)3 + 6NaCl + 3CO2. 2Fe3+ + 3CO3 2- + 3H2O → 2Fe(OH)3 + 3CO2. D ng 2: Xác nh môi trư ng dung d ch Phương pháp gi i + Vi t phương trình i n li các ch t t o thành ion, nh n xét kh năng th y phân trong nư c c a các ion v a t o thành. + Ion g c c a axit y u th y phân trong nư c t o môi trư ng bazơ: CO3 2- ; SO3 2- ; S2- , PO4 3- , CH3COO- ... + Ion g c c a bazơ y u th y phân trong nư c t o môi trư ng axit: Cu2+ , Fe3+ ; Zn2+ , NH4 + .. + Ion g c c a axit m nh (ví d : SO4 2- , Br- , Cl- , NO3 - , ClO4 - ...) và ion g c c a bazơ m nh (ví d : Na+ ; K+ , Ba2+ , Ca2+ , Mg2+ ...) không b th y phân trong nư c, óng vai trò trung tính. HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 29. ánh giá môi trư ng axit, bazơ, trung tính c a các dung d ch thu ư c khi hòa tan các ch t sau vào các c c nư c riêng bi t: CuCl2; Na2CO3; NaClO4; K2S; NH4Cl; Fe(NO3)3; Na3PO4 ; K2SO3, K2SO4 . L i gi i - Các ch t hòa tan trong nư c cho môi trư ng bazơ, pH>7 là: Na2CO3; K2S; K2SO3, Na3PO4. Na2CO3 → 2Na+ + CO3 2- ; CO3 2- + H2O HCO3 - + OH- K2S → 2K+ + S2- ; S2- + H2O HS- + OH- K2SO3 → 2K+ + SO3 2- ; SO3 2- + H2O HSO3 - + OH- Na3PO4 → 3Na+ + PO4 3- ; PO4 3- + H2O HPO4 2- + OH- - Các ch t hòa tan trong nư c cho môi trư ng axit, pH<7 là: NH4Cl; Fe(NO3)3; CuCl2; NH4Cl → NH4 + + Cl- ; NH4 + + H2O NH3 + H3O+ Fe(NO3)3 → Fe3+ + 3NO3 - ; Fe3+ + H2O Fe(OH)2+ + H+ CuCl2 → Cu2+ + 2Cl- ; Cu2+ + H2O Cu(OH)+ + H+ - Các ch t hòa tan trong nư c cho môi trư ng pH=7 là: NaClO4; K2SO4. NaClO4 → Na+ + ClO4 - ; H+ + OH- → H2O K2SO4 → 2K+ + SO4 2- ; H+ + OH- → H2O Ví d 2.Cho các ion sau, ion nào óng vai trò axit, bazơ, lư ng tính, trung tính : Zn2+ , NH4 + , Fe3+ , SO3 2- , Na+ ; Ba2+ ; ClO4 - ; I- ; CO3 2- , S2- , PO4 3- ; OH- , SO4 2- , Cl- , NO- 3; HCO3 - ; H2PO4 - ; HSO4 - ,Cu2+ ; Al3+ ; HS- , HSO3 - ; H2PO4 - ; CH3COO- ; ClO- . L i gi i - Ion có tính axit là: Zn2+ , NH4 + , Fe3+ , HSO4 - , Cu2+ ; Al3+ . NH4 + + H2O NH3 + H3O+ Zn2+ + H2O Zn(OH)+ + H+ HSO4 - → H+ + SO4 2- - Ion có tính bazơ là: SO3 2- , CO3 2- , S2- , PO4 3- ; OH- , CH3COO- ; ClO- . SO3 2- + H2O HSO3 - + OH- S2- + H2O HS- + OH- PO4 3- + H2O HPO4 2- + OH- HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 30. + OH- ClO- + H2O HClO + OH- - Ion có tính lư ng tính là: HCO3 - ; HPO4 2- ; HS- , HSO3 - ; H2PO4 - . HCO3 - + H2O CO2 + H3O+ ; HCO3 - + H2O CO3 2- + OH- . HS- + H2O SO2 + H3O+ ; HS- + H2O S2- + OH- . HPO4 2- + H2O PO4 3- + H3O+ ; HPO4 2- + H2O H2PO4 - + + OH- . - Ion trung tính là: SO4 2- , Cl- , NO- 3; Na+ ; Ba2+ ; ClO4 - ; I- . D ng 3: Áp d ng nh lu t b o toàn i n tích ( LBT T) Phương pháp gi i + nh lu t b o toàn i n tích: “ Trong m t dung d ch, t ng s mol các i n tích dương c a ion dương và t ng s mol các i n tích âm c a ion âm luôn luôn b ng nhau”. + Khi cô c n dung d ch, kh i lư ng ch t r n t o ra b ng kh i lư ng các ion dương và ion âm có trong dung d ch (tr H+ + OH- → H2O ) mmu i = mcation/NH4+ + manion. Ví d 1. M t dung d ch ch a: a mol Na+ ; b mol Ca2+ ; c mol Al3+ ; d mol Cl- ; e mol NO3 - . a- L p bi u th c liên h gi a a, b, c, d, e. b- L p công th c tính t ng kh i lư ng các mu i trong dung d ch theo a, b, c, d, e. L i gi i a. L p bi u th c liên h gi a a, b, c, d, e. áp d ng nh lu t b o toàn i n tích ta có: a + 2b + 3c =d + e b.Tính t ng kh i lư ng các mu i trong dung d ch Kh i lư ng mu i = T ng kh i lư ng các ion = 23a + 40b + 27c + 35,5d + 62e Ví d 2. Dung d ch A ch a a mol Na+ ; b mol NH4 + ; c mol HCO3 - ; d mol CO3 2- ; e mol SO4 2- . Thêm (c + d + e) mol Ba(OH)2 vào dung d ch A, un nóng thu ư c k t t a B, dung d ch X và khí Y duy nh t có mùi khai. Tính s mol c a m i ch t trong k t t a B, khí Y và m i ion trong dung d ch X theo a, b, c, d, e. N u cô c n dung d ch thu ư c, làm khan ư c m gam ch t r n. Tính m theo a, b, c, d, e? L i gi i HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 31. 2OH- ; s mol Ba2+ = c + d + e; s mol OH- = 2(c + d + e) Các phương trình hóa h c x y ra khi cho Ba(OH)2 vào dung d ch A: OH- + NH4 + → NH3 + H2O (1) ; OH- + HCO3 - → CO3 2- + H2O (2) b b mol c c mol Ba2+ + CO3 2- → BaCO3 (3) ; Ba2+ + SO4 2- → BaSO4 (4) (c + d) (c + d) mol e e mol K t t a B: BaCO3, BaSO4 áp d ng L BT T cho dung d ch A:a + b = c + 2d + 2e ⇒ a + b + c = 2(c + d + e). T (1) và (2) → OH- dư a mol V y, t (1): s mol NH3 = b mol; s mol BaCO3 = c + d; s mol BaSO4 = e Dung d ch X g m a mol Na+ không tham gia ph n ng và a mol OH- dư. Cô c n, làm khan thu amol NaOH, kh i lư ng NaOH = 40a (gam). D ng 4: Bài t p nh n bi t Phương pháp gi i + Vi t phương trình i n li, nh n xét kh năng th y phân trong nư c c a các ion , xác nh môi trư ng dung d ch ư c t o thành. + Hóa ch t dùng nh n bi t c n có ph n ng v i hi n tư ng (t o khí, t o k t t a, i màu) v i các ch t c n nh n bi t: * Dãy ch t c n nh n bi t có ch a ion kim lo i Fe2+ , Fe3+ , Cu2+ , Al3+ , Zn2+ ...hay ion NH4 + thì nên dùng NaOH, Ba(OH)2, Ca(OH)2 ... * Dãy ch t c n nh n bi t có ch a ion CO3 2- ; SO4 2- ; SO3 2- ...thì nên s d ng các ch t có ch a ion Ba2+ , Ca2+ , H+ ... Ví d 1. Ch dùng thêm m t thu c th hãy trình bày phương pháp hóa h c phân bi t các dung d ch sau: NH4HSO4; HCl; H2SO4; NaCl; CH3COONH4; BaCl2; Ba(OH)2. Vi t các phương trình hóa h c c a ph n ng x y ra. L i gi i Dùng gi y quỳ tím: + Dung d ch làm quỳ tím chuy n : NH4HSO4; HCl; H2SO4 (nhóm 1) HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 32. ch không làm quỳ tím chuy n màu: NaCl; CH3COONH4; BaCl2 (nhóm 2) + Dung d ch làm quỳ tím chuy n màu xanh: Ba(OH)2. - L y dung d ch Ba(OH)2 cho vào các nhóm trên: + Nhóm 1: * V a có k t t a, có khí mùi khai là NH4HSO4. * Ch t o k t t a là dung d ch H2SO4 * Còn l i là dung d ch HCl. + Nhóm 2: * Dung d ch có khí mùi khai thoát ra là CH3COONH4. * L y dung d ch H2SO4 ã nh n bi t trên nh n bi t NaCl và BaCl2. Ví d 2. Có các l ng các dung d ch riêng bi t m t nhãn sau: AlCl3; NaNO3; FeCl2; K2CO3; NH4NO3; (NH4)2CO3. Ch ư c dùng thêm m t dung d ch làm thu c th phân bi t các dung d ch trên. Hãy trình bày phương pháp phân bi t t ng dung d ch trên và vi t phương trình hóa h c d ng phân t và ion minh h a. L i gi i Ch n dung d ch Ba(OH)2 l n lư t cho tác d ng v i các dung d ch c n phân bi t. - Dung d ch t o k t t a sau ó tan khi Ba(OH)2 dư là dung d ch AlCl3. 2AlCl3 + 3Ba(OH)2 → 2Al(OH)3 + 3BaCl2 Al3+ + 3OH- → Al(OH)3 Al(OH)3 + OH- → AlO2 - + 2H2O. - Dung d ch t o k t t a tr ng xanh, sau ó chuy n sang màu nâu là dung d ch FeCl2. FeCl2 + Ba(OH)2 → Fe(OH)2 + BaCl2 Fe2+ + 2OH- → Fe(OH)2 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O → 4Fe(OH)3 - Dung d ch t o k t t a tr ng là dung d ch K2CO3. K2CO3 + Ba(OH)2 → BaCO3 + 2NH3 + 2H2O CO3 2- + Ba2+ → BaCO3 + 2H2O. - Dung d ch t o k t t a tr ng và có khí thoát ra là dung d ch (NH4)2CO3. (NH4)2CO3 + Ba(OH)2 → BaCO3 + 2NH3 + 2H2O 2NH4 + + CO3 2- + Ba2+ + 2OH- → BaCO3 + 2NH3 + 2H2O. - Dung d ch có khí thoát ra là dung d ch NH4NO3. HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 33. → Ba(NO3)2 + 2NH3 + 2H2O NH4 + + OH- → NH3 + H2O - Dung d ch không có hi n tư ng gì là NaNO3. D ng 5: Bài t p s d ng phương trình ion thu g n + V i dung d ch có ch a nhi u ion, xác nh kh năng ph n ng c a các ion t o k t t a, t o khí, t o ch t i n li y u hơn, vi t phương trình ph n ng d ng ion thu g n (ch nên vi t phương trình liên quan n yêu c u c a bài toán). + Bi u di n n ng các ch t theo phương trình ion, d a trên d ki n và yêu c u u bài. + Áp d ng nh lu t b o toàn i n tích (n u c n). Ví d 1. M t dung d ch X ch a 0,15 mol Na+ , 0,10 mol Mg2+ , 0,05 mol Cl- , 0,10 mol HCO3 - và a mol SO4 2- . C n thêm V lít dung d ch Ba(OH)2 1M thu ư c lư ng k t t a l n nh t. a) Xác nh giá tr c a V? b) Gi s th tích dung d ch thu ư c sau ph n ng là 1,0 lít, xác nh pH c a dung d ch. L i gi i a) Áp d ng LBT T: 0,15 + 0,1.2 = 0,05 + 0,1 + 2a ⇒ a = 0,1mol Ba(OH)2 → Ba2+ + 2OH- (1); Mg2+ + 2OH- → Mg(OH)2↓ (2) xmol xmol 2xmol 0,1 0,2 HCO3 - + OH- → CO3 2- + H2O (3); Ba2+ + SO4 2- → BaSO4↓ (4) 0,1 0,1 0,1 0,1 Ba2+ + CO3 2- → BaCO3↓ (5). 0,1 0,1 N u tính theo OH- thì s mol Ba(OH)2 là 0,15mol, nhưng tính theo Ba2+ thì c n 0,20mol. thu lư ng k t t a l n nh t c n th a mãn i u ki n k t t a h t Mg(OH)2, BaCO3 và BaSO4. Lư ng k t t a l n nh t khi s mol Ba(OH)2= s mol Ba2+ = 0,1.2=0,2mol ⇒ 2( ) 0,2 1 Ba OHV = =0,2 lít b) Tính pH: S mol OH- còn dư là (0,2.0,2) -0,3 = 0,1mol [OH- ] = 0,1 1 = 0,1M = 10-1 M ⇒ [H+ ] = -14 1 10 10− =10-13 hay pH = 13. HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 34. Cho 500ml dung d ch A ch a các ion Na+ 0,1mol, OH- 0,25mol, Cl- 0,15mol và a mol Ba2+ . H p th hoàn toàn 4,48 lít CO2 ktc vào dung d ch A thì thu ư c bao nhiêu gam mu i không tan, tách ra thành k t t a? L i gi i Áp d ng LBT T ta có: 0,1 + 2a = 0,25 + 0,15 ⇒ a = 0,15 (mol) S mol CO2 = 4,48 22,4 = 0,2mol; Tùy theo s mol CO2 và OH- có th x y ra các phương trình hóa h c sau: CO2 + 2OH- → CO3 2- + H2O (1) xmol 2xmol xmol CO2 + OH- → HCO3 - (2) ymol ymol Ta có x + y = 0,2 (I) 2x + y = 0,25 (II) ⇒ x = 0,05 và y = 0,15 S mol BaCO3 k t t a = 0,05mol, m = 0,05.197 = 9,85g. Ví d 3: M t dung d ch h n h p A có ch a AlCl3 và FeCl3. Thêm dung d ch NaOH vào 100 ml dung d ch A cho n dư. L c l y k t t a em nung nóng n kh i lư ng không i ư c 2 gam ch t r n. M t khác ph i dùng h t v i 45 ml AgNO3 1,5M k t t a h t ion Cl- có trong 50 ml dung d ch A. Tính n ng hai mu i trong A? L i gi i G i s mol AlCl3 và FeCl3 l n lư t là x và y mol (trong 100ml dung d ch A) Al3+ → Al(OH)3 → AlO2 - ; Fe3+ → Fe(OH)3→ Fe2O3 r n. x x x y y y/2 → 2 3Fe On = 0,0125 mol= y/2 →y = 0,025 mol Ag+ + Cl- → AgCl 3x + 3y = 2.0,045.1,5 = 0,135 → x = 0,02 mol. V y: [AlCl3] = 0,2M; [FeCl3] = 0,25M HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 35. Hoà tan a gam h n h p Na2CO3 và KHCO3 vào nư c thu ư c 400 ml dung d ch A. Cho t t 100 ml dung d ch HCl 1,5 M vào dung d ch A, thu ư c dung d ch B và 1,008 lít khí ( ktc). Cho B tác d ng v i Ba(OH)2 dư thu ư c 29,55 gam k t t a. Tính a và n ng mol c a các ion trong dung d ch A . L i gi i nHCl = 1,5 x 0,1 = 0,15mol ⇒ s mol H+ = 0,15; s mol CO2 = 1,008 22,4 = 0,045mol CO3 2- + H+ → HCO3 - (1) HCO3 - + H+ → CO2 ↑ + H2O (2) 0,045 0,045 0,045 Do Ba(OH)2 tác d ng v i dung d ch B thu ư c k t t a nên dung d ch B có HCO3 - dư; S mol k t t a BaCO3 = 29,55 197 = 0,15 (mol). HCO3 - + Ba2+ + OH- → BaCO3 ↓ + H2O (3) 0,15 0,15 S mol H+ ph n ng (1) = 0,15 – 0,045 = 0,105mol; Theo (1) s mol CO3 2- = 0,105 ⇒ s mol Na2CO3 = 0,105 và s mol Na+ = 0,21 mol; S mol HCO3 - sinh ra ph n ng (1) = 0,105 mol. T ng s mol HCO3 - = 0,045 + 0,15 = 0,195 mol, ⇒ S mol HCO3 - có ban u = 0,195 - 0,105 = 0,09 mol ⇒ S mol KHCO3 = s mol K+ = 0,09 mol. V y a = 32CONam + 3KHCOm = (106 x 0,105) + (100 x 0,09) = 20,13 (gam) Nông các ion trong dung d ch A: [Na+ ] = 0,21 0,4 = 0,525M; [CO3 2- ] = 0,105 0,4 = 0,263M; [K+ ] = 0,09 0,4 = 0,225M; [HCO3 - ] = 0,09 0,4 = 0,225M HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 36. p ôn luy n Bài 1. Trong phòng thí nghi m có các dung d ch b m t nhãn: AlCl3, NaCl, KOH, Mg(NO3)2, Pb(NO3)2, Zn(NO3)2, AgNO3. Dùng thêm m t thu c th , hãy nh n bi t m i dung d ch. Vi t các phương trình ph n ng (n u có). Bài 2. Tr n 3 dung d ch H2SO4 0,1M, HNO3 0,2M, HCl 0,3 M v i nh ng th tích b ng nhau thu ư c dung d ch A. L y 300ml dung d ch A cho tác d ng v i dung d ch B g m NaOH 0,2M và KOH 0,29 M. Tính th tích dung d ch B c n dùng sau khi tác d ng v i 300ml dung d ch A thu ư c dung d ch có pH=2. Bài 3. Nh t t t ng gi t dung d ch NaOH 2M vào 100ml dung d ch X ch a các ion Zn2+ , Fe3+ , SO4 2- cho n khi k t t a hoàn toàn ion Zn2+ , Fe3+ thì dùng h t 350 ml. Ti p t c thêm dung d ch NaOH 2M vào h trên cho n khi kh i lư ng k t t a không thay i thì h t 200ml. Tính CM c a m i mu i trong dung d ch X. Bài 4. Thêm m gam K vào 300 ml dung d ch ch a Ba(OH)2 0,1M và NaOH 0,1M thu ư c dung d ch X . Cho t t 200 ml dung d ch Al2(SO4)3 0,1M thu ư c k t t a Y . Xác nh giá tr c a m là thu ư c lư ng k t t a Y l n nh t. Bài 5. Cho 200 ml dung d ch ch a Fe2(SO4)3 0,3M và H2SO4 0,5M tác d ng v i 100 ml dung d ch NaOH 25% (d = 1,28 g/ml) thu ư c k t t a C và dung d ch B. Nung C nhi t cao n khi thu ư c ch t r n có kh i lư ng không i.Vi t các PTPƯ x y ra. Tính kh i lư ng ch t r n thu ư c sau khi nung và n ng mol c a các ion trong dung d ch B. Bài 6. Cho 10,2g h n h p A g m Mg và Al tác d ng v i dung d ch HCl dư ta th y có 11,2 lít khí H2 ( ktc) thoát ra và dung d ch B. Thêm t t V lít dung d ch NaOH 0,5M thì thu ư c lư ng k t t a l n nh t có giá tr m gam. 1. Sau ph n ng thu ư c bao nhiêu gam mu i clorua? 2. Tính giá tr c a V và m? Bài 7. Dung d ch Xcó ch a các ion Ca2+ , Al3+ , Cl- . làm k t t a h t ion Cl- trong 10 ml dung d ch ph i dùng h t 70 ml AgNO3 1M . Khi cô c n 100 ml dung d ch X thu ư c 35,55 gam mu i khan. Tính n ng mol/l c a Ca2+ trong X. Bài 8. Dung d ch A ch a các ion Mg2+ , Ca2+ , HCO3 - tác d ng v a v i 400 ml dung d ch Ca(OH)2 1M . Sau ph n ng ch thu ư c k t t a và H2O .Tính kh i lư ng mu i ban u. Bài 9. Cho 100ml dung d ch A g m NaOH 0,1M và Ba(OH)2 0,2M tác d ng v a v i V ml dung d ch B ch a HCl 0,1M và H2SO4 0,075 M, sau ph n ng thu ư c m gam k t t a HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 37. c b k t t a, cô can dung d ch thì thu ư c m1 gam ch t r n. Xác nh giá tr V ml, m (gam), m1 (gam). ÁP ÁN VÀ HƯ NG D N GI I Bài 1. Có th dùng thêm phenolphtalein nh n bi t các dung d ch AlCl3, NaCl, KOH, Mg(NO3)2, Pb(NO3)2, Zn(NO3)2, AgNO3. ∗ L n lư t nh vài gi t phenolphtalein vào t ng dung d ch. - Nh n ra dung d ch KOH do xu t hi n màu h ng. ∗ L n lư t cho dung d ch KOH vào m i dung d ch còn l i: - Dung d ch AgNO3 có k t t a màu nâu Ag+ + OH− → AgOH ↓ ; (ho c 2 Ag+ + 2 OH− → Ag2O + H2O) - Dung d ch Mg(NO3)2 có k t t a tr ng, keo. Mg2+ + 2 OH− → Mg(OH)2 ↓ - Các dung d ch AlCl3, Pb(NO3)2, Zn(NO3)2 u có chung hi n tư ng t o ra k t t a tr ng, tan trong dung d ch KOH (dư). Al3+ + 3 OH− → Al(OH)3 ↓ ; Al(OH)3 ↓ + OH− → Al(OH)4 − Pb2+ + 2 OH− → Pb(OH)2 ↓ ; Pb(OH)2 ↓ + 2 OH− → Pb(OH)4 2− Zn2+ + 2 OH− → Zn(OH)2 ↓ ; Zn(OH)2 ↓ + 2 OH− → Zn(OH)4 2− - Dung d ch NaCl không có hi n tư ng gì - Dùng dung d ch AgNO3 nh n ra dung d ch AlCl3 do t o ra k t t a tr ng Ag+ + Cl− → AgCl ↓ - Dùng dung d ch NaCl nh n ra dung d ch Pb(NO3)2 do t o ra k t t a tr ng Pb2+ + 2 Cl− → PbCl2 ↓ - Còn l i là dung d ch Zn(NO3)2. Bài 2. G i th tích dung d ch B là V(lít) Th tích m i dung d ch axit là: 300/3 = 100 ml T ng s mol H+ : (0,1.2 + 0,2 + 0,3).0,1 = 0,07 mol T ng s mol OH- : (0,2 + 0,29). V (mol) H+ + OH- → H2O (1) Vì pH = 2 →môi trư ng axit nên trong ph n ng (1) thì H+ dư, [H+ ] = 0,01M S mol H+ dư = 0,07 - (0,2 + 0,29). V = 0,01.(0,3 + V) → V = 0,08 lít. HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 38. 2OH- → Zn(OH)2 (1) ; Fe3+ + 3OH- → Fe(OH)3 (2) x 2x x y 3y y (mol) Zn(OH)2 + 2OH- → ZnO2 2- + H2O (3) x 2 x → 2x + 3y = 0,35.2 = 0,7 và 2 x = 0,2.2 = 0,4 → x = 0,2 mol; y = 0,1 mol. V y CM (ZnSO4) = 2M; CM(Fe2(SO4)3) = 0,5M. Bài 4. Kh i lư ng k t t a l n nh t khi Al3+ k t t a hoàn toàn. G i s mol K là x mol → nOH- = 0,03 + 2.0,03 + x = 0,12→ x = 0,03 mol → m= 1,17 gam. Bài 5. S mol Fe2(SO4)3 = 0,3 x 0,2 = 0,06 ⇒ s mol Fe3+ = 0,12; s mol SO4 2- = 0,18 S mol H2SO4 = 0,5 x 0,2 = 0,1 ⇒ s mol H+ = 0,2; s mol SO4 2- = 0,1. S mol NaOH = 40.100 28,1.100.25 = 0,8 ⇒ s mol OH- = 0,8; s mol Na+ = 0,8. H+ + OH- → H2O ; Fe3+ + 3OH- → Fe(OH)3 0,2 0,2mol 0,12 0,36 0,12mol T ng s mol OH- ph n ng = 0,2 + 0,36 = 0,56 ⇒ s mol OH- dư = 0,8 - 0,56 = 0,24 K t t a C: Fe(OH)3. Dung d ch B g m: SO4 2- (0,18 + 0,1 = 0,28mol), Na+ (0,8mol), OH- (0,24mol). 2Fe(OH)3 0 t → Fe2O3 + 3H2O 0,12 0,06 Ch t r n thu ư c là Fe2O3 có kh i lư ng = 0,06 x 160 = 9,6g. Bài 6. a) Các phương trình hóa h c Mg + 2HCl → MgCl2 + H2↑ (1) 2Al + 6HCl → 2AlCl3 + 3H2↑ (2) áp d ng phương pháp b o toàn kh i lư ng mMu i = mKim lo i + mG c axit S mol Cl- = 2 l n s mol H2 = 11,2 22,4 2= 1,0 mol; mMu i = 10,2 + 35,5 = 45,7g. HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 39. k t t a l n nh t khi Mg2+ + 2OH- → Mg(OH)2 ↓ (3); Al3+ + 3OH- → Al(OH)3 ↓ (4) xmol 2xmol xmol ymol 3ymol ymol Gi i h : 24x + 27y = 10,2 (I) 2x + 3y = 1,0 (II) ⇒ x = 0,2 và y = 0,2 ⇒m = 0,2(58 + 78)=27,2 (g) V= 1,0 0,5 = 2lít; N u lư ng NaOH l n hơn s hòa tan m t ph n k t t a Al(OH)3. Bài 7. G i s mol CaCl2 và AlCl3 trong 10ml dung d ch l n lư t là x và y mol. S mol ion Cl- : 0,07 mol 2x + 3y = 0,07 40x + 27y +0,07.35,5=3,555    → x = 0,02 mol; y = 0,01 mol→CM(Ca2+ ) = 2M. Bài 8. áp s m = 30,8 gam . Bài 9. H+ + OH- → H2O (1) ; Ba2+ + SO4 2- → BaSO4 (2) Ta có: 0,1.0,5 = (0,1 + 0,15).V.10-3 → V= 200ml m = 0,015.233= 3,495 gam; m1 = mNaCl + mBaCl2 =0,01.58,5 +0,005.208 = 1,625 gam. D. Bài t p tr c nghi m Câu 1. Tr n 200 ml dung d ch NaOH 1M v i 250 ml dung d ch ch a ng th i NaHCO3 1M và BaCl2 xM thu ư c 31,52 gam k t t a. Xác nh x. A. 0,6M B. 0,64 M C. 0,65M D. 0,55M. Câu 2. ư c phép un nóng có th nh n bi t ư c bao nhiêu dung d ch m t nhãn trong s các dung d ch sau: BaCl2 ; Ba(HCO3)2 ; NaHSO4 ; NaHCO3 ; NaHSO3, NaOH. A. 2 B. 3 C. 4 D. 6 Câu 3. Phương trình ph n ng: Fe2(SO4)3 + 3Ba(OH)2 → 3BaSO4 + 2Fe(OH)3 có phương trình ion thu g n là: A. SO4 3- + Ba2+ → BaSO4 B. Fe3+ + 3OH- → Fe(OH)3 C. 2Fe3+ + 3Ba(OH)2 → 3Ba2+ + 2Fe(OH)3 D. 2Fe3+ + 3SO4 3- +3Ba2+ + 6OH- → 3BaSO4 + 2Fe(OH)3 HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 40. d ch X ch a Na2SO4 0,05M, NaCl 0,05M và KCl 0,1M. Ph i dùng h n h p mu i nào pha ch dung d ch X: A. KCl và Na2SO4 B. NaCl và K2SO4 C. KCl và NaHSO4 D. NaCl và KHSO4 Câu 5. Phương trình ion rút g n sau: H+ + OH- → H2O có phương trình d ng phân t là: A. 3HNO3 + Fe(OH)3 → Fe(NO3)3 + 3H2O B. 2HCl + Ba(OH)2 → BaCl2 + 2H2O C. H2SO4 + Ba(OH)2 → BaSO4 + 2H2O D. 2HNO3 + Cu(OH)2 → Cu(NO3)2 + 2H2O Câu 6( H,B-2009). Hoà tan m gam h n h p g m Al, Fe vào dung d ch H2SO4 loãng (dư). Sau khi các ph n ngx y ra hoàn toàn, thu ư c dung d ch X. Cho dung d ch Ba(OH)2 (dư) vào dung d ch X, thu ư c k tt a Y. Nung Y trong không khí n kh i lư ng không i, thu ư c ch t r n Z là A. h n h p g m BaSO4 và FeO B. h n h p g m Al2O3 và Fe2O3. C. h n h p g m BaSO4 và Fe2O3. D. Fe2O3. Câu 7. Cho các c p dung d ch sau: 1, BaCl2 và Na2CO3 2, NaOH và AlCl3 3, BaCl2 và NaHSO4 4, Ba(OH)2 và H2SO4 5, AlCl3 và K2CO3 6, Pb(NO3)2 và Na2S Tr n các dung d ch trong t ng c p v i nhau, nh ng c p nào x y ra ph n ng? A. 1,2,3,4,5,6 B. 1,2,4,5,6 C. 1,2,4,6. D. 1,2,4. Câu 8(2007- Kh i B). Trong các dung d ch: HNO3, NaCl, Na2SO4, Ca(OH)2, KHSO4, Mg(NO3)2, dãy g m các ch t u tác d ng ư c v i dung d ch Ba(HCO3)2 là: A. HNO3, Ca(OH)2, KHSO4, Na2SO4. B. NaCl, Na2SO4, Ca(OH)2. C. HNO3, Ca(OH)2, KHSO4, Mg(NO3)2. D. HNO3, NaCl, Na2SO4. Câu 9 (2009- Kh i B). Cho các ph n ng hóa h c sau: (1) (NH4)2SO4 + BaCl2 → (2) CuSO4 + Ba(NO3)2 → (3) Na2SO4 + BaCl2 → (4) H2SO4 + BaSO3 → (5) (NH4)2SO4 + Ba(OH)2 → (6) Fe2(SO4)3 + Ba(NO3)2 → HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 41. ng u có cùng m t phương trình ion rút g n là: A. (1), (2), (3), (6). B. (1), (3), (5), (6). C. (2), (3), (4), (6). D. (3), (4), (5), (6). Câu 10. Cho sơ sau : Fe2(SO4)3 + X1 → K2SO4 + …... Hãy cho bi t X1 có th là ch t A. KOH B. K2CO3 C. K D. KOH, K2CO3, K. Câu 11. Dung d ch X có ch a Na+ 0,1 mol; Al3+ 0,15 mol ; Fe2+ 0,1mol; SO4 2- 0,2 mol và Cl- x mol. Hãy l a ch n giá tr úng c a x. A. x= 0,25 B. x = 0,35 C. x= 0, 45 D. x = 0,55 Câu 12. Dung d ch X có ch a Ba2+ 0,1 mol , Mg2+ 0,05 mol và Na+ 0,15 mol và anion A. OH- 0,45 mol B. Cl- 0,5 mol C. NO- 3 0,45 mol D. SO4 2- 0,225 mol Câu 13. Cô c n dung d ch X ch a Al3+ 0,1 mol ; Cu2+ 0,1 mol ; SO4 2- 0,2 mol và ion Cl- thì thu ư c bao nhiêu gam mu i khan ? A. 28,3 gam B. 31,85 gam C. 34,5 gam D. 35,81gam. Câu 14. Dung d ch A có a mol NH4 + , b mol Mg2+ , c mol SO4 2- và d mol HCO3 - . Bi u th c bi u th úng s liên quan gi a a, b, c, d là A. a + b = c + d B. a + b = 2c + d C. a + 2b = c + d D. a + 2b = 2c + d Câu 15. M t dung d ch có ch a 2 cation là Fe2+ (0,1 mol) và Al3+ (0,2 mol)và 2 anion là Cl- (x mol) , SO4 2- (y mol). Khi cô c n dung d ch thu ư c 46,9 gam mu i khan. Giá tr c a x và y l n lư t là: A. 0,3 và 0,2 B.0,2 và 0,3 C. 0,1 và 0,2 D. 0,2 và 0,1 Câu 16. Trong các ph n ng sau, ph n ng nào không x y ra? A. KHCO3 + KOH → K2CO3 + H2O B. H2ZnO2 + 2NaOH → Na2ZnO2 + 2H2O C. Pb(NO3)2 + H2S → PbS + 2HNO3. D. BaCl2 + SO2 + H2O → BaSO3 + 2HCl HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 42. n dung d ch ch a Ba2+ ; OH- 0,06 mol và Na+ 0,02 mol v i dung d ch ch a HCO- 3 0,04mol ; CO2- 3 0,03 mol và Na+ . Hãy cho bi t kh i lư ng k t t a thu ư c sau ph n ng. A. 3,94 gam B. 5,91 gam C. 7,88 gam D. 9,85gam. Câu 18. M t dung d ch X g m NaHCO3, Na2CO3. Cho t t t ng gi t dung d ch HCl vào dung d ch X cho n khi b t u có khí thoát ra thì d ng l i thu ư c dung d ch Y. trong dung d ch Y ch a các ch t sau: A. Na2CO3 và NaHCO3 B. NaHCO3 và NaCl C. Na2CO3; NaHCO3 và NaCl. D. HCl và NaCl. Câu 19. Cho 0,1 mol Ba vào 1lít dung d ch ch a HCl 0,1M, FeCl2 0,1M và Na2SO4 0,1M. Hãy cho bi t kh i lư ng k t t a thu ư c sau ph n ng ? A. 23,3 gam B. 9 gam C. 32,3 gam D. 27,8 gam Câu 20: H n h p X ch a Na2O, NH4Cl, NaHCO3 và BaCl2 có s mol m i ch t u b ng nhau. Cho h n h p X vào H2O (dư), un nóng, dung d ch thu ư c ch a A. NaCl, NaOH, BaCl2. B. NaCl, NaOH. C. NaCl, NaHCO3, NH4Cl, BaCl2. D. NaCl. ÁP ÁN VÀ HƯ NG D N GI I 1.B 2.D 3.D 4.B 5.B 6.C 7.B 8.B 9.A 10.A 11.B 12.C 13.B 14.D 15.B 16.A 17.A 18.B 19.D 20.D Câu1. 3HCO − + OH − 2H O + 2 3CO − ; 2 Ba + + 2 3CO − → 3BaCO 0,25 > 0,2 → 0,2; 0,16 0,16 0,16 → 2 0,16Ba n + = → x = 0,16 0,64 0,25 M= →B Câu 8. Ba(OH)2 + 2HNO3 → Ba(NO3)2 + 2H2O + 2CO2 Ba(HCO3)2 + Ca(OH)2 → BaCO3 + CaCO3 + H2O Ba(HCO3)2 + 2KHSO4 → BaSO4 + 2 H2O + 2CO2 + K2SO4 Ba(HCO3)2 + Na2SO4 → BaSO4 + 2NaHCO3 HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 43. + X1 → K2SO4 V trái ch có 2 ch t là Fe2(SO4)3 và X1 → X1 là KOH vì K2CO3 + Fe2(SO4)3 + H2O → K2SO4 +... 6K + Fe2(SO4)3 + 6H2O → 2Fe(OH)2 + 3H2 ↑ + 3K2SO4 Câu 15.Theo b o toàn ion: 0,1.2 + 0,2.3=x.1 +2.y ⇒x+2y=0,8 (1) T ng mmu i :46,9 = 56.0,1 + 27.0,2 +35,5.x + 96.y ⇔ 35,5x + 96y = 35,9 (2) Gi i h (1) ; (2) ⇒ x = 0,2 mol; y = 0,3 mol ⇒ (B) Câu 19. Ba + 2 H2O → Ba(OH)2 + H2 ↑ (1) 0,1 0,1 0,1 H+ + OH- → H2O (2) 0,1 0,1 2OH- + Fe2+ → Fe(OH)3 (3) 0,1 0,05 Ba2+ + SO4 2- → Ba(SO4)2 (4) 0,1 0,1 0,1 ⇒ m↓∑ = 0,05.90 + 233.0,1 = 27,8 → (D) Câu 20. Na2O + H2O →2NaOH a 2a NaOH + NH4Cl →NaCl + NH3 + H2O a a NaOH + NaHCO3 →Na2CO3 + H2O a a a Na2CO3 + BaCl2 →BaCO3 + 2NaCl a a NaOH h t , Na2CO3 ư c tao ra r i ph n ng h t , BaCO3 là ch t k t t a , NH3 là khí Ch t còn l i trong dung d ch sau ph n ng là NaCl. →Ch n D HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 44. S T KI M TRA KI M TRA S 1 Th i gian 45 phút Câu 1. Trong các ph n ng dư i ây, ph n ng nào trong ó nư c óng vai trò là m t axit Bronstet A. AlO2 - + 2H2O → Al(OH)3 + OH- B. HCO3 - + H2O ↔ H3O+ + CO3 2- C.CuSO4 + 5H2O → CuSO4.5H2O D. HNO3 + H2O → H3O+ + NO3 - Câu 2. Khi tr n l n t ng c p dung d ch các ch t sau:Na2CO3, CuSO4, Ca(NO3)2, FeCl3, Al(NO3)3, KOH, s c p ch t có ph n ng v i nhau là: A.7 B.8 C.6 D.9 Câu 3. (2007_kh i A): Cho dãy các ch t: Ca(HCO3)2, NH4Cl, (NH4)2CO3, ZnSO4, Al(OH)3, Zn(OH)2. S ch t trong dãy có tính ch t lư ng tính là A. 3. B.4. C. 2. D. 5. Câu 4. Cho các ph n ng sau : (1)CuCl2 + H2S → CuS↓ + 2HCl (2)Fe + 2HCl → FeCl2 + H2↑ (3)Al + 4HNO3 → Al(NO3)3 + NO↑ + 2H2O (4)CaCO3 + 2H+ → Ca2+ + H2O + CO2↑ (5)CuCl2 + 2NaOH → Cu(OH)2↓ + 2NaCl Nh ng ph n ng trao i ion là: A. (1) , (2) , (5) B. (2) , (3) , (5) C. (3) , (4) , (5) D. (1) , (4) , (5) Câu 5. Cho các c p dung d ch sau: 1, BaCl2 và Na2CO3 2, NaOH và AlCl3 3, Pb(NO3)2 và Na2S 4, Ba(OH)2 và H2SO4 5, AlCl3 và K2CO3 6, BaCl2 và NaHSO4 Tr n các dung d ch trong t ng c p v i nhau, nh ng c p x y ra ph n ng là A. 1,2,3,4,5 B. 1,2,4,5,6 C. 1,2,3,4,6. D. 1,2,4,5. Câu 6. Cho các ph n ng sau: (1)CaCO3 + H2SO4 = CaSO4 + H2O + CO2 HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 45. = CaSO4 + NaHCO3 + CO2 + H2O (3)Ba(HCO3)2 + 2NaHSO4 = BaSO4 + Na2SO4 + 2CO2 + 2H2O (4)3NH3 + AlCl3 + 3H2O = Al(OH)3 + 3NH4Cl Trong các ph n ng trên, ph n ng nào không ph i ph n ng axit- bazơ A.(1) B.(2) C.(3) D.(4) Câu 7. Cho dung d ch NaHCO3 vào các dung d ch sau : FeCl3, NaOH, BaCl2 và NaHSO4. Hãy cho bi t dung d ch nào không có ph n ng x y ra ? A. NaOH B. NaHSO4 C. FeCl3. D. BaCl2 . Câu 8 (2007_kh i A): Nh t t cho n dư dung d ch NaOH vào dung d ch AlCl3. Hi n tư ng x y ra là A. Ch có k t t a keo tr ng. B. Không có k t t a, có khí bay lên. C. Có k t t a keo tr ng , sau ó k t t a tan. D. Có k t t a keo tr ng và có khí bay lên. Câu 9. Cho các k t lu n sau : (1) mu i axit là nh ng ch t mà anion g c axit có kh năng cho proton. (2) mu i mà anion g c axit có ch a H u là các mu i axit. (3) mu i có kh năng cho proton u là mu i axit. (4) mu i axit khi tan vào nư c t o môi trư ng axit. Hãy cho bi t nh ng k t lu n nào úng ? A. (1) (2) (3) (4) B. (1) (2) (4) C. (1) (3) D. (1) Câu 10. Cho các c p ch t (ho c dd) sau ây: (1) dd Fe (NO3)3 + dd NaI; (2) dd FeCl3 + dd Na2CO3 ; (3) Al + dd NaOH ; (4) dd AlCl3 + dd NaOH; (5) dd NH3 + dung d ch FeCl3; (6) dd NH4Cl + dd NaAlO2 (t0 ); (7) dd Na2CO3 + dd FeCl2. Hãy cho bi t có bao nhiêu c p ch t khi ph n ng t o ra s n ph m khí. A 4 B. 5 C. 3 D. 2 Câu 11. Thêm 15ml dung d ch NaOH 1M vào 15ml dung d ch HCl chưa bi t n ng thì thu ư c 30ml dung d ch có pH = 7. N ng c a dung d ch HCl ban u là: HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 46. 1,5M C. 2M D. 2,5M Câu 12 (2007_kh i A): Cho m gam h n h p Mg, Al vào 250 ml dung d ch X ch a h n h p axit HCl 1M và axit H2SO4 0,5M, thu ư c 5,32 lít H2 ( ktc) và dung d ch Y (coi th tích dung d ch không i). Dung d ch Y có pH là A. 1. B. 7. C. 2. D. 6. Câu 13. Cho các ch t sau : Na2SO4, Na2CO3, NaCl, H2SO4, BaCl2, NaOH. Ch dùng thêm ch t nào dư i ây phân bi t ư c các ch t trên A. quỳ tím B. dung d ch HCl C. dung d ch NaOH D. dung d ch Ba(OH)2 Câu 14. Cho dung d ch Ba(OH)2 dư vào 100 ml dung d ch ch a Fe2+ 0,5M, SO4 2- a M và Na+ 0,4M. Sau khi ph n ng hoàn toàn thu ư c bao nhiêu gam k t t a ? A. 4,5 gam B. 16,31 gam C. 5,35 gam D. 20,81 gam Câu 15. Cho r t t t t ng gi t 100 ml dung d ch HCl 2M vào dung d ch ch a Na2CO3 0,1 mol và NaHCO3 0,15 mol. Th tích khí CO2 thoát ra ( ktc) là A. 2,24 lít. B. 2,8 lít. C. 3,92 lít D. 4,48 lít. Câu 16. Cho 2,4 gam Mg vào 200 ml dung d ch H2SO4 0,75M thu ư c dung d ch A. Cho 200 ml dung d ch B ch a Ba(OH)2 0,3M và NaOH 0,5M vào dung d ch A thì thu ư c kh i lư ng k t t a là A. 3,48 gam B. 13,98 gam C. 17,45 gam D. 19,78 gam Câu 17. Tr n 100 ml dung d ch ch a CaCl2 0,4M và BaCl2 0,2M v i 200 ml dung d ch ch a K2CO3 0,3M và Na2CO3 0,1M. Kh i lư ng k t t a thu ư c là: A. 4 gam B. 7,94 gam C. 15,76 gam D. 15,88gam. Câu 18. Cho 4 ph n ng: (1) Fe + 2HCl → FeCl2 + H2 (2) 2NaOH + (NH4)2SO4 →Na2SO4 + 2NH3 + 2H2O (3) BaCl2 + Na2CO3 →BaCO3 + 2NaCl (4) 2NH3 + 2H2O + FeSO4 →Fe(OH)2 + (NH4)2SO4 Các ph n ng thu c lo i ph n ng axit - bazơ là A. (2), (4). B. (3), (4). C. (2), (3). D. (1), (2). HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 47. các dung d ch sau: Na2S, FeSO4, BaCl2, NH4NO3, NaHSO4, Na2CO3 và CH3COONa.Hãy cho bi t dung d ch nào có pH > 7 A. Na2S, FeSO4, BaCl2, NH4NO3, NaHSO4, Na2CO3 và CH3COONa. B. Na2S, NH4NO3, NaHSO4, Na2CO3 . C. Na2S, Na2CO3 và CH3COONa D. Na2S, NH4NO3, Na2CO3 và CH3COONa. Câu 20. T p h p nh ng ion nào sau ây u th hi n tính bazơ: A. Al3+ , HS- , SO3 2- , HPO4 2- B. CO3 2- , S2- , PO4 3- , OH- C. HSO4 - , Cl - , CH3COO - , PO4 3- D. SO4 2- , HSO- 4 , NO- 3 , NH+ 4 Câu 21. Cho 11,15 gam h n h p X g m Na và Al vào nư c dư th y tan hoàn toàn thu ư c 9,52 lít khí H2 ( ktc) và dung d ch Y. Khi thêm 200 ml dung d ch HCl 1M vào dung d ch Y thì thu ư c kh i lư ng k t t a là A. 10,92 gam B. 11,31 gam C. 12,48 gam D. 11,7 gam Câu 22. Trong các dung d ch: HNO3, NaCl, Na2SO4, Ca(OH)2, KHSO4, Mg(NO3)2, dãy g m các ch t u tác d ng ư c v i dung d ch Ba(HCO3)2 là: A. HNO3, NaCl, Na2SO4. B. HNO3, Ca(OH)2, KHSO4, Na2SO4. C. NaCl, Na2SO4, Ca(OH)2. D. HNO3, Ca(OH)2, KHSO4, Mg(NO3)2. Câu 23 (2007_kh i A). Có 4 dung d ch mu i riêng bi t: CuCl2, ZnCl2, FeCl3, AlCl3. N u thêm dung d ch KOH (dư) r i thêm ti p dung d ch NH3 (dư) vào b n dung d ch thì s ch t k t t a thu ư c là A. 3. B. 2. C. 4. D. 1. Câu 24. Cho 40 ml dung d ch HCl 0,85M vào 160 ml dung d ch ch a ng th i Ba(OH)2 0,08M và KOH 0,04M. Dung d ch thu ư c có pH là: A. 2 B. 7 C. 12 D. 8. Câu 25. Dung d ch X ch a HCl và HNO3 pH=1 ; dung d ch Y ch a Ba(OH)2 0,04M và NaOH 0,02M. Tr n 2 dung d ch trên v i nhau theo t l nào thì thu ư c dung d ch có pH = 7. A. VX /VY = 1 B. VX /VY = 2 C. VX /VY = 1/2 D. VX /VY = 3 Câu 26. Cho các dung d ch trong dung môi là nư c, có cùng n ng 0,1M sau: X1: NH4Cl ; X2: CH3COONa ; X3: Na2CO3 ; X4: NaHSO4 ; X5 : NaCl HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 48. ch có pH l n hơn 7 là: A. X1, X3, X4, X5 B. X2, X3 C. X1, X4, X5 D. X2, X3, X4 Câu 27. Tr n 200 ml dung d ch NaOH 1,5M v i 150 ml dung d ch H2SO4 aM thu ư c dung d ch X có th hoà tan v a h t 2,34 gam Al(OH)3 . Tính a = ? A. 1,5M ho c 1,8M B. 0,9M C. 1,8M D. 1,5M ho c 0,9M Câu 28. Tr n 100 ml dung d ch (g m Ba(OH)2 0,1M và NaOH 0,1M) v i 400 ml dung d ch (g m H2SO4 0,0375M và HCl 0,0125M), thu ư c dung d ch X. Giá tr pH c a dung d ch X là A. 7. B. 2. C. 1. D. 6. Câu 29. Cho các dung d ch cùng n ng mol/lít: KHS, NaOH, K2CO3,Ca(OH)2, NaCl. Hãy s p x p các dung d ch ó theo chi u pH c a dung d ch tăng d n A. NaCl
  • 49. 2,24 lít → A Câu 16. Mg + H2SO4 → MgSO4 + H2 ↑ (1) 0,1 0,1 0,1 → 2 4H SOn dư = 0,05 mol H+ + OH- → H2O (2) 0,05.2 → OH n − dư (sau pư 2)= 0,2(2.0,3+0,5)-0,05.2 = 0,12 mol Mg2+ + 2OH- → Mg(OH)2 bd 0,1 0,12 0,06 → 2( )Mg OHm ↓ = 3,48 g pư 0,06 0,12 0,06 Ba2+ + SO4 2- → BaSO4 0,06 0,1 0,06 → 4BaSOm = 13,98 → m↓∑ = 17,46 → C Câu 18. Ph n ng axit là ph n ng trong ó có s cho và nh n proton H+ Các ph n ng (2) , (4) . (2) 2NaOH + (NH4)2SO4 →Na2SO4 + 2NH3 + 2H2O Bazo Axit (4) 2NH3 + 2H2O + FeSO4 →Fe(OH)2 + (NH4)2SO4 Bazơ Axit →Ch n A Câu 22. 2HNO3 + Ba(HCO3)2 →Ba(NO3)2 + CO2 + 2H2O Na2SO4 + Ba(HCO3)2 →BaSO4 + 2NaHCO3 Ca(OH)2 + Ba(HCO3)2 →BaCO3 + CaCO3 + H2O KHSO4 + Ba(HCO3)2 →BaSO4 + 2CO2 + 2H2O →Ch n B NaCl + Ba(HCO3)2 →Không ph n ng vì NaHCO3 , BaCl2 không k t t a . Mg(NO3)2 + Ba(HCO3)2 →Không ph n ng vì Mg(HCO3)2 tan , Ba(NO3)2 tan Câu 23. Thêm KOH (dư): Cu2+ + 2OH- → Cu(OH)2 ; Zn2+ + 4OH- → ZnO2 2- + 2H2O Fe3+ + 3OH- → Fe(OH)3 ; Al3+ + 4OH- → AlO2 - + 2H2O HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 50. ư c là : Cu(OH)2 ; Fe(OH)3 Thêm NH3 dư : Cu(OH)2 + 4NH3 → Cu(NH3)4(OH)2 V y ↓ còn l i là Fe(OH)3 → D Câu 27. OH- + H+ → H2O (1) +) TH1: pư (1) dư OH- : → OH n − dư = 0,2.1,5 – 2.a.0,15 = 0,3 – 0,3a (mol) OH- + Al(OH)3 → AlO2 - + 2H2O 0,03 0,03 → OH n − = 0,03 → 0,3 – 0,3a = 0,03 → a = 0,9 M +)TH2: pư (1) dư H+ : H n + dư = 2a.0,15 – 0,2.1,5 = 0,3a -0,3 3H+ + Al(OH)3 → Al3+ + 3H2O 0,09 0,03 → H n + = 0,09 → 0,3a – 0,3 = 0,09 → a = 1,3 M V y ch n áp án D. Câu 28. n Ba(OH)2 = 0,1.0,1 = 0,01 mol , n NaOH = 0,1.0,1 = 0,01 mol , n H2SO4 = 0,4.0,0375 = 0,015 mol , n HCl =0,0125.0,4 = 0,025 mol Ba(OH)2 →Ba2+ + 2OH- ; NaOH → Na+ + OH- 0,01 0,02 ; 0,01 0,01 →T ng s mol OH- : 0,02 + 0,01 = 0,03 mol H2SO4 →2H+ + SO4 2- ; HCl → H+ + Cl- 0,015 0,03 ; 0,005 0,005 →T ng s mol c a H+ : 0,035 mol Ph n ng : H+ + OH- → H2O Ban u 0,035 0,03 Ph n ng 0,03 0,03 K t thúc 0,005 0 →Sau ph n ng dư 0,005 mol H+ , T ng th tích là 0,5 lit →[H+ ] = 0,005/0,05 = 0,01 →PH = -Lg[H+ ] = -lg0,01 = 2 →Ch n B HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 51. S 2 Th i gian 45 phút Câu 1. Cân b ng sau t n t i trong dung d ch: CH3COOH CH3COO- + H+ nhi t không i, i n li α c a CH3COOH s bi n i như th nào khi pha loãng dung d ch? A. α tăng B. α gi m C. α không i D. α tăng sau ó gi m. Câu 2. Dãy ch t nào dư i ây g m t t c các mu i u b th y phân khi tan trong nư c? A. Na3PO4, FeCl2, KNO3 B. Mg(NO3)2, BaCl2, NaNO2 C. AlCl3, Na3PO4, K2SO3 D. K2S, Na2SO4, K3PO4. Câu 3. K t qu phân tích cho th y m t dung d ch có [OH- ] = 10-3 M thì môi trư ng c a dung d ch là: A. Bazơ B. Lư ng tính C. Trung tính D. Axit Câu 4 (2007_kh i A): nh n bi t 3 axit c, ngu i: HCl, H2SO4, HNO3 ng riêng bi t trong 3 l m t nhãn, ta dùng thu c th là A. Al. B. Fe. C.CuO. D. Cu. Câu 5. Cho 4,6 gam Na vào 100 ml dung d ch HCl aM thu ư c dung d ch A. Cho dung d ch A vào 100 ml dung d ch AlCl3 0,8M thì thu oc 0,78 gam k t t a. Tính a A. 1,1M B. 1,7M C. 2,4M D. 2M. Câu 6 (2007_kh i A): Tr n dung d ch ch a a mol AlCl3 v i dung d ch ch a bmol NaOH. thu ư c k t t a thì c n có t l A. a : b =1 : 5. B. a: b > 1 : 4. C. a : b = 1: 4. D. a :b < 1: 4. Câu 7. Cho dung d ch ch a các ion: Na+ , Ca2+ , H+ , Cl- , Ba2+ , Mg2+ . N u không ưa ion l vào dung d ch, dùng ch t nào sau ây tách nhi u ion nh t ra kh i dung d ch? A. dung d ch Na2SO4 v a . B. dung d ch NaOH v a . C. dung d ch Na2S v a . D. dung d ch Na2CO3 v a . Câu 8(2007_kh i A): Hoà tan hoàn toàn 2,81gam h n h p g m Fe2O3, MgO, ZnO trong 500ml axit H2SO4 0,1M (v a ). Sau ph n ng, h n h p mu i sunfat khan thu ư c khi cô c n dung d ch có kh i lư ng là A. 6,81 gam. B. 4,81 gam. C. 3,81 gam. D. 5,81 gam HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 52. p h p các ion nào sau ây th hi n tính ch t bazơ : A. CO3 2- , S2- , PO4 3- , CH3COO- B.Fe3+ ,S2- , SO3 2- , OH- C. HSO4 - ,Br- ,CH3COO- ,PO4 3- D.SO4 2- , HS- ,NO- 3,OH- Câu 10. Dung d ch thu ư c khi tr n l n 200 ml dung d ch NaCl 0,2M và 300 ml dung d ch Na2SO4 0,2M có n ng [Na+ ] là A. 0,23M B. 32M C. 0,2M D. 0,1M Câu 11. Tr n dung d ch ch a Ba2+ ; OH- 0,06 mol và Na+ 0,02 mol v i dung d ch ch a HCO- 3 0,04mol ; CO2- 3 0,03 mol và Na+ . Hãy cho bi t kh i lư ng k t t a thu ư c sau ph n ng. A. 3,94 gam B. 5,91 gam C. 7,88 gam D. 9,85gam. Câu 12. Các ch t nào v a tác d ng v i dung d ch HCl v a tác d ng v i dung d ch NaOH? A. Pb(OH)2, ZnO, Fe2O3 B. Al(OH)3, Al2O3, Na2CO3 C. Na2SO4, HNO3, Al2O3 D. Na2HPO4, ZnO, Zn(OH)2 Câu 13( H,2009-A). X là dung d ch AlCl3, Y là dung d ch NaOH 2M. Thêm 250 ml dung d ch Y vào c c ch a 100 ml dd X, khu y u thì trong c c t o ra 10,92 gam k t t a. Các ph n ng u x y ra hoàn toàn. Hãy xác nh n ng mol c a dung d ch X. A. 1,4M B. 1,6M C. 1,8M D. 1,5M Câu 14. Cho dãy các ch t: KHCO3, Pb(OH)2, NH4NO3, CH3COONa, (NH4)2CO3, AlCl3, ZnO, Al(OH)3. S ch t trong dãy có tính ch t lư ng tính là A. 5 B.6 C.7 D.4 Câu 15 (2009- Kh i B). Tr n 100 ml dung d ch h n h p g m H2SO4 0,05M và HCl 0,1M v i 100 ml dung d ch h n h p g m NaOH 0,2M và Ba(OH)2 0,1M, thu ư c dung d ch X. Dung d ch X có pH là A. 13,0. B. 1,2 C. 1,0. D. 12,8. Câu 16. Dung d ch A ch a a mol NH4 + , b mol Na+ , c mol SO4 2- , d mol HCO3 - và e mol CO3 2- không k các ion H+ và OH- c a nư c). Thêm (c+d+e) mol Ba(OH)2 vào dung d ch A, un nóng thu ư c k t t a B, dung d ch X và khí Y duy nh t có mùi khai. S mol m i ch t trong k t t a B là: A. c mol BaSO4, (e+d) mol BaCO3. B. (e+d) mol BaCO3. C. (c+d) mol BaSO4. D. e mol BaSO4, (c+d) mol BaCO3. HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 53. H, C Kh i A–2004). Cho 40ml dung d ch HCl 0,75M vào 160ml dung d ch ch a ng th i Ba(OH)2 0,08M và KOH 0,04M. (cho bi t [H+ ].[OH- ] = 10-14 ). Giá tr pH c a dung d ch thu ư c là: A. 10. B. 11. C. 12. D. 13. Câu 18 ( H SPHN-2001). Th tích dung d ch Ba(OH)2 0,025M c n cho vào 100ml dung d ch g m HNO3 và HCl có pH = 1,0 pH c a h n h p thu ư c b ng 2,0 là: A. 110 ml. B. 150 ml. C. 250 ml. D. 200 ml. Câu 19. Nhúng m u gi y quỳ tím vào dung d ch CH3COOH loãng, quỳ chuy n màu h ng. Màu h ng c a quỳ m d n lên trong trư ng h p nào sau ây? A. un nóng B. Thêm Na2CO3 C. Thêm NH4Cl D. Thêm NaCl Câu 20( H,2007-B) Trong các dung d ch: HNO3, NaCl, Na2SO4, Ca(OH)2, KHSO4, Mg(NO3)2, dãy g m các ch t u tác d ng ư c v i dung d ch Ba(HCO3)2 là: A. HNO3, NaCl, Na2SO4. B. HNO3, Ca(OH)2, KHSO4, Na2SO4. C. NaCl, Na2SO4, Ca(OH)2. D. HNO3, Ca(OH)2, KHSO4, Mg(NO3)2. Câu 21. Có b n l m t nhãn ng b n dung d ch: HCl, H2SO4, Na2CO3, BaCl2. Thu c th nào sau ây có th nh n bi t ư c c b n dung d ch trên: A. Dung d ch NH3. B. Quỳ tím. C. Dung d ch NaCl. D. Dung d ch NaOH. Câu 22( H,2009-A). Cho 3,68 gam h n h p g m Al và Zn tác d ng v i m t lư ng v a dung d ch H2SO4 10%, thu ư c 2,24 lít khí H2 ( ktc). Kh i lư ng dung d ch thu ư c sau ph n ng là A. 101,48 gam. B. 101,68 gam. C. 88,20 gam. D. 97,80 gam. Câu 23. C n tr n dung d ch X ch a HCl 0,1M và H2SO4 0,1M v i dung d ch Y ch a NaOH 0,3M và Ba(OH)2 0,1M theo t l th tích như th nào thu ư c dung d ch có pH = 13? A. VX/VY = 1/1 B. VX/VY = 1/2 C. VX/VY = 1/3 D. VX/VY = 3/1 Câu 24( H,2007-B). Cho 200 ml dung d ch AlCl3 1,5M tác d ng v i V lít dung d ch NaOH 0,5M, lư ng k t t a thu ư c là 15,6 gam. Giá tr l n nh t c a V là A. 1,2. B. 1,8. C. 2,4. D. 2. Câu 25. Cho các dung d ch Ba(NO3)2; Al2(SO4)3; ZnCl2; Mg(NO3)2; CuSO4; FeCl3. nh n bi t ư c các dung d ch trên có th dùng thu c th là dung d ch HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 54. KOH. C. H2S. D. NH3. Câu 26. Ch s d ng m t hoá ch t nào sau ây có th phân bi t ư c các dung d ch m t nhãn sau b ng phương pháp hoá h c: NaCl ; AlCl3 ; NaAlO2 ; Na2CO3; Na2S? A. H2O. B. quỳ tím. C. Dung d ch HCl. D. Dung d ch NaOH. Câu 27. Mu i trung hoà là A. Mu i không còn hi ro có kh năng thay th b i kim lo i. B. Mu i mà dung d ch có pH = 7 C. Mu i không còn có hi ro trong phân t D. Mu i không có kh năng ph n ng v i axit và bazơ. Câu 28( H,2009-A). Dãy g m các ch t u tác d ng ư c v i dung d ch HCl loãng là: A. AgNO3, (NH4)2CO3, CuS. B. FeS, BaSO4, KOH. C. Mg(HCO3)2, HCOONa, CuO. D. KNO3, CaCO3, Fe(OH)3. Câu 29( H,2009-A). Cho b n h n h p, m i h n h p g m hai ch t r n có s mol b ng nhau: Na2O và Al2O3; Cu và FeCl3; BaCl2 và CuSO4; Ba và NaHCO3. S h n h p có th tan hoàn toàn trong nư c (dư) ch t o ra dung d ch là A. 1. B. 3. C. 2. D. 4. Câu 30. N ng OH- c a dung d ch NH4OH 0,1M có 1% bazơ b phân li là: A. 10-2 M B. 10-3 M C. 10-4 M D. 10-1 M. áp án và hư ng d n gi i 1.A 2.C 3.A 4.D 5.B 6.B 7.D 8.A 9.A 10.D 11.D 12.D 13.B 14.A 15.C 16.A 17.C 18.B 19.C 20.B 21.B 22.A 23.A 24.D 25.D 26.C 27.A 28.C 29.A 30.B Câu 6. AlCl3 + 3NaOH → Al(OH)3 + 3NaCl (1) a 3a a NaOH + Al(OH)3 → NaAlO2 + 2H2O (2) a a HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 55. 4a = b. thu ư c ↓ thì NaOHn → (B) Câu 7. Fe2O3 Fe2SO4 MgO  → 42SOH MgSO4 ZnO ZnSO4 2,81gam m gam Nh n xét : các nguyên t oxi trong oxit ã ư c thay b ng (SO4)2- →m=2,81+(96-16). 2 4SO n − = 2,81+80.0,5.0,1=6,81 ⇒ (A) Câu 13. AlCl3 + 3NaOH → Al(OH)3 + 3NaCl (1) NaOH + Al(OH)3 → NaAlO2 + 2H2O (2) * TH1: ch có pư (1) → 3( )Al OHn = 0,14 → 3AlCln = 0,14 → lo i * TH2: t o pư (1) và (2): 3AlCln =0,1x → 3( )Al OHn (1) = 0,1x (mol) 3( )Al OHn dư sau (2) =0,14 → 3( )Al OHn pư (2) = 0,1x-0,14= NaOHn pư (2) V y NaOHn∑ (1)+(2) =3.0,1x + 0,1x -0,14 = 0,4x -0,14 =0,5→x=1,6(M) → B Câu 15. H+ + OH- → H2O ( ) ( ) 0,1 2.0,05 0,1 0,02 0,1 0,2 0,12 0,04 H OH n n + − = + =   = + =  OH n − dư = 0,02 → 0,02 0,1 0,1 OH −  = = →  pOH=1 → pH=13 → ch n A Câu 20. 2HNO3 + Ba(HCO3)2 →Ba(NO3)2 + CO2 + 2H2O Na2SO4 + Ba(HCO3)2 →BaSO4 + 2NaHCO3 Ca(OH)2 + Ba(HCO3)2 →BaCO3 + CaCO3 + H2O KHSO4 + Ba(HCO3)2 →BaSO4 + 2CO2 + 2H2O →Ch n B NaCl + Ba(HCO3)2 →Không ph n ng vì NaHCO3 , BaCl2 không k t t a . Mg(NO3)2 + Ba(HCO3)2 →Không ph n ng vì Mg(HCO3)2 tan , Ba(NO3)2 tan HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 56. H2 0,2 0,1 → H n + = 0,2 → 2 4H SOn = 0,1 → m = 9,8(g) → mdd =98(g); mdd = mkloai +mH2SO4- 2Hm = 3,68 + 98 -0,1.2 =101,48 → ch n A. Câu 24. n AlCl3 = 0,2.1,5 = 0,3 mol , S mol k t t a n Al(OH)3 = 15,6/78 = 0,2 mol * Trư ng h p 1 : Ch có 1 ph n ng sau (sau ph n ng (1) NaOH h t ) : AlCl3 + 3NaOH →Al(OH)3 + 3NaCl Ban u 0,3 mol 0,6 Ph n ng 0,2 0,6 0,2 K t th c 0,1 0 0,2 n AlCl3 ph n ng = 0,2 →AlCl3 dư = 0,3 – 0,2 = 0,1 mol n NaOH ph n ng = 0,6 mol →V NaOH = 0,6/0,5 = 1,2 lít * Trư ng h p 2 : Có c hai ph n ng (trong ph n ng (1) NaOH dư , AlCl3 h t ) : AlCl3 + 3NaOH → Al(OH)3 + 3NaCl (1); Al(OH)3 + NaOH →NaAlO2 + H2O (2) 0,3 0,9 0,3 ; x x Sau (1) , (2) thu ư c 0,2 mol ch t k t t a →0,3 – x = 0,2 x = 0,1 mol t ng s mol NaOH tham gia ph n ng là : 0,9 + 0,1 = 1 mol →V = 1/0,5 = 2 lít →Ch n D. Câu 28. Ch n áp án C Mg(HCO3)2 + 2HCl → MgCl2 + 2H2O + 2CO2. HCOONa + HCl → HCOOH + NaCl CuO + 2HCl → CuCl2 + H2O Câu 29. 1) Na2O + H2O → 2NaOH; 2NaOH + Al2O3 → 2NaAlO2 + H2O. 2) Cu + 2FeCl3 → CuCl2 + 2FeCl2 → dư Cu → lo i 3) BaCl2 + CuSO4 →lo i 4) Ba + 2H2O →Ba(OH)2 + H2 ; Ba(OH)2 + 2NaHCO3 → BaCO3 + Na2CO3 + 2H2O →lo i V y có 1 h n h p th a mãn → Ch n áp án A HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 57. NITƠ §1. NITƠ VÀ H P CH T C A NITƠ A. Hư ng d n t ôn t p lí thuy t I. KHÁI QUÁT V NHÓM NITƠ Nhóm nitơ g m các nguyên t N, P, As, Sb, Bi. Chúng u thu c nguyên t p và nhóm VA. I.1. S bi n i tính ch t c a các ơn ch t Trong i u ki n thư ng, nitơ là ch t khí, các ơn ch t còn l i là ch t r n. – Trong các h p ch t các nguyên t nhóm nitơ có s oxi hoá cao nh t là +5, ngoài ra còn có các s oxi hoá +3 và –3. Riêng N còn có thêm các s oxi hoá +1, +2, +4. – Các nguyên t nhóm nitơ có th th hi n c tính oxi hoá và tính kh và kh năng oxi hoá gi m d n t nitơ n bitmut. I.2. S bi n i tính ch t c a các h p ch t – Hi rua c a các nguyên t nhóm nitơ có công th c chung RH3 v i b n nhi t gi m d n t NH3 n BiH3. Dung d ch c a nh ng ch t này trong nư c có tính bazơ. – T nitơ n bitmut, tính axit c a các oxit và hi roxit tương ng gi m d n ng th i tính bazơ tăng d n. II. NITƠ VÀ H P CH T C A NITƠ II.1. Nitơ – Tính ch t: Có công th c c u t o N ≡ N. Do phân t có liên k t 3 nên i u ki n thư ng khá trơ v m t hoá h c (ch tác d ng v i Li). nhi t cao nó ho t ng hơn do N có âm i n khá l n và th hi n tính oxi hoá tr i hơn tính kh . + Tính oxi hoá: N2 + 3H2 2NH3 N2 + 6Li → 2Li3N + Tính kh : N2 + O2 2NO Ngay i u ki n thư ng, NO k t h p v i O2 (không khí) → NO2 màu nâu – i u ch : + Trong phòng thí nghi m: NH4NO2 0 t → N2 + 2H2O + Trong công nghi p: Chưng c t phân o n không khí l ng. xt, 400o C 3000 o C HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 58. mu i amoni a. Amoniac – Tính ch t lý hoá: là ch t khí không màu, mùi khai và x c, tan nhi u trong nư c. + Tính bazơ y u: NH3 + H2O NH4 + + OH– Kb = 1,8.10–5 Do ó NH3 làm xanh gi y quỳ m NH3 + H+ → NH4 + Al3+ + 3NH3 + 3H2O → Al(OH)3 ↓ + 3NH4 + + Kh năng t o ph c: Cu(OH)2 + 4 NH3 → [Cu(NH3)4](OH)2 AgCl + 2 NH3 → [Ag(NH3)2]Cl + Tính kh : 4NH3 + 3O2 → 2N2 + 6H2O 4NH3 + 5O2 (kk) 0 850 C,Pt → 4NO + 6H2O 2NH3 + 3Cl2 → N2 + 6HCl (s n ph m sinh ra khói tr ng là do khí HCl v a t o thành hoá h p v i NH3) 3CuO + 2NH3 → 0 t 3Cu + N2 + 3H2O – i u ch : + Trong phòng thí nghi m: 2NH4Cl + Ca(OH)2 → 2 NH3 ↑ + CaCl2 + 2H2O + Trong công nghi p: N2 + 3H2 2NH3 b. Mu i amoni: T t c các mu i amoni u tan trong nư c và khi tan i n li hoàn toàn thành các ion. + Ph n ng trao i ion: NH4Cl + NaOH → NaCl + NH3 ↑ + H2O (ph n ng nh n bi t mu i amoni) Hay: NH4 + + OH– → NH3 ↑ + H2O + Ph n ng nhi t phân: NH4Cl → NH3 + HCl ; NH4NO3 → N2O + 2H2O II.3. Axit nitric và mu i nitrat a. Axit nitric – Tính ch t v t lí: là ch t l ng, b c khói m nh trong không khí, khi un nóng nó b phân hu m t ph n theo phương trình: 4HNO3 → 4NO2 + O2 + 2H2O - Tính ch t hóa h c to Fe, to to HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 59. m nh: Mang y tính ch t chung c a m t axit. Lưu ý : HNO3 tác d ng v i kim lo i không gi i phóng H2. + Tính oxi hoá m nh: Tuỳ thu c vào n ng axit và và b n ch t c a ch t kh mà HNO3 có th b kh n m t s s n ph m khác nhau c a nitơ như: + Dung d ch HNO3 c có th oxi hoá h u h t kim lo i (tr Pt, Au) nhi t thư ng, ho c Fe, Al, Cr nhi t cao, trong ó N+5 chuy n thành N+4 (NO2). + V i kim lo i y u thì HNO3 c t o thành NO2, còn loãng cho s n ph m NO. + V i kim lo i m nh HNO3 loãng có th b kh n N+ , N0 ho c N–3 . + Dung d ch HNO3 c, ngu i làm th ng hoá m t s kim lo i như Al, Fe, Cr...Ngoài ra dung d ch HNO3 c còn oxi hoá ư c m t s phi kim như C, S và nhi u h p ch t vô cơ và h u cơ khác. + Dung d ch HNO3 c không b n, nhi t cao ho c khi có ánh sáng, m t ph n axit HNO3 b phân hu t o thành NO2, O2 và nư c. 4HNO3 c → 4NO2 + O2 + 2H2O – i u ch : + Trong PTN: NaNO3 tinh th + H2SO4 c → NaHSO4 + HNO3 ↑ + Trong công nghi p: 4NH3 + 5O2 (kk) → 4NO + 6H2O; NO + O2 → NO2 4NO2 + O2 + 2H2O → 4HNO3 b. Mu i nitrat: T t c các mu i nitrat u tan nhi u trong nư c và là ch t i n li m nh. Chúng kém b n v i nhi t và d b phân hu khi nung nóng. – Mu i nitrat c a kim lo i m nh phân hu thành mu i nitrit và oxi: 2KNO3 0 t → 2KNO2 + O2 – Mu i nitrat c a a s kim lo i như Mg, Zn, Fe, Cu... phân hu thành oxit + nitơ ioxit và oxi: 2Cu(NO3)2 0 t → 2CuO + 4NO2 + O2 Lưu ý: 4Fe(NO3)2 0 t → 2Fe2O3 + 8NO2 + O2 B. Các d ng bài t p và phương pháp gi i D ng 1: Bài t p v N2 và NH3 -3 0 +1 +2 +4 +5 NH4, NH3 N2 N2O NO NO2 HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 60. t l p công th c phân t Ax By Cz Dt (x,y,z,t là các s nguyên dương) x:y:z:t = A mA : B mB : C mC : D mD ho c x:y:z:t = A A% : B B% : C C% : D D% * Tính hi u su t: + Bi u di n s mol các ch t ( ã cho và c n tìm) theo phương trình ph n ng + Xác nh t ng s mol các ch t ban u và sau ph n ng + Hi u su t ph n ng: H = )( )( lithuyetmol thuctemol .100% + Hi u su t c a c quá trình: A  → = %1 aH B  → = %2 bH C  → = %3 cH D  → = %4 dH E H = H1. H2. H3. H4 = a%.b%.c%.d%. Ví d 1: M t oxit A c a nitơ có ch a 30,43% v kh i lư ng nitơ. T kh i c a A v i không khí là 1,59. Tìm công th c phân t c a A. L i gi i: t A là NxOy. Theo u bài: %N = 30,43%; → %O = 69,57% x: y = 16 57,69 : 14 43,30 =1:2 → A có công th c (NO2)n MA = 46.n = 46 → n = 1. V y công th c phân t c a A là NO2. Ví d 2. Trong m t bình kín dung tích 56 lit ch a N2 và H2 theo t l th tích 1:4, 00 C và 200 atm và m t ít ch t xúc tác (th tích ch t xúc tác không áng k ). Nung nóng bình m t th i gian sau ó ưa nhi t v 00 C th y áp su t trong bình gi m 10% so v i so v i áp su t ban u. Tính hi u su t ph n ng i u ch NH3. L i gi i Phương trình: N2 + 3H2 ⇔ 2NH3 Ban u 100 400 0 (mol) Ph n ng x 3x 2x (mol) Cân b ng sau p/ư: 100-x 400-3x 2x (mol) S mol h n h p khí sau ph n ng: ns = 100 - x + 400- 3x + 2x (mol) (1) T ng s mol (N2 và H2) khí ban u : t PV 200.56 n 500mol 22, 4RT .273 273 = = = HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 61. = =2H 500.4 n 400mol 5 và = =2N 500.1 n 100mol 5 Áp su t trong bình sau ph n ng Ps = 500.4 180atm 5 = cùng i u ki n nhi t áp su t áp su t t l thu n v i s mol khí ch a trong bình: = ⇒ = =t t s s s n p 500.180 n 450 n p 200 mol (2) T (1) và (2) ta có: ns = 100 - x + 400- 3x + 2x = 450→ x = 25 mol. V y H = = =2pu 2bd N N n 25 .100% 25% n 100 Ví d 3. H n h p A g m ba khí NH3, N2 và H2. D n A vào bình có nhi t cao. Sau ph n ng phân hu NH3 (coi như hoàn toàn) thu ư c h n h p B có th tích tăng 25% so v i A. D n B i qua ng ng CuO nung nóng sau ó lo i nư c thì ch còn l i m t ch t khí có th tích gi m 75% so v i B. Tính thành ph n % theo th tích c a các khí trong h n h p A. L i gi i G i x, y và z là thành ph n % theo th tích c a ba khí NH3, H2 và N2 trong h n h p A. → Ta có: x + y + z = 1 (1) Phương trình ph n ng phân hu NH3: 2 NH3 → N2 + 3 H2 x x 2 3x 2 Sau ph n ng h n h p B g m (y + 1,5x) hi ro và (z + 0,5x) nitơ. B có th tích tăng 25% so v i A t c là VB = 1,25VA = 1,25. do ó: ( ) ( ) (2)25,1 100 125 zyx2x5,0zx5,1y ===+ T (1) và (2), rút ra : x = 0,25 Khi B i qua ng ng CuO nung nóng thì H2 b oxi hoá : CuO + H2 → Cu + H2O Lo i nư c thì ch t khí còn l i là N2. Th tích gi m 75% so v i B t c là còn b ng 25% c a B, do ó: HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 62. z = 0,3125 - (0,5 . 0,25) = 0,1875 Thay các giá tr c a x và z vào (1), ta ư c: 0,25 + y + 0,1875 = 1, rút ra y = 0,5625 Thành ph n % theo th tích c a các khí trong h n h p A: %VNH3 = 25% ; %VN2 = 18,75% ; %VH2 = 56,25% D ng 2: Bài t p s d ng nh lu t b o toàn s mol electron Phương pháp gi i + Vi t phương trình cho, nh n electron. Lưu ý: 2N+5 + 10e → N2 ; 2N+5 + 8.e → N2O; N+5 + 8.e → N-3 (NH4NO3) + Tính t ng s mol electron cho và nh n. Áp d ng LBT T. + S mol HNO3 ph n ng = 3NO n − + 5 N n + (t o khí) ; + Cho mu i M(NO3)x ; nM = 3( )xM NOn ; 3NO n − = x. 3( )xM NOn = x. nM ( mol) Ví d 1 ( H 2002-A). Cho 18,5 gam h n h p X g m Fe, Fe3O4 tác d ng v i 200 mL dung d ch HNO3 loãng, un nóng và khu y u. Sau khi ph n ng x y ra hoàn toàn thu ư c 2,24 lít khí NO duy nh t ktc, dung d ch Y và còn l i 1,46 gam kim lo i. 1. Tính n ng mol/l c a dung d ch HNO3 . 2. Tính kh i lư ng mu i trong dung d ch Y. L i gi i: Vì ph n ng x y ra hoàn toàn mà còn dư kim lo i (Fe) ⇒ HNO3 h t và mu i thu ư c ch có Fe(NO3)2. Áp d ng LBT nguyên t v i N : 2 3 3 2 3 2HNO Fe(NO ) NO Fe(NO ) Fe n 2n n n n 0,27 mol+= + ⇒ = = Áp d ng LBT electron : G i a, b là s mol Fe và Fe3O4 ph n ng. Các quá trình như ng, nh n electron : +2 +8/3 +2 +5 +2 Fe Fe 2e ; 3Fe 2e 3Fe ; N 3e N 2a 2b 0,3 (1) a a 2a 3b 2b 3b 0,3 0,1 → → → → + =  §LBT e+ + + HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 63. : 2 (1) Fe a 0,18 n a 3b 0,27 (2) b 0,03 + = = + = → = ∑ 3NO n − = 2. 2 Fe n + = 2.0,27 = 0,54 mol + S mol HNO3 ph n ng = 3NO n − + 5 N n + (t o khí) = 2.0,27 + 0,1 = 0,64 mol → CM (HNO3) = 3,2M. → m (Fe(NO3)2) = 0,27.56 + 2.0,27.62 = 48,6 gam. Ví d 2. Hoà tan h t m (g) h n h p g m FeO; Fe2O3 và Fe3O4 b ng HNO3 c nóng thu ư c 4,48 (ℓ) NO2 ( ktc), cô c n dung d ch sau ph n ng thu ư c 145,2(g) mu i khan. Tính giá tr m(g)? L i gi i * Cách gi i 1. 4,22 48,4 n 2NO = = 0,2; 242 2,145 n 33 )NO(Fe = = 0,6 G i a, b, c l n lư t s mol FeO, Fe2O3 và Fe3O4 ã dùng: +2 a Fe - 1e = Fe+3 3 1 Fe 3/8 c3 − + e = Fe+3 → a + c = 0,2 a + 3c + 2b = 0,6    → 2c + 2b = 0,4 → b + c = 0,2 3 b2 Fe + - o.e = Fe+3 5 2,0 N + + 1e = N+4 m = 72a + 160b + 232c = 72 (a + c) + 160 (b + c) = 72 × 0,2 + 160 × 0,2 = 46,4 (g). * Cách gi i 2. Quy i h n h p FeO; Fe2O3 và Fe3O4 ban u thành hai ch t Fe và Fe2O3, khi ó ta có: m = 2 3Fe Fe Om m+ . M t khác, ta có s mol e c a Fe cho b ng s mol e c a N+5 nh n thành N+4 và b ng s mol NO2. Do ó 2Fe NO 4,48 3n n 0,2mol 22,4 = = = , nFe = 0,2 3 ⇒ m = 0,2 3 56 + (0,6- 0,2 3 )80 = 46,4 (g) Ví d 3. Cho 8,32 (g) Cu tác d ng v a v i 240 ml dung d ch HNO3 cho 4,928 (ℓ) ( ktc) h n h p g m 2 khí NO và NO2 bay ra. 1. Tính s mol c a m i khí ã t o ra. HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv
  • 64. c a dung d ch axit ban u. L i gi i. Cu → Cu2+ + 2e * nNO = x (mol) x +5N + 3xe → xN+2 * 2NOn = y (mol) y +5N + ye → yN+4 * nCu = 8,32 64 = 0,13 (mol) Áp d ng nh lu t b o toàn electron ⇒ 3x + y = 0,26 (II) a) S mol m i khí là ⇒ x = 0,02 (mol) NO y = 0,2 (mol) NO2 b) HNO3 n = x + y + (0,13 × 2)= 0,48 (mol) và )HNO(M 3 C = 24,0 48,0 = 2 (M) Ví d 4. Hoà tan 4,59 (g) Al trong dung d ch HNO3 1M ngư i ta thu ư c dung d ch nhôm nitrat và m t h n h p g m 2 khí: NO; N2O có t kh i hơi so v i H2 là 16,75. 1. Tính lư ng mu i thu ư c, tính th tích các khí o ktc. 2. Tính th tích dung d ch HNO3 1M c n dùng. L i gi i. Al → Al3+ +3e; N+3 + 3e → N+2 ; N+3 + 4e → N+1 nAl = 4,59 27 = 0,17 (mol) ⇒ KL mu i = 0,17 × 213=36,21g Al + 4HNO3 → Al(NO3)3 + NO + 2H2O (1) 8Al + 30HNO3 → 8Al(NO3)3 + 3N2O + 15H2O (2) M =16,75.2 = 33,5, áp d ng phương pháp ư ng chéo cho h n h p khí ta có N2O 44 3,5 NO 30 10,5 ⇒ 2 3,5 1 10,5 3 N O NO n n = = th a mãn t l 1: 3, c n nhân (1) v i 9 và c ng v i (2) ta ư c m t phương trình hóa h c chung: 17Al + 66HNO3 → 17Al(NO3)3 + 3N2O + 9NO + 33H2O (3) Theo (3) 17mol Al tác d ng 66mol HNO3 → 3molN2O và 9mol NO V y 0,17mol Al tác d ng 0,66mol HNO3 → 0,03mol N2O và 0,09mol NO x + y = 0,22 (I) M = 33,5 HOÀNG THÁI VI T - TRƯ NG Đ I H C BÁCH KHOA - ĐH SƯ PH M HÀ N I 2 Liên h : Sđt 01695316875 - Face : https://www.facebook.com/ttbdgdhtv