Bài tập về quyền sở hữu tài sản

I. Xác lập quyền sở hữu đối với tài sản vô chủ, tài sản không xác định được chủ sở hữu
[Điều 228 BLDS 2015]

Một buổi tối, anh A đi dạo ở khu vui chơi giải trí công viên, anh ngồi lại nghỉ trên một cái ghế đá, anh có trông thấy gần đó có một đôi nam nữ đang cãi nhau. Sau khi cãi nhay vì quá tức giận nên cô gái đã tháo chiếc nhẫn trên tay và ném xuống đất đến gần chỗ anh A, còn anh trai kia thì bỏ về bỏ lại cô bạn gái. Anh A thấy vậy, nhặt chiếc nhẫn lên bỏ vào túi và bước đi về. Nhưng khi vừa đii được vài bước, chị kia liền gọi anh lại và đòi anh A phải trả lại chiếc nhẫn, và anh đã không đồng ý chấp thuận vì anh ấy cho rằng khi cô gái vứt đi thì anh A nhặt lên [ anh A xác nhận là gia tài vô chủ ], sau đó anh A cho rằng có ý xác lập quyền sở hữu với chiếc nhẫn đó .

Đặt câu hỏi cho sinh viên: Theo bạn, Anh A có thể coi chiếc nhẫn ấy là vật chưa xác định
được chủ sở hữu hay không? Vì sao?

Gợi ý trả lời:

1. Căn cứ pháp lý:
Điều 228. Xác lập quyền sở hữu đối với tài sản vô chủ, tài sản không xác định
được chủ sở hữu.

1. Tài sản vô chủ là tài sản mà chủ sở hữu đã từ bỏ quyền sở hữu đối với tài sản đó.

• Người đã phát hiện, người đang quản lý tài sản vô chủ là động sản thì có quyền sở hữu tài sản đó, trừ trường hợp luật có quy định khác; nếu tài sản là bất động sản

  thì thuộc về Nhà nước.

1. Người phát hiện tài sản không xác định được ai là chủ sở hữu phải thông báo hoặc giao nộp cho Uỷ ban nhân dân cấp xã hoặc công an cấp xã nơi gần nhất để thông

   báo công khai cho chủ sở hữu biết mà nhận lại.

• Việc giao nộp phải được lập biên bản, trong đó ghi rõ họ, tên, địa chỉ của người
  giao nộp, người nhận, tình trạng, số lượng, khối lượng tài sản giao nộp.
• Uỷ ban nhân dân cấp xã hoặc công an cấp xã đã nhận tài sản phải thông báo cho
  người phát hiện về kết quả xác định chủ sở hữu.
• Sau 01 năm, kể từ ngày thông báo công khai mà không xác định được ai là chủ sở hữu tài sản là động sản thì quyền sở hữu đối với động sản đó thuộc về người phát

  hiện tài sản.

• Sau 05 năm, kể từ ngày thông báo công khai mà không xác định được ai là chủ sở hữu tài sản là bất động sản thì bất động sản đó thuộc về Nhà nước; người phát

  hiện được hưởng một khoản tiền thưởng theo quy định của pháp luật.

2. Hướng giải quyết:

• Việc anh A nhìn thấy cô gái ném chiếc nhẫn đi và coi đó là vật vô chủ, điều này không thể chứng minh được bởi có thể cô ấy chỉ do tức giận nên mới có hành vi ném chiếc

  nhẫn. Vậy nên, chiếc nhẫn là vật chưa xác định được chủ sở hữu.

• Để anh A có thể xác lập quyền sở hữu đối với chiếc nhẫn đòi hỏi anh phải có bằng
  chứng về việc cô gái đã từ bỏ quyền sở hữu với chiếc nhẫn đó.

II. Xác lập quyền sở hữu trong trường hợp tài sản bị chôn, giấu, vùi lấp, chìm đắm

được tìm thấy [Điều 229 BLDS 2015]

Trong quy trình đào ao thả cá, mái ấm gia đình chị B có tìm thấy một chiếc bát cổ không rõ nguồngốc, lai lịch. Sau khi phát hiện và dữ gìn và bảo vệ, mái ấm gia đình chị để tọa lạc trong nhà và khôngbáo với chính quyền sở tại, cũng không có dự tính bán đi. Tuy nhiên chị N [ bạn chị B ] thao tác tạihuyện khuyên chị B nên nộp chính quyền sở tại vì gia tài tìm được thuộc về nhà nước và người nộpsẽ được thưởng .

Đặt câu hỏi cho sinh viên:

– Chiếc bát cổ mà gia đình chị B tìm được có thuộc về nhà nước hay không?
– Nếu giao nộp gia đình chị B có được thưởng thù lao hay không?
Gợi ý trả lời:

1. Căn cứ pháp lý:

Điều 229. Xác lập quyền sử hữu với tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm được tìm

thấy.

1. Người phát hiện tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm phải thông báo hoặc trả lại ngay cho chủ sở hữu; nếu không biết ai là chủ sở hữu thì phải thông báo hoặc giao nộp cho Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc công an cấp xã nơi gần nhất hoặc cơ

   quan nhà nước có thẩm quyền khác theo quy định của pháp luật

2. Tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm được tìm thấy mà không có hoặc không xác định được ai là chủ sở hữu thì sau khi trừ chi phí tìm kiếm, bảo quản, quyền sở hữu đối với tài sản này được xác định như sau: a] Tài sản được tìm thấy là tài sản thuộc di tích lịch sử – văn hóa, di vật, cổ vật, tài sản thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh quốc gia, theo quy định của Luật di sản văn hóa thì thuộc về Nhà nước; người tìm thấy tài sản đó được hưởng một khoản tiền thưởng theo quy định của pháp luật. b] Tài sản được tìm thấy không phải là tài sản thuộc di tích lịch sử – văn hóa theo quy định của Luật di sản văn hóa mà có giá trị nhỏ hơn hoặc bằng mười lần mức lương

   cơ sở do Nhà nước quy định thì thuộc sở hữu của người tìm thấy; nếu tài sản tìm

viên đó lại dọn bàn nên cấp trên đã kiểm tra lại camera và phát hiện anh C đúng là có cầm cả đồng hồ đeo tay. Vị khách tức giận đã nhìn nhận nhà hàng quán ăn một cách tệ hại .

1. Xác định nguyên nhân mâu thuẫn

Mâu thuẫn giữa anh nhân viên cấp dưới C và vị khách xảy ra là do sau khi nhặt được gia tài là đồng hồ đeo tay và ví tiền, anh C không báo lại với cấp trên để hoàn trả cho khách mà còn giữ làm của riêng và đem đi cầm lấy tiền. Lúc trả khách còn trọn vẹn chối là không hề thấy chiếc đồng hồ đeo tay làm cho vị khách tức giận về hành vi sai lầm của anh C và đã tác động ảnh hưởng đến khét tiếng nhà hàng quán ăn .

2. Căn cứ pháp lý
Điều 230: Xác lập quyền sở hữu đối với tài sản do người khác đánh rơi hoặc bỏ quên. “1. Người phát hiện tài sản do người khác đánh rơi, bỏ quên mà biết được địa chỉ của người đánh rơi hoặc bỏ quên thì phải thông báo hoặc trả lại tài sản cho người đó; nếu không biết địa chỉ của người đánh rơi hoặc bỏ quên thì phải thông báo hoặc giao nộp cho Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc công an cấp xã nơi gần nhất để thông báo công khai cho chủ sở hữu biết mà nhận lại. – Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc công an cấp xã đã nhận tài sản phải thông báo cho người đã giao nộp về kết quả xác định chủ sở hữu. 2. Sau 01 năm, kể từ ngày thông báo công khai về tài sản do người khác đánh rơi, bỏ quên mà không xác định được chủ sở hữu hoặc chủ sở hữu không đến nhận thì quyền sở hữu đối với tài sản này được xác định như sau: a] Trường hợp tài sản bị đánh rơi, bỏ quên có giá trị nhỏ hơn hoặc bằng mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định thì người nhặt được được xác lập quyền sở hữu đối với tài sản đó theo quy định của Bộ luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan; trường hợp tài sản có giá trị lớn hơn mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định thì sau khi trừ chi phí bảo quản, người nhặt được được hưởng giá trị bằng mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định và 50% giá trị của phần vượt quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định, phần giá trị còn lại thuộc về Nhà nước; b] Trường hợp tài sản bị đánh rơi, bị bỏ quên là tài sản thuộc di tích lịch sử – văn hóa theo quy định của Luật di sản văn hóa thì tài sản đó thuộc về Nhà nước; người nhặt được tài sản được hưởng một khoản tiền thưởng theo quy định của pháp luật.”

3. Hướng giải quyết:

– Anh nhân viên C đã có hành vi chiếm giữ trái phép tài sản của người khác [vì sau khi

đang vi phạm quy định điều 230 Bộ luật dân sự.