Loại đề này thường là một câu danh ngôn, một nhận định, một đánh giá nào đó để yêu cầu người viết bàn luận và thể hiện tư tưởng, quan điểm của mình. b.Nghị luận về một hiện tượng đời sống: Loại đề này thường nêu lên một hiện tượng, một vấn đề có tính chất thời sự được dư luận trong nước cũng như cộng đồng quốc tế quan tâm.
2. Các bước làm bài nghị luận xã hội 2.1. Đối với loại đề nghị luận về một tư tưởng, đạo lí:
- Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận, trích dẫn nguyên văn câu nói, câu danh ngôn...
- Thân bài: Ý 1: Giải thích rõ nội dung tư tưởng, đạo lí [giải thích các từ ngữ, khái niệm]. Ý 2: Phân tích các mặt đúng của tư tưởng đạo lí [dùng dẫn chứng trong lịch sử, văn học, cuộc sống để chứng minh]. Ý 3: Bác bỏ những biểu hiện sai lệch có liên quan đến tư tưởng đạo lí [dùng dẫn chứng trong lịch sử, văn học, cuộc sống để chứng minh]. Ý 4: Đánh giá ý nghĩa tư tưởng đạo lí [ngợi ca, phê phán]
- Kết bài:- Khái quát lại vấn đề NL. - Rút ra bài học nhận thức, hành động cho bản thân, cho mọi người
2.2. Đối với loại đề nghị luận về một hiện tượng đời sống.
- Mở bài: Giới thiệu hiện tượng cần nghị luận.
- Thân bài - Ý 1: Nêu rõ hiện tượng. - Ý 2: Phân tích các mặt đúng-sai, lợi hại [thực trạng của vấn đề cần bàn luận, chứng minh bằng các dẫn chứng] - Ý 3: Chỉ ra nguyên nhân. - Ý 4: Bày tỏ thái độ, ý kiến của bản thân về hiện tượng xã hội đó [đồng tình, không đồng tình, cần có biện pháp như thế nào].
- Kết bài:- Khái quát lại một lần nữa vấn đề vừa bàn luận. - Bài học rút ra cho bản thân.
2. Phần 2: Luyện tập Câu1 [3 điểm]:Hãy viết một viết một bài văn ngắn [khoảng 400 từ] phát biểu ý kiến của anh [chị] về câu nói sau:Tình thương là hạnh phúc của con người.
Câu 2 [3 điểm]:Hãy viết một viết một bài văn ngắn [khoảng 400 từ] phát biểu ý kiến của anh [chị] về mục đích học tập do UNESCO đề xướng:
Học để biết, học để làm, học để chung sống, học để tự khẳng định mình.Câu 3 [3 điểm]:Sống đẹp đâu phải là những từ trống rỗngChỉ có ai bằng đấu tranh, lao độngNhân lên vẻ đẹp cuộc đờiMới là người sống cuộc sống đẹp tươi.Những vần thơ trên của thi hào người Đức G.Bê-khe gợi cho anh [chị] những suy nghĩ gì về sự phấn đấu của tuổi trẻ học đường hiện nay. Hãy viết một viết một bài văn ngắn [khoảng 400 từ] nêu suy nghĩ của anh [chị].
Câu 4 [3 điểm]:Hãy viết một bài văn ngắn [ khoảng 400 từ] nêu suy nghĩ của anh [chị] về truyền thống tôn sư trọng đạo trong nhà trường và xã hội hiện nay
Câu 5 [3 điểm]:
Giá trị của con người không ở chân lí người đó sở hữu hoặc cho rằng mình sở hữu, mà ở nỗi gian khó chân thành người đó nhận lãnh trong khi đi tìm chân lí[Lét-xinh]. Từ câu nói trên, anh [chị] suy nghĩ gì về thành công và thất bại trong hành trình tìm kiếm những giá trị cao đẹp của đời sống con người. Hãy viết một bài văn ngắn [ khoảng 400 từ] nêu suy nghĩ của anh [chị].
Câu 6 [3 điểm]:Hãy viết một bài văn ngắn [ không quá 400 từ] nêu suy nghĩ của anh [chị] về câu nói:
Đường đi khó không khó vì ngăn sông cách núi mà khó vì lòng người ngại núi e sông[Nguyễn Bá Học].
Câu 7 [3 điểm]:
Hãy viết một bài văn ngắn [khoảng 400 từ] nêu suy nghĩ của anh [chị] về câu danh ngôn :Bạn là người đến với ta khi mọi người đã bỏ ta đi.
Câu 8 [3 điểm]:Hãy viết một bài văn ngắn [khoảng 400 từ] nêu suy nghĩ của anh [chị] về hiện tượng vô cảm trong một bộ phận thanh niên, học sinh hiện nay.
Câu 9 [3 điểm]:Hãy viết một bài văn ngắn [ khoảng 400 từ] nêu suy nghĩ của anh [chị] về hiện tượng hút thuốc lá trong học sinh hiện nay.
Câu 10 [3 điểm]:
Hãy viết một bài văn ngắn [ khoảng 400 từ] nêu suy nghĩ của anh [chị] về hiện tượng vi phạm giao thông của một số học sinh hiện nay.
Câu 11 [3 điểm]:Hãy viết một bài văn ngắn [ khoảng 400 từ] nêu suy nghĩ của anh [chị] về hiện tượng nghiện Ka-ra-ô-kê và In-tơ-nét trong nhiều bạn trẻ hiện nay.
Câu 12. [3 điểm]:
Mặc dù biết là sai, song nhiều học sinh vẫn học tủ dẫn đến những kết quả không mong muốn trong các kì thi. Anh [chị] hãyviết một bài văn ngắn [ khoảng 400 từ] nêu suy nghĩ của anh [chị] về hiện tượng đó.
Câu 13. [3 điểm]:Anh [chị] hãyviết một bài văn ngắn [ khoảng 400 từ] bàn về lòng dũng cảm.
Câu 14. [3 điểm]:Anh [chị] hãyviết một bài văn ngắn [ khoảng 400 từ] bàn về lòng tự trọng
Câu 15. [3 điểm]:Anh [chị] hãyviết một bài văn ngắn [ khoảng 400 từ] bàn về sự tự tin
Câu 16. [3 điểm]:
Anh [chị] hãyviết một bài văn ngắn [ khoảng 400 từ] bàn về lòng nhân ái
Câu 17. [3 điểm]:Anh [chị] hãyviết một bài văn ngắn [ khoảng 400 từ] bàn về tinh thần trách nhiệm.
Hướng dẫn lập dàn ý chi tiết một số câu:
Câu 1
- Mở bài- Bắt đầu bằng một câu chuyện bạn gặp trên đường phố [hành động không đẹp của một cô cậu thanh niên đối với người già] - Nhìn cảnh ấy tôi chợt hỏi phải chăng các bạn ấy không biết
Tình thương là hạnh phúc của con người.
- Thân bài Ý 1: Thế nào là tình thương? Tình thương là tình cảm cao quý nhất giữa con người với con người trong cuộc sống. Là sự bảo ban, chăm sóc khen ngợi kịp thời; là sự sẻ chia động viên giúp đỡ nhau trong lúc khó khăn. Tình thương phải bắt đầu từ trái tim chứ không phải là sự thương hại, sự thương hại không bắt nguồn tự sự yêu mến mà nó nảy sinh từ cái nhìn của một người có thế đứng cao hơn.
Ý 2: [biểu hiện] + Đã là con người ai cũng muốn được yêu thương, để được sống vui vẻ, hạnh phúc, có nghị lực để vượt qua những khó khăn trong cuộc đời. Yêu thương sẽ giúp con người tự tin hơn trong cuộc sống. + Không chỉ được người khác yêu thương mà còn cần phải biết yêu thương người khác, nếu bản thân không dành tình yêu thương cho mọi người thì cũng sẽ khó nhận được tình yêu thương lâu dài từ người khác. + Yêu thương và được yêu thương dường như là tất cả ý nghĩa của cuộc sống. Con người sẽ cảm thấy mình là người có ích khi đem lại niềm vui và hạnh phúc cho mọi người. + Bác Hồ của chúng ta đã dành cả tình yêu thương bao la của mình cho nhân loại, điều ấy được nhà thơ Tố Hữu viết:Ôi lòng Bác vậy cứ thương taThương cuộc đời chung, thương cỏ hoaChỉ biết quên mình cho hết thảyNhư dòng sông chảy nặng phù sa + Chúng ta luôn nhận được tình yêu thương từ cha, mẹ, thầy cô ngược lại chúng ta cần đáp lại tình yêu thương ấy bằng chính những lời nói lễ phép, những hành động có ý nghĩa nhất là trong học tập + Tấm gương Nguyễn Hữu Ân Ý 3: phê phán những người sống thiếu tình thương. VD : Có một bộ phận các cá nhân ngày nay đang quay lưng lại với những người mang di chứng chất độc màu da cam
Ý 4: Tình yêu thương là tình cảm hồn nhiên, nguyên thủy nhất của con người. Tình cảm ấy là cội nguồn cho mọi lẽ sống. Nhờ nó nhân loại vượt qua được những định kiến xấu xa trên đời, để con người thực sự
người hơn
.C. Kết bàiM. Gorki nói
Nơi lạnh nhất không phải là Bắc cực mà là nơi thiếu tình thương. Đừng bao giờ biến trái tim mình trở thành một Bắc cực thứ 2, tình yêu thương luôn có trong mỗi con người, mỗi người cần có ý thức vun đắp và phát huy trong những tình huống cụ thể. Tình yêu thương chỉ có giá trị trong hành động, chỉ khi ấy con người mới thực sự hạnh phúc và xã hội, cuộc sống của mỗi cá nhân sẽ trở nên tốt đẹp hơn.
Câu 2:
- Mở bài:
- Vấn đề học tập và mục đích của việc học từ xưa đến nay luôn được mọi cá nhân và xã hội đề cao, quan tâm. - Học để làm gì? Mục đích của việc học ra sao? Xưa nay đã có nhiều cách cắt nghĩa: Học đi đôi với hành, Học, học nữa, học mãi - Ý kiến do UNESCO đề xướng có ý nghĩa khái quát cao nhấn mạnh được mối quan hệ giữa học và hành, đúc kết được nhiều quan điểm về giáo dục của nhân loại.
- Thân bài Ý 1: Giải thích ngắn gọn nội dung nhận đinh - Học để biết, tức là hiểu, nắm vững tri thức của nhân loại. - Học để làm : Vận dụng những kiến thức đã học vào trong cuộc sống. - Học để chung sống: Mục đích cuối cùng của mọi hoạt động học tập rèn luyện của con người là để vươn tới một cuộc sống tốt đẹp hơn cho mình và cho xã hội. - Học để tự khẳng định mình: qua quá trình học tập, con người tự hoàn thiện nhân cách, khẳng định sự tồn tại, ý nghĩa của mình trong cuộc sống, trong lòng mọi người.
Ý 2: Phân tích mặt đúng nhận định. - Có thế thấy rất rõ 2 vế của nhận định: vế 1- học để biết, nhấn mạnh đến tính lí thuyết. Mỗi người cần phải học để tiếp thu tri, lĩnh hội tri thức của nhân loại. Tri thức về khoa học tự nhiên và tri thức về khoa học xã hội. Các tri thức này có vai trò quan trọng cho việc hình thành nên nhân cách và trí tuệ cho con người.
Còn vế thứ 2 của nhận định: học để làm, học để chung sống, học để tự khẳng định mình nhấn mạnh đến tính thực hành của việc học. Mỗi người cần phải ý thức rất rõ học đi đôi với hành, phải biết vận dụng những điều mình học để giải quyết tốt những vấn đề nảy sinh trong cuộc sống. Mặt khác, học để chung sống với mọi người, không chỉ học kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp mà còn là vấn đề văn hóa, ứng xử, khả năng giao tiếp
Nếu không học thì con người sẽ không có những tri thức tối thiểu để hòa nhập với cộng đồng. Chẳng hạn, trong thời đại nền kinh tế tri thức, nếu không học chúng ta khó có thế tiến kịp với các nước trên thế giới.Và đối với bản thân mỗi người, học chính là cách để khẳng định sự tồn tại, sự có mặt của mình trong cuộc sống. - Trong lịch sử đã có những tấm gương: Bác Hồ, Nguyễn Ngọc Kí
Ý3: Bác bỏ những biểu hiện sai lệch Trong cuộc sống có không ít kẻ học chỉ nhằm mục đích vinh thân, phì gia. Học chỉ là để có bằng cấp mong có cơ hội thăng quan tiến chức, đâu biết rằng quá trình học tập là quá trình tự hoàn thiện nhân cách của mình.
Nghị luận có bao nhiêu bước?
Giải thích, phân tích, bác bỏ hoặc không, bình luận, bài học nhận thức và hành động là 5 bước làm bài văn nghị luận về tư tưởng, đạo lý.
Nghị luận xã hội gồm những gì?
Văn nghị luận xã hội là những bài văn bàn về xã hội, chính trị, đời sống nói chung. Do đó phạm vi của dạng bài này rất rộng. Nó bao gồm những vấn đề tư tưởng, đạo lí cho đến lối sống, bên cạnh đó một đề văn nghị luận xã hội đôi khi đề cập tới những câu chuyện nổi bật trong cuộc sống hằng ngày.
Văn nghị luận xã hội lớp 9 là gì?
5.2. Nghị luận xã hội. Nghị luân xã hội được hiểu là những bài văn đề cập đến những vấn đề trong xã hội, những tư tưởng đạo lý hay một hiện tượng tiêu cực, tích cực đang diễn ra trong xã hội, bên cạnh đó nó còn có thể xoay quanh các vấn đề về thiên nhiên, môi trường...
Bài văn nghị luận xã hội là gì?
Văn nghị luận xã hội là những bài văn bàn luận về xã hội, chính trị và đời sống nói chung. Do đó phạm vi của dạng bài này vô cùng rộng. Nó bao gồm nhiều vấn đề tư tưởng và đạo lý cho đến lối sống, bên cạnh đó thì một đề văn nghị luận xã hội đôi khi cũng đề cập tới những câu chuyện nổi bật ở trong cuộc sống hằng ngày.