Cách khai thác vàng thủ công

Rừng vàng, biển bạc không chỉ thành ngữ thể hiện niềm tự hào về non sông gấm vóc. Việt Nam vẫn luôn được biết đến là quốc gia giàu có về tài nguyên tự nhiên, bao gồm vàng. Những cụm từ khai thác vàng sa khoáng, đãi vàng đã không còn xa lạ. Tuy nhiên, phải đến tận khi được nghe kể về cách tìm vàng sa khoáng, tôi mới có được cái nhìn chân thật nhất về công việc này. Nếu bạn cũng quan tâm, hãy cùng tìm hiểu về quá trình lấy vàng từ đất, do chính những con người gắn bó với nghề nhiều năm chia sẻ, được tổng hợp sau đây.

Vàng sa khoáng là gì, cách tìm vàng sa khoáng

Vàng sa khoáng như thế nào?

Sa khoáng là thuật ngữ chỉ sự tích tụ các khoáng vật giá trị, hình thành từ sự tách biệt trong quá trình lắng đọng. Sa khoáng xuất hiện chủ yếu từ các địa hình bồi tích, tàn tích, sa khoáng cổ và sa khoáng biển.

Cách khai thác vàng thủ công

Vàng sa khoáng là hạt nhỏ li ti lẫn trong bùn cát (bên trái), không lớn như các mảnh vàng tách từ quặng bám trên đá (bên phải)

Vàng cám hay còn gọi là hạt bụi vàng, là 1 dạng kim loại thường được tìm thấy lẫn cũng các kim loại khác, tiêu biểu là sa khoáng tại các vùng đại dương, thềm lục địa và mỏ sa khoáng. Nói đơn giản, vàng sa khoáng là các hạt vàng nhỏ li ti, lẫn lộn trong đất cùng nhiều thành phần kim loại khác.

Trái ngược với vàng cám là các ục vàng, là loại vàng lộ thiên ứa trào lên mặt đất sau những cuộc phun trào núi lửa mạnh mẽ của mẹ thiên nhiên. Chúng nằm thành từng mảng mỏng, ôm chặt lấy đá. Ai mà gặp trúng ục vàng thì coi như thắng lớn. Còn đối với việc đãi vàng sa khoáng, hãy còn nhiều gian nan!

Cách tìm vàng sa khoáng như thế nào?

Những năm tháng đất nước còn trong cơn giày vò của kẻ xâm lược, chúng gần như vắt cạn vàng nổi tại nước ta. Sau này, nhiều người với hy vọng đổi đổi đời cũng chạy theo nghề đãi vàng sa khoáng. Nhưng ngày ấy máy móc thô sơ, kinh nghiệm ít ỏi nên con đường dò tìm còn gian nan.

Với thợ lành nghề, người ta có thể nhìn dạng địa hình, màu đất, màu cây cỏ,xung quanh để nhận định nơi này có vàng hay không. Thực ra nơi có vàng thì không ít, nhưng quan trọng là tỉ lệ vàng trong đất có nhiều hay không. Đôi khi khai thác được một chỉ vàng, mà chi phí bỏ ra gần sáu, bảy chỉ!

Cách khai thác vàng thủ công

Khai thác vàng sa khoáng bằng thiết bị dò vàng cao cấp, hiện đại

Ngày nay, nhờ máy móc hiện đại mà đặc biệt là máy dò vàng, người ta có thể định vị và xác định nồng độ vàng trong đất có đủ khai thác hay không. Với các thiết bị kiểm tra kim loại cao cấp, bạn có thể quy định kích thước vật thể muốn tìm, loại bỏ tín hiệu những nơi sa khoáng vàng quá nhỏ, không phù hợp khai thác.

Đặc biệt, kiểu thiết bị này còn phát hiện dấu hiệu các hang động, rất có thể là quặng vàng ngầm dưới lòng đất hay thậm chí là kho báu bị chôn vùi

Cách khai thác vàng thủ công

Cám vàng thường xuất hiện ở các địa hình bồi tích, tàn tích, sa khoáng cổ và sa khoáng biển

Vàng sa khoáng xuất hiện nhiều ở cả những địa hình có suối, lẫn vào dòng phù sa đang lăn tăn dưới mặt nước. Máy đo thường ít có khả năng chống nước, cách tìm vàng ở suối chỉ có thể dùng các dòng máy dò chống nước cao cấp, hay máy quét trên không. Nhưng dòng máy quét trên không thì ít phổ biến, vì giá thành rất cao, có loại cả mấy trăm triệu đồng.

Tuy vậy bạn cũng nên lưu ý, dòng máy dùng trong dò vàng phải đạt độ nhạy cao, tối thiểu dò sâu được 2m và có khả năng phân biệt kim loại (loại bỏ kim loại khác để nhận tín hiệu của vàng). Mua máy dò vàng tại các điểm phân phối uy tín, chất lượng cao thì khả năng quét của máy mới đảm bảo nhất.

Cách lấy vàng sa khoáng bằng phương pháp thủ công

Phương pháp truyền thống

Phương pháp đãi vàng sa khoáng thì có nhiều, từ nghề thủ công hàng trăm năm lưu truyền, cho đến khai thác bằng máy móc hiện đại nhất.

Đãi vàng cám truyền thống thì dụng cụ cần có gồm: Cuốc xẻng để xới đất, gầu múc cát sông, món đãi để tuyển khoáng nặng có dính lẫn vàng. Quan trọng nhất là mâm đãi (nón đãi), chủ yếu được làm từ nắp đáy thùng phuy đường kính 60 80cm.

Cách khai thác vàng thủ công

Người ta dùng mâm đãi (nón đãi) để lọc cát vàng

Quy trình cách tìm vàng sa khoáng thủ công

Đầu tiên, người ta đào 1 hố dạng lòng chảo, nén thật chắc, đáy sâu nhất cỡ 10cm.

Tiếp theo là chế tạo ra một nón đãi: Để tấm sắt đáy hay nắp phuy ấy lên miệng hố, rồi dùng búa hoặc chày nện vào tâm miếng sắt cho lõm xuống, sao cho đáy lõm lượn đều hình lòng chảo của hố đất. Sau cùng, dùng đầu xà beng hay đầu thanh sắt to, tống mạnh tay vào chính giữa đáy lòng chảo tạo lõm như chóp cái nón.

Sau cùng là công đoạn đãi vàng: cho tất cả đất, đá hay bùn lẫn vào mâm đãi. Nghiêng nóng lấy nước vào trong. Bóp vụn các cục đất sét, rửa sạch cuộn rồi vứt bớt cho nhẹ nón. Hai tay cầm hai mép nón đãi, xoay đi xoay lại ngược chiều kim đồng hồ. Bùn và khoáng vật nhẹ sẽ nổi dần lên, văng ra theo lực thi tâm rồi bị dòng nước bên ngoài cuốn trôi đi. Làm liên tục cho đến khi nước trong lại. Phần thu được sẽ chỉ còn vàng đang lẫn một số khoáng nặng hơn. Lượt đãi sau, chỉ cần dùng một đĩa nhỏ đãi trong chậu nước nhưng khi đãi gạo, đãi vừng là xong.

Công việc đãi vàng có phải nghề làm giàu hay không

Thực ra đãi vàng cát chỉ là lựa chọn cuối cùng, muốn thắng lớn thì phải may mắn đào được những nẹp vàng trong lòng đất. Bởi vàng sa khoáng tốn nhiều công lọc tách, mà lại tốn kém. Khai thác vàng thủ công không tối ưu được hiệu quả vì thường làm trôi hết kim loại quý đi cùng vàng. Hạt vàng cốm được giữ lại thì ít mà cát vàng li ti trôi đi trong quá trình lọc thì nhiều.

Nghề này tay không được nghỉ, lại dầm mưa dãi nắng vốn nhiều gian truân. Người thợ từng theo nghiệp đãi tuổi đã xế chiều chia sẻ: Nghề làm thì vất, nhưng đã làm thì nghiện. Những cuộc săn vàng trúng lớn thì lại lao vào những cuộc ăn chơi, có khi đốt hết cả chỗ vàng mới kiếm. Khi không thì lọc phải những nơi nghèo của, chi phí đào lọc nhiều hơn số vàng kiếm được. Phá rừng phá núi nhiều nên ít ai dày phước hưởng hết cuộc đời, nhất dạ đế vương đúng nghề này!

Vàng là kim loại quý có giá trị cao, thực tế từng mang đến cơ hội làm giàu cho không ít người. Dưới sự khai thác mạnh mẽ của con người, vàng và các kim loại hiếm ngày càng trở nên khó tìm kiếm. Trên đây là những mẩu chia sẻ về loại vàng sa khoáng, Cách tìm vàng sa khoáng được chia sẻ từ những người trong nghề, hy vọng có thể cho bạn nhiều thông tin bổ ích!