Cách phát triển ngôn ngữ cho trẻ sơ sinh

Blog Giáo dục xanh Trường Genesis

Ba năm đầu tiên trong đời được xem là giai đoạn quan trọng để phát triển ngôn ngữ. Lúc này, các bé đã sẵn sàng để hấp thu và học hỏi từ những mô hình ngôn ngữ mà bé được nghe từ môi trường xung quanh. Đây là giai đoạn mà khả năng giao tiếp của trẻ phát triển nhanh chóng. Đồng thời, đây cũng là giai đoạn duy nhất mà con người có thể học được nhiều ngôn ngữ cùng lúc trong một thời gian ngắn. Trong ba năm này, trẻ sẽ phát triển từ một em bé chỉ biết khóc thành cô/cậu bé có khả năng tranh luận với bố mẹ.

Phát triển ngôn ngữ của trẻ trong 3 năm đầu tiên có thể chia thành 3 giai đoạn:

Giai đoạn 1: Tiền ngôn ngữ: 0 – 11 tháng tuổi

Trong giai đoạn này, trẻ sẽ thường xuyên giao tiếp nhưng không phải bằng ngôn từ. Khả năng giao tiếp phát triển tuần tự; và các kỹ năng nâng cao sẽ được xây dựng dựa trên nền tảng của các kỹ năng ban đầu, khả năng vận động cũng phát triển như vậy. Các bước phát triển tiền ngôn ngữ cần được “đặt đúng thời điểm”: trước khi trẻ nói được những từ đầu tiên.

Các cột mốc trong năm đầu bao gồm:

Giai đoạn 2: Từ bập bẹ đến nói được các từ: 12 – 21 tháng tuổi

Trước hoặc sau mốc một năm tuổi một chút, “khoảnh khắc kì diệu” sẽ đến khi em bé của bạn nói được từ đầu tiên trong đời. Các bước phát triển tiền ngôn ngữ đã xây cho trẻ một nền tảng vững chắc, và đã đến lúc để sử dụng các từ có nghĩa. Trong 9 tháng tiếp theo, bạn có thể theo dõi sự phát triển ngôn ngữ của trẻ qua các mốc sau:

Giai đoạn 3: Từ từ vựng thành câu: 24 – 36 tháng

Trong giai đoạn này, trẻ sẽ bắt đầu nối các từ lại thành câu và ý nghĩa của các câu nói ngày càng tăng. Đến cuối giai đoạn này, trẻ có thể kể các câu chuyện ngắn hoặc kể vắn tắt những trải nghiệm của con. Các cột mốc trong giai đoạn này bao gồm:

Hãy nhớ rằng, thời gian ở trên chỉ mang tính tương đối. Một số trẻ có bản năng là người nói tốt và có khả năng biết nói sớm hơn và tốt hơn các bạn khác. Bạn có thể nhìn vào các mốc thời gian ở trên thấy con của bạn là một đứa trẻ bình thường nếu con đạt được các cột mốc sớm hoặc muộn hơn từ 3 – 6 tháng. Đồng thời, hãy đảm bảo rằng, khả năng nghe của con đã được kiểm tra trước 2 tuổi, kể cả khi con bạn không chậm nói.

Vậy, bố mẹ cần làm gì để hỗ trợ con trong việc phát triển ngôn ngữ?

Bố mẹ đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển ngôn ngữ của con. Dưới đây là 12 cách để bố mẹ có thể giúp các bé từ 0 – 3 tuổi phát triển khả năng ngôn ngữ.

Trước tiên, bố mẹ cần hiểu rằng, khi bố mẹ nói chuyện với con, bố mẹ đang hỗ trợ con phát triển ngôn ngữ. Bố mẹ hãy nghĩ trên cương vị là một em bé: Nếu con có thể nói, con sẽ hỏi gì bố mẹ nhỉ?

1.       Khi con chỉ vào một thứ gì đó, hãy nói con biết đó là gì nhé!

Khi gọi tên đồ vật thì bố mẹ hãy đồng thời nhìn và chỉ vào đồ vật đấy.

2.       Sử dụng các hành động/tạo hình để miêu tả từ bố mẹ đang nói để con cũng có thể nói được từ đó nhé!

Nếu bố mẹ muốn nói đến giờ ăn rồi, hãy chạm vào môi mình. Con sẽ bắt chước hành động đấy để ra dấu với bố mẹ khi con đó.

3.       Bố mẹ hãy nói cho con biết là bố mẹ đang làm gì.

Nói với con về việc chúng ta sẽ làm gì tiếp theo để con có thể biết là mình có thể mong đợi điều gì. Ví dụ như: Bây giờ chúng ta sẽ đi tắm nhé! Con có thấy nước ấm ở quanh bụng con không? Sau đây, chúng ta sẽ lau khô người

4.       Nói cho con biết con đang làm gì.

Dùng từ ngữ để biểu đạt các hành động của con và giúp con học nói những từ vựng đó.

5.       Hãy lần lượt dành thời gian để nói chuyện “phiếm” với con!

Lắng nghe những gì con nói – sau đó hãy bắt chước lại những âm thanh mà con bập bẹ tạo ra. Nếu con lớn hơn, bố mẹ có thể trả lời các câu hỏi của con và hỏi lại con những câu khác. Con thích những câu hỏi mở, không có câu trả lời đúng hoặc sai.

6.       Hãy dùng những câu dài hơn và tốt hơn

Nếu con nói “hai con mèo”, bố mẹ có thể nói “Con có hai con mèo ở trên áo!”. Con học được rất nhiều từ bố mẹ.

7.       Hát cùng con

Con dễ dàng học được từ vựng trong các bài hát. Con có thể học được các giai điệu, bài hát chữ cái ABC, màu sắc của quần áo và cả tên của các bạn của con.

8.       Nói chuyện với con về “thư viện”

Đọc sách cho con nghe, để con quyết định các bố mẹ đọc và thời điểm chúng ta hoàn thành việc đọc. Để con “tự đọc” sách, “xử lý” sách và quyết định những thứ con muốn khám phá. Hãy đến những cửa hàng đồ cũ, mua cho con một vài cuốn sách tương tác [bố mẹ nhớ lau sách bằng khăn ẩm trước nhé!]. Ở nhà, bố mẹ hãy dán những miếng xốp nhỏ ở các trang sách để con có thể dễ dàng lật sách hơn.

9.       Hãy tạo ra những cuốn sách về chính con

Khi con nhìn thấy chính mình trong một cuốn sách/truyện, con sẽ hiểu rằng sách kể mọi điều trong cuộc sống của chúng ta.

10.   Chỉ cho con các từ xuất hiện trên các đồ vật trước mắt chúng ta.

Bố mẹ chỉ cho con các từ trên trang sách và các thùng chứa, con sẽ bắt đầu hiểu cách các từ được nói và được in liên kết với nhau.

11.   Hãy vui vẻ và hào hứng khi con học

Con thích hỏi bố mẹ xem chữ cái được tạo ra từ khuôn bánh hình chữ cái là chữ gì. Bố mẹ có thể trả lời “Con đã tạo ra chữ L đó” hoặc hỏi “Bố mẹ tự hỏi là con đã tạo ra chữ cái nào vậy?”. Sẽ thật không vui nếu bị hỏi “Đó là cái gì đấy?”.

12.   Hãy cho con thời gian học và khám phá

Đừng vội vã trong việc học tên màu sắc, chữ cái và các đồ vật. Dần dần rồi con sẽ học hết các từ vựng đó.

Tổng hợp và biên tập từ: 

Khóc là cách duy nhất trẻ sơ sinh giao tiếp đầu đời. Nhưng theo thời gian, sự phát triển ngôn ngữ của bé đã bắt đầu tiến triển. Bé khóc rất đa dạng và bắt đầu phân biệt được khi nào đói hay chán. Để biết thêm chi tiết, dưới đây là những phát triển ngôn ngữ ở trẻ sơ sinh cần biết trong năm đầu tiên của trẻ.

Sự phát triển kỹ năng ngôn ngữ ở trẻ sơ sinh là gì?

Được trích dẫn từ Mang thai Sinh nở & Em bé, kỹ năng ngôn ngữ của em bé là những kỹ năng mà em bé phải nói chuyện hoặc giao tiếp với người khác. Điều này phù hợp với sự phát triển của bé theo từng độ tuổi.

Cũng giống như sự phát triển vận động, khả năng giác quan, trí thông minh cảm xúc và sự phát triển nhận thức, sự phát triển ngôn ngữ của trẻ diễn ra dần dần.

Giai đoạn sớm này cho phép não bộ của bé hấp thụ ngôn ngữ cũng như rèn luyện khả năng giao tiếp. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng mỗi đứa trẻ có khả năng phát triển ở những thời điểm khác nhau.

Chính vì vậy, hãy chú ý và rèn luyện sự phát triển các kỹ năng ngôn ngữ của bé để bé giao tiếp dễ dàng hơn.

Trẻ bắt đầu biết nói ở độ tuổi nào?

Khi trẻ mới chào đời, trẻ thường khóc nhiều hơn như một cách thể hiện cảm xúc mà trẻ cảm nhận được.

Khi bé lớn lên và phát triển, bé sẽ bắt đầu bập bẹ như muốn nói điều gì đó sau 2-3 tháng tuổi đầu tiên.

Sự phát triển ngôn ngữ của bé sẽ tiếp tục cho đến khi bé có thể nói được từ đầu tiên, ví dụ “mẹ”? hoặc â € œpapaâ € ?? tức là vào khoảng 9-12 tháng tuổi.

Từ đó, bé sẽ trò chuyện thường xuyên hơn để mô tả những gì bé thấy, nghe, cảm nhận, suy nghĩ và mong muốn.

Giai đoạn phát triển lời nói của trẻ

Dưới đây là một số giai đoạn hoặc giai đoạn nói ở trẻ sơ sinh:

Giai đoạn 1: Khóc

Trẻ sơ sinh đã quấy khóc từ khi mới sinh. Khi trẻ mới sinh, tiếng khóc của trẻ chứng tỏ phổi của trẻ đã chứa đầy không khí. Thực tế, khóc là một trong những phản ứng của trẻ sơ sinh với môi trường bên ngoài. Cũng có nhiều kiểu trẻ khóc, cụ thể là:

Khóc bình thường

Có một số chuyên gia nói rằng khóc là cách để trẻ sơ sinh nói với người chăm sóc rằng chúng đang đói.

Đặc điểm của tiếng khóc này là có một mô thức thường bao gồm tiếng khóc của chính nó, một vài giây tạm dừng và một tiếng huýt sáo ngắn. Những tiếng khóc thông thường cũng thường nghe to hơn những tiếng kêu khác.

Khóc vì tức giận

Khi trẻ khóc vì tức giận, tiếng khóc sẽ phát ra giống như khi không khí bị ép vào cổ họng.

Khóc vì đau

Thông thường tiếng trẻ khóc rất to và có những lúc trẻ nín thở. Vì vậy, đừng để con bạn phải trải qua lần khóc này.

Giai đoạn 2: Bập bẹ

Trẻ sơ sinh thường bắt đầu bập bẹ vào khoảng 1-2 tháng tuổi. Giai đoạn phát triển ngôn ngữ của trẻ sơ sinh này cho thấy rằng âm thanh bập bẹ được hình thành do âm thanh của không khí được xử lý trong cổ họng.

Điều quan trọng cần biết là trẻ sơ sinh thường bập bẹ khi chúng cảm thấy hạnh phúc khi ở bên cạnh người chăm sóc. Điều thú vị là lúc này bé đã bắt đầu học ngôn ngữ thông qua việc nhận biết những từ mà bé nghe được từ những người xung quanh.

Giai đoạn 3: bập bẹ [ bập bẹ ]

Nhí nhảnh là kết quả của sự chắt lọc từ việc nói bập bẹ. Bản thân tiếng nhảm là kết quả của việc kết hợp các chữ cái chết và nguyên âm, chẳng hạn như “da”, “ma”, “uh” và “nah”? [Pujaningsih, 2010]. Trẻ sơ sinh có thể bắt đầu nói nhảm khi được hơn một tuổi.

Trong giai đoạn phát triển từ 4 tháng tuổi trở lên, em bé bắt đầu nói bằng cách bắt chước những gì em nghe được. Ở độ tuổi này, con bạn cũng học cách nói những từ có cùng nguyên âm, chẳng hạn như “bababa” hoặc “yes”.

Ở những trẻ khiếm thính sinh ra trong các gia đình khiếm thính sử dụng ngôn ngữ ký hiệu, trẻ sẽ có xu hướng nói chuyện bằng bàn tay và ngón tay [Bloom, 1998].

Sự phát triển ngôn ngữ của em bé này cũng sẽ xuất hiện cùng lúc với những em bé khác sử dụng giọng nói khi nói chuyện, cụ thể là vào khoảng giữa một tuổi.

Nỗ lực nói chuyện của bé nghe có vẻ ngẫu nhiên và không có ý nghĩa, nhưng bé sẽ tiếp tục lặp lại nhiều lần Điều này là do bé đang thử nghiệm sử dụng lưỡi, vòm miệng và dây thanh âm của mình.

Giai đoạn 4: Sự xuất hiện của từ đầu tiên

Trước khi có thể nói trôi chảy, trẻ sơ sinh thực sự hiểu những từ mà chúng không thể phát âm [Pan & Uccelli, 2009]. Giống như khi một em bé đã có thể biết tên của chính mình trong quá trình phát triển của em bé khi được 5 tháng tuổi.

Bước vào giai đoạn 7 tháng tuổi, các từ ngữ của bé bắt đầu có ý nghĩa. Lý do là, anh ấy đang cố gắng thử giọng điệu và cách nói của những người gần gũi nhất với anh ấy, mặc dù nó vẫn chưa đúng.

Ngoài ra, có thể bé sẽ bắt đầu hiểu tên của chính mình và đáp lại các cuộc gọi của người khác.

Kỹ năng nói của trẻ cũng sẽ tốt hơn vì con bạn không chỉ biết nói. Nhưng cố gắng liên kết một ý nghĩa với chính mình dần dần.

Ví dụ, bạn sẽ nghe thấy từ đầu tiên, rất dễ phát âm nhưng mang ý nghĩa, đó là “mama” ?? hoặc â € œpapaâ € ??. Sự phát triển ngôn ngữ này có thể xảy ra ở độ tuổi 8 tháng đến 11 tháng tuổi.

Hơn nữa, con bạn sẽ tiếp tục xuất hiện những từ thú vị với cách phát âm dễ dàng. Quá trình này sẽ tiếp tục liên tục cùng với sự giúp đỡ của những người xung quanh nói chuyện với anh ta.

Tầm quan trọng của việc cha mẹ nói bằng ngôn ngữ của em bé

Trong suốt một năm kể từ khi đứa con của bạn chào đời, chắc hẳn có rất nhiều điều mới mẻ mà bé cố gắng học hỏi, một trong số đó là cách giao tiếp.

Khi em bé cười, cười hoặc chỉ nói nhảm gọi bạn là “mamaâ € ™ hoặc” bubuâ € ™, đó là cách riêng của bé để mời bạn trò chuyện.

Thông qua lời  nói của em bé hoặc ngôn ngữ của em bé, con bạn hy vọng rằng bạn sẽ trả lời lại tình trạng lộn xộn bằng cách mỉm cười, hát hoặc đọc sách. Giao tiếp với em bé là một giai đoạn quan trọng trong những ngày đầu chào đời của bé.

Bạn nên tập trung vào sự phát triển kỹ năng nói và ngôn ngữ của con mình vì điều này liên quan đến nhiều thứ.

Một số lợi ích của cách huấn luyện trẻ nói bắt đầu từ việc phát triển khả năng đọc, viết và gắn kết với con bạn trong tương lai.

Làm thế nào để rèn luyện phát triển ngôn ngữ cho bé?

Hãy trau dồi khả năng ngôn ngữ của bé ngay từ nhỏ để sự phát triển được hình thành được tối ưu hơn. Không cần bối rối, bạn có thể áp dụng các mẹo sau:

0-6 tháng tuổi

Dưới đây là các mẹo để rèn luyện sự phát triển kỹ năng ngôn ngữ cho trẻ sơ sinh từ 0-6 tháng tuổi:

1. Nói chuyện với em bé

Chỉ cần bạn rèn luyện khả năng ngôn ngữ cho bé, trong thời gian đó bạn phải chăm chỉ mời bé nói về nhiều điều. Mặc dù con của bạn có thể không hiểu hết, nhưng phương pháp này khiến con hiểu rằng bạn đang mời con giao tiếp.

2. Mô tả những gì đã làm với em bé

Cố gắng giải thích với anh ấy thường xuyên hơn về những gì hai bạn đang làm. Khi đi tắm, bạn có thể nói: “Đã đến giờ này rồi, đi tắm đi em. Thật tốt khi sử dụng nước ấm.

Một cách khác được đưa vào như một giai đoạn phát triển ngôn ngữ là tiếp tục nói: “Sau khi tắm xong, đã thơm rồi, đã đẹp [hoặc đẹp trai] rồi, giờ chúng ta uống sữa đi con.”

7-11 tháng tuổi

Dưới đây là những bí quyết để rèn luyện kỹ năng phát triển ngôn ngữ của trẻ từ 7-11 tháng tuổi:

1. Đọc truyện cho bé nghe

Không bao giờ là quá sớm để bắt đầu đọc truyện cho trẻ sơ sinh, trong nỗ lực rèn luyện sự phát triển của các kỹ năng ngôn ngữ cho bé. Vì con bạn chưa biết đọc,

Bạn có thể sử dụng các sách truyện có nhiều hình ảnh thú vị hơn. Trong khi đọc câu chuyện, hãy giải thích từng bức tranh cho trẻ về tên của từng bức tranh trong sách truyện.

2. Thường nói “ngực” hơn? và â € œmamaâ € ??

Một trong những nỗ lực của con bạn để làm quen với các cuộc gọi của cha mẹ, đồng thời rèn luyện kỹ năng ngôn ngữ của bé, gọi cho mình và bạn đời của bạn một cuộc gọi nhất định.

Mỗi khi bạn yêu cầu cô ấy nói chuyện, bạn có thể nói “Nào, con thay tã cho mẹ trước.”

Cũng nên bắt đầu quen với việc gọi những tên này cho bạn đời của bạn khi bạn ở cùng con. Dần dần, bé sẽ phản xạ nói “ngực”? hoặc â € œmamaâ € ?? khi nhìn bạn từ xa.

Trên thực tế, từ những gì chưa trôi chảy, dần dần con bạn có thể phát âm rất trôi chảy.

3. Lặp lại một từ nhất định

Thường xuyên mỉm cười và nhìn vào mặt em bé khi dạy từ vựng cho bé. Ví dụ, nếu bạn muốn dạy bé nhận biết từ “ ăn  “, thì bạn phải lặp lại từ này trong suốt cả ngày để não bé của bạn nhanh chóng hấp thụ.

Mặc dù sự phát triển ngôn ngữ ở trẻ sơ sinh và trẻ em khác nhau, nhưng việc đưa con bạn đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt là cách phòng ngừa tốt nhất để biết con bạn có khó nói hay không.

Công cụ nhắc lịch tiêm chủng

Bạn vừa có con? Bạn muốn biết thông tin đầy đủ về các loại vắc xin và lịch trình của chúng? Hoặc cần một lời nhắc nhở không quên?

Kiểm tra tại đây!

Trình duyệt của bạn không hỗ trợ iframe.

Original textContribute a better translation x