12/04/2017 [24510 lượt xem]
Cơ thể con người luôn có nhiệt độ ổn định do kết cấu hằng nhiệt nhưng điều đó không có nghĩa nhiệt độ các vị trí trong cơ thể là giống nhau.
Nhiệt độ cơ thể cũng được chia làm 2 loại: Thân nhiệt trung tâm và thân nhiệt ngoại vi. Thân nhiệt trung tâm là nhiệt độ thật của cơ thể và ta có thể đo chính xác nhất nhiệt là ở vùng mạch máu, mô quanh trung tâm nhiệt ở não như: Đầu, mặt, cổ, thân mình. Nhiệt độ dao động ở mức 36,2-37,2oC.
Vì vậy để đo chính xác nên chọn vị trí như hậu môn hoặc đo tai [màng nhĩ].
Khi bé bị sốt nhẹ bạn nên hạ sốt cho trẻ bằng cách thông thường
Thân nhiệt ngoại vi là các vùng như: nách, miệng, trán. Nhiệt độ sẽ luôn có sự chênh lệch ở những vị trí khác nhau như: Nách: Thấp hơn ở hậu môn 0,7oC. Tai: Thấp hơn ở hậu môn 0,5oC. Miệng: Thấp hơn ở hậu môn 0,5oC.
Theo các chuyên gia tư vấn và các đơn vị nhập khẩu sản phẩm thiết bị y tế gia đình có nhiều loại nhiệt kế đo thân nhiệt như:
Nhiệt kế điện tử: Đây là dòng sản phẩm cho kết quả nhanh, chính xác [nhiệt kế đo nhiệt độ thông thường] ở các vùng như miệng, nách, hậu môn. Sản phẩm này có loại đầu cứng và đầu mềm cho kết quả từ khoảng 10 giây – 60 giây. Các mẹ có thể lựa chọn cho phù hợp nhưng thường đối với trẻ nhỏ nên sử dụng loại nhiệt kế đầu mềm để khi trẻ vặn vẹo sẽ không bị chọc vào da thịt làm bé đau hoặc khó chịu.
Nhiệt kế đo tai [nhiệt kế điện tử đo tai]: Là sản phẩm được đánh giá cao và khá uy tín vì cho kết quả nhanh từ 1-3s. Chính xác và dễ sử dụng. Tuy nhiên bạn nên chú ý là tránh dùng đối với trẻ dưới 3 tháng tuổi vì lỗ tai nhỏ, ráy tai trẻ nhiều sẽ cho kết quả không ổn định. Chú ý: Với loại sản phẩm này những nguy cơ dẫn đến sai số: Ráy tai nhiều, Viêm tai giữa, cách đo sai.
Luôn kiểm tra thường xuyên thân nhiệt của trẻ bằng cách sử dụng dụng cụ đo nhiệt độ, Nhiệt kế đo tai, nhiệt kế đo trán.
Nhiệt kế đo trán: Đây là dòng sản phẩm đang được khá nhiều bà mẹ quan tâm và sử dụng bởi những tính ưu việt mà nó có. Cho kết quả chính xác, khá ổn định và nhanh chỉ từ 1-3 giây. Dùng cho tất cả các trẻ nhất là trẻ sơ sinh.
Ưu điểm của dòng sản phẩm này không phải chạm vào cơ thể bé, đo nhanh, chính xác. Chú ý: Sản phẩm có thể dẫn đến sai số trong trường hợp, hạ sốt bằng cách chườm mát ở trán hay dán miếng chườm lạnh ở trán thì vùng đó sẽ mát nên kết quả đo sẽ chênh so với nhiệt độ thật.
Các mẹ chú ý với tất cả các loại đo nhiệt độ tai trán bằng tia hồng ngoại thì đều phải chú ý vệ sinh sạch sẽ vùng đầu chiếu hồng ngoại vì chỉ cần 1 chút ráy tai cũng sẽ làm cản trở việc cảm biến nhiệt và gây ra sai số khi đo.
Nhiệt kế núm ti: Là dòng sản phẩm sử dụng khi cho bé ngậm ti giả. Loại nhiệt kế này tiện lợi nhưng cho kết quả không chính xác.
Nhiệt kế thủy ngân: Sản phẩm này rất thông dụng, tuy nhiên không nên dùng cho trẻ nhỏ đặc biệt là theo đường miệng vì trẻ có thể cắn vỡ nhiệt kế, dẫn tới nguy cơ ngộ độc thủy ngân. Sản phẩm khuyến cáo chỉ nên sử dụng cho người lớn.
Các mẹ nên chú ý theo dõi nhiệt độ của trẻ thường xuyên khi trẻ bị sốt để tránh nguy cơ sốt cao dẫn đến co giật. Chỉ nên hạ sốt khi bé có nhiệt độ trên 38,5 hoặc ở mức độ 38 độ nhưng có nguy cơ tăng nhiệt độ cao hơn trước lúc đi ngủ thì cho bé hạ sốt đế tránh đêm bé sốt cao đột ngột đồng thời giúp bé ngủ ngon hơn. Các viên hạ sốt đôi khi cũng có tác dụng giảm đau đối với những bé bị mọc răng. Tuy nhiên mọi biểu hiện sốt đều là có sự bất thường cho nên các bậc cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế có chuyên môn để khám và có phác đồ trị liệu thích hợp.
Kèm theo các sản phẩm luôn có hướng dẫn sử dụng, đọc kỹ hướng dẫn sử dụng của sản phẩm trước khi dùng cho bé.
Các thương hiệu sản phẩm nhiệt kế điện tử đo tai cho bé có thương hiệu nổi tiếng trên thị trường để bạn tham khảo như: Terumo, Medisana, Omron, Rossmax, Kinetik, Beurer [Đức]… Nhiệt kế điện tử đo trán hay đo tai trán có: Rossmax, Beurer, Medisana, Microlife… Đây đều là các sản phẩm do các hãng Thiết bị y tế lớn trên thế giới sản xuất và có thời hạn bảo hành từ 1 – 2 năm. Giá sản phẩm dao động từ 500.000đ – 1 triệu đồng.
Khi trẻ bị sốt, cần biết chính xác nhiệt độ của trẻ để điều trị và hạ nhiệt độ cho trẻ. Tránh trường hợp sốt cao gây co giật ảnh hưởng thần kinh của trẻ. Nhưng trên thực tế, đo nhiệt độ cho trẻ rất khó khăn bởi các bé thường la khóc không cho đo hoặc ngọ ngoạy khi chạm vào cơ thể chúng. Vì thế, không đo được nhiệt độ hoặc kết quả đo được không chính xác. Do đó tìm loại nhiệt kế phù hợp, đo nhanh, thuận tiện và chính xác để đo nhiệt độ cho trẻ là rất quan trọng.
Hiện trên thị trường có nhiều loại nhiệt kế khác nhau tùy loại mà vị trí đo là khác nhau để thực hiện đo nhiệt độ cho trẻ rất thuận tiện. Cụ thể như sau:
Nhiệt kế hồng ngoại
Người ta dùng loại nhiệt kế hồng ngoại đo nhiệt độ ở lỗ tai hoặc vùng trán. Cách đo này là nhanh nhất, chỉ mất không quá 3 giây, rất tiện lợi, dễ đo.
Cách đo bằng nhiệt kế đo tai: Bạn chỉ cần đặt đầu nhiệt kế tai hướng vào trong lỗ tai của trẻ rồi ấn nút, chỉ đợi sau 1 giây, nhiệt kế sẽ báo kết quả thân nhiệt trên màn hình.
Cách đo bằng nhiệt kế đo ở trán: Bạn chỉ cần đặt nhiệt kế vào vùng giữa trán khoảng cách 2 - 3cm, bạn di chuyển nhiệt kế chậm từ giữa trán sang vùng thái dương để thiết bị dò đỉnh nhiệt độ, chỉ sau 3 giây, bạn sẽ có ngay kết quả nhiệt độ của đứa trẻ đang sốt. Ưu điểm của loại nhiệt kế này là có thể đo thân nhiệt mà không cần chạm vào cơ thể của trẻ nên trẻ không sợ không la khóc, cả khi trẻ đang ngủ, bạn vẫn có thể đo thân nhiệt mà không làm bé thức giấc. Thời gian đo lại rất nhanh, giúp bạn nắm được diễn biến nhiệt độ của con bạn một cách liên tục khi trẻ sốt cao hoặc vừa mới uống thuốc hạ sốt. Quan trọng nhất là chọn loại nhiệt kế đã được kiểm nghiệm lâm sàng với độ tin cậy cao.
Nhiệt kế điện tử
Hiện nay, trên thế giới, các loại nhiệt kế điện tử cũng được sử dụng phổ biến vì cách sử dụng an toàn và thời gian đo nhanh, cũng chỉ trong vòng 1 phút, so với nhiệt kế thủy ngân phải chờ đến 5 phút.. Hầu hết các loại nhiệt kế điện tử đều cho kết quả sau 60 giây, ngoại trừ sản phẩm có loại cảm ứng cho kết quả rất nhanh chỉ trong 10 giây.
Nhiệt kế thủy ngân
Nhiệt kế thủy ngân là loại nhiệt kế được dùng từ trước đến nay nên khá thông dụng đối với mọi người. Đo thân nhiệt bằng loại nhiệt kế này ở nhiều vị trí:
Đo nhiệt độ ở nách: Tuy không phải là cách đo chính xác nhất nhưng là cách sử dụng phổ biến nhất từ trước đến nay, kể cả trong bệnh viện. Bạn đặt nhiệt kế vào hõm nách của trẻ, sau đó khép tay trẻ lại. Giữ tay khép vào, phần cẳng tay để vắt ngang ngực. Chờ 5 phút rồi rút nhiệt kế ra và đọc kết quả. Nhiệt độ ở nách từ 37,5 độ C trở lên được xem là sốt.
Đo nhiệt độ ở miệng: Bạn đặt bầu nhiệt kế vào trong miệng, bên dưới lưỡi. Bảo trẻ ngậm miệng trong 3 phút hoặc theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Lấy nhiệt kế ra đọc kết quả: nhiệt độ ở miệng trên 38 độC được coi là sốt.
Đo nhiệt độ hậu môn [dùng cho trẻ em hoặc người già khi không lấy được nhiệt độ theo đường miệng hoặc cặp ở nách]: Bạn đặt bầu nhiệt kế vào miếng gạc tẩm chất bôi trơn. Đặt trẻ nằm sấp, đưa nhẹ bầu nhiệt kế vào sâu trong hậu môn khoảng 2,5 - 3,5cm, giữ nguyên nhiệt kế trong hậu môn 3 phút. Rút nhiệt kế ra và đọc kết quả: nếu nhiệt độ trên 38 độ C được xem là sốt.
Về độ chính xác
. Bình thường, nếu đo thân nhiệt ở nách thì kết quả cộng thêm 0,5 - 0,7 độ C; đo ở miệng, lỗ tai, trán thì kết quả cộng thêm 0,1 - 0,3 độ C.
Theo nguồn: BS. Hoàng Thị Nhung/Suckhoedoisong.vn
Chia sẻ
Đo nhiệt độ ở hậu môn. Ảnh: slideplayer.com
Cách đo thân nhiệt khi trẻ bị sốt
Đo nhiệt độ ở trực tràng là phương pháp cho kết quả chính xác nhất. Tuy nhiên, cũng có thể đo nhiệt độ ở miệng đối với trẻ từ 4 - 5 tuổi trở lên, đo nhiệt độ ở tai đối với trẻ trên 6 tháng tuổi. Trong khi đó, đo nhiệt độ ở nách lại là phương pháp ít chính xác nhất, nhưng lại thuận tiện đối với trẻ dưới 3 tháng tuổi. Khi đo nhiệt độ ở nách thấy > 99OF [37,2OC] thì nên sử dụng cách đo thân nhiệt ở trực tràng.
Hiện nay, nhiệt kế điện tử được sử dụng phổ biến hơn và thay thế cho nhiệt kế thủy ngân do an toàn và cho kết quả chính xác hơn.
Cách đo nhiệt độ ở hậu môn
Phương pháp đo thân nhiệt ở trực tràng:
- Đặt trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ nằm sấp trong lòng cha mẹ hoặc người chăm sóc trẻ.
- Thoa một lượng nhỏ vaseline hoặc chất bôi trơn vào phần cuối của nhiệt kế.
- Đặt nhiệt kế một cách nhẹ nhàng vào hậu môn của trẻ cho đến khi không còn thấy phần đầu bạc của nhiệt kế nữa [tương đương khoảng 1⁄4 - 1⁄2 inch ≈ 0,6 - 1,3 cm].
- Giữ nguyên nhiệt kế trong khoảng 2 phút đối với nhiệt kế thủy ngân và 1 phút đối với nhiệt kế điện tử.
- Khi nhiệt độ ở hậu môn đo được > 100.4OF [tương đương 38OC] nghĩa là trẻ bị sốt.
Cách đo nhiệt độ ở miệng
- Rửa nhiệt kế bằng nước lạnh và xà phòng, sau đó rửa sạch lại với nước.
- Đặt đầu nhiệt kế vào bên dưới lưỡi của trẻ và bảo trẻ giữ nhiệt kế bằng môi, giữ môi kín xung quanh nhiệt kế trong khoảng 3 phút đối với nhiệt kế thủy ngân và 1 phút đối với nhiệt kế điện tử.
- Lưu ý không nên đo nếu trẻ vừa ăn hoặc uống đồ nóng trong vòng 30 phút.
- Khi nhiệt độ ở miệng đo được > 99.5OF [tương đương 37.5OC] nghĩa là trẻ bị sốt.
Cách đo nhiệt độ nách
- Lau khô nách của trẻ trước khi đo.
- Đặt và giữ nhiệt kế ở nách trẻ bằng cách ép sát khuỷu tay vào ngực trong khoảng 4 - 5 phút.
- Khi nhiệt độ ở nách đo được > 99OF [tương đương 37,2OC] nghĩa là trẻ bị sốt.
Cách đo nhiệt độ tai
- Không áp dụng phương pháp này đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi.
- Nếu trẻ vừa từ ngoài trời lạnh vào, nên đợi 15 phút trước khi đo nhiệt độ.
- Ống tai và những bệnh lý ở tai không ảnh hưởng đến nhiệt độ đo được.
- Kéo tai ngoài của trẻ trước khi đặt nhiệt kế vào.
- Giữ đầu dò nhiệt kế ở trong tai trong khoảng 2 giây.
- Khi nhiệt độ ở tai đo được > 100.4OF [tương đương 38OC] nghĩa là trẻ bị sốt.
Khi trẻ sốt cao, cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế thăm khám.
Khi trẻ bị sốt thì cha mẹ nên làm gì?
Sốt có thể làm trẻ khó chịu. Khi trẻ bị sốt, đặc biệt là sốt cao, cha mẹ cần quan sát thêm hành vi và vẻ ngoài của trẻ, có đi kèm các triệu chứng khác không, nếu có cần được xem xét bởi nhân viên y tế.
Đa số các trường hợp bị sốt có thể được theo dõi và điều trị tại nhà. Tuy nhiên, quan trọng là cha mẹ và người chăm sóc trẻ cần phải biết khi nào nên đưa trẻ đi khám và khi nào cần cho trẻ uống thuốc hạ sốt.
Sốt khiến trẻ mệt mỏi và đau nhức. Do đó, khi trẻ bị sốt, cha mẹ cần khuyến khích trẻ nghỉ ngơi như trẻ mong muốn. Không cần phải ép trẻ ngủ hoặc nghỉ ngơi nếu trẻ cảm thấy khỏe hơn. Có thể cho trẻ đi học lại hoặc tham gia các hoạt động khác khi thân nhiệt của trẻ đã trở về bình thường sau 24 giờ.
Khi trẻ bị sốt, cha mẹ phải bình tĩnh và nắm vững kiến thức, cách đo thân nhiệt ở đâu và như thế nào để có thể đo nhiệt độ cơ thể trẻ chính xác. Cần theo dõi thân nhiệt của trẻ liên tục để phòng ngừa các trường hợp sốt cao gây co giật.
Nguồn: Hệ thống Y tế Vinmec