Đáp án và giải thích chính xác câu hỏi trắc nghiệm: “Công nghệ cấy truyền phôi còn được gọi là”cùng với kiến thức lý thuyết liên quan là tài liệu hữu ích môn Sinh học 12 do Top lời giảibiên soạn dành cho các bạn học sinh và thầy cô giáo tham khảo.
Trắc nghiệm: Công nghệ cấy truyền phôi còn được gọi là:
A. Công nghệ tăng sinh sản ở động vật
B. Công nghệ nhân giống vật nuôi
C. Công nghệ nhân bản vô tính động vật
D. Công nghệ tái tổ hợp thông tin di truyền
Trả lời:
Đáp án đúng A: Công nghệ tăng sinh sản ở động vật
Công nghệ cấy truyền phôi còn được gọi là Công nghệ tăng sinh sản ở động vật.
Kiến thức tham khảo về Công nghệ cấy truyền phôi
1. Công nghệ cấy truyền phôi là gì?
Cấy truyền phôi là một quá trình đưa phôi tạo ra từ cá thể cái này [cái cho phôi] vào cá thể cái khác [cái nhận phôi] phôi vẫn sống, phát triển bình thường trên cơ sở trạng thái sinh lý sinh dục của cái nhận phôi phù hợp với trạng thái sinh lý sinh dục của cái cho phôi hoặc phù hợp với tuổi phôi [gọi sự phù hợp này là đồng pha].
Cấy truyền phôi là một quá trình đưa phôi tạo ra từ cá thể cái này vào cá thể cái khác.
2. Công nghệ cấy truyền phôi có những lợi ích gì?
- Phổ biến và nhân nhanh các giống tốt, quí, hiếm ra thực tế sản xuất trên cơ sở khai thác triệt để tiềm năng di truyền của những cá thể cái cao sản thông qua lấy phôi và cấy truyền những phôi của chúng [tận dụng được đồng thời những đặc tính tốt ở cả con bố và con mẹ].
- Nâng cao cường độ chọn lọc, đẩy mạnh công tác giống trên cơ sở tăng nhanh tiến bộ di truyền hàng năm.
- Nâng cao khả năng sinh sản, các sản phẩm thịt, sữa trong chăn nuôi.
- Hạn chế mức tối thiểu số lượng gia súc làm giống, từ đó giảm các chi phí khác đi kèm.
- Giúp cho con người dễ dàng, thuận lợi trong việc xuất nhập, vận chuyển, trao đổi con giống giữa các nước, các vùng, các địa phương đã được thương mại hóa.
- Bảo tồn con giống dưới dạng trứng, tinh trùng, phôi nhằm giữ gìn vật liệu di truyền.
- Hạn chế một số dịch bệnh và nâng cao khả năng chống chịu bệnh, khả năng thích nghi cho con vật ở môi trường mới, cụ thể:
- Phần lớn các bệnh ở gia súc không lây qua phôi.
- Nếu phôi được đem đến môi trường mới để cấy truyền, mẹ nhận phôi trong thời gian mang thai đã tạo cho con kháng thể chống lại một số bệnh, và khi ra đời ngay từ đầu con vật dễ dàng thích ứng với môi trường xung quanh.
- Làm cơ sở để thúc đẩy nhanh việc nghiên cứu và phát triển một số ngành khoa học có liên quan như: Sinh lý, sinh hóa.
- Di truyền học: Lai ghép phôi, chuyển gen tạo những giống mới...
- Thú y và y học: Chế tạo các vacxin chống bệnh, thay thế gen xấu, miễn dịch sinh sản.
3. Cơ sở khoa học của công nghệ cấy truyền phôi
Công nghệ cấy truyền phôi bò là một quá trình đưa phôi được tạo ra từ cơ thể bò mẹ này [bò cho phôi] vào cơ thể bò mẹ khác [bò nhân phôi], phôi vẫn sống và phát triển tốt, tạo thành cá thể mới và được sinh ra bình thường.
- Cơ sở khoa học:
+ Phôi có thể coi là một cơ thể độc lập ở giai đoạn đầu của quá trình phát triển. Nếu được chuyển vào cơ thể khác có trạng thái sinh lí sinh dục phù hợp với trạng thái của cơ thể cho phôi [hoặc phù hợp với tuổi phôi] thì nó vẫn sống và phát triển bình thường. Sự phù hợp này gọi là sự đồng pha.
+ Hoạt động sinh dục của vật nuôi so các hooc-môn sinh dục điều tiết. Bằng các chế phẩm sinh học chứa hooc-môn hay hooc-môn nhân tạo, con người có thể điều khiển sinh sản của vật nuôi theo ý muốn.
4. Lịch sử công nghệ cấy truyền phôi Bò
Công nghệ cấy truyền phôi ở động vật đã được nghiên cứu từ lâu trên thế giới. Năm 1951, con bê đầu tiên sinh ra đầu tiên từ công nghệ cấy truyền phôi đã đánh dấu bước thành công đầu tiên của công nghệ này.
Ngày nay, công nghệ phôi đã trở thành một biện pháp cải tạo giống gia súc nhanh nhất, hiệu quả nhất. Công nghệ đã được áp dụng ở nhiều nước chăn nuôi tiên tiến như: Mỹ, Canada, Nhật Bản, Pháp, Newzealand…
Trên thế giới đã có 75 - 95% bò đực giống có năng suất sản lượng sữa cao đang sử dụng được tạo ra từ công nghệ cấy truyền phôi.
Ở Việt Nam, năm 1978 tại Trung tâm Khoa học tự nhiên và Công nghệ Quốc gia đã bắt đầu nghiên cứu công nghệ cấy truyền phôi, đến năm 1986 thì con bê đầu tiên ở Việt Nam ra đời.
Đến nay nước ta có trên 200 con bê đã được ra đời, một số tỉnh đã thành công trong công nghệ này như Hà Nội, Hà Tây cũ, thành phố Hồ Chí Minh…
5. Trình tự công đoạn của công nghệ cấy truyền phôi Bò
- Chọn cá thể bò năng suất cho phôi.
- Chọn cá thể bò nhận phôi có hoạt động sinh dục, cơ quan sinh sản tương đồng.
- Thực hiện động dục đồng loạt bằng hình thức nhân tạo hoặc tự nhiên.
- Tiến hành kích, gây rụng trứng ở cá thể cho phôi với số lượng lớn.
- Chờ cá thể bò nhận phôi đến thời điểm động dục.
- Nhân giống mới bằng cách kết hợp giống bò cho phôi với cá thể đực khỏe mạnh.
- Lựa chọn thời gian thu hoạch phôi.
- Ghép cấy phôi cho cá thể nhận.
- Bò cho phôi quay trở về với cuộc sống trước kia và sinh sản lại bình thường. Chờ khoảng 5 tháng sau tiếp tục tạo và lấy phôi mới.
- Cá thể bò cái nhận phôi có chửa.
- Sinh sản đàn bò con mang gen trội, sở hữu những di truyền tốt từ cá thể bò cho phôi.
Công nghệ cấy truyền phôi [Invivo và Invitro] là một trong những công nghệ sinh học trong sinh sản động vật nói chung và Bò sữa, bò thịt nói riêng; Nó đóng vai trò quan trọng trong công tác nhân và cải tiến giống nhất là đối với bò sữa ở Việt Nam. Đây cũng là một công nghệ tiên tiến đang được các nước phát triển ứng dụng rộng và là mối quan tâm không chỉ của các nhà khoa học mà còn của các doanh nghiệp, các nhà chăn nuôi và các nhà quản lý ngành nông nghiệp. Trung tâm nghiên cứu Bò và Đồng cỏ Ba Vì coi công tác nhân giống và cải tiến giống bò sữa là một trong những công việc thương xuyên và xuyên suốt trong hoạt động khoa học của mình nhất là đối với thế hệ trẻ. Tăng Xuân Lưu và cs. [2010] đã công bố kết quả cải tiến phương pháp gây động dục đồng pha và cấy truyền phôi bò sữa cao sản bằng công nghệ Invivo và Invitro trong thời gian từ 2008 đến 2010.
Tiếp nối thành công của những nghiên cứu và triển khai các nhiệm vụ mới, năm 2018 Trung tâm nghiên cứu Bò và Đồng cỏ Ba Vì kết hợp cùng tập đoàn TH true Milk trong dự án cấy truyền phôi; kết hợp với Học Viện Nông nghiệp Việt Nam trong chương trình nghiên cứu Công nghệ phôi bò [Invivo và Invitro]. Thế hệ nghiên cứu Trẻ của Trung tâm đã tiếp cận và làm chủ được Công nghệ. Kết quả ngày 6/10 và 8/10 năm 2019 những chú bê cái đầu tiên từ những bàn tay và trí tuệ kế tiếp đã ra đời trong niềm vui và niềm tự hào của tập thể nghiên cứu cũng như sự tin tưởng của Lãnh đạo đối với đội ngũ nghiên cứu trẻ. Trong những ngày tiếp theo sẽ có nhiều chú bê được chào đời trên những trang trại bò sữa Ba Vì.
Hai con bê sinh ra từ công nghệ cấy truyền phôi [phôi Invivo [trên], phôi Invitro [dưới], ngày 6-8/10/2019.
T.S.N.C.V.C.C. Tăng Xuân Lưu – Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Bò và đồng cỏ Ba Vì người đã từng cho ra nhiều bê cấy truyền phôi và cũng là đồng tác giả trong chương trình này, vui bên những chú bê mới sinh ra
Tập thể Nghiên cứu đón chào cùng con bê mới ra đời sáng ngày 06/10/2019
Để tăng nhanh số lượng chất lượng đàn bò việc nhập phôi phân ly giới tính đông lạnh và sản xuất phôi [tươi] từ tinh phân ly giới tính để cho ra đàn bê, bò sữa ở Việt Nam là một hướng đi đúng đắn phù hợp. Với mong muốn nhân giống nhanh, bởi nguồn gene tốt, Trung tâm tiếp tục áp dụng công nghệ cấy truyền phôi phân ly giới tính với nguồn gene hàng đầu thế giới để cho ra những đàn bò cho năng suất cao, chất lượng tốt.
Ngày 11 tháng 10 năm 2019
Tác giả: Hải Anh