Dư ối tuần 39 có nguy hiểm không

• 04:00 11/08/2020
• Xếp hạng 4.9/5 với 20359 phiếu bầu

Đa ối là hiện tượng tích tụ dư thừa nước ối vượt quá mức bình thường. Nước ối có vai trò vô cùng quan trọng cho sự phát triển của thai nhi tuy nhiên dư thừa nước ối có thể tiềm ẩn một số nguy cơ và ảnh hưởng đến sản phụ và thai nhi đặc biệt đối với thai ở tuần 37-39.

• Đa ối là tình trạng dư thừa nước ối vượt quá chỉ số ối bình thường
• Nước ối là môi trường bao bọc xung quanh thai nhi, bảo vệ thai nhi khỏi mọi sự va chạm và viêm nhiễm từ môi trường bên ngoài. Thai nhi nuốt nước ối, bài tiết thông qua đường tiểu và bằng cách này kiểm soát lượng nước ối xung quanh mình. Nước ối cũng là môi trường cung cấp oxy giúp cho phổi thai nhi phát triển
• Lượng chất lỏng này sẽ dần dần tăng lên cho đến khi có khoảng 1 lít ở tuần thứ 37. Sau đó, lượng nước ối thường giảm xuống còn khoảng 0.5 lít trong tuần thứ 40 của sản phụ. Em bé của bạn sẽ thường xuyên nuốt nước ối, sau đó đi ra khỏi cơ thể dưới dạng nước tiểu. Đây chính là cách cơ thể kiểm soát lượng nước ối xung quanh thai nhi. Một khi sự cân bằng này bị xáo trộn, thể tích nước ối có thể sẽ tăng nhanh khiến mẹ bầu cảm thấy nặng nề và khó chịu.
• Để chẩn đoán đa ối, bác sĩ sẽ thực hiện siêu âm và lấy kết quả ước lượng gián tiếp về thể tích nước ối. Mẹ được chẩn đoán đa ối khi chỉ số nước ối (A.F.I: amniotic fluid index) qua siêu âm quá 25cm.

Đa ối nhẹ thường không có triệu chứng. Tuy nhiên, mỗi phụ nữ có thể gặp các triệu chứng khác nhau. Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Bụng sản phụ to hơn so với tuổi thai, khó nghe được nhịp tim thai.
• Số đo vòng bụng (qua rốn) lớn hơn 100 cm, bụng căng bóng, đau bụng, khó thở, ăn uống khó tiêu, việc hô hấp cũng khó khăn hơn.

Số đo vòng bụng (qua rốn) lớn hơn 100 cm, bụng căng bóng, đau bụng, khó thở, ăn uống khó tiêu, việc hô hấp cũng khó khăn hơn

• Tĩnh mạch bị giãn có thể dẫn đến bệnh trĩ khi mang thai.

3.1 Thai 38 tuần dư ối có sao không?

Dư ối xuất hiện càng sớm trong thai kỳ và lượng dịch ối càng cao thì nguy cơ biến chứng càng tăng. Dư ối tuần 38 có thể xuất hiện các tình trạng như:

• Vỡ ối sớm. Lượng chất lỏng trong tử cung quá cao mẹ sẽ bị nguy cơ vỡ màng ối sớm.
• Ngôi bất thường. Sinh ngôi mông hoặc các tình huống không thuận lợi khác cho mẹ
• Bong nhau thai
• Sa dây rốn
• Tăng trưởng và phát triển của thai nhi bị hạn chế, và có các vấn đề với phát triển khung xương.
• Để an toàn mẹ cần sinh mổ và vì vậy có thêm rủi ro so với sinh thường, có thể gặp nhiễm trùng hậu sản.
• Dư nước ối có ảnh hưởng đến thai nhi không? Dư ối có thể dẫn đến sinh non. Em bé sinh non nên các chức năng bộ phận chưa được hoàn thiện, có thể mẹ sẽ được cho thuốc steroid để giúp phổi của em bé trưởng thành nhanh hơn.
• Đa ối có nguy cơ băng huyết sau sinh.. Điều này là do tử cung bị chèn ép do lượng ối lớn và không thể co lại hoàn toàn như thông thường.
• đa ối có nguy hiểm không? Dư thừa nước ối nguy hiểm nhất đối với thai là có thể dẫn đến thai chết lưu, đây là trường hợp xấu nhất có thể xảy ra.

3.2. Đa ối ở tuần 37-39 nên xử lý thế nào?

Điều trị ngoại trú

• <34 tuần: Tái khám mỗi 2 tuần, đo chiều dài kênh cổ tử cung, dùng thuốc hỗ trợ phổi
• >= 34 tuần: Tái khám theo đúng hẹn hoặc sớm hơn nếu có các triệu chứng bất thường, siêu âm Doppler màu và thực hiện Non-stress test mỗi tuần.

Tiêu chuẩn nhập viện

• Xuất hiện dấu hiệu quá tải( Khó thở, đau bụng, nhịp tim nhanh...)
• Dấu hiệu dọa sinh non( đau bụng cơn, ra huyết,...)
• Đa ối thai 39 tuần trở lên
• CTG nhóm II trở lên hoặc siêu âm Doppler màu bất thường

Điều trị nguyên nhân( nếu có)

Điều trị triệu chứng

• Giảm lượng nước ối bằng cách hút bớt dịch. Nếu có triệu chứng quá tải ở sản phụ( khó thở, nhịp tim nhanh, đau bụng...). Hút với tốc độ <1 lít/ 20 phút. Thủ tục có thể lặp lại tùy thuộc tốc độ tái hấp thu ối.

Đa ối ở tuần 37-39 nên xử lý thế nào?

Chỉ định chấm dứt thai kỳ

• Thai từ 39 tuần trở lên có đa ối nhẹ đến trung bình, Non stress test bình thường
• Thai từ 37 tuần trở lên có đa ối nặng
• Thai 34-37 tuần có triệu chứng quá tải nặng ở mẹ và đã được hỗ trợ phổi thai nhi.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec mang đến Chương trình chăm sóc thai sản trọn gói cho các sản phụ ngay từ khi bắt đầu mang thai từ những tháng đầu tiên với đầy đủ các lần khám thai, siêu âm 3D, 4D định kỳ cùng các xét nghiệm thường quy để đảm bảo người mẹ luôn khỏe mạnh và thai nhi phát triển toàn diện. Sản phụ sẽ được tư vấn và kiểm tra sức khỏe dưới sự theo dõi sát sao của các Bác sĩ Sản khoa giàu kinh nghiệm, chuyên môn, giúp các bà mẹ có thêm kiến thức để bảo vệ sức khỏe trong thai kỳ cũng như giảm thiểu những biến chứng ảnh hưởng tới mẹ và con.

Khách hàng có thể trực tiếp đến hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám hoặc liên hệ hotline tại đây để được hỗ trợ.

XEM THÊM:

Dư ối và đa ối là tình trạng nước ối tăng lên nhiều hơn so với bình thường và nó có thể là dấu hiệu bệnh lý ở thai nhi hoặc bà mẹ.

Dư ối và đa ối là gì?

Nước ối là dịch thể bao bọc xung quanh thai nhi, có vai trò như một lớp đệm bảo vệ thai khỏi các chấn động và là môi trường trao đổi chất giúp thai nhi phát triển.

 Túi ối đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của thai nhi

Trường hợp lượng nước ối nhiều hơn so với bình thường gọi là dư ối và đa ối (dư ối là đa ối thể nhẹ), ít nước ối so với bình thường gọi là thiểu ối. Lượng nước ối có thể được đánh giá bằng biện pháp siêu âm, dựa trên chỉ số nước ối (AFI) chia thành các mức độ như sau:

Bảng 1. Phân loại mức độ theo chỉ số ối AFI

Nguyên nhân gây dư ối và đa ối

Dư ối và đa ối là biểu hiện của một bất thường nào đó của mẹ hoặc thai nhi, không lớn thì nhỏ. Những nguyên nhân nhỏ thường khó xác định và trường hợp này bà mẹ vẫn có thể sinh con bình thường. Chỉ 17% các trường hợp đa ối thể nhẹ được tìm thấy nguyên nhân liên quan đến bệnh lý. Ngược lại, 91% các trường hợp đa ối thể vừa và nặng là do bệnh lý, bao gồm:

Nguyên nhân do thai

• Dị tật thai nhi và các bất thường di truyền (8-45%):

Dị tật làm giảm phản xạ nuốt của thai nhi bao gồm: hẹp thực quản, hẹp tá tràng, rối loạn thần kinh cơ, bất thường hệ thống thần kinh trung ương (thai vô sọ, khuyết tật ống thần kinh).

Bất thường ở thận thai nhi: nang thận, rối loạn chức năng thận, hội chứng Bartter.

Khuyết tật cấu trúc đường tiêu hóa (tắc ống thực quản hoặc ống tiêu hóa).

Bất thường nhiễm sắc thể thai nhi: hội chứng Down (trisomy 21), hội chứng Edward (trisomy 18).

• Đa thai (8-10%): hội chứng truyền máu song thai (tỉ lệ mắc là 15% ở bà mẹ mang song thai) dẫn đến đa ối ở thai nhận máu. Đây là trường hợp tiên lượng xấu, thai thường sinh non và tử vong.

 Hội chứng truyền máu song thai thường dẫn đến đa ối ở thai nhận máu

• Thiếu máu thai nhi (1-11%): kháng thể kháng Rh và các bệnh tán huyết thứ phát do kháng thể bất thường có thể gây tình trạng thiếu máu thai nhi trầm trọng hoặc phù thai nhi có liên quan đến tình trạng đa ối.

Nguyên nhân từ phía mẹ

• Đái tháo đường trước hoặc trong thai kì: đây là nguyên nhân thường gặp nhất (5-26%), mặc dù cơ chế vẫn chưa được giải thích rõ ràng. Giả thuyết được các chuyên gia ủng hộ nhiều nhất đó là mức đường huyết cao làm tăng lợi niệu thẩm thấu ở thai nhi dẫn đến đa ối.
• U mạch máu màng đệm có thể gây suy tim thai nhi và dẫn đến tình trạng đa ối.
• Nhiễm khuẩn: các bệnh lý viêm nội mạc tử cung hoặc gây thương tổn bánh rau do nhiễm khuẩn giang mai có thể gây hiện tượng đa ối.
• Nhiễm virus: những loại virus có thể gây đa ối như rubella, cytomegalovirus và parvovirus B19.

Triệu chứng của dư ối và đa ối là gì?

Đa ối làm tử cung to lên nhanh chóng và chèn ép lên các cơ quan nội tạng. Trường hợp đa ối cấp, thường xảy ra ở tuần 16 đến 20, bà mẹ có thể thấy bụng to lên nhanh, đau tức đột ngột, khó thở, không nằm xuống được mà phải ngồi, phù, mạch nhanh, có thể thiểu niệu. Trường hợp đa ối mãn, hoặc thể nhẹ có thể không có triệu chứng gì cả. Thay vào đó, đa ối thường được phát hiện trong đợt kiểm tra trước khi sinh, khi đo chiều cao tử cung – khoảng cách từ xương mu đến đỉnh tử cung, hoặc trong quá trình siêu âm xác định được chỉ số ối.

Bạn nên làm gì?

Trong hầu hết các trường hợp dư ối nhẹ thì không có điều gì đáng lo ngại. Bác sĩ có thể sẽ dặn bạn thăm khám thường xuyên hơn và cho bạn uống một số loại thuốc lợi tiểu. Nếu xác định được nguyên nhân do nhiễm khuẩn, có thể điều trị bằng các kháng sinh an toàn cho thai nhi.

Nếu tình trạng đa ối nặng, nó có thể báo hiệu các vấn đề liên quan đến thai nhi cần phải theo dõi. Ngoài ra, lượng nước ối tăng nhanh có thể làm bạn bị vỡ ối sớm. Trong trường hợp đó bác sĩ có thể tiến hành thủ thuật chọc ối để rút bớt nước ối ra. Bạn nên thăm khám thường xuyên hoặc có thể phải nằm viện để theo dõi tình hình và có những can thiệp ngay khi cần thiết.

Tóm lại: đa ối là một dấu hiệu bất thường có thể liên quan đến dị tật thai nhi và các bệnh lý của sản phụ. Khi được chuẩn đoán đa ối, các bà mẹ không nên quá lo lắng vì lo lắng chỉ làm tình trạng tồi tệ thêm. Hãy làm theo các chỉ dẫn của bác sĩ, và nên nhớ rằng có nhiều trường hợp bị dư ối vẫn sinh con khỏe mạnh bình thường các mẹ nhé.

BS. Lan Hương tổng hợp

Tài liệu tham khảo:

1. Nguyễn Viết Tiến – Đa ối – Bài giảng sản phụ khoa tập 2 – ĐH Y Hà Nội – 2006.
2. Hill L M, Breckle R, Thomas M L. et al. Polyhydramnios: Ultrasonically detected prevalence and neonatal outcome.Obstet Gynecol. 1987;69:21. [PubMed].
3. Hamza A, Herr D, Solomayeer E F et al. Polyhydramnios: Cause, Diagnosis and Therapy. 2013; 73(12): 1241-1246 [PubMed].
4. Harding R, Bocking A D, Sigger J N. et al. Composition and volume of fluid swallowed by fetal sheep.Q J Exp Physiol.1984;69:487. [PubMed].
5. Idris N, Wong S F, Thomae M. et al. Influence of polyhydramnios on perinatal outcome in pregestational diabetic pregnancies. Ultrasound Obstet Gynecol. 2010;36:338. [PubMed]