Soạn bài Miêu tả trong văn bản tự sự
I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn tự sự
1. a, - Đoạn trích kể lại sự việc vua Quang Trung chỉ huy đánh đồn Ngọc Hồi. - Diễn biến:
+ Vua Quang Trung cho ghép ván lại: cứ mười người một khiêng một bức, rồi tiến sát đến đền Ngọc Hồi.
+ Quân Thanh bắn ra, không trúng người nào, sau đó phun lửa.
+ Quân lính của Quang Trung khiêng vãn nhất tề xông lên đánh.
+ Quân Thanh chống đỡ không nổi, tướng nhà Thanh là Sầm Nghi Đống thắt cổ chết, quân Thanh đại bại. b, Các yếu tố miêu tả - Tả cảnh:
+ "Khói nghi ngút mù trời… gì"
+ "Thây nằm đầy đồng; máu chảy thành suối…" - Tả việc:
+ "Dùng ống phun khói ra lửa".
+ "Quăng ván xuống đất, cầm dao ngắn chém bừa những người cầm binh…." - Tả người: "Quang Trung cưỡi voi"; "hạng lính khỏe mạnh"… c, - Nếu chỉ kể sự việc diễn ra như vậy thì nhân vật vua Quang Trung không nổi bật, trận đánh không sinh động vì như vậy đơn thuần là chỉ kể lại diễn biến của sự việc. - Các yếu tố miêu tả có tác dụng làm cho câu chuyện trở nên hấp dẫn, sinh động, gợi cảm trong văn bản tự sự.
II. Luyện tập
Câu 1 [trang 92 sgk Văn 9 Tập 1]:
* Yếu tố miêu tả trong đoạn trích "Chị em Thúy Kiều":
- Tả Thúy Vân:
"Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang
Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da"
- Tả Thúy Kiều:
+ Sắc:
Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh
+ Tài năng:
Thông minh vốn sẵn tính trời
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm
……
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân
→ Tác dụng:
+ Giúp người đọc hình dung vẻ đẹp đoan trang, phúc hậu của Thúy Vân cũng như lời dự báo về cuộc đời sẽ bình yên của nàng.
+ Vẻ đẹp sắc sảo mặn mà của Thúy Kiều và tài năng thiên bẩm của nàng cùng lời dự báo về cuộc đời đầy sóng gió, gian truân sẽ đến với Kiều.
Yếu tố miêu tả trong đoạn trích "Cảnh ngày xuân":
Ngày xuân con én đưa thoi
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa
Gần xa nô nức yến anh
Dập dìu tài tử giai nhân
Ngựa xe như nước áo quần như nêm
Ngổn ngang gò đống kéo lên
Thoi vàng vó rắc tro tiền gió bay
Nao nao dòng nước uốn quanh,
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.
→ Tác dụng: Cảm nhận được một cách cụ thể, sinh động, tinh tế của cảnh ngày xuân, lễ hội xuân và tâm trạng của chị em Kiều trở về sau buổi du xuân.
Câu 2 [trang 92 sgk Văn 9 Tập 1]: Tiết trờiThanh minh vừa đến, màu xanh bát ngát của cỏ non, hoa lê điểm trắng, chim én đầy trời tạo nên ngày du xuân thật đẹp, thơ mộng. Tài tử giai nhân dập dìu đi hội. Chị em Thúy Kiều cũng tưng bừng sắm sửa đi du xuân. Chiều tàn, họ lại thơ thẩn ra về, họ đi qua một vùng nghĩa địa hiu hắt, người đi viếng đã về hết, chỉ còn lại những nấm mộ hương khói, thoi vàng vó rắc…Bóng chiều về tây, dòng suối nhỏ trong vắt, uốn quanh chảy chầm chậm, luồn dưới một cây cầu nho nhỏ. Quang cảnh thật thơ mộng những cũng thật tiêu điều. Tâm trạng con người cũng xao xuyến, nao nao….
Câu 3 [trang 92 sgk Văn 9 Tập 1]: Tham khảo
Bằng bút pháp nghệ thuật chấm phá, ước lệ tượng trưng, lấy thiên nhiên để gợi tả vẻ đẹp của con người, Nguyễn Du đã khắc họa rõ nét chân dung chị em Thúy Kiều. Mỗi người đều mang vẻ đẹp mười phân vẹn mười. Nếu Vân mang vẻ đẹp đoan trang, phúc hậu. Vẻ đẹp ấy hòa hợp với thiên nhiên và cuộc đời cô vì thế cũng sẽ bình yên, không gặp sóng gió. Còn Kiều không chỉ hơn hẳn Vân về sắc mà còn về tài năng. Đặc biệt, Nguyễn Du tập trung miêu tảvào đôi mắt Kiều. Đôi mắt trong trẻo, long lah như làn nước mùa thu cùng đôi mày thanh tú, dào dạt sức sống như núi mùa xuân. Vẻ đẹp ấy khiến cho thiên phải hờn, phải ghen tị và hứa hẹn một cuộc đời đầy sóng gió, gian truân sẽ đến với Kiều. Không chỉ dừng lại ở việc miêu tả sắc đẹp của Kiều, Nguyễn Du còn dùng nhiều câu thơ để nói về tài năng của Kiều. Ở nàng có trí thông minh minh trời phú, tài năng đa dạng và nhất là khúc Bạc mệnh do Kiều sáng tác phản chiếu vẻ đẹp của một trái tim đa sầu, đa cảm.
Cùng tìm hiểu phương pháp soạn bài miêu tả trong văn bản tự sự lớp 9 ngắn gọn nhưng đầy đủ nhất được chúng tôi tổng hợp và giới thiệu ngay sau đây.
Phần I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự
Hướng dẫn trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa trang 91-92 dễ hiểu nhất giúp các em học sinh nhanh chóng soạn văn lớp 9 bài miêu tả trong văn tự sự chính xác nhất.
Soạn văn 9 miêu tả trong văn bản tự sự Câu 2 trang 91
Đoạn văn kể chuyện vua Quang Trung đánh đồn Ngọc Hồi. Các em đọc đoạn văn, sau đó suy nghĩ và lần lượt trả lời các câu hỏi:
- Đoạn trích kể về việc gì?
- Chỉ ra các chi tiết miêu tả trong đoạn trích. Các chi tiết miêu tả ấy nhằm thể hiện những đối tượng nào?
- Nếu chỉ kể sự việc diễn ra như thế thì nhân vật vua Quang Trung có nổi bật, trận đánh có sinh động không? Tại sao? So sánh sự việc chính bạn đã nêu và rút ra nhận xét?
Hướng dẫn trả lời:
- Đoạn trích kể về trận đánh đồn Ngọc Hồi của quân Tây Sơn. Vua Quang Trung cưỡi voi xông trận trực tiếp chỉ huy.
- Các chi tiết miêu tả :
- Vua Quang Trung truyền lấy sáu chục tấm ván, cứ ghép liền ...dàn trận chữ “nhất”.
- Quân của vua Quang Trung khiêng ván vừa che vừa xông thẳng lên trước. Khi gươm giáo ... nhất tề xông tới mà đánh.
- Quân Thanh chống không nổi, bỏ chạy tán loạn, giày xéo lên nhau mà chết.
- Nếu chỉ kể lại sự việc như đã đưa ra thì câu chuyện sẽ không sinh động, vì đó chỉ đơn giản là kể lại các sự kiện, không có yếu tố miêu tả.
Phần 2 Luyện tập Ngữ văn 9 miêu tả trong văn bản tự sự
Xem ngay nội dung lời giải các câu hỏi trong SGK văn lớp 9 miêu tả trong văn bản tự sự chi tiết dưới đây:
Soạn văn 9 Miêu tả trong văn tự sự Câu 1 trang 92
Tìm những yếu tố tả người và tả cảnh trong hai đoạn trích Chị em Thúy Kiều và Cảnh ngày xuân. Phân tich giá trị của những yếu tố miêu tả ấy.
Hướng dẫn giải:
Chị em Thúy Kiều Cảnh ngày xuân
- Vân xem trang trọng khác vời
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang
Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da
- Kiều càng sắc sảo mặn mà
- Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh
- Êm đềm trướng rủ màn che
Tường đông og bướm đi về mặc ai
- Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa
- Gần xa nô nức yến anh
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân
Dập dìu tài tử giai nhân
Ngựa xe như nước áo quần như nêm
Ngổn ngang gò đống kéo lên
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay
Tà tà bóng ngả về tây
- Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang
- Các yếu tố miêu tả khắc họa được vẻ đẹp phúc hậu của Thúy Vân, vẻ đẹp sắc sảo của Thúy Kiều [trong Chị em Thúy Kiều], và vẽ ra khung cảnh mùa xuân với hoa cỏ, với người đi lễ, đi hội [trong Cảnh ngày xuân].
Văn 9 miêu tả trong vb tự sự Câu 2 trang 92
Dựa vào đoạn trích Cảnh ngày xuân, hãy viết một đoạn văn kể về việc chị em Thúy Kiều đi chơi trong buổi chiều ngày Thanh Minh. Trong khi kể vận dụng các yếu tố miêu tả để tả cảnh ngày xuân.
Hướng dẫn giải:
Đoạn văn tham khảo :
Thời gian thấm thoắt thoi đưa, mới xuân về mà đã sang tiết tháng ba. Nhân tiết Thanh minh đẹp trời, chị em Thúy Kiều cùng nhau đi tảo mộ, hòa vào dòng người nhộn nhịp ngựa xe ngược xuôi nô nức. Đến buổi chiều, mặt trời đã xế đằng tây, chị em Thúy Kiều cùng nhau ra về. Họ lững thững đi dọc theo dòng suối nhỏ chạy uốn lượn quanh co, phía cuối dòng suối là một chiếc cầu nhỏ bắc ngang. Phong cảnh nơi đây trong buổi chiều tà thanh tĩnh và thoang thoảng buồn.
Soạn ngữ văn 9 miêu tả trong văn bản tự sự Câu 3 trang 92
Giới thiệu về vẻ đẹp của chị em Thúy Kiều bằng lời văn của mình
Hướng dẫn giải:
Gợi ý
Không nên dùng lại y nguyên những hình ảnh ước lệ trong đoạn trích Chị em Thúy Kiều để giới thiệu mà phải biết liên tưởng từ những hình ảnh gợi tả mà tác giả sử dụng để làm nổi bật vẻ đẹp của hai nhân vật này theo cảm nhận của riêng mình.
Chú ý đảm bảo mạch giới thiệu theo câu chuyện [ở đây là việc giới thiệu về gia đình Thúy Kiều, trình tự giới thiệu từ Thúy Vân đến Thúy Kiều, từ vẻ đẹp hình thức đến tài hoa,...]
Đoạn văn tham khảo 1:
Thúy Kiều và Thúy Vân là hai người con gái của một gia đình trung lưu lương thiện. Cả hai đều có sắc đẹp tuyệt trần. Thúy Vân mang nét đẹp hiền hậu, với khuôn mặt tròn đầy, nụ cười đẹp như hoa, lời nói đoan trang nhẹ nhàng trong trẻo như ngọc châu, lại thêm mái tóc dài mượt và làn da trắng mịn càng làm tôn lên vẻ đẹp phúc hâu, quý phái. Vân đẹp đến vậy, nhưng Kiều còn đẹp hơn bội phần, vẻ đẹp của Kiều thật khó diễn tả nổi, nàng đẹp mặn mà, đẹp đến sắc sảo. Đặc biệt ở đôi mắt hút hồn của Kiều, nó trong như nước mùa thu, lấp lánh, đẹp tuyệt vời.
Đoạn văn tham khảo 2:
Nhà Vương viên ngoại có hai con gái đầu lòng xinh đẹp, đặt tên chị là Thúy Kiều, em là Thúy Vân. Hai chị em nổi tiếng trong vùng là hai cô con gái có tư cách đạo đức nghiêm trang mẫu mực của một gia đình nề nếp. Họ chẳng khác nào như hai cành mai quý. Tư tưởng họ tinh khiết như tuyết đầu đông. Mỗi người, Có một nét đẹp khác nhau nhưng thật là hoàn hảo mười phân vẹn mười.
Thúy Vân thì có nét đoan trang hiền hòa, khác hẳn với những cô gái bình thường. Khuôn mặt nàng bầu bĩnh như vầng trăng tròn với đôi lông mày nở nang. Khi Thúy Vân mỉm cười, hệt như một đoá hoa quỳnh nở sáng màn đêm. Khi nàng thốt lời, tiếng nói nàng trong như ngọc, lời lẽ nàng êm ái như ru. Tóc nàng mềm mại, óng ả hơn mây. Da nàng nếu đem so với tuyết thì tuyết phải nhường bước.
Bên cạnh đó, Thúy Kiều lại càng có nhan sắc mặn mà hơn cả em gái. Đã thế Thúy Kiều lại hơn cả Thúy Vân về cả sắc lẫn tài. Mắt nàng lóng lánh xanh biếc như mặt nước hồ thu. Nét mày nàng mượt mà như núi mùa xuân. Nàng đi dạo bên hoa, hoa phải ghen tị vì không tươi thắm bằng nàng. Khi Kiều đừng chân bên cành liễu, liễu phải ghen hờn vì liều không xanh tốt bằng mái tóc Kiều .....
CLICK NGAY vào nút TẢI VỀ bên dưới để download nội dung hướng dẫn soạn văn bài miêu tả trong văn bản tự sự Ngữ Văn lớp 9 file word, pdf hoàn toàn miễn phí.