Các triệu chứng sâu bệnh gây hại cho cây hoa và cây cảnh rất khó nhận biết, thường hay bị nhầm lẫn, từ đó làm chậm trễ khi quyết định chọn phương án xử lý kịp thời.
Dấu hiện nhận biết cây bị sâu bệnh là sự biến đổi mô bệnh biểu hiện ra bên ngoài mà ta có thể quan sát, nhận biết được. Tùy theo tính chất khác nhau của các loại bệnh [bệnh toàn bộ hoặc bệnh cục bộ] mà triệu chứng thể hiện ra rất khác nhau. Trong bài viết này, Quang Cảnh Xanh sẽ phân loại một số nhóm loại dấu hiệu cơ bản thường gặp để bạn dễ dàng nhận biết:
Mục lục
- 1. Vết đốm
- 2. Thối hỏng
- 3. Chảy gôm, chảy nhựa
- 4. Héo úa
- 5. Biến màu
- 6. Lở loét
- 7. Lớp phấn, nổi mốc
- 8. Ổ nấm
- 9. Mumi
- 10. Biến dạng
- 11. Ư sung
1. Vết đốm
Hiện tượng chết từng đám mô thực vật, tạo ra các vết bệnh cục bộ, hình dạng to, nhỏ, tròn, bầu dục, hoặc bất định hình, màu sắc vết bệnh khác nhau [đen, trắng, nâu] gọi chung là bệnh đốm lá, quả.
2. Thối hỏng
Hiện tượng mô tế bào [củ, rễ, thân chứa nhiều nước và chất dự trữ] bị phân hủy, các cấu trúc mô bị phá vỡ trở thành một khối mềm nhũn, nát, nhão hoặc khô teo, có màu sắc khác nhau [đen, nâu sẫm, xám trắng,], và có mùi.
3. Chảy gôm, chảy nhựa
Hiện tượng chảy gôm ở gốc, thân, cành cây. Các tế bào hóa gỗ do bệnh phá hoại [bệnh chảy gôm cam, quýt].
4. Héo úa
Hiện tượng cây héo chết, cành lá héo xanh, vàng, rũ xuống. Các bó mạch dẫn có thể bị phá hủy, thân đen hoặc rễ bị thối chết, dẫn đến tình trạng thiếu hụt nước, tế bào mất sức trương.
5. Biến màu
Bộ phận cây bị bệnh mất màu xanh do sự phá hủy cấu tạo và chức năng của diệp lục, hàm lượng diệp lục giảm, gây ra hiện tượng biến màu lá với nhiều hình thức khác nhau: loang lổ [bệnh khảm lá], vàng lá, bạch tạng [trắng lợt],
6. Lở loét
Bộ phận bị bệnh [quả, thân, cành, gốc] nứt vỡ, loét, lỏm như các bệnh loét cam, ghẻ sao khoai tây.
7. Lớp phấn, nổi mốc
Trên bề mặt bộ phận bị bệnh [lá, quả] bao phủ toàn bộ hoặc từng chòm một lớp sợi nấm và cơ quan sinh sản bào tử rất mỏng, xốp, mịn như lớp bột phấn màu trắng hoặc đen [bệnh phấn trắng, bệnh muội đen].
8. Ổ nấm
Vết bệnh là một ổ bào tử nấm nổi lên, lộ ra trên bề mặt lá do lớp biểu bì nứt vỡ. Loại triệu chứng này chỉ đặc trưng cho một số bệnh như các gỉ sắt hại cây, bệnh đốm vòng do nấm.
9. Mumi
Hiện tượng quả, hạt, bông bị phá hủy toàn bộ, bên trong chứa đầy khối sợi nấm và bào tử như bột đen gọi là bệnh than đen [bệnh hoa cúc lúa, phấn đen ngô].
10. Biến dạng
Bộ phận cây bệnh dị hình như lá xoăn, nhăn nhúm, cuốn lá, cong queo, lùn thấp, cao vổng, búi cành [chổi thần], chun ngọn,
11. Ư sung
Khối lượng tế bào tăng lên quá độ, sinh sản tế bào rối loạn tạo ra các u sưng trên các bộ phận bị bệnh [rễ, cành, củ] như bệnh tuyến trùng nốt sưng, bệnh u sưng cây lâu năm.
Trong các dạng triệu chứng trên, nấm thường gây ra các hiện tượng: vết đốm, thối, hỏng, chảy gôm, héo rũ dạng héo vàng, u sưng, lở loét. Virus thường gây ra các dạng: biến màu, biến dạng, thỉnh thoảng có vết đốm. Phytoplasma, viroide, tuyến trùng thường gây ra biến màu, biến dạng u sưng.
Vì vậy, triệu chứng sâu bệnh ở cây có thể dễ bị nhầm lẫn và khi chuẩn đoán phải dùng nhiều phương pháp phối hợp với nhau mới xác định được nguyên nhân gây bệnh chính xác.