Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị Covid-19ban hành ngày 6-10 của Bộ Y tế, đã bổ sung 3 loại thuốc mới này. Cùng với đó, Bộ Y tế cũng đưa ra hướng dẫn điều trị dự phòng sớm bằng corticoid, chống đông máu. Như vậy sau hơn một năm rưỡi điều trị Covid-19 theo triệu chứng, không có thuốc đặc trị, hiện nay các bác sĩ đã có đủ "vũ khí" để cứu chữa bệnh nhân Covid-19.
Cụ thể 3 loại thuốc kháng virus được đưa vào hướng dẫn gồm: Remdesivir dùng cho bệnh nhân có triệu chứng trung bình, nặng; Favipiravir dùng cho bệnh nhân không triệu chứng, triệu chứng nhẹ trung bình và Monulpiravir dùng cho bệnh nhân mức độ nhẹ với lưu ý liều dùng theo đề cương thử nghiệm lâm sàng đã được phê duyệt.
Molnupiravir 400mg
Phác đồ hướng dẫn thuốc chỉ định dùng cho bệnh nhân nhẹ, chống chỉ định với phụ nữ có thai 3 tháng đầu, phụ nữ đang có kế hoạch có thai.
| Ảnh minh họa: Bộ Y tế. |
Molnupiravir đang thử nghiệm giai đoạntại Việt Nam, đồng thời được Bộ Y tế đưa vào túi thuốc điều trị F0 tại nhà triệu chứng nhẹ. Kết quả thử nghiệm giữa kỳ giai đoạn 3 được Hội đồng Đạo đức y sinh học đánh giá thuốc "an toàn và hiệu quả" làm giảm tải lượng virus, góp phần giảm tỷ lệ bệnh nhân nặng và tử vong.
Thuốc Molnupiravir do hãng dược phẩm Mỹ Merck và công ty Ridgeback của Đức nghiên cứu phát triển, dùng điều trị Covid-19 cho bệnh nhân từ nhẹ đến trung bình. Thuốc viên molnupiravir có tác dụng giảm gần 50% nguy cơ nhập viện và tử vong vì Covid-19, sau khi phân tích thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 với 775 bệnh nhân.
Favipiravir 200mg
Thuốc dùng cho bệnh nhân nhẹ, chống chỉ định với phụ nữ có thai hoặc đang có kế hoạch có thai, phụ nữ đang cho con bú, người dưới 18 tuổi, người suy gan, suy thận nặng.
Về liều dùng, ngày đầu uống 2 lần, mỗi lần 1.600 mg; các ngày sau mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần uống 600mg. Thời gian điều trị 7-14 ngày. Bệnh nhân dùng thuốc chú ý ít nhất hai ngày đầu do có thể gây rối loạn tâm thần. Người tiền sử gout càng cần chú ý theo dõi sức khỏe khi dùng thuốc vì có thể tăng acid uric và làm nặng thêm bệnh.
| Điều trị bệnh nhân mắc Covid-19 tại TP Hồ Chí Minh. Ảnh: Bộ Y tế. |
Favipiravir do hãng Fujifilm sản xuất, được Nhật Bản phê duyệt vào năm 2014 để điều trị bệnh cúm. Thuốc có cơ chế hoạt động tương tự remdesivir, ngăn chặn quá trình nhân lên của nCoV, loại bỏ virus khỏi đường thở. Hiện favipiravir được sử dụng tại một số nước như Nhật Bản, Nga, Thái Lan...
Theo Bộ Y tế, loại thuốc này có tác dụng ngăn ngừa bệnh tiến triển nghiêm trọng, giúp bệnh nhân phục hồi nhanh hơn và giảm gánh nặng điều trị bằng cách rút ngắn thời gian nằm viện. Thuốc giúp sớm loại bỏ virus để hạn chế lây nhiễm bệnh trong cộng đồng.
Remdesivir
Thuốc chỉ định đối với bệnh nhân nội trú khởi phát bệnh chưa quá 10 ngày có suy hô hấp phải thở oxy, thở oxy lưu lượng dòng cao [HFNC], hoặc thở máy không xâm nhập. Thuốc này được Bộ Y tế khuyến cáo phối hợp với thuốc corticoid [ưu tiên dexamethason].
Nhóm bệnh nhân được dùng Remdersivir là người trên 65 tuổi, người có bệnh nền, người béo phì [BMI > 25]. Thuốc không sử dụng cho người bệnh Covid-19 cần thở máy xâm nhập, can thiệp ECMO. Các trường hợp đã được điều trị bằng remdesivir trước khi thở máy xâm nhập hoặc ECMO thì có thể tiếp tục dùng cho đủ liệu trình.
Sau một khoảng thời gian đưa thuốc Remdesivir vào điều trị bệnh nhân Covid-19 ở TP Hồ Chí Minh và một số địa phương, Bộ Y tế đang tổng hợp kết quả để đánh giá hiệu quả của thuốc. Hiện chưa có dữ liệu cụ thể. Tuy nhiên, theo đánh giá của Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn, "cơ bản thuốc đã góp phần điều trị giảm được nồng độ virus và giảm được tỷ lệ tử vong đối với bệnh nhân Covid-19".
Thuốc do Gilead Sciences sản xuất, ban đầu được thử nghiệm để điều trị Ebola và viêm gan C nhưng không thành công. Trong dịch Covid-19, các nhà khoa học phát hiện nó có thể ngăn nCoV sinh sôi trong tế bào. Thử nghiệm lớn sau đó cho thấy Remdesivir giúp giảm thời gian hồi phục của người bệnh từ 15 ngày xuống còn 11 ngày.
Remdesivir được FDA phê duyệt khẩn cấp tháng 10-2020 để điều trị bệnh nhân Covid-19. Remdesivir có tác dụng rút ngắn thời gian hồi phục và giảm tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân diễn tiến nặng.
Thời gian qua, Bộ Y tế luôn tiếp cận các phương pháp điều trị mới trên thế giới và liên tục cập nhật phác đồ điều trị bệnh nhân Covid-19. Ngoài các thuốc kháng virus, Việt Nam đang dùng các thuốc kháng viêm, corticoid, thuốc kháng đông... để điều trị bệnh nhân Covid-19.
Theo các chuyên gia y tế, Covid-19 được xếp vào nhóm bệnh truyền nhiễm nhóm A, do đó người mắc Covid-19 [F0] khi điều trị đều được ngân sách nhà nước chi trả 100% [nếu không có bệnh nền kèm theo]. Trường hợp có bệnh lý nền, bảo hiểm y tế sẽ chi trả theo quy định [nếu tham gia bảo hiểm y tế], người bệnh đồng chi trả một phần chi phí không quá lớn [khoảng 20% trong tổng số chi phí bảo hiểm y tế].
Trong đợt dịch thứ 4, tính đến 17 giờ ngày 7-10, Việt Nam ghi nhận 822.238 ca, trong đó có 753.309 bệnh nhân đã được công bố khỏi bệnh]. Đợt dịch này cũng ghi nhận hơn 20.223 bệnh nhân Covid-19 tử vong, chiếm 2,4% so với tổng số ca nhiễm.
THÁI AN [tổng hợp]
Bộ Y tế đề xuất cho phép người phụ trách chuyên môn về dược tại nhà thuốc, quầy thuốc được kê đơn cho bệnh nhân hoặc người mua thuốc Molnupiravir điều trị COVID-19
Để đảm bảo việc người bệnh dễ dàng tiếp cận với các thuốc kháng virus điều trị COVID-19 trong bối cảnh số mắc tăng cao những ngày gần đây, đồng thời đảm bảo kiểm soát chặt chẽ theo tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị, Bộ Y tế đã có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ, Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch COVID-19 đề xuất, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ một số nội dung về việc cấp phát thuốc.
Cụ thể, đối với việc cấp phát thuốc điều trị miễn phí, có thể giao các địa phương, cơ sở y tế thực hiện mua sắm thuốc điều trị COVID-19 [trong đó có thuốc Molnupiravir đã được cấp phép lưu hành tại Việt Nam] theo quy định để đáp ứng kịp thời nhu cầu điều trị của đơn vị.
Về quy định kê đơn cho người bệnh mắc COVID-19, Bộ Y tế nêu rõ: Người được kê đơn [tại quầy thuốc, nhà thuốc] cần có xác nhận từ cơ sở y tế [bao gồm cơ sở xét nghiệm, cơ sở khám chữa bệnh, trạm y tế] có dương tính với SARS-CoV-2, kể cả xét nghiệm PCR hoặc xét nghiệm nhanh; hoặc người bệnh tự quay clip quá trình thực hiện test kháng thể tại nhà gửi cho người phụ trách chuyên môn của nhà thuốc, quầy thuốc để chứng minh kết quả test dương tính.
Hướng dẫn cũng đề xuất người phụ trách chuyên môn về dược tại cơ sở bán lẻ thuốc căn cứ vào kết quả xét nghiệm, xác định được ít nhất 1 nguy cơ chuyển nặng của bệnh nhân.
Người mua thuốc hoặc bệnh nhân phải ký một bản cam kết, trong đó có các thông tin về người bệnh, ngày test, kết quả test, việc sử dụng thuốc theo mẫu, kèm bản sao chứng minh thư của người bệnh.
Bộ Y tế cũng xây dựng tờ hướng dẫn sử dụng để người bán thuốc hướng dẫn người mua, trong đó có các thông tin: đối tượng sử dụng, liều dùng, cách dùng, theo dõi sau khi dùng, cách xử trí khi gặp các phản ứng bất thường [không hiệu quả, tác dụng phụ…] cần báo cho cơ sở y tế.
Đồng thời cho biết sẽ áp dụng công nghệ thông tin phối hợp với Hệ thống cảnh giác dược quốc gia để nhà sản xuất, người bệnh, cán bộ y tế báo cáo các thông tin liên quan đến an toàn, hiệu quả của thuốc khi sử dụng và sau khi sử dụng để tiếp tục đánh giá an toàn, hiệu quả của thuốc sau khi được cấp phép lưu hành.
Tuy nhiên, Bộ Y tế cho biết đề xuất này chỉ áp dụng đối với thuốc kháng virus điều trị COVID-19 dùng đường uống và tại các địa bàn có tình hình dịch bệnh tăng cao, hệ thống cơ sở y tế quá tải, không thể thực hiện hiệu quả việc kê đơn thuốc, bán thuốc theo đơn cho người bệnh theo quy định.
Giám đốc Sở Y tế tỉnh/thành phố căn cứ vào tình hình dịch bệnh và hệ thống cơ sở y tế trên địa bàn để quyết định việc áp dụng phương án cho phép người phụ trách chuyên môn về dược tại nhà thuốc, quầy thuốc được phép kê đơn cho bệnh nhân hoặc người mua thuốc kháng virus.
Lý do là vì các thuốc kháng virus điều trị COVID-19 là thuốc mới, cần phải có sự giám sát an toàn hiệu quả khi đưa ra sử dụng rộng rãi, quan trọng nhất là việc chỉ định sử dụng thuốc cho đối tượng nào, liều dùng cần có ý kiến của bác sĩ, y sĩ thông qua việc thăm khám theo quy định.
Việc cho phép người phụ trách chuyên môn về dược tại nhà thuốc, quầy thuốc được phép kê đơn có thể chưa được kiểm soát chặt chẽ và thận trọng dẫn đến tình trạng lạm dụng thuốc, sử dụng thuốc không đúng mục đích gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng.
TB