Hội LHPN tỉnh vừa phối hợp với nhãn hàng Hapacol thuộc Công ty Cổ phần Dược Hậu Giang tổ chức Hội thảo “Phòng ngừa và xử trí bệnh tay - chân - miệng [TCM]”. Tại đây, có rất nhiều câu hỏi xoay quanh bệnh TCM đã được Thạc sĩ [Th.s], bác sĩ [BS] Đinh Thạc, chuyên viên tham vấn nhi khoa Bệnh viện Nhi đồng 1 và BS Quách Hoàng Mỹ, Trưởng Khoa kiểm soát dịch bệnh và Vắc-xin thuộc Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh giải đáp. Báo Bình Dương xin lược ghi một số câu hỏi được quan tâm nhất.
- Lứa tuổi nào dễ mắc bệnh TCM nhất?
- Th.s, BS Đinh Thạc: Mọi người đều có thể mắc bệnh nếu tiếp xúc với người bị TCM, nhưng thường gặp nhất ở trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt tập trung ở nhóm dưới 3 tuổi.
- Bệnh TCM có miễn dịch suốt đời không?
- Th.s, BS Đinh Thạc: Bệnh TCM không có miễn dịch suốt đời mà có thể tái phát nhiều lần nếu tiếp xúc với người bị TCM. Nguyên nhân là do bệnh TCM có rất nhiều chủng virus. Người bệnh chỉ miễn dịch với virus này chứ không miễn dịch với virus khác. Vì vậy, cần chú ý phòng bệnh.
- Cách phân biệt bóng nước ở bệnh TCM và một số bệnh tương tự khác?
- Th.s, BS Đinh Thạc: Bóng nước [BN] của bệnh TCM điển hình là những hồng ban nổi gồ lên mặt da, không ngứa, không đau. Vị trí thường gặp là lòng bàn tay, lòng bàn chân. Một số trường hợp có thể thấy BN ở đầu gối, cùi chỏ hoặc mông. Phụ huynh cần phân biệt BN của bệnh TCM với 4 loại bệnh sau: BN ở người mắc bệnh thủy đậu [BN nổi toàn thân và có nhiều kích cỡ khác nhau. BN thường dính thành từng chùm, khi vỡ ra rất ngứa ngáy, khó chịu]; BN do nổi mẩn dị ứng [BN nổi thành từng mảng lớn]; BN do viêm da dị ứng [ấn vô BN có cảm giác rất đau, cần phải thoa thuốc đề phòng nhiễm trùng]; BN do phát ban siêu vi [nổi toàn thân].
- Khi nào bệnh có biểu hiện trở nặng?
- Th.s, BS Đinh Thạc: Các biểu hiện sau đây cho thấy bệnh có thể đã có biến chứng và cần phải đưa đến bệnh viện tái khám ngay: Sốt cao liên tục không hạ được; sốt kéo dài quá 2 ngày; giật mình chới với; run chi hoặc run thân; yếu liệt chi; thở bất thường; ói nhiều; ngủ li bì; co giật; da nổi bông; vã mồ hôi lạnh.
- Trẻ bị bệnh TCM có cử tắm không?
- Th.s, BS Đinh Thạc: Một số phụ huynh nghĩ rằng trẻ mắc bệnh TCM phải kiêng tắm rửa. Thật ra nếu kiêng như vậy sẽ làm cho trẻ khó chịu hơn vì bị ngứa và có thể gây nhiễm trùng da đi kèm. Do đó khi trẻ mắc bệnh, cần phải chú ý giữ gìn vệ sinh cá nhân cho trẻ, cho trẻ mặc thoáng mát, tắm rửa thường xuyên. Riêng về chế độ dinh dưỡng cũng không phải kiêng ăn uống; chỉ đặc biệt chú ý cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ tiêu, hợp vệ sinh và nhất là không ép trẻ uống các loại nước chua nếu trẻ từ chối vì sẽ làm trẻ đau miệng hơn.
- Biện pháp phòng tránh bệnh TCM?
- Bác sĩ Quách Hoàng Mỹ: Để chủ động phòng bệnh TCM, điều quan trọng nhất cần phải tập thói quen rửa tay bằng xà phòng cho trẻ cũng như người chăm sóc trẻ. Bên cạnh đó, thường xuyên lau rửa vật dụng, đồ chơi và khu vực sinh hoạt của trẻ bằng các dung dịch khử khuẩn. Có thể dùng Cloramine B, nước javel pha đúng liều lượng hướng dẫn. Đồng thời cần thực hiện ăn chín uống sôi, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm bởi không chỉ giúp phòng bệnh TCM mà còn giúp tránh được các bệnh truyền nhiễm khác.
- Có được giặt chung quần áo trẻ bị bệnh TCM với người khác không?
- Bác sĩ Quách Hoàng Mỹ: Tốt nhất là giặt riêng, phơi riêng quần áo của trẻ bị mắc TCM để cắt đường lây truyền của virus.
Thu Thảo [lược ghi]
Bạn biết gì về bệnh sốt xuất huyết, tay chân miệng?
Theo dõi cơn sốt và các triệu chứng toàn thân giúp ngăn bệnh tay chân miệng, sốt xuất huyết biến chứng nặng.
Năm nay, bệnh tay chân miệng cũng đánh dấu sự xuất hiện trở lại của chủng virus Enterovirus 71 từng gây đại dịch trên cả nước năm 2011. Điều đáng lo ngại là số ca mắc bệnh vẫn có xu hướng tiếp tục gia tăng trong mùa dịch.
Dịch tay chân miệng, sốt xuất huyết đang diễn ra đồng thời tại các tỉnh Nam Bộ, khiến nhiều phụ huynh nhầm lẫn dấu hiệu nhận biết bệnh. Mỗi bệnh cũng có hướng phòng ngừa, chăm sóc và điều trị khác nhau. Dưới đây là những điều phụ huynh nên lưu ý.
Bệnh tay chân miệng
Bệnh do vi trùng đường ruột Ente'virus [EV71] và Coxcakieruses gây ra, chủ yếu lây theo đường tiêu hoá, thường trải qua 3 giai đoạn:
Giai đoạn khởi phát: Kéo dài 1-2 ngày, trẻ sốt nhẹ, mệt mỏi, đau họng, biếng ăn, tiêu chảy vài lần trong ngày.
Giai đoạn toàn phát: Kéo dài từ 3-10 ngày, xuất hiện vết loét đỏ hay phỏng nước 2-3 mm ở niêm mạc miệng, lợi, lưỡi, dễ nhầm lẫn với chứng nhiệt miệng. Lòng bàn tay, lòng bàn chân, gối, mông có thể nổi hồng ban dạng phỏng nước, chứ không phải dạng ban đỏ như sốt phát ban hay sốt xuất huyết.
Sốt cao trên 39 độ C kèm quấy khóc liên tục, khó ngủ hoặc ngủ li bì, giật mình, hốt hoảng, chới với, nôn ói nhiều, bỏ bú, yếu liệt tay chân... là dấu hiệu cảnh báo sớm biến chứng, cần đến bệnh viện ngay. Nếu trễ 6-12 tiếng, bệnh có thể trở nặng, trẻ lừ đừ, run chi, trợn mắt, rung giật cơ, tim nhanh, mạch nhanh, thở nhanh và có thể gây biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm cơ tim, phù phổi cấp, dẫn đến tử vong.
Giai đoạn lui bệnh: Trẻ hồi phục trong 3-5 ngày nếu không có biến chứng.
Hướng xử trí: Theo dõi cơn sốt của trẻ, cho uống thuốc hạ sốt khi sốt trên 38,5 độ C theo chỉ dẫn của bác sĩ, chọn thuốc vị cam dễ uống nếu trẻ khó uống. Tắm trong phòng kín gió với xà phòng sát khuẩn [sữa tắm không đủ khả năng diệt khuẩn]. Vệ sinh răng lưỡi cho trẻ hàng ngày bằng nước muối để tránh bội nhiễm. Trẻ loét miệng cho ăn đồ mát, mềm, loãng.
Theo dõi cơn sốt và các triệu chứng toàn thân giúp ngăn bệnh diễn tiến nặng.
Bệnh sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do muỗi vằn Aedes truyền virus Dengue gây ra, lây theo đường máu, phát triển qua 3 giai đoạn:
Giai đoạn sốt: Trẻ sốt cao đột ngột 39-40 độ trong 2-7 ngày. Người lừ đừ, mệt mỏi, nhức đầu, đau sau hốc mắt, đau cơ, đau họng, buồn nôn, nôn, kèm viêm họng, viêm hô hấp trên, sổ mũi, tiêu chảy, dễ nhầm lẫn với cảm sốt thông thường.
Giai đoạn nguy hiểm: Trẻ giảm sốt và có thêm biểu hiện thoát huyết tương với các biểu hiện tràn dịch màng phổi, màng bụng, nề mi mắt và da căng. Thoát huyết tương nhiều sẽ dẫn tới tình trạng sốc, vật vã, da lạnh, tim đập nhanh, huyết áp tăng giảm đột ngột. Có thể xuất huyết dưới da, niêm mạc [chảy máu cam, chảy máu chân răng, rối loạn kinh nguyệt] và nội tạng [xuất huyết tiêu hóa, xuất huyết não, chảy máu phổi, chảy máu trong cơ].
Giai đoạn hồi phục: Nếu không gặp biến chứng, thể trạng trẻ sẽ phục hồi dần, thèm ăn, đi tiểu nhiều và huyết động ổn định, nhịp tim bắt đầu chậm lại, bạch cầu và tiểu cầu tăng lên.
Hướng điều trị: Nếu sốt cao thì hạ sốt bằng paracetamol [tổng liều không quá 60 mg/kg cân nặng trong 24 giờ]. Tuyệt đối không dùng aspirin, analgin, ibuprofen vì có thể gây xuất huyết, toan máu. Nếu thân nhiệt vẫn không hạ thì có thể nằm phòng điều hòa 27-28 độ C. Cần chú ý bù nước, tốt nhất là uống oresol. Bệnh nhân đang sốt cao, phản ứng của cơ thể rất mạnh, không tự ý truyền dịch để tránh gây sốc, nguy hiểm đến tính mạng.
Đi khám ngay nếu tự nhiên bồn chồn, kích thích vật vã, nôn tăng, đau bụng, chảy máu chân răng, chảy máu cam. Tại bệnh viện bác sĩ sẽ đánh giá thêm 3 dấu hiệu nữa gồm phù nề, tràn dịch; gan to; tiểu cầu giảm để xác định trẻ bệnh nặng.
Hapacol 250 với hoạt chất chính là paracetamol có mùi cam, vị ngọt giúp bé giảm sốt. Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng.
Theo Dân Trí