Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây [659.42 KB, 42 trang ]
Bạn đang đọc: Công nghệ lắp ráp các sản phẩm cơ khí – Tài liệu text
CHƯƠNG 8. CÔNG NGHỆ LẮP RÁP CÁC SẢN PHẨM CƠ KHÍ8.1 KHÁI NIỆM VỀ SẢN PHẨM CƠ KHÍ VÀ CÁC MỐI LẮP GHÉPa- Khái niệmSản phẩm cơ khí là tổ hợp của nhiều chi tiết. Quá trình gia công cơ khí là giai đoạn chủ yếu của quá trình sản xuất nhằm chế tạo được các chi tiết thỏa mãn các yêu cầu kỹ thuật đã đặt ra. Lắp ráp là giai đoạn cuối cùng của quá trình sản xuất nhằm tổ hợp các chi tiết thành các thiết bị hoặc sản phẩm
hoàn chỉnh.
b- Nhiệm vụ của công nghệ lắp rápNhiệm vụ của công nghệ lắp ráp là căn cứ vào những điều kiện kỹ thuật của bản vẽ lắp sản phẩm để thiết kế ra quy trình công nghệ lắp hợp lý và tìm các biện pháp kỹ thuật để lắp ráp nhằm thỏa mãn hai yêu cầu sau:* Đảm bảo yêu cầu kỹ thuật của sản phẩm.
* Đảm bảo năng suất cao góp phần hạ giá thành sản phẩm.
8.2 CÁC LOẠI MỐI LẮP VÀ ĐỘ CHÍNH XÁC LẮP RÁP
a- Phân loại các mối lắp
b- Khái niệm về độ chính xác lắp rápTrong quá trình lắp ráp có khả năng xuất hiện các sai lệch vị trí của các chi tiết lắp, các cụm lắp hoặc các mối lắp không thỏa mãn các yêu cầu của bản vẽ lắp.Các nguyên nhân ảnh hưởng tới độ chính xác lắp bao gồm:* Các chi tiết máy không đảm bảo độ chính xác gia công.
* Do thực hiện quá trình lắp không chính xác.
* Trong quá trình làm việc tại các mối lắp di động các bề
Xem thêm: Tổng hợp kiến thức Công nghệ 7
mặt tiếp xúc của các chi tiết sẽ bị mài mòn làm tăng dần khe hở dẫn tới thay đổi vị trí tương quan của các chi tiết. Khi lắp ráp cần tìm cách giảm khe hở ban đầu và có khả năng hiệu chỉnh vị trí của chi tiết khi chi tiết bị mài mòn nhằm nâng cao tuổi bền và hiệu quả sử dụng thiết bị.Để đảm bảo độ chính xác lắp ráp, khi lắp cần phải đạt được các yêu cầu sau:* Phải đảm bảo tính chất của từng mối lắp theo yêu cầu thiết kế.* Các nối lắp ghép liên tiếp tạo thành những chuỗi kích
thước lắp.
c. Các phương pháp đảm bảo độ chính xác lắp rápĐể đảm bảo độ chính xác lắp ráp người ta thường sử dụng các phương pháp lắp sau:* Phương pháp lắp lẫn hoàn toànBản chất của phương pháp lắp lẫn hoàn toàn là ta lấy bất kỳ một chi tiết nào đó đem lắp vào vị trí của nó trong cụ hay sản phẩm lắp thì đều không phải sửa chữa hoặc điều chỉnh
mà vẫn đảm bảo tính chất của mối lắp theo thiết kế.
* Phương pháp lắp chọnBản chất của phương pháp lắp chọn là đo kích thước của một chi tiết rồi căn cứ vào yêu cầu của mối lắp để xác định kích thước của chi tiết cần lắp với nó, từ đó ta chọn chi tiết có kích thước phù hợp với kích thước đã
xác định để tiến hành lắp.
* Phương pháp lắp sửa
Nội dung của phương pháp lắp sửa là sửa chữa một khâu
Xem thêm: Tại sao ghế massage lại được ưa chuộng trên thị trường hiện nay?
chọn trước trong các khâu thành phần của sản phẩm lắp bằng cách lấy đi một lượng kim loại trên bề mặt lắp ghép của nó để đạt được yêu cầu của mối lắp. Khâu sửa chữa được gọi là
khâu bồi thường.
* Phương pháp lắp điều chỉnhKhi lắp điều chỉnh độ chính xác của khâu khép kín đạt được nhờ thay đổi vị trí của khâu bồi thường bằng cách dịch chuyển hay điều chỉnh.Phương pháp lắp điều chỉnh đơn giản, cho phép phục hồi độ chính xác của mối lắp sau một thời gian làm
việc của thiết bị.
8.3. CÁC HÌNH THỨC TỔ CHỨC LẮP RÁPa. Hình thức tổ chức lắp ráp cố địnhLắp ráp cố định là hình thức tổ chức lắp ráp mà các công việc được thực hiện tại một hay một số dịa điểm. Các chi tiết lắp, cụm hay bộ phận lắp được vận chuyển tới địa điểm lắp.Lắp ráp cố định có các hình thức lắp sau:* Lắp ráp cố định tập trungLắp ráp cố định tập trung là hình thức tổ chức lắp ráp mà đối tượng lắp được hoàn thành tại một vị trí cố định do 1
hoặc 1 nhóm công nhân thực hiện.
* Lắp ráp cố định phân tánĐối với những sản phẩm phức tạp người ta chia sản phẩm thành nhiều bộ phận, mỗi bộ phận được lắp ở các vị trí độc lập. Sau đó các bộ phận được lắp thành sản phẩm hoàn chỉnh tại một địa điểm cố định.
Hình thức lắp ráp cố định phân tán có năng suất cao hơn
hình thức lắp ráp cố định tập trung, không đòi hỏi công nhân có tay nghề cao, thường dùng trong các nhà máy cơ khí có
quy mô sản xuất trung bình.
b. Hình thức tổ chức lắp ráp di độngKhi lắp di động đối tượng lắp được di chuyển từ vị trí này sang vị trí khác phù hợp với quy trình công nghệ lắp ráp.. Tại mỗi vị trí lắp đối tượng được thực hiện một hoặc một số nguyên công lắp nhất định.* Lắp di động tự doKhi lắp ráp di động tự do đối tượng lắp được di chuyển từ vị trí này sang vị trí khác. Tại mỗi vị trí lắp, chỉ khi nguyên công lắp hoàn thành đối tượng lắp mới được di chuyển sang vị trí tiếp theo, do đó quá trình di chuyển của đối tượng lắp không tuân theo nhịp của chu kỳ lắp. Sự di chuyển của đối tượng lắp
được thực hiện bằng các phương tiện như xe đẩy, cần trục …
* Lắp ráp di động cưỡng bứcKhi lắp ráp di động cưỡng bức quá trình di động của đối tượng lắp được điều khiển thống nhất phù hợp với nhịp của chu kỳ lắp nhờ các thiết bị như băng truyền, xích tải, bàn quay … Hình thức lắp ráp di động cưỡng
bức cho năng suất cao.
c. Hình thức lắp ráp dây chuyềnLắp ráp dây chuyền là hình thức lắp ráp trong đó sản phẩm lắp được thực hiện một cách liên tục qua các vị trí lắp ráp trong một khoảng thời gian xác định. Theo hình thức này các sản phẩm lắp được di động cưỡng bức gián
đoạn hoặc di chuyển cưỡng bức liên tục.
Lắp ráp dây chuyền cho năng suất cao vì có thể
thực hiện tự động hóa quá trình lắp ráp.
8.4. THIẾT KẾ QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ LẮP RÁPa. Định nghĩaNội dung của quy trình công nghệ lắp ráp là xác định trình tự và phương pháp lắp ráp các chi tiết máy để tạo thành sản phẩm, thỏa mãn các điều kiện kỹ thuật đề ra một cách kinh tế nhất.Quy trình công nghệ lắp ráp sản phẩm cũng được chia ra thành các nguyên công, bước và động tác.* Nguyên công lắp ráp là một phần của quá trình lắp được hoàn thành đối với một bộ phận hay toàn bộ sản phẩm, tại một chỗ làm việc nhất định, do một hay một nhóm công nhân thực hiện một cách liên tục. Ví dụ: lắp bánh răng, bánh đà lên
trục hay lắp ráp máy bay …
* Bước lắp ráp là một phần của nguyên công, được quy định bởi sự không thay đổi vị trí dụng cụ lắp. Ví dụ: lắp bánh đai lên đầu trục bao gồm các bước:Cạo sửa và lắp then lên trục.Lắp bánh đai.Lắp vít hãm.* Động tác là thao tác của công nhân để thực hiện công việc lắp ráp. Ví dụ: lấy chi tiết lắp, đặt vào vị trí lắp, tiến hành lắp, kiểm tra chất lượng mối lắp v.v…
mặt tiếp xúc của những chi tiết cụ thể sẽ bị mài mòn làm tăng dần khehở dẫn tới đổi khác vị trí đối sánh tương quan của những chi tiết cụ thể. Khi lắpráp cần tìm cách giảm khe hở bắt đầu và có năng lực hiệuchỉnh vị trí của cụ thể khi cụ thể bị mài mòn nhằm mục đích nâng caotuổi bền và hiệu suất cao sử dụng thiết bị. Để bảo vệ độ đúng chuẩn lắp ráp, khi lắp cần phải đạtđược những nhu yếu sau : * Phải bảo vệ đặc thù của từng mối lắp theo yêu cầuthiết kế. * Các nối lắp ghép liên tục tạo thành những chuỗi kíchthước lắp. c. Các giải pháp bảo vệ độ đúng mực lắp rápĐể bảo vệ độ đúng chuẩn lắp ráp người ta thường sửdụng những giải pháp lắp sau : * Phương pháp lắp lẫn hoàn toànBản chất của giải pháp lắp lẫn trọn vẹn là ta lấy bấtkỳ một chi tiết cụ thể nào đó đem lắp vào vị trí của nó trong cụ haysản phẩm lắp thì đều không phải thay thế sửa chữa hoặc điều chỉnhmà vẫn bảo vệ đặc thù của mối lắp theo phong cách thiết kế. * Phương pháp lắp chọnBản chất của giải pháp lắp chọn là đo kích thướccủa một chi tiết cụ thể rồi địa thế căn cứ vào nhu yếu của mối lắp đểxác định size của chi tiết cụ thể cần lắp với nó, từ đó tachọn chi tiết cụ thể có kích cỡ tương thích với kích cỡ đãxác định để triển khai lắp. * Phương pháp lắp sửaNội dung của chiêu thức lắp sửa là thay thế sửa chữa một khâuchọn trước trong những khâu thành phần của loại sản phẩm lắp bằngcách lấy đi một lượng sắt kẽm kim loại trên mặt phẳng lắp ghép của nó đểđạt được nhu yếu của mối lắp. Khâu sửa chữa thay thế được gọi làkhâu bồi thường. * Phương pháp lắp điều chỉnhKhi lắp kiểm soát và điều chỉnh độ đúng mực của khâu khép kínđạt được nhờ đổi khác vị trí của khâu bồi thường bằng cáchdịch chuyển hay kiểm soát và điều chỉnh. Phương pháp lắp kiểm soát và điều chỉnh đơn thuần, cho phépphục hồi độ đúng chuẩn của mối lắp sau một thời hạn làmviệc của thiết bị. 8.3. CÁC HÌNH THỨC TỔ CHỨC LẮP RÁPa. Hình thức tổ chức triển khai lắp ráp cố địnhLắp ráp cố định và thắt chặt là hình thức tổ chức triển khai lắp ráp mà những côngviệc được thực thi tại một hay một số ít dịa điểm. Các chi tiếtlắp, cụm hay bộ phận lắp được luân chuyển tới khu vực lắp. Lắp ráp cố định và thắt chặt có những hình thức lắp sau : * Lắp ráp cố định và thắt chặt tập trungLắp ráp cố định và thắt chặt tập trung chuyên sâu là hình thức tổ chức triển khai lắp ráp màđối tượng lắp được hoàn thành xong tại một vị trí cố định và thắt chặt do 1 hoặc 1 nhóm công nhân thực thi. * Lắp ráp cố định và thắt chặt phân tánĐối với những mẫu sản phẩm phức tạp người ta chia sản phẩmthành nhiều bộ phận, mỗi bộ phận được lắp ở những vị trí độclập. Sau đó những bộ phận được lắp thành mẫu sản phẩm hoàn chỉnhtại một khu vực cố định và thắt chặt. Hình thức lắp ráp cố định và thắt chặt phân tán có hiệu suất cao hơnhình thức lắp ráp cố định và thắt chặt tập trung chuyên sâu, không yên cầu công nhâncó kinh nghiệm tay nghề cao, thường dùng trong những xí nghiệp sản xuất cơ khí cóquy mô sản xuất trung bình. b. Hình thức tổ chức triển khai lắp ráp di độngKhi lắp di động đối tượng người dùng lắp được chuyển dời từ vị trí nàysang vị trí khác tương thích với tiến trình công nghệ lắp ráp .. Tạimỗi vị trí lắp đối tượng người tiêu dùng được thực thi một hoặc một sốnguyên công lắp nhất định. * Lắp di động tự doKhi lắp ráp di động tự do đối tượng người dùng lắp được chuyển dời từ vịtrí này sang vị trí khác. Tại mỗi vị trí lắp, chỉ khi nguyên cônglắp triển khai xong đối tượng người tiêu dùng lắp mới được chuyển dời sang vị trítiếp theo, do đó quy trình vận động và di chuyển của đối tượng người tiêu dùng lắp khôngtuân theo nhịp của chu kỳ luân hồi lắp. Sự chuyển dời của đối tượng người dùng lắpđược triển khai bằng những phương tiện đi lại như xe đẩy, cần trục … * Lắp ráp di động cưỡng bứcKhi lắp ráp di động cưỡng bức quy trình di động củađối tượng lắp được tinh chỉnh và điều khiển thống nhất tương thích vớinhịp của chu kỳ luân hồi lắp nhờ những thiết bị như băng truyền, xích tải, bàn quay … Hình thức lắp ráp di động cưỡngbức cho hiệu suất cao. c. Hình thức lắp ráp dây chuyềnLắp ráp dây chuyền sản xuất là hình thức lắp ráp trong đósản phẩm lắp được thực thi một cách liên tục qua những vịtrí lắp ráp trong một khoảng chừng thời hạn xác lập. Theo hìnhthức này những mẫu sản phẩm lắp được di động cưỡng bức giánđoạn hoặc chuyển dời cưỡng bức liên tục. Lắp ráp dây chuyền sản xuất cho hiệu suất cao vì có thểthực hiện tự động hóa quy trình lắp ráp. 8.4. THIẾT KẾ QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ LẮP RÁPa. Định nghĩaNội dung của quy trình tiến độ công nghệ lắp ráp là xác lập trình tự vàphương pháp lắp ráp những chi tiết cụ thể máy để tạo thành loại sản phẩm, thỏa mãn nhu cầu những điều kiện kèm theo kỹ thuật đề ra một cách kinh tế tài chính nhất. Quy trình công nghệ lắp ráp loại sản phẩm cũng được chiara thành những nguyên công, bước và động tác. * Nguyên công lắp ráp là một phần của quy trình lắpđược hoàn thành xong so với một bộ phận hay hàng loạt loại sản phẩm, tại một chỗ thao tác nhất định, do một hay một nhóm công nhânthực hiện một cách liên tục. Ví dụ : lắp bánh răng, bánh đà lêntrục hay lắp ráp máy bay … * Bước lắp ráp là một phần của nguyên công, được quyđịnh bởi sự không đổi khác vị trí dụng cụ lắp. Ví dụ : lắpbánh đai lên đầu trục gồm có những bước : Cạo sửa và lắp then lên trục. Lắp bánh đai. Lắp vít hãm. * Động tác là thao tác của công nhân để triển khai côngviệc lắp ráp. Ví dụ : lấy cụ thể lắp, đặt vào vị trí lắp, tiếnhành lắp, kiểm tra chất lượng mối lắp v.v …