16 Tháng 3 2022 · 7 phút đọc
Nếu theo dõi thị trường chứng khoán hàng ngày, chắc hẳn bạn đã từng chứng kiến 1 vài mã cổ phiếu giảm giá rất mạnh ngay trong phiên At the Open [ATO], thậm chí vượt qua biên độ dao động giá trong ngày. Điển hình như đầu tháng 3/2022, cổ phiếu VND của Công ty chứng khoán VnDirect đã giảm từ hơn 70.000 đồng/cổ phiếu xuống còn khoảng 30.000 đồng/cp. Lý do là bởi doanh nghiệp này đã phát hành thêm cổ phiếu mới. Vậy tại sao giá cổ phiếu sau khi phát hành thêm lại giảm mạnh? Nội dung dưới đây của DNSE sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc này.
Phát hành thêm cổ phiếu là gì?
Phát hành thêm cổ phiếu hay còn được coi là một trong những cách thức chia tách cổ phiếu. Nghe có vẻ hơi ngược nhưng có thể hiểu đơn giản đây là cách gia tăng số lượng cổ phiếu của doanh nghiệp. Trên thị trường chứng khoán hiện nay có các cách chia tách cổ phiếu như sau:
- Chia cổ tức bằng cổ phiếu
- Phát hành quyền mua cổ phiếu với giá ưu đãi cho cổ đông hiện hữu
- Phát hành cổ phiếu riêng lẻ
- Phát hành cổ phiếu cho người lao động trong công ty [ESOP]
Tại sao doanh nghiệp phát hành thêm cổ phiếu?
Phát hành thêm cổ phiếu nhìn chung có lợi cho cả doanh nghiệp và nhà đầu tư. Cụ thể như sau:
Dưới góc độ doanh nghiệp:
Việc phát hành thêm cổ phiếu giúp số lượng cổ phiếu lưu hành của doanh nghiệp tăng lên. Điều này dẫn tới thanh khoản của cổ phiếu gia tăng. Số lượng tăng, giá trị cổ phiếu lại giảm, điều này sẽ thu hút thêm nguồn vốn từ nhà đầu tư hơn.
Dưới góc độ nhà đầu tư:
Số lượng cổ phiếu sẽ gia tăng sau khi doanh nghiệp phát hành thêm. Nhà đầu tư chưa sở hữu cổ phiếu này sẽ có cơ hội mua với giá hấp dẫn hơn.
Cổ đông hiện hữu sẽ có cơ hội sở hữu nhiều cổ phiếu hơn khi họ sử dụng quyền mua cổ phiếu phát hành thêm. Tuy nhiên, các cổ đông cần lưu ý thời điểm này. Bởi nếu không dùng quyền mua với giá ưu đãi, họ vẫn sẽ giữ nguyên số lượng cổ phiếu nhưng giá trị của chúng sẽ bị giảm so với giá niêm yết trên thị trường trong ngày giao dịch không hưởng quyền.
Ví dụ: A có 1.000 cổ phiếu XYZ trị giá 100.000.000 đồng, tương đương 100.000 đồng/cp [chưa tính phí giao dịch]. A được quyền mua cổ phiếu phát hành thêm với giá 10.000 đồng, tỉ lệ 1:1. Với tỉ lệ này, A có quyền mua thêm 1.000 cổ phiếu nữa. Giá cổ phiếu XYZ trên thị trường lúc này sẽ chỉ còn 55.000 đồng/cp. Tại đây, A sẽ có 2 lựa chọn:
- A sử dụng 10.000.000 mua 1.000 cổ phiếu phát hành thêm [chưa tính phí giao dịch]. Từ đó, A trung bình giá mua cổ phiếu XYZ như sau:
[100.000.000 + 10.000.000] / 2.000 = 55.000
55.000 cũng là giá của 1 cổ phiếu XYZ trên thị trường vào thời điểm này.
- A không sử dụng quyền mua cổ phiếu phát hành thêm. Như vậy, A vẫn chỉ sở hữu 1.000 cổ phiếu XYZ với giá 100.000 đồng/cp. Tuy nhiên lúc này, giá XYZ trên thị trường đã giảm xuống 55.000 đồng/cp. Nếu bán ra 1.000 cổ phiếu ngay lúc này, A sẽ lỗ 45.000.000 đồng, tương đương 45.000/cp [chưa tính thuế và phí giao dịch].
Lý do vì sao giá cổ phiếu sau khi phát hành thêm lại giảm mạnh
Về cơ bản, cho dù có phát hành thêm cổ phiếu thì vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp không thay đổi. Chỉ có số lượng cổ phiếu sau khi phát hành thêm sẽ gia tăng. Như vậy, mệnh giá của mỗi cổ phiếu sẽ bị giảm đi.
Có thể hiểu đơn giản như sau: Bạn có 1 tờ 100.000 đồng. Sau đó bạn đổi tờ tiền này thành 10 tờ 10.000 đồng. Số tiền của bạn vẫn như vậy, chỉ khác là thay vì bạn có 1 tờ tiền, nay bạn sẽ sở hữu 10 tờ tiền với mệnh giá nhỏ hơn. Đây chính là lý do vì sao giá cổ phiếu sau khi phát hành thêm lại giảm mạnh.
Cách tính giá cổ phiếu sau khi phát hành thêm
Ta có công thức tính giá cổ phiếu sau khi phát hành thêm [tức sau ngày giao dịch không hưởng quyền]:
Trong đó:
P’: Giá cổ phiếu vào ngày giao dịch không hưởng quyền
P: Giá cổ phiếu trước ngày giao dịch không hưởng quyền
Pa: Giá cổ phiếu phát hành thêm
a: Tỷ lệ phát hành thêm cổ phiếu
C: Cổ tức bằng tiền mặt
B: Tỷ lệ chia cổ tức bằng cổ phiếu
Sự kiện Công ty chứng khoán VNDirect trả cổ tức và phát hành quyền mua cổ phiếu với giá ưu đãi, ta có số liệu như sau:
Giá cổ phiếu VND trước ngày giao dịch không hưởng quyền [9/3/2022]: P = 73.500 đồng.
VND chia cổ tức với tỷ lệ 100:80, tương đương 80%. B = 0.8
VND phát hành quyền mua cổ phiếu với giá ưu đãi 10.000/cp với tỷ lệ 1:1. Pa = 10.000; a = 1
VND không chia cổ tức bằng tiền mặt. C = 0
Áp dụng số liệu vào công thức trên, ta có:
Như vậy, 1 cổ phiếu VND trong ngày giao dịch không hưởng quyền có mệnh giá 29.800 đồng.
Kết luận
Hy vọng nội dung trên đây đã giải thích cho bạn được lý do tại sao giá cổ phiếu sau khi phát hành thêm lại giảm. Hàng năm, có khá nhiều doanh nghiệp trả cổ tức và phát hành thêm cổ phiếu. Vậy nên đây sẽ là kiến thức quan trọng trên hành trình đầu tư chứng khoán của bạn. Hãy tiếp tục đón xem những bài viết tiếp theo về tài chính – chứng khoán trên DNSE bạn nhé!
Bạn là nhà đầu tư chứng khoán tham gia vào thị trường cổ phiếu thì chắc có lẽ bạn không thể không quan tâm đến cổ tức đúng không nào?. Khi đầu tư vào một doanh nghiệp, nhà đầu tư luôn quan tâm doanh nghiệp có chia cổ tức hay không sẽ chia cổ tức bằng tiền mặt hay chia bằng cổ phiếu. Bài viết hôm nay Thinhvuongtaichinh sẽ giới thiệu đến bạn những nội dung liên quan đến cổ tức. Cách tính giá cổ phiếu sau chia: cách tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức bằng tiền mặt. Cách tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức bằng cổ phiếu. Cùng tìm hiểu nhé!
Cổ tức là gì?
Cổ tức là một phần lợi nhuận sau thuế được chia cho cổ đông công ty sau khi đã trích lập các quỹ theo quy định. Số tiền được trích ra để chi trả cổ tức sẽ được thông qua Đại hội cổ đông thường niên hàng năm của công ty. Cổ tức đôi khi còn được gọi dưới các cái tên khác cũng mang ý nghĩa tương tự như:; Chi Cổ tức, Chia Cổ tức, Trả Cổ tức, Chi Trả Cổ tức hay Tạm ứng Cổ tức. Cổ tức có thể được trả bằng tiền hoặc bằng cổ phiếu.
Tìm hiểu thêm: GOS LÀ GÌ?
DPS là gì trong tài chính?
DPS trong tài chính là từ viết tắt của Dividend Per Share. Hay là Cổ tức trên mỗi cổ phiếu. Nó có nghĩa là tổng số cổ tức được công bố do một công ty phát hành cho mỗi cổ phiếu cổ thông đang được lưu hành. Điều này cho thấy tổng số lợi nhuận hoạt động bên ngoài công ty dưới dạng lợi nhuận được chia cho các cổ đông mà không cần tái đầu tư.
DPS được tính bằng cách chia tổng số cổ tức được trả bởi một doanh nghiệp. Thường trong thời hạn 1 năm; trong đó bao gồm cả cổ tức tạm thời cho số lượng cổ phiếu phổ thông đang lưu hành đã phát hành. DPS thường được tính bằng cách sử dụng cổ tức được trả trong quý gần nhất; cũng được sử dụng để tính toán lợi tức cổ tức.
Công thức được sử dụng để tính DPS là:
DPS = [D – SD] / S
Trong đó:
- DPS là chỉ số cổ tức trên mỗi cổ phiếu.
- D là tổng cổ tức của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian [ thường là một năm].
- SD là cổ phiếu đặc biệt lưu hành trong kỳ.
- S là cổ phiếu phổ thông lưu hành trong kỳ.
Tham khảo: RTT LÀ GÌ?
Tại sao doanh nghiệp lại chi trả cổ tức?
Mục đích, ý nghĩa cơ bản của kinh doanh là tạo ra lợi nhuận cho chủ sở hay cổ đông của nó. Cổ tức là phương thức quan trọng nhất để phân phối cũng như thực hiện nhiệm vụ này. Khi công ty tạo ra lợi nhuận, một phần lợi nhuận sẽ được tái đầu tư vào hoạt động kinh doanh; một phần lợi nhuận là sẽ được trả cổ tức.
Do vậy, hàng năm, doanh nghiệp làm ăn có lãi; đương nhiên cổ đông đòi hỏi phải nhận được một mức lợi tức xứng đáng với đồng vốn họ bỏ ra đầu tư vào doanh nghiệp. Tương tự khi doanh nghiệp hoạt động kết quả, xây dựng lợi nhuận; một phần lợi nhuận sẽ được công ty trích ra dành để chi trả cho cổ đông dưới dạng cổ tức. Và một phần lợi nhuận sẽ được doanh nghiệp dùng tái đầu tư vào hoạt động sản xuất, mua bán.
Việc chi trả cổ tức liên tục đều đặn hàng năm sẽ giúp củng cố niềm tin cho cổ đông về doanh nghiệp luôn phát triển, có lợi nhuận.
Xem thêm CÁCH NHẬN CỔ TỨC NHƯ THẾ NÀO?
Các hình thức trả cổ tức hiện nay
Hiện nay, công ty thường chi trả cổ tức cho cổ đông thông qua ba hình thức:
Trả cổ tức bằng tiền mặt [Cash Dividend]
Hình thức này có nghĩa là doanh nghiệp chi trả phần lợi nhuận cho cổ động trực tiếp bằng tiền mặt sau khi hạch toán. Hội đồng quản trị của công ty, doanh nghiệp sẽ căn cứ dựa trên kết quả kinh doanh; các chiến lược phát triển của doanh nghiệp, công ty từ đó có kế hoạch chi trả cổ tức cho cổ đông và nhà đầu tư bằng tiền mặt tương ứng phần lợi nhuận được hưởng trên cổ phần.
Trả cổ tức bằng cổ phiếu [Stock Dividend]
Hình thức trả cổ tức bằng cổ phiếu nghĩa là doanh nghiệp sẽ phát hành thêm cổ phiếu. Và chuyển vào tài khoản cho cổ đông dưới hình thức cổ phiếu thường.
Và việc phát hành cổ tức bằng cổ phiếu sẽ không làm điều chỉnh vốn chủ có được và phần trăm nắm giữ cổ phiếu của mỗi cổ đông; [vì cùng nhận một tỷ lệ tương ứng cho phần cổ phiếu tăng thêm].
Doanh nghiệp có khả năng chi trả cổ tức bằng cổ phiếu thông qua các nguồn là: Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối; qua các quỹ đề phòng doanh nghiệp hay thặng dư của vốn cổ phần.
Mua lại cổ phiếu [Stock buyback]
Là hình thức doanh nghiệp thay vì trả bằng tiền mặt cho cổ đông thì công ty sẽ trả cổ tức cho cổ đông bằng việc mua lại số cổ phiếu đang niêm yết trên thị trường. Trả cổ tức theo hình thức này không được nhiều doanh nghiệp sử dụng; trừ khi thị trường cổ phiếu có dấu hiệu suy thoái, giá cổ phiếu giảm cực mạnh.
Xem thêm CÁCH TÍNH TỶ LỆ CHI TRẢ CỔ TỨC
Công thức và bản chất khi điều chỉnh giá cổ phiếu khi chia cổ tức
- Bản chất công thức điều chỉnh giá khi chia cổ tức
Công thức điều chỉnh giá khi chia cổ tức được thực hiện theo Định luật bảo toàn vốn hóa và dòng tiền.
Có thể hiểu đơn giản: ở góc độ toán học chia cũng như không chia mà thôi. Khi đó, tổng vốn hóa và tiền – trước và sau ngày giao dịch không hưởng quyền là bằng nhau.
- Công thức tính giá cổ phiếu sau chia cổ tức
Công thức tính giá thay đổi khi trả cổ tức:
P’ = [ P + [ Pa x a] -C] / [1 + a +b]
Trong đó:
P’: Giá cổ phiếu sau khi hành động quyền. Bao gồm cổ tức bằng tiền, cổ phiếu thưởng và cổ phiếu phát hành thêm.
P: Giá cổ phiếu trước khi thực hiện quyền
Pa: Giá cổ phiếu phát hành thêm dùng cho quyền mua ưu đãi
a: Tỷ lệ cổ phiếu phát hành thêm dùng cho quyền mua mua ưu đãi. Đơn vị tính %
b: Tỷ lệ chia cổ phiếu thưởng, trả cổ tức bằng cổ phiếu. Đơn vị tính %
C: Cổ tức bằng tiền.
Xem thêm CÁCH ĐẦU TƯ CỔ PHIẾU HƯỞNG CỔ TỨC
Cách tính giá cổ phiếu sau chia
Cách tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức bằng tiền mặt
Cổ phiếu của Vietcombank ngày 7/1/2016 có giá P= 30.000 VNĐ. Ngày 8/1/2016 là ngày giao dịch không hưởng quyền [Ngày GDKHQ] để trả cổ tức cho cổ phiếu của Vietcombank.
Cổ tức bằng tiền với tỷ lệ 10% tương đương với mức nhận 1.000 VNĐ. => C =1.000 đồng.
Áp dụng công thức theo Định luật bảo toàn vốn hóa và dòng tiền ta được; có thể nhớ: Về mặt toán học chia cũng như không chia:
P’ = P – C = 30.000 – 1.000 = 29.000 VNĐ [do không có tỷ lệ cổ phiếu phát thêm].
Khi đó 1 CP Vietcombank cũ giá 30.000 VNĐ thành 1 CP Vietcombank sau chia giá 29.000 VNĐ và 1.000 VNĐ tiền cổ tức.
Tham khảo thêm: QUỸ ĐẦU TƯ CỔ PHIẾU TECHCOM [ TCEF] LÀ GÌ?
Cách tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức bằng cổ phiếu, cổ phiếu thưởng
Cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ 100:10 [ tức là 10% – hay có 100 CP AAA trước chia sẽ nhận thêm 10 CP AAA sau chia] => b = 10%.
Thưởng cho cổ đông cổ phiếu thưởng với tỷ lệ 100: 20 [tức là 20%] => b = 20%.
Lúc này, về mặt toán học thì chia cũng như không chia. Khi đó 100 CP AAA giá 17.000 VNĐ thì sau khi chia giá ta có giá 130 CP AAA giá bao nhiêu [130 cổ phiếu này là bằng 100 cổ phiếu gốc, 10 cổ phiếu chia cổ tức [10%] và 20 cổ phiếu thưởng [20%]].
Kết quả là 13.000 VNĐ/ CP AAA sau chia.
Áp dụng công thức: P’ = P / [1 + b] = 17.000 / [1+10% +20%] = 13.000 đồng
Trả cổ tức bằng tiền mặt có làm giảm giá cổ phiếu
Trả cổ tức bằng tiền mang lại cảm giác chắc chắn cho cổ đông khi tìm kiếm lợi nhuận trong đầu tư cổ phiếu. Đối với những nhà đầu tư phòng thủ thì việc nhận tiền mặt từ công ty đảm bảo hơn nhiều so với việc công ty giữ lại tiền. Rồi chạy theo những cơ hội “hào nhoáng” nhưng không chắc chắn.
Đọc thêm: TÍCH SẢN CỔ PHIẾU
Vậy trả cổ tức bằng tiền mặt có làm giảm giá cổ phiếu
Theo quy định của Luật Doanh nghiệp, cổ đông chỉ được nhận cổ tức khi công ty kinh doanh có lãi đã hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế; và các nghĩa vụ tài chính khác. Thông thường, nhà đầu tư khi mua cổ phiếu đều kì vọng vào hai điều: hưởng cổ tức và tăng giá cổ phiếu.
Theo tâm lý chung, nếu giá cổ phiếu không được điều chỉnh giảm sau khi chia cổ tức thì gần ngày chia cổ tức; người đang giữ cổ phiếu sẽ không muốn bán [vì mong đợi được nhận cổ tức]. Và ngay sau khi được chia cổ tức, nhà đầu tư đều muốn bán cổ phiếu. Điều này khiến nhu cầu mua cổ phiếu trước ngày hưởng cổ tức; và nhu cầu bán cổ phiếu sau ngày hưởng cổ tức sẽ tăng.
Ngoài ra, nếu nhà đầu tư quyết định mua cổ phiếu sau ngày được chia cổ tức thì luôn mong muốn được mua với giá thấp hơn giá trước khi chia cổ tức.
Cho nên, để đảm bảo nguyên tắc công bằng thì giá cổ phiếu phải được điều chỉnh giảm; và tỷ lệ điều chỉnh giảm đúng bằng tỉ lệ được nhận cổ tức.
Ngoài ra việc giảm giá của cổ phiếu sau khi chia cổ tức cũng sẽ thu hút được sự chú ý của các nhà đầu tư hơn. Nhiều nhà đầu tư không thể mua cổ phiếu của công ty khi nó đang ở mức cao thì giờ đây khi thị giá giảm xuống, các nhà đầu tư có cơ hội mua vào.
Tiêu chí lựa chọn doanh nghiệp mua cổ phiếu nhận cổ tức
Lựa chọn doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh ổn định
Việc lựa chọn doanh nghiệp có hoạt động tốt; và kết quả kinh doanh hiệu quả sẽ là lợi thế cho nhà đầu tư khi bỏ vốn vào doanh nghiệp. Ngoài ra, nhà đầu tư cũng cần xem xét bộ máy lãnh đạo của công ty có liêm chính không. Vì công ty có lãnh đạo liêm chính sẽ thúc đẩy kết quả kinh doanh của DN đó tốt hơn và ngày càng phát triển hơn.
Mua cổ phiếu tại thị trường giảm giá
Cơ hội để các nhà đầu tư mua cổ phiếu là lúc giá cổ phiếu được rao bán thấp bởi khi giá cổ phiếu của doanh nghiệp giảm cũng đồng nghĩa với tỷ suất chia cổ tức càng cao. Lúc này giá trị định giá của cổ phiếu cũng cao tương đương khi đầu tư vào cổ phiếu doanh nghiệp giảm giá sẽ mang đến nguồn thu.
Tuy nhiên không phải giá cổ phiếu nào giảm cũng có tỷ lệ tỷ suất chia cổ phiếu cao. Bạn cần còn phải xem xét tình hình kinh doanh của công ty đó. Nếu công ty kinh doanh kết quả cao, thuận lợi thì tỷ lệ chia cổ tức càng cao; và lúc này việc mua cổ phiếu công ty đó mới thật sự hiệu quả.
Lựa chọn các danh mục có tỷ suất cổ tức cao
Một số danh mục đầu tư có tỷ suất cổ tức cao như
- Ngành công nghiệp điện, nước
- Cảng biển
- Công nghệ thông tin
- Xử lý rác thải, môi trường
Các nhà đầu tư cần xem xét, nghiên cứu các danh mục đầu tư có tỷ suất cổ tức cao như: Ngành công nghiệp điện nước; công nghệ thông tin, môi trường,… Định giá cổ phiếu các ngành nghề này cao do nguồn thu ổn định hơn so với các ngành có tính cạnh tranh cao.
Đầu tư cổ phiếu tại Techcombank
Cổ phiếu của Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam [Techcombank – TCB] là một trong những sự lựa chọn đầu tư cổ phiếu không thể thiếu của các nhà đầu tư hiện nay. Với những tăng trưởng vượt bậc, cổ phiếu TCB là lựa chọn an toàn, hiệu quả để bạn có thể mua cổ phiếu nhận cổ tức. Có thể minh chứng bằng những số liệu như sau:
Techcombank lên sàn tháng 6-2018 và đóng cửa phiên giao dịch đầu tiên ở mức 102.400 đồng/cổ phiếu. Đấy là mức giá mà gần như không một nhà đầu tư nào còn dám “mơ tưởng” sau đợt “gãy vụn” của cổ phiếu ngân hàng năm 2008. Tuy nhiên nó vẫn xảy ra.
Từ đầu tháng 10-2020 đến nay, cổ phiếu của Techcombank – TCB luôn giao dịch với khối lượng thường trực lớn khớp lệnh lên tới hàng chục triệu đơn vị/ngày. Nếu tính cả giao dịch thỏa thuận, tổng khối lượng khớp còn tầm cỡ hơn.
Chỉ riêng trong tháng 10, thị trường được chứng kiến 6 phiên TCB có giá trị giao dịch thỏa thuận hàng trăm tỉ đồng/ngày tổng cộng trên 1.500 tỷ đồng. Không có cổ phiếu nào thời gian qua đủ sức cạnh tranh với TCB về khối lượng giao dịch trong ngày, trong tuần và trong tháng.
Khi dịch Covid-19 bùng phát, cuối tháng 3-2020 thị giá TCB về sát 15.000 đồng/cổ phiếu. Nửa năm sau, TCB giao dịch không có gì nổi bật, lên xuống theo thị trường chung và chỉ thực sự bùng nổ lên quanh 24.000-25.000 đồng/cổ phiếu trong tháng 10.
Qua các thông tin trên, không quá để nói rằng đầu tư cổ phiếu tại Techcombank chắc chắn sẽ mang lại lợi nhuận cho bạn.
Tìm hiểu : CÁCH ĐẦU TƯ CỔ PHIẾU TRÊN TECHCOMBANK
Trên đây là những thông tin về cổ tức và cách tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức bằng tiền mặt; cũng như những kinh nghiệm giúp bạn có cái nhìn rõ hơn khi lựa chọn doanh nghiệp để đầu tư cổ phiếu. Đầu tư cổ phiếu là có rủi ro và rủi ro nó đến từ rất nhiều khía cạnh. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn lựa chọn được mã cổ phiếu hiệu quả để sinh lời. Chúc các bạn thành công.
Bài viết tham khảo:
GIÁ CỔ PHIẾU SAU KHI CHIA CỔ TỨC BẰNG TIỀN MẶT