Khi thiếu hụt i-ốt ở mức nhẹ hoặc vừa, tuyến giáp, do ảnh hưởng của hormon kích thích tuyến giáp [TSH], phì đại để cô đặc iốt trong nó, dẫn đến bướu giáp dạng keo. Thường các bệnh nhân có tuyến giáp bình thường; tuy nhiên, sự thiếu hụt i-ốt trầm trọng ở người lớn có thể gây ra chứng suy giáp Suy giáp [phù niêm đặc hữu]. Có thể làm giảm khả năng sinh sản và làm tăng nguy cơ thai chết lưu, sảy thai tự nhiên, và tử vong trước và sau sinh.
Sự thiếu hụt i-ốt nặng ở phụ nữ mang thai sẽ làm chậm sự tăng trưởng của thai nhi và sự phát triển của não, đôi khi dẫn đến dị tật bẩm sinh, và gây ra trẻ đần độn, bao gồm khiếm khuyết trí tuệ, điếc, đi lại khó khăn, chiều cao thấp, và đôi khi bị suy giáp.
Bệnh thuộc về tuyến giáp bao gồm các thể loại khác nhau về hình thể và chức năng như bướu giáp đơn thuần, bướu giáp đơn nhân, bướu giáp đa nhân.
Như chúng ta đã biết tuyến giáp trạng là một tuyến nội tiết quan trọng vì tại đây sản sinh ra các chất có vai trò hỗ trợ điều hòa những hoạt động về sự tăng trưởng và phát triển của cơ thể con người. Khi chức năng của tuyến giáp vì một nguyên nhân nào đó bị rối loạn sẽ gây ra các bệnh mà chúng hay gặp như cường tuyến giáp trạng, suy tuyến giáp trạng, bướu lành tuyến giáp trạng và đặc biệt là bệnh ung thư tuyến giáp, một bệnh rất nguy hiểm.
Vậy dấu hiệu của bệnh bướu cổ như thế nào? Một trong những biểu hiện điển hình của hầu hết các bệnh của tuyến giáp là có sự có mặt của một khối u lồi ra ở vùng cổ, thường được gọi là bướu cổ hay còn gọi là bướu giáp, loại bướu chúng ta thường gặp nhất và phổ biến nhất là bệnh bướu giáp đơn thuần, chiếm 80% trường hợp.
Nguyên nhân của bướu cổ
Nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến bệnh bướu cổ chủ yếu do sự thiếu hụt một lượng iod trong cơ thể gây ra, nhưng không phải chúng ta cứ bổ sung đủ iod là bệnh sẽ khỏi. Bướu cổ được đánh giá là một căn bệnh rất khó chữa trị vì tác nhân của bướ cổ đều có liên quan đến hệ thần kinh và khi bình thường thì tuyến giáp sẽ hấp thu iode từ thực phẩm, từ chất dinh dưỡng. Do đó, khi tuyến giáp không nhận được đầy đủ lượng iod thì nó sẽ giảm sản sinh hoóc-môn cho nên để bù đắp cho việc sản xuất hoóc-môn, tuyến giáp phải tăng thêm kích thước làm cho tuyến giáp phình to ra và như thế là tạo thành bướu cổ.
– Rối loạn bẩm sinh, rối loạn này có tính chất gia đình.
– Do dùng thuốc và thức ăn, do dùng kéo dài một số loại thuốc như: muối lithi dùng trong chuyên khoa tâm thần, thuốc kháng giáp tổng hợp, thuốc có chứa iod như thuốc cản quang, thuốc trị hen, thuốc trị thấp khớp, thuốc chống loạn nhịp hoặc do ăn thức ăn có tác dụng ức chế tổng hợp hoóc-môn tuyến giáp như các loại rau họ cải, măng, khoai mì… Ngoài ra, những phụ nữ bị kích thích thần kinh trong thời kỳ phát triển hoặc có thai và cho con bú cũng dễ bị bướu cổ.
Vì vậy, phương pháp tốt nhất để phòng ngừa vẫn là bổ sung đầy đủ lượng iod cho bữa ăn hàng ngày. Nếu đã có dấu hiệu tuyến giáp to ra, người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được khám chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Mổ bướu cổ tại đâu ?
Điều trị Basedow bằng phẩu thuật tức thì – Mổ bướu cổ tức thì
Qua nhiều năm dày công nghiên cứu, bác sĩ Vũ Thị Tư Hằng đã đưa vào áp dụng thành công phương pháp điều trị mới cho các bệnh bướu cổ Basedow: “Điều trị Basedow bằng phẫu thuật tức thì”. Với phương pháp “Tiền mê, tê tại chỗ” để phẫu thuật bướu cổ, giúp cho ca mổ bướu cổ có thể tiến hành an toàn và giảm thiểu được nhiều hiện tượng tai biến sau mổ và giảm chi phí cho bệnh nhân. Đồng thời bệnh nhân chỉ phải trải qua 1 giai đoạn điều trị trước mổ rất ngắn [từ vài ngày đến 1 tuần], sau đó sẽ được tiến hành phẫu thuật ngay mà không phải chờ đợi mất nhiều thời gian và tốn kém thêm.
Với tác phong làm việc luôn cần mẫn, nghiêm túc và khoa học, bác sĩ Vũ Thị Tư Hằng đã tìm tòi nghiên cứu trong nhiều năm và cuối cùng đã tìm ra “công thức” điều trị nội khoa hiệu quả, giúp cho phẫu thuật có thể tiến hành với mức độ an toàn gần như tuyệt đối. Bệnh nhân được chỉ định mổ rất rộng rãi từ độ 1B đến độ 4 [trừ suy giáp và viêm tuyến giáp]. Có đến 90% số bệnh nhân đến khám và điều trị bằng phẫu thuật tại Bệnh viện Bình Dân. Tính đến thời điểm hiện tại, Bệnh viện đa khoa Bình Dân đã tiến hành phẫu thuật an toàn trên 40.000 trường hợp bệnh nhân bướu cổ. Tỉ lệ tử vong được khống chế ở mức 0%. Bệnh viện chưa từ chối điều trị bất cứ bệnh nhân Basedow nào dù khó hay nặng đến mấy.
Nhờ các ưu điểm nổi trội trên mà việc điều trị bệnh bướu cổ nói chung và bệnh bướu cổ Basedow nói riêng tại Bệnh viện Đa khoa Bình Dân trong những năm qua đã đạt được những thành công lớn, giúp cứu sống và chữa khỏi bệnh cho hàng vạn bệnh nhân.
I ốt là vi chất dinh dưỡng cần thiết cho sự tổng hợp hormon tuyến giáp. Các hormon đóng vai trò quan trọng trong các quá trình chuyển hóa của cơ thể, đặc biệt quan trọng là giai đoạn hình thành và phát triển hệ thần kinh trung ương từ giai đoạn bào thai đến trẻ nhỏ. Do vậy, thiếu I ốt gây ra nhiều hậu quả khác nhau tùy theo từng giai đoạn phát triển của cơ thể. Bướu cổ là mức độ nhẹ nhất của các rối loạn do thiếu I ốt, các mức độ nặng hơn, phổ biến hơn nhưng khó nhận biết là suy giáp, giảm trí thông minh, đần độn. Nhưng hiện nay nhiều gia đình đang sao nhãng việc sử dụng muối I ốt trong các bữa ăn hàng ngày dẫn đến nguy cơ thiếu I ốt đang quay trở lại, từ đó tiềm ẩn những ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ và tăng trưởng, diễn biến này diễn ra âm thầm gây ảnh hưởng đối với sức khỏe.
Tác hại của việc thiếu I ốt
Trẻ em và phụ nữ mang thai là những đối tượng rất dễ bị thiếu Iốt do nhu cầu tăng cao. Thiếu I ốt ở phụ nữ mang thai dễ gây ra sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non. Nếu thiếu I ốt nặng trong giai đoạn mang thai trẻ sinh ra sẽ bị đần độn, câm, điếc và các dị tật bẩm sinh khác.
Thiếu I ốt ở trẻ em sẽ gây chậm phát triển trí tuệ, chậm lớn, nói ngọng, nghễnh ngãng,... Ngoài ra còn gây bướu cổ, thiểu năng tuyến giáp ảnh hưởng lớn đến sự phát triển và hoạt động của cơ thể, giảm khả năng lao động, mệt mỏi...
Tuy nhiên, mỗi ngày mỗi người chúng ta chỉ cần khoảng 90 đến 200 microgram I ốt vào cơ thể được tính theo “Bảng nhu cầu dinh dưỡng cho người Việt”. I ốt sẽ theo nguồn thức ăn vào ruột, hấp thu vào máu. Nếu lượng I ốt được cung cấp quá nhiều cũng sẽ gây nên hội chứng cường giáp hay gặp nhất là bệnh Basedow, u tuyến giáp, viêm tuyến giáp...
Biện pháp phòng chống thiếu I ốt
Có nhiều biện pháp phòng chống thiếu I ốt, một trong những biện pháp đó là bổ sung I ốt vào muối ăn. Các nghiên cứu trong và ngoài nước đều cho thấy đây là biện pháp phòng bệnh có hiệu quả nhất, đơn giản nhất và chi phí thấp nhất. Việc bổ sung Iốt phải diễn ra thường xuyên đều đặn hàng ngày và trong suốt cả cuộc đời. Ngoài bổ sung Iốt vào muối ăn còn có các thực phẩm gia vị mặn khác được Iốt hóa như bột canh, nước mắm, bành mì...
Lưu ý: Do I ốt dễ bị bay hơi, chính vì thế sau khi mua về và khi sử dụng cần để trong lọ có nắp đậy kín. Không để muối I ốt gần bếp lửa nóng hay nơi hoặc có ánh nắng trực tiếp chiếu vào. Dùng xong mỗi lần rửa lọ sạch, phơi khô xong lại dùng tiếp đợt khác.