Việt Nam mua xăng dầu từ nước nào
|
Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, so với cùng kì năm ngoái, xăng dầu nhập về trong 5 tháng giảm 17,6% về lượng, giảm 45,1% về kim ngạch và giảm 33,1% về giá. Tính trong tháng 5 nước ta nhập 752.104 tấn với trị giá 192,63 triệu USD; tăng 39,7% về lượng và tăng 36,1% về kim ngạch so với tháng 4; trong khi đó giá nhập khẩu giảm 2,5% còn 256,1 USD/tấn. Xét về mức giá, trong 5 tháng đầu năm nay, xăng dầu nhập từ Nga có giá cao nhất với 875,3 USD/tấn; kế đến là Trung Quốc 484,6 USD/tấn; Hàn Quốc theo sau với 431,9 USD/tấn. Đây là ba thị trường mà nước ta nhập xăng dầu có giá cao hơn mức trung bình 415,7 USD/tấn.  Đồ họa: TV Xét về lượng, Việt Nam nhập khẩu xăng dầu nhiều nhất từ Hàn Quốc, chiếm 25% trong tổng lượng xăng dầu nhập khẩu cả nước và 26% tổng kim ngạch, đạt 796.604 tấn, trị giá 344,05 triệu USD với giá trung bình 431,9 USD/tấn. So với cùng kì năm ngoái giảm cả về lượng, kim ngạch và giá lần lượt 9,2%, 42,2% và 36,6%. Malaysia vượt Trung Quốc và Singapore, trở thành thị trường cung cấp xăng dầu nhiều thứ hai đối với Việt Nam với 842.021 tấn, trị giá 295,61 triệu USD, giá trung bình 351 USD/tấn, chiếm 26,5% trong tổng lượng và chiếm 22,4% trong tổng kim ngạch nhập khẩu xăng dầu cả nước. So cùng kì giảm mạnh 21,3% về lượng, giảm 52,5% về kim ngạch và giảm 41% về giá. Xăng dầu nhập khẩu từ Trung Quốc 5 tháng đầu năm giảm trên 30% về lượng và giảm 47,5% kim ngạch và giá cũng giảm 24,6%; đạt 440.920 tấn, tương đương 213,66 triệu USD với đơn giá 484,6 USD/tấn. Đáng chú ý, sản lượng xăng dầu nhập từ Nhật Bản giảm đến hơn 95% trong 5 tháng đầu năm nay; kim ngạch cũng giảm gần 98%. Một số thị trường chính Việt Nam nhập khẩu xăng dầu trong 5 tháng đầu năm 2020
Tổng nguồn cung xăng dầu cho thị trường trong nước năm 2022 là 20,7 triệu m3 Hiện nguồn cung xăng dầutrong nước là từ nguồn tự sản xuất trong nước và từ nhập khẩu. Theo Bộ Công Thương,Việt Nam hiện nay có 2 Nhà máy lọc dầu: Nhà máy lọc dầu Dung Quất thuộc Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) với công suất thiết kế 6,5 triệu tấn dầu thô/năm và Liên hợp lọc hóa dầu Nghi Sơn thuộc Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn với công suất thiết kế 10 triệu tấn dầu thô/năm. Hai nhà máy này cung cấp khoảng 70-75% nhu cầu xăng, dầu trong nước (trong đó nguồn từ Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn chiếm 35-40%, nguồn từ Nhà máy lọc dầu Bình Sơn chiếm khoảng 35%). Ngoài ra, còn có một số Nhà máy chế biến condensate (sản xuất xăng và dung môi) gồm: Nhà máy chế biến condensate Đông Phương, Nhà máy chế biến condensate Nam Việt, Nhà máy chế biến condensate Cái Mép, Nhà máy chế biến condensate Cát Lái. Năm 2021, sản lượng sản xuất của hai nhà máy đạt 13,88 triệu m3, trong đó: Sản lượng sản xuất của Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn đạt khoảng 7,19 triệu m3; sản lượng của Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn đạt khoảng 6,69 triệu m3.
Bên cạnh đó, về nhập khẩu, hiện nay cả nước có 36 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu có chức năng nhập khẩu xăng dầu, trong đó có 3 doanh nghiệp chỉ chuyên kinh doanh nhiên liệu hàng không. Năm 2021, cả nước nhập khẩu khoảng 6,3 triệu m3 xăng dầu các loại. Dự kiến năm 2022, nhu cầu nhập khẩu xăng dầu các loại khoảng 7,4 triệu m3 (gồm khoảng 5 triệu m3 phân giao đầu năm 2022 và 2,4 triệu m3 giao bổ sung cuối tháng 2-2022). Lũy kế 2 tháng đầu năm, các doanh nghiệp đã nhập khẩu khoảng 1,4 triệu m3 xăng dầu các loại. Về tổng nguồn cung xăng dầu tại thị trường trong nước năm 2021, Bộ Công Thương cho biết, con số này là khoảng 20,5 triệu m3; trong đó sản xuất trong nước khoảng 14,27 triệu m3 (chiếm khoảng 70% nhu cầu), nhập khẩu khoảng 6,3 triệu m3 (chiếm 30% nhu cầu). Còn tổng nguồn cung xăng dầu cho thị trường trong nước theo kế hoạch năm 2022 là 20,7 triệu m3; trong đó sản xuất trong nước khoảng 14,418 triệu m3, nhập khẩu khoảng 6,282 triệu m3. Khó khăn “kép” Bộ Công Thương cho biết, ở trong nước, từ đầu tháng 1 và tháng 2 năm 2022, do Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn cắt giảm sản lượng sản xuất xuống mức 55-80% công suất và có thời gian gặp sự cố kỹ thuật nên phải ngừng sản xuất. Do vậy đã không bảo đảm việc cung cấp xăng dầu cho các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu theo các hợp đồng đã ký, nên ảnh hưởng đến hoạt động cung ứng xăng dầu liên tục cho thị trường trong nước. Cụ thể, theo báo cáo của Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn, từ đầu tháng 1 năm 2022, nhà máy đã giảm công suất từ mức 100% xuống mức 80% và sau đó chỉ ở mức 55-60% công suất. Do cắt giảm công suất sản xuất nên việc giao hàng thực tế cho các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu trong nước trong tháng 2 năm 2022 đã bị giảm 50% so với kế hoạch, tháng 3 giảm 20% so với kế hoạch. Cùng đó, theo báo cáo của Công ty lọc hóa dầu Bình Sơn, do nguồn cung xăng dầu trong nước giảm nên từ cuối tháng 1-2022, nhà máy đã nâng công suất lên 103% và từ ngày 7-2-2022 đã nâng công suất lên 105%. Theo đó, Nhà máy lọc hóa dầu Bình Sơn sẽ cung cấp cho thị trường 350.000 m3 xăng và 270.000 m3 dầu mỗi tháng. Tuy nhiên, mức tăng thêm 5% (tương đương 28.000 m3 xăng dầu) chưa đủ bù đắp lượng thiếu hụt do Nhà máy Nghi Sơn giảm công suất). Trong khi đó, thị trường thế giới phức tạp với các vấn đề địa chính trị, dịch bệnh thời gian vừa qua cũng đã ảnh hưởng lớn đến nguồn cung xăng dầu cho thị trường. Nhất là lúc này, nhu cầu xăng dầu lại tăng khi các nước áp dụng các biện pháp phục hồi kinh tế. Điều này dẫn đến khó khăn cho các doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu trong việc cạnh tranh để tiếp cận nguồn cung trên thế giới với giá hợp lý để nhập khẩu bù đắp nguồn thiếu hụt từ sản xuất trong nước.
Đáp ứng đủ nguồn cung xăng dầu trong nước tháng 3 Sang tháng 3, lượng cung xăng dầu cho thị trường từ nguồn trong nước vẫn thấp so với các tháng thông thường do lượng cung ứng xăng dầu từ sản xuất trong nước tiếp tục giảm; nguyên nhân là do nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn vẫn tiếp tục giảm công suất. Dự kiến tháng 3 giảm so với kế hoạch 20%, chỉ cung cấp được khoảng 80% kế hoạch theo tháng (kế hoạch giao 680.000 m3 nhưng dự kiến giao hàng là 556.000 m3 trong đó xăng giảm 5%, dầu giảm 30%). Tuy nhiên, Bộ Công Thương khẳng định, tồn kho từ tháng 2-2022 chuyển sang cùng với việc các thương nhân đầu mối tiếp tục nhập khẩu xăng dầu theo kế hoạch đã được Bộ Công Thương phân giao từ đầu năm 2022 và nhập khẩu bổ sung để bù đắp nguồn cung thiếu hụt từ sản xuất trong nước theo chỉ đạo của Bộ nên tháng 3 này, nguồn cung cho xăng dầu trong nước sẽ cơ bản được đáp ứng đủ. Nguồn cung xăng dầu cho thời gian tới liệu có được bảo đảm? Đáng chú ý, hiện nay, Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn chưa có kế hoạch giao hàng cho các thương nhân đầu mối kinh doanh vào tháng 4 và tháng 5, đặc biệt sau tháng 5 cũng chưa rõ về khả năng duy trì sản xuất của Nhà máy. Vì vậy, ngày 22-2-2022 vừa qua, Bộ Công Thương đã làm việc với Tập đoàn Dầu khí Việt Nam để đánh giá thực trạng khả năng sản xuất, cung ứng xăng dầu của Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn và thống nhất trước mắt, kịch bản điều hành nguồn cung xăng dầu Quý II/2022 cho thị trường trong nước không bao gồm nguồn cung từ Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn. Sau đó, ngày 24-2-2022, Bộ Công Thương ban hành Quyết định số 242/QĐ-BCT giao bổ sung hạn mức xăng dầu nhập khẩu cho 10 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu để bù đắp nguồn cung thiếu hụt từ sản xuất trong nước, không tính nguồn cung từ Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn để bảo đảm đủ xăng dầu cung ứng cho thị trường nội địa trong Quý II-2022. Đồng thời, Bộ cũng đã có các văn bản chỉ đạo các doanh nghiệp thực hiện các biện pháp nhằm bảo đảm nguồn cung xăng dầu cho thị trường trong mọi tình huống.
Cùng với đó, trước tình hình bất ổn trên thế giới, nhằm hỗ trợ cho các doanh nghiệp trong việc nhập khẩu xăng dầu, Bộ Công Thương khẳng định, đã và sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính và các Bộ, ngành, địa phương liên quan, bám sát diễn biến của thị trường xăng dầu thế giới để có biện pháp điều hành phù hợp trong điều hành giá xăng dầu trong nước cũng như tạo điều kiện về nhập khẩu (như mở hạn mức tín dụng, thủ tục hải quan... ) nhằm bảo đảm duy trì nguồn cung xăng dầu cho thị trường trong nước. “Với tình hình cung ứng xăng dầu như báo cáo ở trên cùng với công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường và việc điều hành giá xăng dầu theo hướng bám sát diễn biến giá thị trường thế giới, nguồn cung xăng dầu cho thị trường trong nước thời gian tới sẽ cơ bản được bảo đảm, đáp ứng đủ nhu cầu trong nước của doanh nghiệp và người dân”, Bộ Công Thương khẳng định. Khắc phục sự cố từ nguồn sản xuất trong nước và điều hành giá xăng dầu bảo đảm đúng, đủ, hài hòa Thời gian tới, để bảo đảm nguồn cung, bình ổn thị trường xăng dầu trong nước, góp phần thực hiện mục tiêu phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục chỉ đạo các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu thực hiện kế hoạch phân giao tổng nguồn và hạn mức nhập khẩu tối thiểu bổ sung đã được Bộ Công Thương giao trong Quý II. Cùng với đó, trên cơ sở báo cáo kế hoạch cụ thể sản xuất, cung ứng xăng dầu từ nguồn sản xuất trong nước, cân đối với nhu cầu tiêu thụ trong nước, Bộ Công Thương sẽ thực hiện điều chỉnh phân giao hạn mức nhập khẩu xăng dầu cho các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu trong 6 tháng cuối năm 2022. Bộ Công Thương sẽ phối hợp với Bộ Tài chính điều hành giá xăng dầu bám sát diễn biến giá xăng dầu thế giới, phù hợp với diễn biến cung cầu xăng dầu trong nước để bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các chủ thể tham gia thị trường xăng dầu (doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, doanh nghiệp sử dụng xăng dầu làm đầu vào cho hoạt động sản xuất kinh doanh và người tiêu dùng); khuyến khích các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu duy trì nguồn cung và hạn chế các hành vi đầu cơ găm hàng hoặc buôn lậu xăng dầu qua biên giới sang các nước lân cận. Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng chỉ đạo lực lượng Quản lý thị trường trên toàn quốc tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, đặc biệt kiểm tra, kiểm soát thị trường một cách chặt chẽ ở khâu bán lẻ và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định. Đáng chú ý, Bộ Công Thương cũng kiến nghị Bộ Tài chính rà soát và tính toán lại các mức chi phí trong cơ cấu tính giá cơ sở mặt hàng xăng dầu, như mức chi phí kinh doanh định mức, lợi nhuận định mức, phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam và các loại thuế, nhất là thuế bảo vệ môi trường, thuế tiêu thụ đặc biệt cho phù hợp nhằm bảo đảm tính đúng, tính đủ, hài hòa lợi ích giữa các chủ thể tham gia thị trường xăng dầu. Đồng thời, chỉ đạo Tổng cục Hải quan tạo điều kiện về thủ tục nhập khẩu để các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối nhập khẩu xăng dầu theo hạn mức nhập khẩu đã được Bộ Công Thương phân giao. Đặc biệt, Bộ Công Thương kiến nghị Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam triển khai các nhiệm vụ đã thống nhất với Bộ Công Thương để nhanh chóng khắc phục sự cố của Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn và cam kết có kế hoạch cung ứng xăng dầu ổn định từ nguồn sản xuất trong nước cho thị trường để phục vụ công tác điều hành của Chính phủ và Bộ Công Thương. Bên cạnh đó, chỉ đạo Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam làm việc cụ thể với Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn về kế hoạch sản xuất để công bố rõ kế hoạch cung ứng xăng dầu từ nguồn sản xuất trong nước cho Bộ Công Thương và các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu theo từng tháng để các thương nhân đầu mối có kế hoạch đặt mua hàng từ nguồn nhập khẩu sớm, bảo đảm cung ứng đủ nguồn hàng cho thị trường trong nước thời gian tới.
HẰNG PHƯƠNG |
