Qua lời giải vở bài tập Tiếng Việt lớp 5 Tập 2 trang 43, 44 - Tập làm văn hay nhất, chi tiết sẽ giúp Giáo viên, phụ huynh có thêm tài liệu hướng dẫn các em học sinh làm bài tập trong VBT Tiếng Việt 5 từ đó học tốt môn Tiếng Việt 5 hơn.
Đề bài: Đọc đoạn trích của truyện Thái sư Trấn Thủ Độ [Tiếng Việt 5, tập hai, trang 77]. Dựa theo nội dung đoạn trích, em hãy viết tiếp một số lời đối thoại để hoàn chỉnh màn kịch sau:
Trả lời:
Xin Thái sư tha cho !
Nhân vật:
Trần Thủ Độ ; một phú nông muốn xin làm chức câu đương ; mấy anh lính hầu.
Cảnh trí:
Công đường có đặt một án thư lớn. Trên án thư có hộp bút, vài cuốn sách, một chiếc quạt. Trần Thủ Độ đang ngồi viết bên án thư. Hai bên có mấy người lính đứng cung kính.
Thời gian :
Buổi sáng.
- Gợi ý lời đối thoại:
- Trần Thủ Độ lệnh cho lính hầu mời phú nông vào.
- Trần Thủ Độ hỏi tên tuổi, nguyện vọng của phú nông.
- Trần Thủ Độ hỏi phú nông về chức phận của câu đương.
- Phú nông trả lời, chứng tỏ rất ít hiểu biết về chức phận của câu đương.
- Trần Thủ Độ bảo phải chặt một ngón chân của phú nông để đánh dấu.
- Phú nông sợ hãi kêu van xin tha.
- Trần Thủ Độ tha cho anh ta.
Lính: [Bước vào] Bẩm Thái sư ! Người nhà phu nhân đã tới rồi ạ.
Trần Thủ Độ: - Cho anh ta vào !
[Lính đi ra, sau đó dẫn vào một người đàn ông khoảng 30 tuổi, ăn mặc kiểu nhà giàu nhưng hơi quê kệch.]
Phú nông: - Lạy Đức ông !
Trần Thủ Độ:
- Ngươi có phải là Động Văn Sửu không?
Phú nông:
- Dạ bẩm ông, vâng ạ.
Trần Thủ Độ:
- Ta nghe phu nhân nói lại rằng người muốn xin chức câu đương, đúng vậy không ?
Phú nông:
[Vẻ vui mừng] Dạ vâng thưa Đức Ông. Con xin Đức Ông cho con thỏa nguyện ạ!
Trần Thủ Độ:
- Vậy ngươi có biết câu đương phải làm những việc gì không?
Phú nông:
- Dạ bẩm... bẩm [gãi đầu, bối rối]. Con phải ... phải … đi bắt tội phạm .
Trần Thủ Độ:
- Ngươi hiểu chức câu đương là như vậy ư ? Thôi được, nể tình phu nhân, ta sẽ cho nhà người được thỏa nguyện.
Phú nông:
[Tỏ vẻ vui mừng khôn xiết, vái tạ liên tục] - Dạ được vậy thì con đội ơn Đức Ông nhiều lắm !
Trần Thủ Độ:
[Thong thả nói] Có điều, chức câu đương của nhà ngươi là do phu nhân xin cho nên không thể giống như những câu đương khác. Vì vậy, phải chặt một ngón chân ngươi để phân biệt.
Phú nông:
[Hoảng hốt, tỏ vẻ sợ hãi] Ấy chết ! Thưa Đức Ông, sao ạ ? Tại sao lại thế ạ ?
Trần Thủ Độ:
Ngươi tưởng phép nước là chuyện đùa chăng ?
Phú nông:
[Van xin] Con xin Đức Ông, con biết tội con rồi. Ông nể tình phu nhân mà tha cho con.
Trần Thủ Độ:
[Giả vẻ ngạc nhiên] - Nhà ngươi có gì mà phải van xin. Ta chẳng phải là nể tình phu nhân mà cho ngươi chức câu đương. Chặt một ngón chân chỉ để phân biệt chức câu đương xin của ngươi thôi mà.
Phú nông:
[Vội vã cuống cuồng] - Con không dám xin chức này nữa. Xin tha tội cho con! Con xin Đức Ông !
Trần Thủ Độ:
Người đã biết thì được. Ta tha cho ngươi, hãy trở về lo việc của nhà ngươi đi.
Phú nông:
Xin đa tạ Đức Ông ! Đa tạ Thái sư !
[Tất cả đi vào. Hạ màn.]
I - Nhận xét
1. Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi.
[a] Đã mấy năm vào Vương phủ Vạn Kiếp, sống gần Hưng Đạo Vương, chàng thư sinh họ Trương thấy ông luôn điềm tĩnh. Không điều gì khiến vị Quốc công Tiết chế có thể rối trí. Vị Chủ tướng tài ba không quên một trong những điều hệ trọng để làm nên chiến thắng là phải cố kết lòng người. Chuyến này, Hưng Đạo Vương lai kinh cùng nhà vua dự Hội nghị Diên Hồng. Từ đấy, ông sẽ đi thẳng ra chiến trận. Vào chốn gian nguy, trước vạn nước ngàn cân treo sợi tóc mà Người vẫn bình thản, tự tin, đĩnh đạc đến lạ lùng.
- Các câu trong đoạn văn [a] nói về ai?
........................................................
- Những từ ngữ nào cho biết điều đó ? Gạch dưới những từ ngữ đó trong đoạn văn.
2. Vì sao có thể nói cách diễn đạt trong đoạn văn [a] hay hơn cách diễn đạt trong đoạn văn [b] dưới đây ?
a] Đã mấy năm vào Vương phủ Vạn Kiếp, sống gần Hưng Đạo Vương, chàng thư sinh họ Trương thấy Hưng Đạo Vương luôn điềm tĩnh. Không điều gì khiến Hưng Đạo Vương có thể rối trí. Hưng Đạo Vương không quên một trong những điều hệ trọng để làm nên chiến thắng là phải cố kết lòng người. Chuyến này, Hưng Đạo Vương lai kinh cùng nhà vua dự Hội nghị Diên Hồng. Tù đấy, Hưng Đạo Vương sẽ đi thẳng ra chiến trậ. Vào chốn gian nguy, trước vận nước ngàn cân treo sợi tóc mà Hưng Đạo Vương vẫn bình thán, tự tin, đĩnh đạc đến lạ lùng.
Đánh dấu X vào □ trước câu trả lời đúng :
□ Vì các câu trong đoạn [b] không liên kết với nhau.
□ Vì nội dung đoạn [a] đầy đủ, chính xác hơn.
□ Vì đoạn [a] tránh được sự lặp lại từ ngữ một cách đơn điệu, nhàm chán.
II - Luyện tập
1. Đọc đoạn văn sau [các câu văn đã được đánh số thứ tự]. Cho biết :
a] Mỗi từ ngữ in đậm thay thế cho từ ngữ nào, ở câu nào ?
[1]Hai Long phóng xe về phía Phú Lâm tìm hộp thư mật.
.............................
[2]Người đặt hộp thư lần nào cũng tạo cho anh sự bất ngờ,
…………………………………
[3]Bao giờ hộp thư cũng được đặt tại một nơi dễ tìm mà lại ít bị chú ý nhất.
..............................
[4]Nhiều lúc, người liên lạc còn gửi gắm vào đây một chút tình cảm của mình, thường bằng những vật gợi ra hình chữ V mà chỉ anh mới nhận thấy.
M : Người liên lạc ở câu [4] thay thế cho người đặt hộp thư ở câu [2]
[5] Đó là tên Tổ quốc Việt Nam, là lời chào chiến thắng.
…………………………………
b] Cách thay thế từ ngữ đó có tác dụng gì ?
....................................
[2] Hãy thay thế những từ ngữ lặp lại trong đoạn văn sau bằng những từ ngữ có giá trị tương đương để đảm bảo liên kết câu mà không lặp từ:
- [1]Vợ An Tiêm lo sợ vô cùng. …………………………………..
- [2]Vợ An Tiêm bảo An Tiêm : …………………………………..
- [3]Thế này thì vợ chồng mình chết mất thôi. ....................
- [4]An Tiêm lựa lời an ủi vợ : …………………………………..
- [5]Còn hai bàn tay, vợ chồng …………………………………..
chúng mình còn sống được. …………………………………..
TRẢ LỜI:
I- Nhận xét
1.Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi.
[a]Đã mấy năm vào Vương phủ Vạn Kiếp, sống gần Hưng Đạo Vương, chàng thư sinh họ Trương thấy ông luôn điềm tĩnh. Không điều gì khiến vị Quốc công Tiết chế có thể rối trí. Vị Chủ tướng tài ba không quên một trong những điều hệ trọng để làm nên chiến thắng là phải cố kết lòng người. Chuyến này, Hưng Đạo Vương lai kinh cùng nhà vua dự Hội nghị Diên Hồng. Từ đấy, ông sẽ đi thẳng ra chiến trận. Vào chốn gian nguy, trước vạn nước ngàn cân treo sợi tóc mà Người vẫn bình thản, tự tin, đĩnh đạc đến lạ lùng.
- Các câu trong đoạn văn [a] nói về Trần quốc Tuấn.
- Những từ ngữ nào cho biết điều đó: Hưng Đạo Vương, ông, vị Quốc công Tiết chế, vị chủ tướng tài ba, người.
2. Vì sao có thể nói cách diễn đạt trong đoạn văn [a] hay hơn cách diễn đạt trong đoạn văn [b] dưới đây ?
Đánh dấu X vào □ trước câu trả lời đúng :
X Vì đoạn [a] tránh được sự lặp lại từ ngữ một cách đơn điệu,
nhàm chán.
II - Luyện tập
1. Đọc đoạn văn sau [các câu văn đã được đánh số thứ tự]. Cho biết :
a] Mỗi từ ngữ in đậm thay thế cho từ ngữ nào, ở câu nào ?
[1]Hai Long phóng xe về phía Phú Lâm tìm hộp thư mật.
[2]Người đặt hộp thư lần nào cũng tạocho anh sự bất ngờ,
Từ “anh” ở câu [2]thay thế cho “Hai Long” ở câu một
[3]Bao giờ hộp thư cũng được đặt tại một nơi dễ tìm mà lại ít bị chú ý nhất.
[4]Nhiều lúc, người liên lạc còn gửi gắm vào đây một chút tình cảm của mình, thường bằng những vật gợi ra hình chữ V mà chỉ anh mới nhận thấy.
M : Người liên lạc ở câu [4] thay thế cho người đặt hộp thư ở câu [2]
- Từ “anh” câu [4]thay cho Hai Long câu [1]
[5] Đó là tên Tổ quốc Việt Nam, là lời chào chiến thắng.
- Từ “đó” câu [5]thay cho những vật gợi ra hình chữ V
b] Cách thay thế từ ngữ đó có tác dụng gì ?
Việc thay thế các từ ngữ như trên có tác dụng liên kết câu.
[2] Hãy thay thế những từ ngữ lặp lại trong đoạn văn sau bằng những từ ngữ có giá trị tương đương để đảm bảo liên kết câu mà không lặp từ:
- [1]Vợ An Tiêm lo sợ vô cùng. [1]Vợ An Tiêm lo sợ vô cùng
- [2]Vợ An Tiêm bảo An Tiêm : Nàng bảo chồng:
- [3]Thế này thì vợ chồng mình -[3]Thế này thì vợ chồng mình
chết mất thôi. chết mất thôi.
- [4]An Tiêm lựa lời an ủi vợ : - [4]An Tiêm lựa lời an ủi vợ :
- [5]Còn hai bàn tay, vợ chồng -[5]Còn hai bàn tay, vợ chồng
chúng mình còn sống được. chúng mình còn sống được.