Soạn bài Phong cách ngôn ngữ chính luận [tiếp theo] - Ngữ văn 11
A. Soạn bài Phong cách ngôn ngữ chính luận [ tiếp theo] ngắn gọn:
II. Các phương tiện diễn đạt và đặc trưng của phong cách ngôn ngữ chính luận
1. Các phương tiện diễn đạt
a] Về từ ngữ
Văn bản chính luận sử dụng ngôn ngữ thường nhưng có khá nhiều từ ngữ chính trị.
b] Về ngữ pháp
- Kết câu câu chuẩn mực, gần với những phán đoán logic trong một hệ thống lập luận, liền mạch trong suy luận.
- Sử dụng các từ ngữ liên hết: do vậy, bởi thế, cho nên, vì lẽ đó..; tuy… nhưng; dù… nhưng…để phục vụ cho lập luận chặt chẽ.
c] Về biện pháp tu từ
Ngôn ngữ chính luận không phải lúc nào cũng mang tính công thức, ước lệ, khô khan. Ngược lại có thể sinh động do sử dụng khá nhiều biện pháp tu từ.
2. Đặc trưng của phong cách ngôn ngữ chính luận
- Tính công khai về quan điểm chính trị
- Tính chặt chẽ trong diễn đạt suy luận
- Tính truyền cảm, thuyết phục
III. Luyện tập
Câu 1 [trang 108 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2]:
- Điệp cú pháp câu: “Ai có... dùng ....”
- Liệt kê: súng, gươm, cuốc, thuồng, gậy gộc
=> Cách liệt kê giáng bậc, từ lớn đến nhỏ, từ vũ khí đến dụng cụ thô sơ cho thấy mức độ của cuộc chiến tranh.
- Ngắt đoạn câu phối hợp với các phép tu từ trên tạo cho đoạn văn có giọng điệu dứt khoát và mạnh mẽ.
Câu 2 [trang 108 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2]:
a, Luận cứ: Ở thời điểm nào thì thanh niên cũng gánh vác nhiệm vụ quan trọng của đất nước, thanh niên là chủ nhân tương lai của đất nước.
b, Các luận chứng:
- Các thế hệ thanh niên trong Cách mạng tháng Tám
- Thế hệ thanh niên trong kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ.
- Thế hệ thanh niên ngày nay trong công cuộc xây dựng CNXH, hội nhập với thế giới.
c, Kết luận: Thanh niên [trong đó phần lớn là học sinh] phải học tập để xây dựng đất nước văn minh, tiến bộ.
Câu 3 [trang 108 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2]:
a, Lòng yêu nước có thể giáo dục từ truyền thống, nhưng một phần khác từ những tình cảm thiết thực, "nhỏ bé" của mỗi người
- Yêu người thân: cha mẹ, ông bà, anh chị em…
- Yêu làng quê, phố nhỏ và những kỉ niệm thời thơ ấu.
b, Từ tình cảm nhỏ bé, sâu sắc, thiết tha, lòng yêu nước trở thành một thứ tình cảm thiêng liêng và có ý thức thường trực trong mỗi người.
c, Yêu nước là phải bảo vệ và xây dựng đất nước.
B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Phong cách ngôn ngữ chính luận[ tiếp theo]
Phong cách ngôn ngữ chính luận có ba đặc trưng cơ bản:
- Tính công khai về quan điểm chính trị
- Tính chặt chẽ trong diễn đạt và suy luận; tính truyền cảm, thuyết phục.
Các đặc trưng đó được thể hiện ở những phương diện diễn đạt nhằm mục đích trình bày ý kiến hoặc bình luận, đánh giá vấn đề theo một quan điểm chính trị nhất định.
Xem thêm các bài soạn Ngữ văn 11 hay, chi tiết khác:
Một số thể loại văn học: kịch, nghị luận
Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận
Ôn tập phần Văn học
Tóm tắt văn bản nghị luận
Ôn tập phần Tiếng Việt
Luyện tập
Bài 1: [trang 108 SGK Ngữ văn 11 tập 2]
- Điệp ngữ, điệp cấu trúc: Ai có... dùng ....⇒ nêu cao và chỉ rõ vai trò, trách nhiệm của mỗi công dân trong sự nghiệp đấu tranh bảo vệ và giải phóng dân tộc
- Liệt kê: : súng, gươm, cuốc, thuổng, gậy gộc => những dụng cụ quen thuộc trở thành vũ khí, tinh thần đánh giặc được nêu cao, không e dè tình trạng thiếu thốn,khó khăn.
- Giọng văn mạnh mẽ, mạch lạc và quyết liệtc => người đọc cos thể cảm nhận rõ tinh thần và khí thế ngút trời đánh giặc.
Bài 2: [trang 108 SGK Ngữ văn 11 tập 2]
- Xác định vấn đề: Thanh niên là những chủ nhân tương lai của đất nước, là trụ cột của nước nhà, có nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ non sông đất nước.
Dàn ý đề cương:
- Khẳng định rằng câu nói của Bác luôn đúng trong mọi hoàn cảnh, mọi thời điểm.
- Chứng minh:
+ Thanh niên trong các cuộc kháng chiến dân tộc
+ Thanh niên trong thời kì đất nước đi lên xây dựng CNXH.
+ Trong thời kì phát triển kinh tế, hội nhập thế giới.
- Nêu ra dẫn chứng về những tấm gương thanh niên tích cực.
-> Thanh niên, học sinh phải cố gắng hết mình học tập, rèn đức luyện tài để góp phần xây dựng non sông đất nước.
- Bàn luận, mở rộng vấn đề bằng cách rút ra bài học, liên hệ với những thế hệ trẻ hôm nay.
- Chỉ ra một bộ phận thanh niên hiện nay vẫn chưa thấy rõ được vai trò của bản thân đối với xã hội.
Bài 3 [trang 108 SGK Ngữ văn 11 tập 2]
Đoạn văn có thể nêu những ý sau:
a] Lòng yêu nước có thể được giáo dục từ truyền thống gia đình, xã hội hay nhà trường nhưng cũng bắt nguồn từ những tình cảm gần gũi, giản dị, "nhỏ bé" nhưng không hề tầm thường. Đó là:
- Tình cảm yêu thương đối với những người thân, ruột thịt: cha mẹ, ông bà, anh chị em,... => tình cảm gia đình hình thành nên tình yêu quê hương đất nước vì gia đình là tế bào của xã hội.
- Tình yêu đối với quê hương bản xứ, với những con đường quen thuộc, tình yêu đối với những kỉ niệm ấu thơ. => biết trân trọng những gì gần gũi, nhỏ bé, thân thuộc, xung quanh thì mới biết trân trọng những cái lớn.
b] Từ tình cảm cụ thể và "nhỏ bé" nhưng sâu sắc, thiết tha, lòng yêu nước được hình thành dần dần trở thành thứ tình cảm rất đỗi thiêng liêng, gần gũi và luôn thường trực trong mỗi con người.
c] Yêu nước phải gắn với việc bảo vệ và xây dựng đất nước. => Trách nhiệm của mỗi công dân phải làm gì để thể hiện tình yêu nước. Bảo vệ và xây dựng không chỉ là cầm súng ra trận mà còn phải được thể hiện trong thời bình bằng những hành động nhỏ, thường ngày…
Tổng hợp đề thi học kì 1 lớp 11 tất cả các môn
Toán - Văn - Anh - Lí - Hóa - Sinh - Sử - Địa - GDCD
Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn
Câu 1
Video hướng dẫn giải
Câu 1 [trang 108 SGK Ngữ văn 11 tập 2]
Chỉ ra biện pháp tu từ trong đoạn văn chính luận sau:
Ai có súng dùng súng. Ai có gươm dùng gươm, không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc. Ai cũng phải ra sức chống thực dân Pháp cứu nước.
[Hồ Chí Minh - Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến]
Lời giải chi tiết:
Đoạn văn trên có sử dụng các biện pháp tu từ:
- Điệp ngữ kết hợp với điệp câu: "Ai có... dùng..."
- Liệt kê ngắn: "gươm", "cuốc", "thuổng", "gậy gộc".
- Ngắt đoạn câu [nhịp điệu] phối hợp với các phép tu từ trên tạo cho đoạn văn có giọng điệu dứt khoát và mạnh mẽ.
Câu 2
Video hướng dẫn giải
Câu 2 [trang 108 SGK Ngữ văn 11 tập 2]
Viết một đề cương bài nói để chứng minh cho câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh:
Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em.
[Hồ Chí Minh - Thư gửi các học sinh]
Lời giải chi tiết:
Có thể nêu một số ý sau để chứng minh câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh:
* Luận cứ: Ở thời điểm nào thì thanh niên cũng gánh vác nhiệm vụ quan trọng của đất nước, thanh niên là rường cột của nước nhà, là người chủ tương lai của đất nước. Thanh niên có sức khoẻ, có ý chí, có khát khao dấn thân và cống hiến, có sáng tạo. Đó là những phẩm chất làm nên sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia.
* Các luận chứng:
- Thế hệ thanh niên trong cuộc Cách mạng tháng Tám đã gánh vác sứ mệnh thiêng liêng giải phóng dân tộc như thế nào?
- Thế hệ thanh niên trong kháng chiến chống thực dân Pháp và chống đế quốc Mỹ đã anh dũng chiến đấu, chịu muôn vàn gian khó và thậm chí nhiều người đã hi sinh cho nền độc lập của nước nhà.
- Thế hệ thanh niên ngày nay đã làm được gì để góp sức vào công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa, hội nhập với thế giới.
* Thanh niên [trong đó phần lớn là học sinh] cần xác định nhiệm vụ là phải học tập để xây dựng đất nước sánh vai với các nước văn minh, tiến bộ.
Câu 3
Video hướng dẫn giải
Câu 3 [trang 108 SGK Ngữ văn 11 tập 2]
Viết một đoạn văn để chứng minh nhận định sau:
Lòng yêu nước bắt nguồn từ tình yêu những người thân, yêu nơi chôn nhau cắt rốn với những kỷ niệm tuổi thơ không bao giờ quên.
Lời giải chi tiết:
Đoạn văn có thể nêu những ý sau:
* Lòng yêu nước có thể được giáo dục từ truyền thống, nhưng cũng bắt nguồn từ những tình cảm thiết thực, "nhỏ bé". Đó là:
- Tình yêu đối với những người thân yêu, ruột thịt: cha mẹ, ông bà, anh chị em,...
- Tình yêu đối với làng quê, với những con phố nhỏ, nơi chôn nhau cắt rốn, tình yêu đối với những kỷ niệm ấu thơ.
* Từ tình cảm cụ thể và "nhỏ bé" nhưng sâu sắc, thiết tha, lòng yêu nước được hình thành và trở thành một thứ tình cảm thiêng liêng, gần gũi và luôn thường trực trong mỗi con người.
* Yêu nước phải gắn với việc bảo vệ và xây dựng đất nước.
Loigiaihay.com