Khỏe Đẹp Bài tập

Bài tập to chức công tác kế toán chương 2

Tóm tắt nội dung tài liệu

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC TIỀN GIANG Chương I: TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN
I] Tổ chức công tác kế toán II] Tổ chức bộ máy kế toán
I. Tổ chức công tác kế toán 1.1] Nguyên tắc tổ chức Phù hợp đặc điểm tổ chức sản xuất và quản lý Tôn trọng, thực hiện chính sách, Nguyê thể lệ do nhà nước ban hành n Kết hợp tốt giữa kế toán tài chính tắc và kế toán quản trị Đảm bảo tiết kiệm và hiệu quả
1.2 Tổ chức vận dụng chứng từ kế toán Nguồn thông tin ban đầu - Mọi nghiệp vụ kinh tế đều có chứng từ - Được lập ở nhiều bộ phận khác nhau - Về phương diện pháp lý: - + Chứng từ bắt buộc + Chứng từ hướng dẫn Tổ chức khoa học và hợp lý 
1.3 Tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản Căn cứ vào đặc điểm sản xuất kinh doanh mà - lựa chọn các tài khoản phù hợp. Nội dung cơ bản trong hệ thống tài khoản: - + Loại tài khoản + Tên tài khoản + Số hiệu tài khoản + Nội dung tài khoản
1.3 Tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản Hệ thống tài khoản kế toán gồm 10 loại: - + Tài khoản từ loại 1  9: Phương pháp ghi kép + Tài khoản loại 0: Phương pháp ghi đơn
1.3 Tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản TÀI SẢN NGUỒN VỐN Loại 1: Tài sản ngắn hạn Loại 3: Nợ phải trả Loại 2: Tài sản dài hạn Loại 4: Vốn chủ sở hữu CỘNG TÀI SẢN CỘNG NGUỒN VỐN THU NHẬP CHI PHÍ Loại 6: Chi phí SXKD Loại 5: Doanh thu Loại 8: Chi phí khác Loại 7: Thu nhập khác Loại 9: Xác định kết quả kinh doanh Kết chuyển lỗ Kết chuyển lãi
1.4 Tổ chức vận dụng chế độ sổ kế toán - Phục vụ việc xác lập báo cáo tài chính và quản trị - Ghi chép, lưu trữ toàn bộ các nghiệp vụ kinh tế và theo trình tự thời gian - Phù hợp với các hình thức kế toán
1.5 Tổ chức cung cấp thông tin qua hệ thống báo cáo kế toán Báo cáo kế toán Báo Báo cáo cáo tài q uả chính n trị
1.5 Tổ chức cung cấp thông tin qua hệ thống báo cáo kế toán Báo cáo tài chính: - Bảng cân đối kế toán - Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh - Báo cáo lưu chuyển tiền tệ - Thuyết minh báo cáo tài chính Báo cáo quản trị: Không bắt buộc công khai
1.6 Tổ chức trang bị, ứng dụng kỹ thuật - Kế toán thủ công hay kế toán máy - Trang bị máy tính  Kế hoạch đào tạo nhân viên
1.7 Tổ chức kiểm tra kế toán Đảm bảo cho công tác kế toán thực hiện đúng - chính sách, chế độ ban hành Thực hiện thường xuyên liên tục và có hệ thống -  Thông tin kế toán có độ tin cậy
II. Tổ chức bộ máy kế toán 2.1 Yêu cầu của kế toán - Phản ánh đầy đủ nghiệp vụ kinh tế, tài chính - Kịp thời, đúng thời gian - Rõ ràng, dễ hiểu và chính xác - Phản ánh trung thực, bản chất sự việc - Phản ánh liên tục - Phân loại, sắp xếp thông tin theo trình tự
2.2 Cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán Kế toán trưởng Kế toán tổng hợp Bộ phận tài vụ Kế toán Kế toán Kế toán Kế toán TSCĐ, lao động thanh toán CPSX, giá vật liệu tiền công nợ thành SP lương Kế toán các đơn vị phụ thuộc
2.3 Các hình thức tổ chức bộ máy kế toán Tổ chức bộ máy kế toán cần căn cứ: - + Quy mô của doanh nghiệp + Trình độ nghề nghiệp của nhân viên + Yêu cầu quản lý, đặc điểm về SXKD + Quản lý, điều kiện về cơ sở vật chất kỹ thuật.
2.3 Các hình thức tổ chức bộ máy kế toán Các mô hình kế toán hiện nay: -  Mô hình kế toán tập trung  Mô hình kế toán phân tán  Mô hình kế toán trung gian
2.3 Các hình thức tổ chức bộ máy kế toán Mô hình kế toán tập trung:  Đặc điểm: - Thích hợp doanh nghiệp vừa và nhỏ - Địa bàn hoạt động SXKD tập trung - Điều kiện giao thông, thông tin thuận lợi  Hạn chế: - Địa bàn hoạt động phân tán  không phát huy kiểm tra, giám sát của kế toán trưởng
2.3 Các hình thức tổ chức bộ máy kế toán Mô hình kế toán phân tán  Đặc điểm: - Thích hợp với doanh nghiệp quy mô lớn - Tổ chức hoạt động trên địa bàn phân tán  Hạn chế: chỉ đạo, kiểm tra của kế toán trưởng và lãnh đạo doanh nghiệp khó thực hiện

Page 2

YOMEDIA

Nguồn thông tin ban đầu, Mọi nghiệp vụ kinh tế đều có chứng từ, Được lập ở nhiều bộ phận khác nhau, Về phương diện pháp lý: Chứng từ bắt buộc, Chứng từ hướng dẫn

21-10-2011 535 86

Download

Tóm tắt nội dung tài liệu

Tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp. Tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp Chương I. tổ chức công tác kế toán. 1.1. Khái niệm, nội dung, ý nghĩa, nguyên tắc của việc tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp. a. Khái niệm: Tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp là việc bố trí, sắp xếp nguồn nhân lực để thực hiện các nội dung của công việc kế toán theo chuẩn mực kế toán và các chế độ kế toán hiện hành. b. Nội dung: Tổ chức thực hiện chứng từ kế toán. Tổ chức xây dựng hệ thống tài khoản tại doanh nghiệp Tổ chức thực hiện chế độ sổ sách kế toán. Tổ chức thực hiện các chế độ báo cáo kế toán. Tổ chức thực hiện công tác kiểm tra kế toán. Tổ chức thực hiện công tác kiểm kê tài sản. Tổ chức thực hiện chế độ bảo quản, lưu trữ tài liệu kế toán. Tổ chức công việc kế toán khác: Trong trường hợp chia tách, hợp nhất, sát nhập, chuyển đổi hình thức sở hữu, giải thể chấm dứt, phá sản. c. ý nghĩa: Tổ chức thống nhất công tác kế toán trong doanh nghiệp theo đúng các qui định của luật kế toán hiện hành, các chuẩn mực kế toán, nguyên tắc kế toán có ý nghĩa rất lớn trong việc quản lý doanh nghiệp. Giúp doanh nghiệp thu thập, xử lý thông tin, số liệu kế toán theo đối tượng và nội dung công việc kế toán theo chuẩn mực và chế độ kế toán. Kiểm tra, giám sát các khoản thu chi tài chính, các nghĩa vụ thu, nộp thanh toán nợ; kiểm tra việc quản lý, sử dụng tài sản và nguồn hình thành tài sản; phát hiện và ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật về tài chính, kế toán. Phân tích thông tin, số liệu kế toán; tham mưu, đề xuất các giải pháp phục vụ yêu cầu quản trị và việc ra quyết định kinh tế, tài chính của doanh nghiệp. Tham mưu cho nhà quản trị về chế độ kế toán và những thay đổi của chế độ kế toán qua từng thời kỳ hoạt động sản xuất kinh doanh. Cung cấp thông tin, số liệu kế toán theo quy định của pháp luật và của nhà quản trị. d. Nguyên tắc: Tổ chức công tác kế toán tại doanh nghiệp phải đúng theo quy định của chế độ kế toán áp dụng cho doanh nghiệp [ QĐ 15/2006-QĐ/BTC ngày 20/03/2006 đối với doanh nghiệp có quy mô lớn; QĐ 48/2006-QĐ/BTC ngày 14/09/2006 đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ do bộ tài chính ban hành] 1
Tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp. Tổ chức công tác kế toán ở doanh nghiệp phải phù hợp với đặc điểm hoạt động, chức năng, nhiệm vụ, phù hợp với quy mô, địa bàn hoạt động của doanh nghiệp đó nhằm phục vụ tốt yêu cầu quản lý trong doanh nghiệp. Tổ chức công tác kế toán phải phù hợp với trình độ chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ làm công tác kế toán, phù hợp với việc trang bị trang thiết bị, công nghệ và ký thuật tính toán xử lý thông tin của doanh nghiệp. Tổ chức công tác kế toán phải đảm bảo khách quan, tài liệu thông tin kế toán phải đầy đủ, chính xác, kịp thời, có những bằng chứng tin cậy, các chừng từ ghi sổ kế toán phải hợp pháp, hợp lệ. 1.2. Tổ chức vận dụng chứng từ kế toán. [ Luật kế toán từ điều 17 đến điều 22] - Khái niệm Chứng từ kế toán là loại giấy tờ, vật mang tin [ đĩa vi tính, đĩa CD, USB…] dùng để minh chứng cho các nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Kế toán căn cứ và nội dung chứng từ để phân tích, ghi chép, vào sổ kế toán. Mọi nghiệp vụ kinh tế phát sinh đều phải có chứng từ, chứng từ kế toán là tài liệu gốc, có tính bằng chứng, tính pháp lý. Chứng từ phải chính xác đầy đủ, kịp thời, hợp pháp và hợp lệ. - Phân loại: Chứng từ bắt buộc: Là các chứng từ phản ánh các quan hệ kinh tế giữa các pháp nhân hoặc có yêu cầu quản lý chặt chẽ mang tính phổ biến rộng rãi. [Mẫu biểu do nhà nước qui định] Chứng từ hướng dẫn: Là các loại chứng từ kế toán sử dụng trong nội bộ doanh nghiệp [ Mẫu biểu được thay đổi thiết kế cho phù hợp với đơn vị] Hệ thống kế toán Việt Nam có quy định 46 loại chứng từ kế toán [trong đó có những loại có tính bắt buộc] được phân loại theo nội dung của nghiệp vụ kinh tế phát sinh thành 5 loại chính: Loại 1: Lao động tiền lương Loại 2: Hàng tồn kho Loại 3: Bán hàng Loại 4: Tiền tệ Loại 5: Tài sản cố định. Ngoài ra còn có chứng từ kế toán được ban hành theo các văn bản pháp luật khác. [ Xem danh mục chứng từ trang 44 Quyết định 15/2006-QĐ/BTC] -Cách viết chứng từ: +K được viết bằng bút xóa, k đc dập xóa, bút bay màu chữ +Viết đủ lien, nội dung ở các lien giống nhau +Chứng từ viết sai phải hủy +Ký chứng từ: chịu trách nhiệm khi ký, họ đọc và sẽ kiểm tra lại -> sẽ có hiệu lực +Quá trình luân chuyển chứng từ +Quản lý và sử dụng chứng từ: - Tổ chức hệ thống chứng từ: 2
Tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp. + Lập chứng từ: [ Điều 19 Luật kế toán] Các nghiệp vụ kính tế tài chính phát sinh liên quan đến hoạt động của đơn vị kế toán đều phải lập chứng từ kế toán, chứng từ kế toán chỉ được lập một lần cho mỗi nghiệp vụ kinh tế, tài chính. Chứng từ kế toán phải lập rõ ràng, đầy đủ, kịp thời, chính xác theo nội dung quy định trên mẫu. Trong trường hợp chứng từ kế toán chưa có quy định mẫu thì đơn vị tự thiết kế mẫu và ghi đầy đủ nội dung theo quy định của Luật kế toán [ Điều 17]: Tên chứng từ, số hiệu, ngày tháng, tên cá nhân, tên, địa chỉ đơn vị lập và nhận chứng từ, nội dung, số lượng, đơn giá, thành tiền, chữ ký người lập, người duyệt, người liên quan. Nội dung nghiệp vụ kinh tế phát sinh trên chứng từ kế toán không được viết tắt, không được tẩy xoá, sửa chữa, khi viết phải dùng bút mực, số và chữ viết phải liên tục, không ngắt quãng, chỗ trống phải gạch chéo; chứng từ bị tẩy xoá, sửa chữa đều không có giá trị thanh toán và ghi sổ kế toán. Khi viết sai vào mẫu chứng từ kế toán thì phải huỷ bỏ bằng cách gạch chéo vào chứng từ viết sai. Chứng từ kê toán phải lập đủ liên theo quy định. Trường hợp phải lập nhiều liên chứng từ kế toán cho một nghiệp vụ kinh tế phát sinh thì nội dung các liên phải giống nhau. Người lập, người ký duyệt, và những người khác ký tên trên chứng từ kế toán phải chịu trách nhiệm về nội dung của chứng từ kế toán. Chứng từ điện tử phải được lập và in ra giấy và lưu trữ theo đúng quy định. + Ký chứng từ: [ Điều 20 Luật kế toán] Chứng từ kế toán phải có đủ chữ ký. Chữ ký trên chứng từ kế toán phải được ký bằng bút mực, không được ký bằng mực đỏ hoặc đóng dẫu chữ ký khắc sẵn. Chữ ký trên chứng từ kế toán của một người phải thống nhất. Chữ ký trên chứng từ kế toán phải do nguời có thẩm quyền hoặc người được uỷ quyền ký. Nghiêm cấm ký chứng từ kế toán khi ghi chưa đầy đủ nội dung thuộc trách nhiệm của người ký. Chứng từ kế toán chi tiền phải được người có thẩm quyền ký duyệt chi, và kế toán trưởng hoặc người được uỷ quyền ký trước khi thực hiện. Chữ ký trên chứng từ kế toán dùng để chi tiền phải ký theo từng liên. - Tổ chức thu nhận thông tin kế toán phản ánh trên chứng từ kế toán. Xác định rõ các mẫu chứng từ kế toán thích hợp đối với từng loại nghiệp vụ kinh tế tài chính phát sinh. Xác định rõ người chịu trách nhiệm trực tiếp ghi nhận, hoặc trực tiếp liên quan đến việc ghi nhận. - Trình tự kiểm tra chứng từ kế toán: Kiểm tra tính hợp lệ, hợp pháp, tính trung thực và chính xác, tính hợp lý. Xử lý chứng từ kế toán: Chỉnh lý nếu có thiếu sót, chuẩn bị ghi sổ kế toán như lập bảng tổng hợp chứng từ gốc, bảng phân bổ, định khoản… nếu phát hiện có hành vi vi phạm 3
Tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp. pháp luật phải từ chối thực hiện việc xuất quỹ, thanh toán, xuất kho…đồng thời báo ngay cho người quản lý biết để kịp thời xử lý. - Quản lý, sử dụng chứng từ: Thông tin, số liệu trên chứng từ kế toán là căn cứ ghi sổ kế toán. Chứng từ kế toán phải được sắp xếp, phân loại theo nội dung kinh tế, trình tự thời gian và bảo quản an toàn theo quy định của pháp luật. Chỉ cơ quan nhà nước có thẩm quyền mới có quyền tạm giữ, tịch thu hoặc niêm phong chứng từ kế toán. Trường hợp tạm giữ hoặc tịch thu thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải sao chụp chứng từ tạm giữ, bị tịch thu và ký xác nhận trên chứng từ sao chụp; đồng thời lập biên bản ghi rõ lý do, số lượng từng loại chứng từ kế toán bị tạm giữ hoặc bị tịch thu và ký tên, đóng dấu. Cơ quan có thẩm quyền niêm phong chứng từ kế toán phải lập biên bản, ghi rõ lý do, số lượng từng loại chứng từ kế toán bị niêm phong và ký tên, đóng dấu. - Tổ chức luân chuyển chứng từ. Chứng từ sau thường có quy tắc luân chuyển chung nhất như sau: Lập chứng từ -> Ký duyệt chứng từ -> Hoàn thiện kiểm tra chứng từ -> Ghi sổ -> Lưu trữ. Mỗi loại chứng từ có quy trình luân chuyển riêng sao cho phù hợp với đặc tính của nghiệp vụ kinh tế phát sinh, đồng thời phù hợp với yêu cầu của nhà quản lý của từng đơn vị, tuỳ thuộc vào quy mô, quy trình sản xuất của đơn vị: Ví dụ quy trình luân chuyển của phiếu thu. 1.3. Tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản kế toán: Hệ thống tài khoản kế toán thống nhất áp dụng trong doanh nghiệp là một mô hình phân loại đối tượng kế toán được nhà nước qui định để thực hiện việc xử lý thông tin gắn liền với từng đối tượng kế toán nhằm phục vụ cho việc tổng hợp và kiểm tra, kiểm soát. a. Tài khoản kế toán : Dùng để phân loại và hệ thống hóa các nghiệp vụ kinh tế, tài chính theo nội dung kinh tế. [Luật kế toán – điều 23] đã học ở môn nguyên lý kế toán. b. Hệ thống tài khoản kế toán: Hệ thống tài khoản kế toán gồm các tài khoản kế toán cần sử dụng. Mỗi đơn vị kế toán phải sử dụng một hệ thống tài khoản kế toán. Hệ thống TKKT gồm 9 loại trong Bảng doanh mục hệ thống tài khoản kế toán doanh nghiệp [loại 1 đến loại 9 thực hiện theo phương pháp ghi kép] và 01 loại ngoài bảng [loại 0 thực hiện theo phương pháp ghi đơn]. * Nhóm 1: Tài khoản tài sản. Loại 1: Tài khoản Tài sản ngắn hạn Nhóm Tài khoản 11 - Vốn bằng tiền - 111->113 Nhóm Tài khoản 12 - Đầu tư tài chính ngắn hạn -121->129 Nhóm Tài khoản 13 - Các khoản phải thu - 131->139 Nhóm Tài khoản 14 - ứng trước - 141->144 Nhóm Tài khoản 15 - Hàng tồn kho - 151->159 Nhóm Tài khoản 16 - Chi sự nghiệp - 161 4
Tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp. Loại 2 : Tài khoản Tài sản dài hạn Nhóm Tài khoản 21 - Tài sản cố định - 211->217 Nhóm Tài khoản 22 - Đầu tư dài hạn - 221->229 Nhóm Tài khoản 24 - Các tài sản dài hạn khác -241->244 * Nhóm 2: Tài khoản nguồn vốn Loại Tài khoản 3 - Nợ phải trả có 16 tài khoản, chia thành 4 nhóm: Nhóm Tài khoản 31 - Nợ ngắn hạn -311->315 Nhóm Tài khoản 33 - Các khoản phải trả -311->338. Nhóm Tài khoản 34 - Nợ dài hạn - 341->347 Nhóm Tài khoản 35 - Nợ dài hạn - 351->352 Loại Tài khoản 4 - Nguồn vốn chủ sở hữu có 12 tài khoản, chia thành 5 nhóm: Nhóm Tài khoản 41 ; 42; 43; 44; 43,46 * Nhóm 3 : Tài khoản trung gian. 5,6,7,8,9 Loại Tài khoản 5 - Doanh thu có 6 tài khoản, chia thành 3 nhóm: Nhóm TK 51 - Doanh thu -511-512-515 Nhóm TK 52 - Chiết khấu thương mại. Nhóm TK 53 – Các khoản giảm trừ doanh thu: 531-532 Loại Tài khoản 6 - Chi phí sản xuất , kinh doanh có 10 tài khoản, chia thành 4 nhóm: Nhóm Tài khoản 61 Mua hàng Nhóm Tài khoản 62 Chi phí – 621-622-623-627 Nhóm Tài khoản 63 : 631-632-635 Nhóm Tài khoản 64 Chi phí gián tiếp: 641-642 Loại 5, 6, 7, 8, 9: Nhóm Tài khoản trung gian Loại 0 : Có số dư cuối kỳ ghi ngoài bảng Cân đối kế toán Loại Tài khoản 7 - Thu nhập khác -711 Loại Tài khoản 8 - Chi phí khác -811-821 Loại Tài khoản 9 - Xác định kết quả kinh doanh -911 Loại Tài khoản 0 - Tài khoản ngoài bảng Cân đối kế toán -001-002-003-004-007-008 c. Lựa chọn áp dụng hệ thống tài khoản. Đơn vị kế toán phải dựa vào các đặc điểm sau của đơn vị mình để lựa chọn hệ thống tài khoản của đơn vị mình dựa trên hệ thống tài khoản kế toán do bộ tài chính quy định để lựa chọn hệ thống kế toán áp dụng ở đơn vị. + Dựa vào Loại hình doanh nghiệp: Nhà nước, tư nhân, hành chính sự nghiệp. + Dựa vào loại hình kinh doanh: Sản xuất, thương mại, dịch vụ, xây lắp. + Dựa vào quy mô sản xuất: Quy mô lớn hay nhỏ và vừa. + Dựa vào việc lựa chọn phương pháp kiểm kê hàng tồn kho của doanh nghiệp. + Dựa vào nghành nghề sản xuất. 5
Tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp. Đơn vị được chi tiết các tài khoản kế toán đã chọn phục vụ yêu cầu quản lý của đơn vị. 1.4. Tổ chức thực hiện chế độ sổ sách: a. Khái niệm sổ kế toán Sổ kế toán dùng để ghi chép, hệ thống và lưu giữ toàn bộ các nghiệp vụ kinh tế, tài chính đã phát sinh theo nội dung kinh tế và theo trình tự thời gian có liên quan đến doanh nghiệp. Doanh nghiệp phải thực hiện các quy định về sổ kế toán trong Luật Kế toán, Nghị định số 129/2004/NĐ-CP ngày 31/5/2005 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Kế toán trong lĩnh vực kinh doanh, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Kế toán và Chế độ kế toán này. b. Các loại sổ kế toán Mỗi doanh nghiệp chỉ có một hệ thống sổ kế toán cho một kỳ kế toán năm. Sổ kế toán gồm sổ kế toán tổng hợp và sổ kế toán chi tiết. Sổ kế toán tổng hợp, gồm: Sổ Nhật ký, sổ Cái. Số kế toán chi tiết, gồm: Sổ, thẻ kế toán chi tiết. Nhà nước quy định bắt buộc về mẫu sổ, nội dung và phương pháp ghi chép đối với các loại Sổ Cái, sổ Nhật ký; quy định mang tính hướng dẫn đối với các loại sổ, thẻ kế toán chi tiết. + Sổ kế toán tổng hợp > Sổ Nhật ký dùng để ghi chép các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong từng kỳ kế toán và trong một niên độ kế toán theo trình tự thời gian và quan hệ đối ứng các tài khoản của các nghiệp vụ đó. Số liệu kế toán trên sổ Nhật ký phản ánh tổng số phát sinh bên Nợ và bên Có của tất cả các tài khoản kế toán sử dụng ở doanh nghiệp. Sổ Nhật ký phải phản ánh đầy đủ các nội dung sau: - Ngày, tháng ghi sổ; - Số hiệu, ngày tháng của chứng từ kế toán dùng làm căn cứ ghi sổ; - Tóm tắt nội dung của nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh; - Số tiền của nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh. > Sổ Cái dùng để ghi chép các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong từng kỳ và trong một niên độ kế toán theo các tài khoản kế toán được quy định trong chế độ tài khoản kế toán áp dụng cho doanh nghiệp. Số liệu kế toán trên Sổ Cái phản ánh tổng hợp tình hình tài sản, nguồn vốn, tình hình và kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Sổ Cái phải phản ánh đầy đủ các nội dung sau: - Ngày, tháng ghi sổ; - Số hiệu và ngày tháng của chứng từ kế toán dùng làm căn cứ ghi sổ; - Tóm tắt nội dung của nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh; Số tiền của nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh ghi vào bên Nợ hoặc bên Có của tài khoản. + Sổ, thẻ kế toán chi tiết Sổ kế toán chi tiết dùng để ghi chép các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh liên quan đến các đối tượng kế toán cần thiết phải theo dõi chi tiết theo yêu cầu quản lý. Số liệu trên sổ 6
Tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp. kế toán chi tiết cung cấp các thông tin phục vụ cho việc quản lý từng loại tài sản, nguồn vốn, doanh thu, chi phí chưa được phản ánh trên sổ Nhật ký và Sổ Cái. Số lượng, kết cấu các sổ kế toán chi tiết không quy định bắt buộc. Các doanh nghiệp căn cứ vào quy định mang tính hướng dẫn của Nhà nước về sổ kế toán chi tiết và yêu cầu quản lý của doanh nghiệp để mở các sổ kế toán chi tiết cần thiết, phù hợp. c. Lựa chọn hệ thống sổ kế toán Mỗi đơn vị kế toán chỉ có một hệ thống sổ kế toán chính thức và duy nhất cho một kỳ hoặc một năm kế toán. Doanh nghiệp phải căn cứ vào hệ thống tài khoản và hình thức kế toán áp dụng, yêu cầu quản lý để mở đủ số sổ kế toán tổng hợp và chi tiết cần thiết. d. Trách nhiệm của người giữ và ghi sổ kế toán Sổ kế toán phải được quản lý chặt chẽ, phân công rõ ràng trách nhiệm cá nhân giữ và ghi sổ. Sổ kế toán giao cho nhân viên nào thì nhân viên đó phải chịu trách nhiệm về những điều ghi trong sổ và việc giữ sổ trong suốt thời gian dùng sổ. Khi có sự thay đổi nhân viên giữ và ghi sổ, kế toán trưởng phải tổ chức việc bàn giao trách nhiệm quản lý và ghi sổ kế toán giữa nhân viên cũ và nhân viên mới. Biên bản bàn giao phải được kế toán trưởng ký xác nhận. e. Ghi sổ kế toán bằng tay hoặc bằng máy vi tính Đơn vị kế toán được ghi sổ kế toán bằng tay hoặc ghi sổ kế toán bằng máy vi tính. Trường hợp ghi sổ bằng tay phải theo một trong các hình thức kế toán và mẫu sổ kế toán theo quy định tại Mục II- “Các hình thức kế toán”. Đơn vị được mở thêm các sổ kế toán chi tiết theo yêu cầu quản lý của đơn vị. Trường hợp ghi sổ kế toán bằng máy vi tính thì doanh nghiệp được lựa chọn mua hoặc tự xây dựng hình thức kế toán trên máy vi tính cho phù hợp. Hình thức kế toán trên máy vi tính áp dụng tại doanh nghiệp phải đảm bảo các yêu cầu sau: - Có đủ các sổ kế toán tổng hợp và sổ kế toán chi tiết cần thiết để đáp ứng yêu cầu kế toán theo quy định. Các sổ kế toán tổng hợp phải có đầy đủ các yếu tố theo quy định của Chế độ sổ kế toán. - Thực hiện đúng các quy định về mở sổ, ghi sổ, khóa sổ và sửa chữa sổ kế toán theo quy định của Luật Kế toán, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Kế toán và quy định tại Chế độ kế toán này. - Doanh nghiệp phải căn cứ vào các tiêu chuẩn, điều kiện của phần mềm kế toán do Bộ Tài chính quy định tại Thông tư số 103/2005/TT-BTC ngày 24/11/2005 để lựa chọn phần mềm kế toán phù hợp với yêu cầu quản lý và điều kiện của doanh nghiệp. f. Mở và ghi sổ kế toán - Mở sổ- Sổ kế toán phải mở vào đầu kỳ kế toán năm. Đối với doanh nghiệp mới thành lập, sổ kế toán phải mở từ ngày thành lập. Người đại diện theo pháp luật và kế toán trưởng của doanh nghiệp có trách nhiệm ký duyệt các sổ kế toán ghi bằng tay trước khi sử dụng, hoặc ký duyệt vào sổ kế toán chính thức sau khi in ra từ máy vi tính. 7
Tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp. Sổ kế toán phải dùng mẫu in sẵn hoặc kẻ sẵn, có thể đóng thành quyển hoặc để tờ rời. Các tờ sổ khi dùng xong phải đóng thành quyển để lưu trữ. - Ghi sổ- Việc ghi sổ kế toán nhất thiết phải căn cứ vào chứng từ kế toán đã được kiểm tra bảo đảm các quy định về chứng từ kế toán. Mọi số liệu ghi trên sổ kế toán bắt buộc phải có chứng từ kế toán hợp pháp, hợp lý chứng minh. - Khoá sổ- Cuối kỳ kế toán phải khoá sổ kế toán trước khi lập báo cáo tài chính. Ngoài ra phải khoá sổ kế toán trong các trường hợp kiểm kê hoặc các trường hợp khác theo quy định của pháp luật. g. Sửa chữa sổ kế toán * Khi phát hiện sổ kế toán ghi bằng tay có sai sót trong quá trình ghi sổ kế toán thì không được tẩy xoá làm mất dấu vết thông tin, số liệu ghi sai mà phải sửa chữa theo một trong các phương pháp sau: + Phương pháp cải chính: Phương pháp này dùng để đính chính những sai sót bằng cách gạch một đường thẳng xoá bỏ chỗ ghi sai nhưng vẫn đảm bảo nhìn rõ nội dung sai. Trên chỗ bị xoá bỏ ghi con số hoặc chữ đúng bằng mực thường ở phía trên và phải có chữ ký của kế toán trưởng hoặc phụ trách kế toán bên cạnh chỗ sửa. Phương pháp này áp dụng cho các trường hợp: - Sai sót trong diễn giải, không liên quan đến quan hệ đối ứng của các tài khoản; - Sai sót không ảnh hưởng đến số tiền tổng cộng. + Phương pháp ghi số âm [còn gọi Phương pháp ghi đỏ]: Phương pháp này dùng để điều chỉnh những sai sót bằng cách: Ghi lại bằng mực đỏ hoặc ghi trong ngoặc đơn bút toán đã ghi sai để huỷ bút toán đã ghi sai. Ghi lại bút toán đúng bằng mực thường để thay thế. Phương pháp này áp dụng cho các trường hợp: - Sai về quan hệ đối ứng giữa các tài khoản do định khoản sai đã ghi sổ kế toán mà không thể sửa lại bằng phương pháp cải chính; - Phát hiện ra sai sót sau khi đã nộp báo cáo tài chính cho cơ quan có thẩm quyền Trong trường hợp này được sửa chữa sai sót vào sổ kế toán năm phát hiện ra sai sót theo phương pháp phi hồi tố, hoặc hồi tố theo quy định của chuẩn mực kế toán số 29 “Thay đổi chính sách kế toán, ước tính kế toán và các sai sót”; - Sai sót trong đó bút toán ở tài khoản đã ghi số tiền nhiều lần hoặc con số ghi sai lớn hơn con số ghi đúng. Khi dùng phương pháp ghi số âm để đính chính chỗ sai thì phải lập một “Chứng từ ghi sổ đính chính” do kế toán trưởng [hoặc phụ trách kế toán] ký xác nhận. + Phương pháp ghi bổ sung: Phương pháp này áp dụng cho trường hợp ghi đúng về quan hệ đối ứng tài khoản nhưng số tiền ghi sổ ít hơn số tiền trên chứng từ hoặc là bỏ sót không cộng đủ số tiền ghi trên chứng từ. Sửa chữa theo phương pháp này phải lập “Chứng từ ghi sổ bổ sung" để ghi bổ sung bằng mực thường số tiền chênh lệch còn thiếu so với chứng từ. 8
Tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp. * Sửa chữa trong trường hợp ghi sổ kế toán bằng máy vi tính + Trường hợp phát hiện sai sót trước khi báo cáo tài chính năm nộp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì phải sửa chữa trực tiếp vào sổ kế toán của năm đó trên máy vi tính; + Trường hợp phát hiện sai sót sau khi báo cáo tài chính năm đã nộp cho cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thì phải sửa chữa trực tiếp vào sổ kế toán của năm đã phát hiện sai sót trên máy vi tính và ghi chú vào dòng cuối của sổ kế toán năm có sai sót; + Các trường hợp sửa chữa khi ghi sổ kế toán bằng máy vi tính đều được thực hiện theo “Phương pháp ghi số âm” hoặc “Phương pháp ghi bổ sung”. * Khi báo cáo quyết toán năm được duyệt hoặc khi công việc thanh tra, kiểm tra, kiểm toán kết thúc và đã có ý kiến kết luận chính thức, nếu có quyết định phải sửa chữa lại số liệu trên báo cáo tài chính liên quan đến số liệu đã ghi sổ kế toán thì đơn vị phải sửa lại sổ kế toán và số dư của những tài khoản kế toán có liên quan theo phương pháp quy định. Việc sửa chữa được thực hiện trực tiếp trên sổ kế toán của năm đã phát hiện sai sót, đồng thời phải ghi chú vào trang cuối [dòng cuối] của sổ kế toán năm trước có sai sót [nếu phát hiện sai sót báo cáo tài chính đã nộp cho cơ quan có thẩm quyền] để tiện đối chiếu, kiểm tra. h. Điều chỉnh sổ kế toán Trường hợp doanh nghiệp phải áp dụng hồi tố do thay đổi chính sách kế toán và phải điều chỉnh hồi tố do phát hiện sai sót trọng yếu trong các năm trước theo quy định của chuẩn mực kế toán số 29 “Thay đổi chính sách kế toán, ước tính kế toán và các sai sót” thì kế toán phải điều chỉnh số dư đầu năm trên sổ kế toán tổng hợp và sổ kế toán chi tiết của các tài khoản có liên quan. i. Các hình thức sổ kế toán [1]- Doanh nghiệp được áp dụng một trong năm hình thức kế toán sau: - Hình thức kế toán Nhật ký chung; - Hình thức kế toán Nhật ký - Sổ Cái; - Hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ; - Hình thức kế toán Nhật ký- Chứng từ; - Hình thức kế toán trên máy vi tính. Trong mỗi hình thức sổ kế toán có những quy định cụ thể về số lượng, kết cấu, mẫu sổ, trình tự, phương pháp ghi chép và mối quan hệ giữa các sổ kế toán. [2]- Doanh nghiệp phải căn cứ vào quy mô, đặc điểm hoạt động sản xuất, kinh doanh, yêu cầu quản lý, trình độ nghiệp vụ của cán bộ kế toán, điều kiện trang bị kỹ thuật tính toán, lựa chọn một hình thức kế toán phù hợp và phải tuân thủ theo đúng quy định của hình thức sổ kế toán đó, gồm: Các loại sổ và kết cấu các loại sổ, quan hệ đối chiếu kiểm tra, trình tự, phương pháp ghi chép các loại sổ kế toán. 9
Tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp. 10
Tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp. Biểu số 01: TRình Tự GHI Sổ Kế TOáN THEO HìNH THứC Kế TOáN NHậT Ký CHUNG Chứng từ kế toán Sổ Nhật ký Sổ NHậT Ký CHUNG Sổ, thẻ kế toán đặc biệt chi tiết Sổ CáI Bảng tổng hợp chi tiết Bảng cân đối số phát sinh BáO CáO TàI CHíNH Ghi chú: Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng, hoặc định kỳ Quan hệ đối chiếu, kiểm tra Biểu số 02: TRìNH Tự GHI Sổ Kế TOáN THEO HìNH THứC Kế TOáN NHậT Ký - Sổ CáI Chứng từ kế toán S#, th# kõ to#n chi Sổ quỹ Sổ, tiõt thẻ kế Bảng tổng hợp chứng từ kế toán toán chi cùng loại tiết NHậT Ký – Sổ CáI Bảng tổng Ghi chú: hợp chi tiết Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng BáO CáO TàI CHíNH Đối chiếu, kiểm tra 11
Tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp. Biểu số 03 TRìNH Tự GHI Sổ Kế TOáN THEO HìNH THứC Kế TOáN CHứNG Từ GHI Sổ Chứng từ kế toán Sổ quỹ S#, th# kõ Sổ, thẻ kế Bảng tổng hợp to#n chi toán chi chứng từ kế toán tiõt tiết cùng loại Sổ đăng ký CHứNG Từ GHI Sổ chứng từ ghi sổ Bảng tổng Sổ Cái hợp chi tiết Bảng cân đối số phát S sinh BáO CáO TàI CHíNH Ghi chú: Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Đối chiếu, kiểm tra Biểu số 04 12
Tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp. TRìNH Tự GHI Sổ Kế TOáN THEO HìNH THứC Kế TOáN NHậT Ký - CHứNG Từ Chứng từ kế toán và các bảng phân bổ Sổ, thẻ NHậT Ký Bảng kê kế toán chi tiết CHứNG Từ Sổ Cái Bảng tổng hợp chi tiết BáO CáO TàI CHíNH Ghi chú: Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Đối chiếu, kiểm tra Biểu số 05 TRìNH Tự GHI Sổ Kế TOáN THEO HìNH THứC Kế TOáN TRÊN MáY VI TíNH CHứNG Từ Kế TOáN PHầN MềM Kế Sổ Kế TOáN TOáN - Sổ tổng hợp - Sổ chi tiết BảNG TổNG HợP CHứNG Từ Kế TOáN CùNG LOạI - Báo cáo tài chính MáY VI TíNH Ghi chú: - Báo cáo kế toán quản trị Nhập số liệu hàng ngày In sổ, báo cáo cuối tháng, cuối năm Đối chiếu, kiểm tra 1.5. Tổ chức thực hiện chế độ báo cáo tài chính [ Điều 29 đến điều 34 Luật kế toán]. 1.5.1. Mục đích của báo cáo tài chính 13
Tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp. Báo cáo tài chính dùng để cung cấp thông tin về tình hình tài chính, tình hình kinh doanh và các luồng tiền của một doanh nghiệp, đáp ứng yêu cầu quản lý của chủ doanh nghiệp, cơ quan Nhà nước và nhu cầu hữu ích của những người sử dụng trong việc đưa ra các quyết định kinh tế. Báo cáo tài chính phải cung cấp những thông tin của một doanh nghiệp về: a/ Tài sản; b/ Nợ phải trả và vốn chủ sở hữu; c/ Doanh thu, thu nhập khác, chi phí kinh doanh và chi phí khác; d/ Lãi, lỗ và phân chia kết quả kinh doanh; đ/ Thuế và các khoản nộp Nhà nước; e/ Tài sản khác có liên quan đến đơn vị kế toán; g/ Các luồng tiền. Ngoài các thông tin này, doanh nghiệp còn phải cung cấp các thông tin khác trong “Bản thuyết minh báo cáo tài chính” nhằm giải trình thêm về các chỉ tiêu đã phản ánh trên các báo cáo tài chính tổng hợp và các chính sách kế toán đã áp dụng để ghi nhận các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, lập và trình bày báo cáo tài chính. 1.5.2. Quy định về chế độ báo cáo tài chính. Báo cáo tài chính phải được lập theo chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán hiện hành. Doanh nghiệp tổ chức thực hiện chế độ báo cáo kế toán đúng qui định và phù hợp với yêu cầu quản lý cụ thể. Đối với những báo cáo bắt buộc như bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh... phải tổ chức ghi chép theo đúng mẫu biểu và tôn trọng trình tự các chỉ tiêu đã được nhà nước qui định, những báo cáo khác có tính chất hướng dẫn cần phải căn cứ vào yêu cầu quản lý cụ thể mà vận dụng cho phù hợp. Báo cáo tài chính bao gồm các loại báo cáo được nhà nước qui định thống nhất mà các doanh nghiệp phải có trách nhiệm lập theo đúng mẫu qui định, đúng phương pháp. Lập và gửi phải đúng theo thời hạn đã được qui định. Theo chế độ kế toán hiện hành thì hệ thống báo cáo tài chính bao gồm: - Bảng cân đối kế toán Mẫu số B 01 - DN - Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh Mẫu số B 02 - DN - Báo cáo lưu chuyển tiền tệ Mẫu số B 03 - DN - Bản thuyết minh báo cáo tài chính Mẫu số B 09 - DN Ngoài ra doanh nghiệp được bổ sung, cụ thể hoá: Báo cáo kế toán quản trị; bổ sung các chỉ tiêu cần giải thích trong Bảng thuyết minh báo cáo tài chính; chuyển đổi báo cáo tài chính theo mẫu của Công ty mẹ … Đơn vị kế toán phải lập báo cáo tài chính vào cuối kỳ kế toán năm; trường hợp pháp luật có quy định lập báo cáo tài chính theo kỳ kế toán khác thì đơn vị kế toán phải lập theo kỳ kế toán đó. Việc lập báo cáo tài chính phải căn cứ vào số liệu sau khi khóa sổ kế toán. Đơn vị kế toán cấp trên phải lập báo cáo tài chính tổng hợp hoặc báo cáo tài chính hợp nhất dựa trên báo cáo tài chính của các đơn vị kế toán trong cùng đơn vị kế toán cấp trên. 14
Tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp. Báo cáo tài chính phải được lập đúng nội dung, phương pháp và trình bày nhất quán giữa các kỳ kế toán; trường hợp báo cáo tài chính trình bày khác nhau giữa các kỳ kế toán thì phải thuyết minh rõ lý do. Báo cáo tài chính phải được người lập, kế toán trưởng và người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán ký. Người ký báo cáo tài chính phải chịu trách nhiệm về nội dung của báo cáo. Thời hạn nộp báo cáo tài chính - Báo cáo tài chính năm của đơn vị kế toán phải được nộp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong thời hạn chín mươi ngày, kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán năm theo quy định của pháp luật; đối với báo cáo quyết toán ngân sách thì thời hạn nộp báo cáo được thực hiện theo quy định của Chính phủ. - Chính phủ quy định cụ thể thời hạn nộp báo cáo tài chính, báo cáo quyết toán ngân sách cho từng lĩnh vực hoạt động và từng cấp quản lý. 1.6. Tổ chức thực hiện chế độ kiểm tra kế toán 1.6.1. Mục đích của công tác kiểm tra kế toán. Thực hiện việc kiểm tra kế toán giúp cho công tác kế toán trong doanh nghiệp phải thực hiện đúng đắn, số liệu kế toán chính xác, trung thực, các thể lệ các chế độ kế toán phải được chấp hành nghiêm chỉnh, ngăn ngừa các vi phạm chính sách kinh tế tài chính của nhà nước đồng thời đảm bảo vai trò của kế toán trong quản lý và điều hành ở doanh nghiệp. Đơn vị kế toán phải chịu sự kiểm tra kế toán của cơ quan có thẩm quyền và không quá một lần kiểm tra cùng một nội dung trong một năm. Việc kiểm tra kế toán chỉ được thực hiện khi có quyết định của cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật. 1.6.2. Nội dung kiểm tra kế toán a. Nội dung kiểm tra kế toán gồm: - Kiểm tra việc thực hiện các nội dung công tác kế toán; - Kiểm tra việc tổ chức bộ máy kế toán và người làm kế toán; - Kiểm tra việc tổ chức quản lý và hoạt động nghề nghiệp kế toán; - Kiểm tra việc chấp hành các quy định khác của pháp luật về kế toán. b. Nội dung kiểm tra kế toán phải được xác định trong quyết định kiểm tra. 1.6.3. Quyền và trách nhiệm của đoàn kiểm tra kế toán - Khi kiểm tra kế toán, đoàn kiểm tra kế toán phải xuất trình quyết định kiểm tra kế toán. Đoàn kiểm tra kế toán có quyền yêu cầu đơn vị kế toán được kiểm tra cung cấp tài liệu kế toán có liên quan đến nội dung kiểm tra kế toán và giải trình khi cần thiết. - Khi kết thúc kiểm tra kế toán, đoàn kiểm tra kế toán phải lập biên bản kiểm tra kế toán và giao cho đơn vị kế toán được kiểm tra một bản; nếu phát hiện có vi phạm pháp luật về kế toán thì xử lý theo thẩmquyền hoặc chuyển hồ sơ đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xử lý theo quy định của pháp luật. - Trưởng đoàn kiểm tra kế toán phải chịu trách nhiệm về các kết luận kiểm tra. 15
Tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp. - Đoàn kiểm tra kế toán phải tuân thủ trình tự, nội dung, phạm vi và thời gian kiểm tra, không được làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường và không được sách nhiễu đơn vị kế toán được kiểm tra. 1.6.4. Trách nhiệm và quyền của đơn vị kế toán được kiểm tra kế toán a. Đơn vị kế toán được kiểm tra kế toán có trách nhiệm: - Cung cấp cho đoàn kiểm tra kế toán tài liệu kế toán có liên quan đến nội dung kiểm tra và giải trình các nội dung theo yêu cầu của đoàn kiểm tra; - Thực hiện kết luận của đoàn kiểm tra kế toán. b. Đơn vị kế toán được kiểm tra kế toán có quyền: - Từ chối kiểm tra nếu thấy việc kiểm tra không đúng thẩm quyền hoặc nội dung kiểm tra trái với các nội dung kiểm tra; - Khiếu nại về kết luận của đoàn kiểm tra kế toán với cơ quan có thẩm quyền quyết định kiểm tra kế toán; trường hợp không đồng ý với kết luận của cơ quan có thẩm quyền quyết định kiểm tra kế toán thì thực hiện theo quy định của pháp luật. 1.7. Tổ chức thực hiện chế độ kiểm kê tài sản. 1.7.1. Mục đích kiểm kê tài sản. Để xác định giá trị thực tế của tài sản hiện có trong doanh nghiệp, các đơn vị phải tiến hành kiểm kê tài sản. 1.7.2. Tổ chức phương pháp kiểm kê. Các doanh nghiệp có thể kiểm kê bằng cách cân, đong, đo, đếm để xác định số lượng chất lượng của từng loại tài sản. Tổ chức công tác kiểm kê là công việc phức tạp có liên quan đến nhiều cá nhân nhiều bộ phận vì vậy đòi hỏi khi tiến hành kiểm kê tài sản phải tuân thủ các qui trình khi thực hiện kiểm kê như: thành lập ban kiểm kê, tiến hành kiểm kê khi đã thực hiện khóa sổ kế toán, xác định số chênh lệch của từng loại tài sản, lập báo cáo kiểm kê và đề xuất các ý kiến đến lãnh đạo về các phương án xử lý chênh lệch, thực hiện điều chỉnh và qui trách nhiệm vật chất khi đã có quyết định chính thức. 1.7.3. Các trường hợp bắt buộc phải kiểm kê: Doanh nghiệp phải tổ chức kiểm kê tài sản trong các trường hợp: cuối kỳ kế toán năm, trước khi lập báo cáo tài chính; chia, tách, hợp nhất, sáp nhập, giải thể, chấm dứt hoạt động, phá sản, bán, khoán, cho thuê doanh nghiệp; chuyển đổi hình thức sở hữu; xảy ra hỏa hoạn, lũ lụt hay các thiệt hại bất thường khác; đánh giá lại tài sản theo quyết định của cơ quan thẩm quyền hay các trường hợp khác theo qui định của pháp luật. 1.8. Tổ chức thực hiện chế độ bảo quản, lưu trữ tài liệu kế toán. Tài liệu kế toán phải được đơn vị kế toán và người làm kế toán bảo quản đầy đủ, an toàn trong quá trình sử dụng. Tài liệu kế toán đưa và lưu trữ phải đầy đủ, có hệ thống, phải phân loại, sắp xếp thành bộ hồ sơ riêng theo thứ tự thời gian phát sinh và theo kỳ kế toán năm. Đối với chứng từ kế toán chỉ có 16
Tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp. một bản chính nhưng cần phải lưu trữ ở hai nơi thì một trong hai nơi được lưu trữ bản chứng từ sao chụp theo qui định về chứng từ kế toán sao chụp. Trường hợp tài liệu kế toán bị tạm giữ, bị tịch thu, bị mất, bị hủy hoại thì phải có biên bản kèm theo tài liệu sao chụp tài liệu bị tạm giữ, bị mất hoặc bị hủy hoại. Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm tổ chức bảo quản, lưu trữ tài liệu kế toán về an toàn, đầy đủ và hợp pháp của tài liệu kế toán. Tài liệu kế toán của đơn vị kế toán nào phải được lưu trữ tại kho của đơn vị kế toán đó. Kho lưu trữ phải có đầy đủ thiết bị bảo quản và điều kiện bảo đảm an toàn trong quá trình lưu trữ theo qui định của pháp luật. Đơn vị kế toán có thể thuê tổ chức lưu trữ thực hiện lưu trữ tài liệu kế toán của đơn vị mình trên cơ sở hợp đồng ký kết giữa các bên. Tài liệu kế toán được lưu trữ tối thiểu 05 năm đối với tài liệu kế toán dùng cho quản lý, điều hành thường xuyên của doanh nghiệp. Phải lưu trữ 10 năm đối với chứng từ kế toán sử dụng trực tiếp để ghi sổ kế toán và lập báo cáo tài chính, các bảng kê, bảng tổng hợp chi tiết, sổ kế toán chi tiết, sổ kế toán tổng hợp, báo cáo tài chính tháng, quí, năm của doanh nghiệp, biên bản tiêu hủy tài liệu kế toán và tài liệu khác có liên quan đến ghi sổ kế toán và lập báo cáo tài chính, kể cả báo cáo kiểm toán và báo cáo kiểm tra kế toán. Đối với chứng từ điện tử là các đĩa từ, băng từ, … phải được sắp xếp theo thứ tự thời gian, được bảo quản với đủ các điều kiện kỹ thuật chống thoái hóa chứng từ điện tử và chống tình trạng truy cập thông tin không hợp pháp từ bên ngoài. Chứng từ điện tử trước khi đưa vào lưu trữ phải in ra giấy để lưu trữ theo qui định về lưu trữ tài liệu kế toán. Trường hợp chứng từ điện tử được lưu trữ bằng bản gốc trên thiết bị đặc biệt thì phải lưu trữ các thiết bị đọc tin phù hợp đảm bảo khai thác được khi cần thiết. 1.9. Tổ chức thực hiện công việc kế toán trong trường hợp đơn vị kế toán chia tách, hợp nhất, sáp nhập, chuyển đổi hình thức sở hữu, giải thể, chấm dứt hoạt động, phá sản. 1.9.1 Công việc kế toán trong trường hợp chia đơn vị kế toán a. Đơn vị kế toán bị chia thành các đơn vị kế toán mới phải thực hiện các công việc sau đây: - Khóa sổ kế toán, kiểm kê tài sản, xác định nợ chưa thanh toán, lập báo cáo tài chính; - Phân chia tài sản, nợ chưa thanh toán, lập biên bản bàn giao và ghi sổ kế toán theo biên bản bàn giao; - Bàn giao tài liệu kế toán liên quan đến tài sản, nợ chưa thanh toán cho các đơn vị kế toán mới. b. Đơn vị kế toán mới được thành lập căn cứ vào biên bản bàn giao mở sổ kế toán và ghi sổ kế toán theo quy định của Luật kế toán. 1.9.2. Công việc kế toán trong trường hợp tách đơn vị kế toán a. Đơn vị kế toán bị tách một bộ phận để thành lập đơn vị kế toán mới phải thực hiện các công việc sau đây: - Kiểm kê tài sản, xác định nợ chưa thanh toán của bộ phận được tách; - Bàn giao tài sản, nợ chưa thanh toán của bộ phận được tách, lập biên bản bàn giao và ghi sổ kế toán theo biên bản bàn giao; 17
Tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp. - Bàn giao tài liệu kế toán liên quan đến tài sản, nợ chưa thanh toán cho đơn vị kế toán mới; đối với tài liệu kế toán không bàn giao thì đơn vị kế toán bị tách lưu trữ theo quy định tại Điều 40 của Luật kế toán. b. Đơn vị kế toán mới được thành lập căn cứ vào biên bản bàn giao mở sổ kế toán và ghi sổ kế toán theo quy định của Luật kế toán. 1.9.3. Công việc kế toán trong trường hợp hợp nhất các đơn vị kế toán a. Các đơn vị kế toán hợp nhất thành đơn vị kế toán mới thì từng đơn vị kế toán bị hợp nhất phải thực hiện các công việc sau đây: - Khóa sổ kế toán, kiểm kê tài sản, xác định nợ chưa thanh toán, lập báo cáo tài chính; - Bàn giao toàn bộ tài sản, nợ chưa thanh toán, lập biên bản bàn giao và ghi sổ kế toán theo biên bản bàn giao; - Bàn giao toàn bộ tài liệu kế toán cho đơn vị kế toán hợp nhất. b. Đơn vị kế toán hợp nhất phải thực hiện các công việc sau đây: - Căn cứ vào các biên bản bàn giao, mở sổ kế toán và ghi sổ kế toán; - Tổng hợp báo cáo tài chính của các đơn vị kế toán bị hợp nhất thành báo cáo tài chính của đơn vị kế toán hợp nhất. 1.9.4. Công việc kế toán trong trường hợp sáp nhập đơn vị kế toán a. Đơn vị kế toán sáp nhập vào đơn vị kế toán khác phảI thực hiện các công việc sau đây: - Khóa sổ kế toán, kiểm kê tài sản, xác định nợ chưa thanh toán, lập báo cáo tài chính; - Bàn giao toàn bộ tài sản, nợ chưa thanh toán, lập biên bản bàn giao và ghi sổ kế toán theo biên bản bàn giao; - Bàn giao toàn bộ tài liệu kế toán cho đơn vị kế toán nhận sáp nhập. b. Đơn vị kế toán nhận sáp nhập căn cứ vào biên bản bàn giao ghi sổ kế toán theo quy định của Luật kế toán. 1.9.5. Công việc kế toán trong trường hợp chuyển đổi hình thức sở hữu a. Đơn vị kế toán chuyển đổi hình thức sở hữu phải thựchiện các công việc sau đây: - Khóa sổ kế toán, kiểm kê tài sản, xác định nợ chưa thanh toán, lập báo cáo tài chính; - Bàn giao toàn bộ tài sản, nợ chưa thanh toán, lập biênbản bàn giao và ghi sổ kế toán theo biên bản bàn giao; - Bàn giao toàn bộ tài liệu kế toán cho đơn vị kế toán có hình thức sở hữu mới. b. Đơn vị kế toán có hình thức sở hữu mới căn cứ vào biên bản bàn giao mở sổ kế toán và ghi sổ kế toán theo quy định của Luật này. 1.9.6. Công việc kế toán trong trường hợp giải thể, chấm dứt hoạt động, phá sản a. Đơn vị kế toán bị giải thể hoặc chấm dứt hoạt động phải thực hiện các công việc sau đây: - Khóa sổ kế toán, kiểm kê tài sản, xác định nợ chưa thanh toán, lập báo cáo tài chính; - Mở sổ kế toán theo dõi các nghiệp vụ kinh tế, tài chính liên quan đến giải thể, chấm dứt hoạt động; - Bàn giao tài liệu kế toán của đơn vị kế toán giải thể hoặc chấm dứt hoạt động sau khi xử lý xong cho đơn vị kế toán cấp trênhoặc tổ chức, cá nhân lưu trữ theo quy định Luật kế toán. 18
Tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp. b. Trường hợp đơn vị kế toán bị tuyên bố phá sản thì Toà án tuyên bố phá sản chỉ định người thực hiện công việc kế toán theo quy định . Bài tập chương. Bài tập tình huống. Tìm hiểu quy trình luân chuyển chứng từ tại đơn vị mình [ Phiếu thu, phiếu chi, phiếu nhập, phiếu xuất] vẽ quy trình đó, nêu những ưu nhược điểm của quy trình, so sánh sự khác bịêt với quy trình đã học trên lớp, cuối cùng căn cứ vào tình hình thực tế tại đơn vị mình đưa ra quy trình luân chuyển mà bạn cho là tối ưu nhất. 19
Tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp. Chương II. Tổ chức công tác kế toán quản trị. 2.1. Việc tổ chức thực hiện kế toán quản trị trong doanh nghiệp có các yêu cầu sau: - Cung cấp kịp thời đầy đủ các thông tin theo yêu cầu quản lý về chi phí của từng công việc, bộ phận, dự án, sản phẩm,…; - Cung cấp kịp thời, đầy đủ các thông tin thực hiện, các định mức, đơn giá,... phục vụ cho việc lập kế hoạch, kiểm tra, điều hành và ra quyết định; - Đảm bảo cung cấp các thông tin chi tiết, cụ thể hơn so với kế toán tài chính; - Xác lập các nguyên tắc, phương pháp phù hợp để đảm bảo được tính so sánh giữa kế toán tài chính và kế toán quản trị cũng như giữa các thời kỳ hoạt động, giữa dự toán và thực hiện. 2.2. Tổ chức vận dụng chứng từ kế toán, tài khoản kế toán, sổ kế toán quản trị 2.2.1. Nguyên tắc tổ chức vận dụng Chứng từ kế toán - Vận dụng các nguyên tắc, phương pháp về lập, luân chuyển, quản lý và sử dụng chứng từ kế toán phù hợp với điều kiện cụ thể của doanh nghiệp. - Cụ thể hoá và bổ sung các nội dung cần thiết vào từng mẫu chứng từ kế toán đã được quy định để phục vụ cho việc thu thập thông tin quản trị nội bộ doanh nghiệp. - Sử dụng các chứng từ ban đầu, chứng từ thống kê trong điều hành sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp [Lệnh sản xuất; Bảng kê khối lượng; Quyết định điều động lao động; Quyết định điều động [di chuyển] tài sản; Biên bản điều tra tình hình sản xuất,…] để kế toán quản trị khối lượng sản phẩm [công việc], thời gian lao động, lập kế hoạch. - Được thiết kế và sử dụng các chứng từ nội bộ dùng cho kế toán quản trị mà không có quy định của Nhà nước [Bảng tính phân bổ chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp,…]; Được thiết lập hệ thống thu thập và cung cấp thông tin nhanh, kịp thời qua Email, Fax và các phương tiện thông tin khác. 2.2.2. Nguyên tắc tổ chức vận dụng Tài khoản kế toán a. Doanh nghiệp căn cứ vào hệ thống tài khoản kế toán do Bộ Tài chính ban hành hoặc được Bộ Tài chính chấp thuận áp dụng cho doanh nghiệp để chi tiết hoá theo các cấp [cấp 2, 3, 4] phù hợp với kế hoạch, dự toán đã lập và yêu cầu cung cấp thông tin của kế toán quản trị trong doanh nghiệp. b. Việc chi tiết hoá các cấp tài khoản kế toán dựa trên các yêu cầu sau: - Xuất phát từ yêu cầu cung cấp thông tin kế toán quản trị của từng cấp quản lý. - Các tài khoản có mối quan hệ với nhau cần đảm bảo tính thống nhất về ký hiệu, cấp độ,…[Ví dụ: TK 15411, 51111, 63211, 91111,...]. - Việc chi tiết hoá tài khoản không được làm sai lệch nội dung, kết cấu và phương pháp ghi chép của tài khoản. c. Doanh nghiệp được mở tài khoản kế toán chi tiết theo các cấp trong các trường hợp sau: - Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành theo từng công việc; sản phẩm, mặt hàng, bộ phận sản xuất, kinh doanh,... - Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh theo từng công việc; Sản phẩm, mặt hàng, 20

Page 2

YOMEDIA

Bài giảng Tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp tập trung trình bày các vấn đề cơ bản về tổ chức công tác kế toán; tổ chức công tác kế toán quản trị; các hình thức tổ chức công tác;... Hy vọng tài liệu là nguồn thông tin hữu ích cho quá trình học tập và nghiên cứu của các bạn.

02-11-2015 740 87

Download

Page 2

Page 2

Video liên quan

Bài Viết Liên Quan

Toplist mới

Bài mới nhất

Chủ Đề