a] Vừa lúc đó sứ giả đem ngựa sắt roi sắt áo giáp sắt đến. Chú bé vùng dậy vươn vai một cái bỗng biến thành một tráng sĩ.
b] Suốt một đời người từ thưở lọt lòng, đến khi nhắm mắt xuôi tay tre với mình sống chết có nhau chung thủy.
c] Nước bị cản văng bọt tứ tung thuyền vùng vằng cứ chực trút xuống.
2. Giải thích vì sao em lại đặt dấu phẩy vào những vị trí trên.
II - Chữa một số lỗi thường gặp
Dưới đây là những câu chép lại từ một số tác phẩm văn học, nhưng thiếu hoàn toàn các dấu phẩy. Em hãy đặt các dấu phẩy vào đúng chỗ của nó.
a] Chào mào sáo sậu sáo đen ... Đàn đàn lũ lũ bay đi bay về lượn lên lượn xuống. Chúng nó gọi nhau trò chuyện trêu ghẹo và tranh cãi nhau ồn mà vui không thể tưởng được.
b] Trên những ngọn cơi già nua cổ thụ những chiếc lá vàng còn sót lại cuối cùng đang khua lao xao trước khi từ giã thân mẹ đơn sơ. Nhưng những hàng cao làng Dạ thì bất chấp tất cả sức mạnh tàn bạo của mùa đông chúng vẫn còn ý nguyên những tàu lá vắt vẻo mềm mại như cái đuôi én.
a] Từ xưa đến nay Thánh Gióng luôn là hình ảnh rực rỡ về lòng yêu nước sức mạnh phi thường và tinh thần sẵn sàng chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam ta.
b] Buổi sáng sương muối phủ trắn cành cây bãi cỏ. Gió bấc hun hút thổi. Núi đồi thung lũng làng bản chìm trong biển mây mù. Mây bò trên mặt đất tràn vào trong nhà quần lấy người đi đường.
[Theo Tập đọc lớp 5, 1980]
2. Với mỗi dấu ba chấm dưới đây, em hãy lựa chọn thêm một chủ ngữ thích hợp để tạo thành câu hoàn chỉnh :
a] Vào giờ tan tầm, xe ô tô, ...., ... đi lại nườm nượp trên đường phố.
b] Trong vườn, ...., ... hoa hồng đua nhau nở rộ.
c] Dọc theo bờ sông, những vườn ổi, ..., ... xum xuê, trĩu quả.
3. Với mỗi dấu ba chấm dưới đây, em hãy lựa chọn thêm một vị ngữ thích hợp để tạo thành câu hoàn chỉnh :
a] Những chú chim bói cá ..., ...
b] Mỗi dịp về quê, tôi đều ..., ...
d] Dòng sông quê tôi ...., ...
I - Công dụng
Câu 1 : Hãy đặt dấu phẩy vào chỗ thích hợp :
a] Vừa lúc đó sứ giả đem ngựa sắt roi sắt áo giáp sắt đến. Chú bé vùng dậy vươn vai một cái bỗng biến thành một tráng sĩ.
[Theo Thánh Gióng]
b] Suốt một đời người từ thưở lọt lòng, đến khi nhắm mắt xuôi tay tre với mình sống chết có nhau chung thủy.
[Theo Thép Mới]
c] Nước bị cản văng bọt tứ tung thuyền vùng vằng cứ chực trút xuống.
[Theo Võ Quảng]
Trả lời :
a] Vừa lúc đó, sứ giả đem ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt đến. Chú bé vùng dậy, vươn vai một cái bỗng biến thành tráng sĩ.
b] Suốt một đời người từ thuở lọt lòng đến khi nhắm mắt xuôi tay, tre với mình sống chết với nhau chung thủy.
c] Nước bị cản văng bọt tứ tung, thuyền vùng vằng cứ chực trụt xuống.
Câu 2 : Giải thích vì sao em lại đặt dấu phẩy vào những vị trí trên.
a] Dấu phẩy ngăn cách các từ ngữ có cùng chức vụ trong câu.
b] Dấu phẩy ngăn cách các từ ngữ có cùng chức vụ trong câu.
c] Dấu phẩy ngăn giữa các vế của một câu ghép.
Ghi nhớ :
Dấu phẩy được dùng để đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận của câu. Cụ thể là :
- Giữa các thành phần phụ của câu với chủ ngữ, vị ngữ.
- Giữa các từ ngữ có cùng chức vụ trong câu.
- Giữa một từ ngữ với bộ phận chú thích của nó.
- Giữa các vế của một câu ghép.
II - Chữa một số lỗi thường gặp
Dưới đây là những câu chép lại từ một số tác phẩm văn học, nhưng thiếu hoàn toàn các dấu phẩy. Em hãy đặt các dấu phẩy vào đúng chỗ của nó.
a] Chào mào sáo sậu sáo đen ... Đàn đàn lũ lũ bay đi bay về lượn lên lượn xuống. Chúng nó gọi nhau trò chuyện trêu ghẹo và tranh cãi nhau ồn mà vui không thể tưởng được.
[Theo Vũ Tú Nam]
b] Trên những ngọn cơi già nua cổ thụ những chiếc lá vàng còn sót lại cuối cùng đang khua lao xao trước khi từ giã thân mẹ đơn sơ. Nhưng những hàng cao làng Dạ thì bất chấp tất cả sức mạnh tàn bạo của mùa đông chúng vẫn còn ý nguyên những tàu lá vắt vẻo mềm mại như cái đuôi én.
[Theo Ma Văn Kháng]
Trả lời :
a] Chào mào, sáo sậu, sáo đen… Đàn đàn lũ lũ bay đi bay về, lượn lên lượn xuống. Chúng nó gọi nhau, trò chuyện, trêu ghẹo và tranh cãi nhau, ồn mà vui không thể tưởng được.
b] Trên những ngọn cây già nua cổ thụ, những chiếc lá vàng còn sót lại cuối cùng đang khua lao xao trước khi từ giã thân mẹ đơn sơ...chúng vẫn còn y nguyên, những tàu lá vắt vẻo, mềm mại như cái đuôi én.
III - Luyện tập
Câu 1 : Hãy ghi những câu dưới đây vào vở và đặt dấu phẩy vào vị trí thích hợp :
a] Từ xưa đến nay Thánh Gióng luôn là hình ảnh rực rỡ về lòng yêu nước sức mạnh phi thường và tinh thần sẵn sàng chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam ta.
b] Buổi sáng sương muối phủ trắn cành cây bãi cỏ. Gió bấc hun hút thổi. Núi đồi thung lũng làng bản chìm trong biển mây mù. Mây bò trên mặt đất tràn vào trong nhà quần lấy người đi đường.
[Theo Tập đọc lớp 5, 1980]
Trả lời :
a] Từ xưa đến nay, Thánh Gióng luôn là hình ảnh rực rỡ về lòng yêu nước, sức mạnh phi thường và tinh thần sẵn sàng chống giặc ngoại xâm của dân tộc Việt Nam ta.
b] Buổi sáng, sương muối phủ trắng cành cây, bãi cỏ….Núi đồi, thung lũng làng bản chìm trong biển mây mù. Mây bò trên mặt đất, tràn vào trong nhà, quấn lấy người đi đường.
Câu 2 : Với mỗi dấu ba chấm dưới đây, em hãy lựa chọn thêm một chủ ngữ thích hợp để tạo thành câu hoàn chỉnh :
a] Vào giờ tan tầm, xe ô tô, ...., ... đi lại nườm nượp trên đường phố.
b] Trong vườn, ...., ... hoa hồng đua nhau nở rộ.
c] Dọc theo bờ sông, những vườn ổi, ..., ... xum xuê, trĩu quả.
Trả lời :
a] Vào giờ tan tầm, xe ô tô, xe máy, xe đạp đi lại nườm nượp trên đường phố.
b] Trong vườn, hoa cúc, hoa huệ, hoa hồng đua nhau nở rộ.
c] Dọc theo bờ sông, những vườn ổi, xoài, na xum xuê, trĩu quả.
Câu 3 : Với mỗi dấu ba chấm dưới đây, em hãy lựa chọn thêm một vị ngữ thích hợp để tạo thành câu hoàn chỉnh :
a] Những chú chim bói cá ..., ...
b] Mỗi dịp về quê, tôi đều ..., ...
c] Lá cọ dài, ..., ...
d] Dòng sông quê tôi ...., ...
Trả lời :
a] Những chú chim bói cá xinh đẹp, nhanh nhẹn.
b] Mỗi dịp về quê tôi đều đi thăm ông bà, họ hàng.
c] Lá cọ dài xanh thấm, bóng mượt.
d] Dòng sông quê tôi mênh mông, mát rượi.
Câu 4 : Trong bài Cây tre Việt Nam, nhà văn Thép Mới có viết :
Cối xay tre nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc.
Cách dùng dấu phẩy của tác giả trong câu trên tạo ra nhịp điệu như thế nào cho câu văn ? Nhịp điệu ấy góp phần diễn tả điều gì ?
Nhịp điệu trong câu văn của Thép Mới được tạo ra bởi việc đặt dấu phẩy :
- Giúp người đọc liên tưởng tới nhịp quay đều đều, chậm rãi, mệt mỏi của chiếc cối xay.
- Giống nhịp điệu trong đời sống của người nông dân Việt Nam.
Dấu phẩy và dấu chấm phẩy đều được sử dụng với mục đích ngắt nghỉ hoặc tạm dừng ở trong câu. Tuy nhiên mỗi loại dấu lại được sử dụng trong các trường hợp khác nhau và nhiều người dễ bị nhầm lẫn trong văn viết.
Vậy dấu phẩy là gì? Dấu phẩy có tác dụng gì? Khách hàng quan tâm vui lòng theo dõi bài viết dưới đây của chúng tôi để có thêm thông tin hữu ích.
Tác dụng của dấu phẩy
– Dấu phẩy [ký hiệu: ,] là một dấu câu được sử dụng để ngắt quãng câu hoặc để thêm một ý khác vào trong câu, hoặc dùng để chia tách các yếu tố trong một danh sách.
Dấu phẩy: được dùng để đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận của câu. Cụ thể là:
– Giữa các thành phần phụ của câu với chủ ngữ, vị ngữ [Trạng ngữ/Khởi ngữ, Chủ ngữ – Vị ngữ]
Ví dụ: Mỗi khi xuân về, trăm hoa đua nhau nở.
– Giữa các từ ngữ có chức vụ trong câu:
Ví dụ: Đào, lê, táo, mận đều là những loại trái cây mà ông em thích
– Giữa một từ ngữ với bộ phận chú thích của nó:
Ví dụ: Bác Hồ, vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, là một người rất giản dị
– Giữa các vế của một câu ghép:
Ví dụ: Trời đang mưa to quá, chúng tôi không đi học
Những điểm khác nhau giữa dấu phẩy và dấu chấm phẩy
Những điểm khác nhau giữa dấu phẩy và dấu chấm phẩy sẽ tùy thuộc vào cách mà nó sử dụng trong câu.
+ Về hình thức
Về hình thức thì dấu chấm phẩy là sự kết hợp giữa dấu chấm và dấu phẩy. Dấu phẩy và dấu chấm phẩy được ký hiệu cụ thể, có nguyên tắc sử dụng riêng mà mọi người cần tuân thủ.
+ Cách dùng
Dấu phẩy được dùng trong các trường hợp sau đây:
– Dấu phẩy được sử dụng ở trong các danh sách, đối với các danh sách có ba từ trở lên thì cần phải dùng dấu phẩy để phân tách từng từ.
Ví dụ: Lan, Nhi, Mai và Hoa là học sinh của trường tiểu học Cao Quảng.
Ba mẹ, chị gái, anh trai và Lan đều rất vui khi nhận được quà năm mới.
– Dấu phẩy được dùng để ngăn cách các mệnh đề ở trong câu phức, giúp cho ý nghĩa của câu rõ ràng hơn.
Ví dụ: Ăn trưa xong, các nhân viên quay lại văn phòng làm việc.
– Dấu phẩy dùng để chỉ ranh giới giữa các yếu tố trong liên hợp trong câu.
Ví dụ: Sự nghiệp công nghiệp hóa sẽ rất gian nan và thử thách, song nhất định chúng ta sẽ thành công.
– Dấu phẩy được dùng để chỉ ranh giới giữa các vế trong một câu ghép.
Ví dụ: Bạn càng cố gắng, bạn càng có nhiều cơ hội để vươn tới thành công.
– Dấu phẩy sử dụng ở nơi có khoảng dừng nhẹ hoặc để nhận mạnh một từ.
Ví dụ: Bạch Tuyết, cô gái có nhan sắc đẹp nhất thế gian.
– Ngoài ra, dấu phẩy còn được sử dụng để chỉ ra ranh giới giữa phần đề và phần thuyết như khi phần đề làm thành một đoạn khá dài, khi phần thuyết được đặt ở phía trước phần đề, khi lược bớt động từ “là” trong một câu luận…
Dấu chấm phẩy được sử dụng trong các trường hợp sau:
– Dấu chấm phẩy được sử dụng chủ yếu để kết hợp hai mệnh đề độc lập mà không được nối bởi các từ nối, cho nên dấu chấm phẩy có thể tạo câu ghép.
Ví dụ: Cô ấy đang hát; Những người khác đang lắng nghe.
– Dấu chấm phẩy được sử dụng để phân tách các mục trong danh sách khi bản thân các mục đó có dấu phẩy.
Ví dụ: Tầng 1 của trường học là nơi học tập của lớp 1, lớp 2 và lớp 3; Tầng 2 là nơi học tập của học sinh lớp 4 và lớp 5.
– Dấu chấm phẩy dùng ở giữa hai mệnh đề được liên kết với nhau bởi một cụm từ nối hoặc một trạng từ nối.
Ví dụ: Tôi thích ăn thịt gà; tuy nhiên, tôi không thích phần da gà.
Tầm quan trọng của việc sử dụng đúng dấu phẩy và dấu chấm phẩy trong câu
Vì có sự khác nhau trong cách dùng nên khi cần chúng ta phải sử dụng dấu phẩy và dấu chấm phẩy cho chính xác. Điều này vô cùng quan trọng và có ý nghĩa lớn trong các văn bản hành chính hoặc các văn bản chuyên môn.
– Sử dụng đúng dấu câu giúp người đọc dễ dàng hiểu được trọn vẹn, chính xác ý của câu mà bạn mong muốn truyền đạt.
– Thể hiện bạn là người chuyên nghiệp, chỉnh chu trong công việc, học tập, từ đó nhận được đánh giá cao hơn từ cấp trên, đối tác…
Thực tế thì dấu phẩy được sử dụng nhiều hơn so với dấu chấm phẩy trong câu. Ở sau dấu phẩy và dấu chấm phẩy đều viết chữ thường, trừ trường hợp đó là tên riêng thì mới viết hoa.