Hiện nay, cá cảnh không chỉ được tiêu thụ nội địa mà còn xuất khẩu nhiều nước trên thế giới. Phong trào nhân giống nuôi cá cảnh ngày càng phát triển, nhất là ở khu vực đô thị với diện tích đất nhỏ nhưng tạo ra giá trị sản phẩm lớn.
Ông Đức bên bể nuôi cá dĩa của gia đình tại khu phố 2, phường Long Hoa, thị xã Hoà Thành [tỉnh Tây Ninh].
Ông Phạm Văn Đức [sinh năm 1964], ngụ khu phố 2, phường Long Hoa, thị xã Hoà Thành [tỉnh Tây Ninh] nuôi cá dĩa từ nhiều năm nay. Khi còn trẻ ông Đức đã nuôi cá dĩa nhưng chủ yếu là vì đam mê, đến năm 2017, ông bắt đầu nuôi cá kinh doanh.
Năm 2020, ông được Hội Nông dân phường Long Hoa hỗ trợ vay vốn Ngân hàng Chính sách xã hội 20 triệu đồng, lãi suất ưu đãi, hình thức trả lãi linh hoạt.
Ông Đức cho biết, qua nhiều năm nuôi cá, ông nghiên cứu và tìm hiểu thấy cá dĩa rất thích hợp phát triển ở Tây Ninh và một số nơi, tiềm năng xuất khẩu của loại cá này rất lớn. Tuy nhiên, quá trình nuôi cần phải đúng kỹ thuật, bảo đảm yêu cầu về chất lượng con giống, an toàn dịch bệnh...
Theo truyền thống, việc nuôi cá dĩa thường với mật độ thưa, chiếm nhiều diện tích, chi phí cao. Ông Đức tham quan nhiều trang trại nuôi cá dĩa qua đó đúc kết kinh nghiệm, ông mạnh dạn đưa vào thử nghiệm mô hình nuôi cá dĩa đa dạng về giống như: cá dĩa bông xanh, cá dĩa lam, cá dĩa da rắn, cá dĩa bồ câu, cá dĩa đỏ, cá dĩa trắng, cá dĩa albino...
Theo ông Đức, cá dĩa có khoảng 35 màu thuần chủng xuất khẩu được. Nguồn giống được ông lấy từ các trại cá lớn và tự nhân giống. Thức ăn của cá dĩa trong môi trường nuôi nhân tạo thường là trùn đỏ, trùn chỉ, bo bo, lăng quăng hay tim, gan bò băm nhuyễn.
Thời gian nuôi từ khi cá còn nhỏ đến trưởng thành xuất bán khoảng 90 - 100 ngày. Từ 1 hồ với 6 cặp cá bố mẹ ban đầu, đến nay, ông có 10 hồ với khoảng 1.500 con [chưa tính cá bột] và 40 cặp cá bố mẹ.
Chi phí đầu tư cho nuôi cá dĩa không lớn. Ông Đức ước tính: với diện tích đất nhỏ, 100m2 đặt 3 hồ kính có kích thước 120cm x 50 cm x 50 cm, mỗi hồ nuôi 350 con. Chi phí thức ăn trong 100 ngày đến khi xuất bán khoảng 10 triệu đồng; con giống cá dĩa bột tự tạo; thêm các chi phí khác như điện nước, hồ kính... tổng cộng khoảng 20 triệu đồng. Giá xuất bán cho công ty khoảng 15.000 đồng/cm/con, size 6-7cm, một năm xuất bán 3 đợt, như vậy, lợi nhuận thu được khoảng 250 triệu đồng/năm.
Lúc mới nuôi ông gặp không ít khó khăn vì chưa có kinh nghiệm, phải tự mày mò học hỏi, cộng với niềm đam mê. “Nếu mới nắm một số kiến thức cơ bản thì chưa đủ, để bước vào kinh doanh tôi mất khoảng 1 năm vừa học vừa làm, sau khi nắm vững kiến thức mới phát triển từng bước. Cùng một hồ kính 120cm x 50cm x 50cm, những trại cá lớn ở Củ Chi và công ty xuất nhập khẩu cá cảnh ở TP. Hồ Chí Minh nuôi 70 con, size 5 - 6cm
Với kinh nghiệm của tôi, một hồ như vậy nuôi được 350 con cùng kích thước. Đến nay, tôi đã thành công nuôi cá dĩa sinh sản và thương phẩm, xuất bán nhiều lứa cá, giảm được chi phí, chỉ bằng 1/5 so mô hình ở các tỉnh khác”- ông Đức chia sẻ.
Hiện nay ông đang mở rộng quy mô lên 40 hồ với khoảng 10.000 con.
Ông Lê Tùng Chinh- Chủ tịch Hội Nông dân phường Long Hoa cho biết, đây là mô hình thiết thực, có thể phát triển ở khu vực đô thị vì không cần diện tích đất nhiều, mang lại giá trị kinh tế cao, có thể nhân rộng và phát triển.
BTNO - Nuôi cá cảnh, đặc biệt là cá dĩa, được xem là thú vui giải trí, thư giãn được rất nhiều người dân từ thị thành đến nông thôn lựa chọn để có được phút giây nhẹ nhàng, thanh thản, xua tan căng thẳng, mệt mỏi, lo toan của nhịp sống hiện đại. Xuất phát từ niềm đam mê cá cảnh, ông Phạm Văn Đức, 57 tuổi, ngụ khu phố 2, phường Long Hoa [thị xã Hoà Thành] biến thú chơi cá dĩa thành công việc kiếm ra tiền.
Ông Đức bên hồ cá dĩa.
Cá dĩa có thân hình tròn giống như chiếc dĩa, màu sắc vô cùng rực rỡ, được giới chơi cá cảnh ưa thích. Đam mê cá dĩa từ năm 16 tuổi, ông Đức quyết định để dành tiền mua vài cặp về nuôi. “Thời đó, giá một cặp cá dĩa nhập khẩu không hề rẻ, do tôi chưa có kinh nghiệm nuôi nên chúng lần lượt chết hết. Không nản chí, tôi quyết tâm nuôi cho bằng được”- ông Đức nói.
Sau nhiều năm mày mò, tìm hiểu cách nuôi, ông Đức đã thuần dưỡng được loài cá dĩa khó tính này và nuôi chơi trong hồ thuỷ sinh. Gắn bó với thú vui nuôi cá dĩa cũng mấy chục năm, nhưng đến năm 2016, ông Đức mới quyết định kinh doanh khi những con cá dĩa của ông đang nuôi bất ngờ sinh sản.
Dù đã có kinh nghiệm chăm sóc cá, nhưng khi bắt tay vào nhân giống và nuôi thương phẩm, ông Đức tiếp tục gặp khó khăn khi cá con chết trắng sau một đêm, nhưng ông không bỏ cuộc, kiên trì theo đuổi. “Cá dĩa có màu sắc đẹp, đa dạng, tập tính hiền lành có thể nuôi chung với nhiều loại cá cảnh khác nên rất được ưa chuộng ở thị trường Việt Nam và trở thành loại cá cảnh xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới”- ông Đức chia sẻ.
Lỡ yêu con cá dĩa nên ông không ngần ngại dấn thân, bắt đầu đầu tư nhiều hơn. Ông vừa nuôi vừa học hỏi, nghiên cứu, đúc kết kinh nghiệm từ những lần thất bại. Nhờ linh hoạt, mạnh dạn thử nghiệm, áp dụng một số kỹ thuật vào trong quá trình nuôi, việc nuôi cá dĩa sinh sản và thương phẩm của ông thuận lợi hơn, cho hiệu quả.
Ông còn thành công trong việc nuôi cá dĩa số lượng lớn trong cùng một diện tích hồ kính. Theo ông Đức, việc nuôi cá dĩa với mật độ thưa, chiếm nhiều diện tích, chi phí cao. Với hồ có kích thước 120cm x 50cm x 50cm, bình thường chỉ có thể nuôi được 70 con có kích cỡ 5-6cm. Qua sử dụng một số phương pháp như gia nhiệt, tạo oxy, trong cùng một hồ kính có kính thước kể trên, bây giờ ông thả nuôi được 350 con cá dĩa, giúp giảm chi phí, công chăm sóc, không tốn nhiều diện tích.
Một con cá dĩa đẹp phải có màu sắc tươi tắn, thân hình đầy đặn. Tuỳ theo màu sắc, kích cỡ, cá dĩa sẽ có mức giá khác nhau, từ vài chục ngàn đồng đến vài triệu đồng một con.
Đam mê, kiên trì đã mang lại thành công cho ông Đức. Từ 6 con cá dĩa ban đầu, ông gây dựng được đàn cá dĩa với hơn 70 cặp cá bố mẹ, trong đó có 20 cặp đang sinh sản. Trong 5 năm qua, ông xuất bán được hơn 10.000 con cá thương phẩm, lợi nhuận tăng dần từ vài chục triệu đồng đến hàng trăm triệu đồng mỗi năm.
Ông Đức không ngần ngại chia sẻ kinh nghiệm nuôi cá với những ai có chung sở thích. Bởi ông nghĩ mỗi người sẽ có cách nuôi khác nhau, việc trao đổi kinh nghiệm sẽ giúp người nuôi có thêm kiến thức, nuôi hiệu quả hơn. Ông Đức cho biết, cá dĩa dễ chăm sóc, thức ăn của chúng là trùn chỉ, lăng quăng hay tim, gan bò xay nhuyễn.
Ông Đức cho cá dĩa ăn.
Nguồn trùn chỉ ở Tây Ninh rất phong phú nên không sợ thiếu nguồn thức ăn. Cá dĩa rất nhạy cảm với nhiệt độ và nguồn nước. Để cá dĩa phát triển khoẻ mạnh, ít nhiễm bệnh tật phải bảo đảm môi trường sống cho cá thật sạch, thay nước thường xuyên, ổn định độ pH, nhiệt độ trong nước nuôi.
Đối với cá con độ pH trong nước nuôi dao động khoảng 6.5-7, còn cá sinh sản độ pH từ 6.2-6.5. Cần quan tâm đến nhiệt độ nước nuôi trong hồ, mức thích hợp là từ 28-30 độ C. Còn nuôi theo mật độ cao, với cá thương phẩm, nhiệt độ phát triển tốt là từ 32-35 độ C.
Ông Đức nói, một con cá dĩa đẹp có màu sắc tươi tắn, thân hình tròn, đầy đặn. Tuỳ theo màu sắc, kích cỡ, cá dĩa sẽ có mức giá khác nhau, từ vài chục ngàn đồng đến vài triệu đồng một con. Hiện cá dĩa thương phẩm của ông được bán cho các công ty ở Thành phố Hồ Chí Minh để xuất khẩu qua các nước.
Nuôi cá dĩa không cần nhiều diện tích, công chăm sóc, hộ gia đình chỉ cần tận dụng thời gian rảnh nuôi từ 4 đến 5 hồ cá thương phẩm sẽ tạo thêm nguồn thu nhập không nhỏ. Nhưng để nuôi cá dĩa thành công không dễ, phải có đam mê, nắm vững kỹ thuật. Nếu không am hiểu mà bắt tay vào nuôi cá theo phong trào thì tỷ lệ thành công rất thấp.
Nuôi cá dĩa không cần nhiều diện tích, công chăm sóc, hộ gia đình chỉ cần tận dụng thời gian rảnh nuôi từ 4 đến 5 hồ cá thương phẩm, sẽ tạo thêm nguồn thu nhập không nhỏ. Nhưng để nuôi cá dĩa thành công không dễ, phải có đam mê, nắm vững kỹ thuật. Nếu không am hiểu mà bắt tay vào nuôi cá theo phong trào thì tỷ lệ thành công rất thấp.
Ông Đức cho biết, từ khi làm công việc nuôi và bán cá dĩa thương phẩm, gia đình có thêm nguồn thu nhập. Với ông Đức, nuôi cá dĩa là đam mê, và kinh doanh cá để phục vụ lại niềm đam mê nên ông không ngừng học hỏi, nghiên cứu những cách nuôi cá chất lượng. Hiện ông Đức mở rộng quy mô nuôi cá dĩa, hướng tới cung cấp con giống và hướng dẫn kỹ thuật cho những người có nhu cầu nuôi, hỗ trợ tiêu thụ bằng việc thu mua cá thương phẩm lại từ các hộ, giúp bà con khu vực đô thị có việc làm, nâng cao thu nhập.