TPO - Phần lời tiếng Việt ca khúc nhạc Hoa “Là anh” do Phạm Lịch thể hiện bị nhiều khán giả chê tối nghĩa, sáo rỗng. Vấn đề bản quyền biểu diễn của ca sĩ cũng được nhiều người quan tâm.
Ca khúc Là anh của Phạm Lịch trở thành xu hướng trên mạng xã hội TikTok với hơn 350.000 lượt dùng trên TikTok. Bản gốc cùng tên do nữ ca sĩ Trung Quốc Mộng Nhiên thể hiện, là ca khúc khá nổi tiếng trên TikTok Việt, thường lồng ghép vào các đoạn video tâm trạng tình yêu. Lời Việt được chính Phạm Lịch chắp bút, sau một tháng phát hành, MV đạt hơn 14 triệu lượt xem. Nữ ca sĩ được mời đi show nhiều hơn khi ca khúc trở nên phổ biến trên mạng xã hội.
Mới đây, ca khúc này tiếp tục thăng hạng trên bảng xếp hạng Billboard Vietnam Top Vietnamese songs ở vị trí thứ 5. Ca khúc nhận được nhiều quan tâm của khán giả. Bên cạnh đó trên diễn đàn âm nhạc, ca khúc này gây tranh cãi vì phần lời tiếng Việt lủng củng, tối nghĩa.
Fan của ca khúc gốc cho rằng bản tiếng Trung câu chữ sâu sắc, dùng hình ảnh ẩn dụ, điển tích thâm sâu, ý không ở trên mặt chữ. Họ không tìm thấy điều này ở bản lời Việt của Phạm Lịch.
Vấn đề bản quyền khiến không ít khán giả thắc mắc bởi ca khúc của Phạm Lịch đã được đem đi biểu diễn, đăng tải audio trên các nền tảng nhạc trả phí.
Ca khúc nhạc ngoại lời Việt gây sốt TikTok của Phạm Lịch tạo tranh luận. Video: TikTok Phạm Lịch.
Cụ thể, lời Việt bị nhiều khán giả chê không bám sát bản gốc, câu từ lủng củng, sáo rỗng, cố làm vẻ hoa mỹ nhưng tối nghĩa. Ví dụ trong bài có câu “Dù hai ta già đi và dù hai ta già đi”, “Tô màu lên trải hoa tình yêu chúng mình”, “Đã từng khóc xuyên qua đêm tỉnh mộng gối đã ướt đẫm” khiến cư dân mạng thắc mắc về thủ pháp dùng từ hay ẩn ý của tác giả là gì.
Câu “Là anh, là anh” trong bản Trung nhưng bản Việt của Phạm Lịch trở thành “cùng đi, cùng đi”, điều này khiến fan của bản gốc không hài lòng vì sai lệch tầng ý nghĩa.
“Không hiểu sao bài này viral trên TikTok, lời Việt vô nghĩa, nghe không thuận tai. Giọng hát của ca sĩ tôi không thấy cảm xúc”, “Với những người chưa nghe bản gốc có thể thấy bản cover này hay, riêng với tôi bản cover quá gồng, ca từ cố làm xuôi giai điệu của bản gốc dẫn đến nhiều chỗ nghe rất kỳ, không có gì đặc biệt”, “Cá nhân tôi nếu nhạc kiểu remake thì cũng chấp nhận nhưng với điều kiện phải xin phép, trả tiền bản quyền, chứ bê nguyên beat cách hát về thì nghe bản gốc cho lành. Bản của Phạm Lịch do nghe tiếng Việt hiểu và hát theo được nên nhiều người nghe và sử dụng, tôi không phải antifan nhưng nổi vì cover tôi không đánh giá cao”, ''Nhiều bài được viết lời Việt lại dù ngôn từ nhìn có vẻ hoa mỹ đó nhưng rỗng tuếch, đọc mệt mỏi. Cứ cho không bám sát nghĩa bản gốc nhưng cũng làm ơn viết với hát cho đàng hoàng chứ”… các ý kiến nhận xét về lời tiếng Việt và giọng hát của Phạm Lịch.
Về bản quyền cũng gây thắc mắc, một tài khoản viết: “Trong phần giới thiệu MV không hề đề cập đến bản gốc. Trừ dòng đầu tiên ‘It's you - Mộng Nhiên’, thậm chí còn không viết theo đúng ngôn ngữ gốc của nó”.
Phạm Lịch.
Trước nhiều ý kiến khen, chê, Phạm Lịch phản hồi dưới MV bài hát rằng cô ghi nhận mọi đóng góp của khán giả để cố gắng cho những tác phẩm tiếp theo.
Liên hệ với Phạm Lịch, quản lý của ca sĩ trả lời Tiền Phong: “Chúng tôi đã làm việc với nghệ sĩ Trung Quốc Mộng Nhiên và hoàn tất các vấn đề về bản quyền. Hai bên đã thống nhất điều khoản và Phạm Lịch có quyền được sử dụng ca khúc biểu diễn”. Đại diện ca sĩ Phạm Lịch cho biết phía nghệ sĩ Trung Quốc không yêu cầu về việc trích dẫn rõ ràng ngôn ngữ gốc trong phần ghi chú, phía Phạm Lịch toàn quyền quyết định.
Phạm Lịch sinh năm 1990 ở Thái Bình, là vũ công, biên đạo hoạt động tại TPHCM. Cô gây chú ý khi tham gia So you think you can dance, có thành tích ấn tượng tại game show như giải á quân Thử thách cùng bước nhảy 2015, quán quân chương trình Thử thách người nổi tiếng 2016, quán quân Gương mặt thân quen mùa 8… Năm 2021, cô lấn sân sang con đường ca hát sau khi trải qua quá trình rèn giọng tại nhiều game show ca nhạc.
"La Sát Hải Thị", ca khúc dựa trên truyện trong "Liêu trai chí dị" của Đao Lang, thu hút hàng tỷ lượt nghe sau 10 ngày ra mắt.
Theo tờ Huashang Bao, từ khi ra mắt hôm 19/7, bài hát gây bàn tán khắp nơi về nội dung ca khúc lẫn người thể hiện. Hàng triệu người ngạc nhiên khi Đao Lang - ca sĩ ở ẩn 10 năm qua, gây sức hút trên mạng xã hội. Trên nền tảng Douyin, các video liên quan bài hát thu hút hơn 5,7 tỷ lượt xem.
"La Sát Hải Thị" do Đao Lang sáng tác nhạc, lời, hòa âm phối khí. Video: Youtube/I Like Dao Lang
Sau khi phát hành La Sát Hải Thị, phía Đao Lang không chấp nhận lời đề nghị phỏng vấn nào từ truyền thông, bất chấp việc ca khúc của anh gây tranh cãi. Lần duy nhất phía ca sĩ phản hồi là trên tờ National Business Daily hôm 30/7, người quản lý nói: "Rất xin lỗi, chúng tôi thống nhất với nhau không nói gì về các vấn đề quanh bài hát. Đây là ý của Đao Lang và cả công ty quản lý".
La Sát Hải Thị trùng với tên câu chuyện trong tiểu thuyết ma quái Liêu trai chí dị của tác giả thời Thanh Bồ Tùng Linh. Truyện kể về một gia đình thương nhân, chàng trai Mã Ký Tử kế nghiệp cha, tới một nước nhỏ tên là La Sát buôn bán. Đến đây, chàng ngỡ ngàng vì xấu đẹp, thiện ác đảo điên. Những thứ càng quái dị càng được coi là đẹp, sang. Những thứ tốt thì bị rẻ rúng, việc ác được tung hô.
Trên diễn đàn Zhihu, nhiều người nhận xét lời bài hát không dễ hiểu cả với người Trung Quốc, vì sử dụng nhiều câu từ cổ hoặc lấy cả câu ở truyện Liêu trai chí dị. Điều này dấy lên hàng loạt suy luận, đồn đoán về ý nghĩa ca khúc. Câu đầu tiên của bài hát: "Nước La Sát đi về hướng Đông hai vạn sáu nghìn dặm" được đảo lại từ câu của Bồ Tùng Linh. Trong nguyên tác, ông viết nước La Sát Hải Thị cách Trung Quốc hai vạn sáu nghìn dặm về hướng Tây. Với cách đảo này, nhiều khán giả hiểu rằng bài hát nói về những sự việc xảy ra ở Trung Quốc.
Câu "Con vật đó không biết nó là lừa. Con gia cầm đó không biết nó là gà" được cho chỉ việc không biết bản thân là ai, không biết năng lực của bản thân thế nào. Ca từ "câu lan ra vẻ tao nhã" được cho châm biếm làng giải trí. Trong tiếng Hán cổ, "câu lan" nghĩa là địa điểm vui chơi, kỹ viện.
Toàn bộ bài hát được cho là chế giễu thâm thúy việc "biến xấu thành đẹp", rẻ rúng cái tốt. Không ít người cho rằng Đao Lang "báo thù" các ca sĩ như Na Anh, Uông Phong vì trước đây họ chê bai anh. Tuy vậy, cũng nhiều khán giả nhận xét Đao Lang mượn ca từ trong truyện cổ, kể lại câu chuyện Hải Thị La Sát, không có ý đồ sâu cay nào.
Ca sĩ Đao Lang. Ảnh: Huashang
Giai điệu bài hát mang âm hưởng nghệ thuật dân gian. Trên trang Takungpao, nhạc sĩ Đặng Khang Diên nhận định La Sát Hải Thị mang đậm yếu tố nghệ thuật cổ điển Trung Quốc nhưng được thể hiện theo phong cách hiện đại, là một cách quảng bá văn hóa hiệu quả. Đặng Khang Diên cho rằng "cơn bão" La Sát Hải Thị có thể tạo cảm hứng sáng tác âm nhạc dựa trên những tiểu thuyết cổ điển khác như Hồng lâu mộng, Thủy Hử.
Ca sĩ Đao Lang tên thật La Lâm, 52 tuổi, người Tứ Xuyên. Anh tốt nghiệp cấp ba, nổi tiếng đình đám năm 2004 khi phát hành album Trận tuyết đầu của năm 2002. Album dẫn đầu số lượng phát hành trong năm 2004 ở Trung Quốc.
Năm 2008, Đao Lang viết hai bài hát quảng bá Olympic Bắc Kinh, được chọn là một trong số nghệ sĩ ghi hình MV Bắc Kinh chào đón bạn. Sau sự kiện này, anh dần ít xuất hiện công khai nhưng vẫn đều đặn ra album song thành tích không mấy nổi bật. Đến năm nay, Đao Lang mới bùng nổ với tác phẩm mới.
Đao Lang được nhiều người gọi là ca sĩ bí ẩn nhất Trung Quốc. Trên tờ Chinapress, một nhà sản xuất âm nhạc từng tiếp xúc với Đao Lang nói từ năm 2013 đến nay, anh hầu như không xuất hiện công khai, không ghi hình show truyền hình, Internet cũng không tham gia phỏng vấn. Đao Lang không cung cấp hình thức liên hệ nào cho người ngoài.