Trong vi mạch điện tử có nhiều linh kiện nhỏ có tác dụng nổi bật hơn cả. Tuy nhiên có khá nhiều loại linh kiện có nhiều chân. Ví dụ như transistor, CSR, TRIAC, Các chân của chúng cần phải được đấu nối chính xác thì vi mạch mới hiệu quả. Vậy cách kiểm tra chân transistor như thế nào? Chúng ta cùng nhau tìm hiểu qua bài viết sau của Điện Lạnh Minh Bảo nhé.
Nội dung
- 1 Xác định chân Transistor.
- 2 Kiểm tra Transistor.
Xác định chân Transistor.
Transistor có nhiều loại khác nhau. Ta phải tùy thuộc xem mục đich và nhu cầu sử dụng để lựa chọn cho chính xác. Cũng vì thế mà tùy từng loại Transistor mà có các cách xác định kiểm tra transistor khác nhau.
Đối với Transistor lưỡng cực BJT: ở dạng này transistor có thể là PNP hoặc là NPN. Phần thông tin ghi trên vỏ nhựa sẽ giúp ta xác định loại của chúng. Cấu tạo của transistor có 1 bên là mặt phẳng đây là mặt trước. Ở mặt trước này thì các chân được sắp xếp theo thứ tự định sẵn.
Xác định chân mặt trước khá đơn giản. Bạn chỉ cần hướng mặt trước của transistor về mình. Đếm các chân từ trái qua phải là một, hai và ba. Hầu hết với các transistor NPN thì nó sẽ là: chân 1 [collector], 2 [Base] và 3 [Emitter]. Như vậy thứ tự ở NPN sẽ là 123- CBE.
Nhưng với transistor PNP thì lại ngược lại, hầu hết các PNP có thứ tự là EBC.
Bằng cách như thế này ta có thể xác định được các chân C và chân E của một transistor.
Đối với các transistor mà có vỏ bằng kim loại thì các chân của chúng lại được xếp theo dạng hình tròn. Ở phần vành của chúng sẽ có 1 nhúm nhỏ nhô ra ngoài. Ta sẽ dựa trên vị trí nhúm nhỏ đó để xác đinh thứ tự chân.
Với NPN thì chân gần nhúm này là chân E, chân C sẽ nằm ở vị trí đối diện và chân B sẽ nằm ở giữa. Còn với PNP thì sẽ đảo ngược lại. Đây là cấu hình phổ biến trên thị trường hiện nay nhưng không được coi là cấu hình chuẩn nhất. Ở một số loại Transistro khác thì sẽ có cấu hình khác.
Bạn có thể tham khảo bảng sau để xác định được chân transistor ở mọi loại khác nhau.
Transistor hiệu ứng trường FET: loại transistor này có thiết kế cong nên để kiểm tra Transistor bạn quay mặt cong hướng về mình. Đếm theo hướng ngược chiều kim đồng hồ, số 1 sẽ là cực S, số 2 là G và số 3 sẽ là cực D.
MOSFET: Đối với loại này thì thông thường các chân của mosfet đã được gắn nhãn tương ứng là G, S và D. Có một số trường hợp ngoại lệ khác thì bạn nên tham khảo datasheet của Mosfet. Theo loại mosfet phổ biến được sử dụng hiện nay thì các chân tương ứng lần lượt là S, G và D khi bạn quay phần mặt phẳng hướng về mình.
IGBT: Với loại này, phổ biến là GN2470, chân ngắn ở giữa sẽ là C. Lần lượt chân bên trái là G và chân phải là E khi bạn quay hướng mặt mặt về phía mình.
Phototransistor: phổ biến với loại L14G2, thì khi hướng mặt cong về phía mình, chiều kim đồng hồ thì thứ tự sẽ lần lượt là C, E và B.
Tham khảo thêm bảng sau để có thể xác định chân của transistor của Ic điều chỉnh, mosfet, IC,
Xem thêm: Cấu tạo của IC555 Nguyên lý hoạt động.
Kiểm tra Transistor.
Các transistor khi hoạt động có thể bị hư hỏng do nhiều nguyên nhân khác nhau. Có thể hỏng do nhiệt độ, độ ẩm, hỏng do điện áp nguồn tăng cao, hoặc cũng có thể do chính chất lượng của transistor. Bên cạnh các lý do cần sửa chữa bảo dưỡng thì khi mua transistor về ta cũng nên kiểm tra chất lượng của chúng trước khi sử dụng.
Kiểm tra transistor NPN cũng tương tự như kiểm tra hai diode đấu chung cực Anot. Với điểm chung là cực B ta đo từ B sang C và từ B qua E. Tương tự như đo 2 diode thuận chiều. Kim đi lên và tất cả các kim khác đều không di chuyển.
PNP thì ngược lại, ta kiểm tra như hai diode đấu chung cực Katot. Cần thu được kết quả như NPN: kim lên và các kim khác không thay đổi.
Các trường hợp còn lại không thuộc 2 trường hợp trên thì transistor đã hỏng.
Transistor có thể bị hỏng ở các trường hợp:
- Đo thuận chiều từ B sang E hoặc từ B sang C. Khi kim không lên thì BE hoặc BC bị đứt.
- Trường hợp kim lên cả 2 chiều thì là chập hoặc dò BC/ BE.
- Giữa C và E mà kim đi lên tức CE đã chập.
Trên đây là các thông tin cần thiết để kiểm tra một transistor có hiệu quả. Hi vọng bài viết đã cung cấp được những thông tin cần thiết cho quý khách hàng.