Cách ủ cỏ cho trâu bò

Cỏ voi là loại cây thân thảo, có hàm lượng dinh dưỡng cao, đây là loại thức ăn tốt nhất dành cho gia súc ăn cỏ, gia cầm và cá trắm cỏ… Cỏ voi vừa có thể làm thức ăn tươi vừa làm thức ăn ủ chua, thức ăn hong khô và làm bột cỏ khô để nuôi bò thịt, bò sữa, dê, cá… mà vẫn đảm bảo vật nuôi phát triển bình thường, không cần cho vật nuôi ăn thêm thức ăn tinh.

Cần tận dụng nguồn cỏ voi tại thời điểm nguồn cỏ dồi giàu.

Do đó, việc bảo quản và dự trữ thức ăn thô xanh, tận dụng phụ phẩm trong trồng trọt làm thức ăn chăn nuôi là rất cần thiết. Bài viết xin giới thiệu phương pháp ủ chua thức ăn chăn nuôi.

Thành phần dinh dưỡng của cỏ voi gồm:

- Cỏ tươi: hàm lượng protein thô 4,6%, protein tinh 3%, đường 3,02%.

- Cỏ khô: hàm lượng protein thô 18,46%, protein tinh 16,86%, đường tổng số 8,3%.

Thức ăn ủ chua từ cỏ voi khá thơm, vị hơi chua, nhiều vitamin nhóm B, có chứa nhiều vi khuẩn lên men lactic và trâu bò rất thích ăn. Tuy nhiên, không thể sử dụng hoàn toàn thức ăn ủ chua thay thế cho thức ăn thô xanh, vì có thể gây rối loạn tiêu hóa và trâu bò bị tiêu chảy khi ăn quá nhiều.

Cách ủ cỏ voi:

Bước 1: Cây ngô hoặc rau, cỏ tươi phải được đem phơi cho hơi tái, sau đó dùng máy băm thái để có kích thước thích hợp tùy vào loại vật nuôi.

Bước 2: Đem 1 kg men vi sinh trộn với 6 kg cám gạo và 1,5 kg muối cho thật đều.

Bước 3: Rải nguyên liệu đã thái thành từng lớp có độ dầy vừa phải; sau đó rắc hỗn hợp bột men lên. Làm như vậy nhiều lượt cho đến khi hết lượng nguyên liệu cần ủ.

Bước 4: Lấy xẻng trộn đều sau đó cho vào bao nhựa dày, vừa cho vào vừa lèn cho thật chặt đến khi đầy bao [không được để rách bao]. Lấy dây buộc chặt miệng bao.

Bước 5: Xếp các bao thức ăn ủ men vào chỗ ấm, kín gió để ủ.

Bước 6: Sau thời gian vài ngày có thể quan sát thấy rau cỏ chuyển màu vàng nhạt, có mùi chua ngọt là được, nếu chưa được phải để ủ tiếp.

Cỏ voi ủ như phương pháp trên có thể cho ăn kéo dài trong 20 ngày. Nếu muốn để lâu thì túi cỏ phải để nguyên, không được mở ra, không được để rách túi; độ chua thức ăn có thể cao và có một tỷ lệ bị hỏng nên cần theo dõi để định ra thời gian dự trữ thích hợp.

Men ủ vi sinh hoạt tính NN1

[Nhấp vào ảnh để xem]

Kỹ sư Nguyễn Trọng Trí

TRUNG TÂM CHẾ PHẨM SINH HỌC

32/83 Bùi Đình Túy, Phường 12, Quận Bình Thạnh, Tp Hồ Chí Minh

0934 521 403 | 0933 293 445 | 0976 543 435

Ngày: 09/07/2020 lúc 15:19PM

Ủ cỏ cho bò [hay còn gọi là ủ chua cỏ, ủ xanh, ủ tươi] là phương pháp sinh học đặc biệt, có tác dụng bảo quản thức ăn ở dạng ẩm, duy trì nguồn thức ăn dinh dưỡng quanh năm cho trâu bò.

Tuy nhiên, cách ủ cỏ cho bò đúng và hiệu quả không phải là đơn giản. Nếu không được trang bị kiến thức và kỹ thuật đúng, cỏ sau khi ủ vừa hư hỏng, còn có nguy cơ bị mốc, rất nguy hiểm khi cho trâu bò ăn.

Vì vậy, trong bài viết này, chúng tôi sẽ hướng dẫn kỹ thuật ủ chua thức ăn cho trâu bò hiệu quả nhất, mang lại nguồn thức ăn dinh dưỡng, tốt cho hệ tiêu hóa trâu bò.

Tại sao cần ủ cỏ cho bò?

Bản chất của phương pháp ủ chua thức ăn là tạo điều kiện yếm khí cho hệ vi sinh vật lên men chuyển hóa chất xơ, đường thành axit lactic và các axit hữu cơ khác làm độ pH của thức ăn ủ hạ xuống 4 - 4,5.

Ở pH này, hầu hết các loại enzyme chứa trong thực vật và các vi sinh vật có hại bị ức chế hoạt động. Từ đó, chất lượng đống ủ được giữ ổn định và thức ăn ủ chua có thể được bảo quản quanh năm.

Phương pháp này có ý nghĩa kinh tế lớn bởi vì cho phép người chăn nuôi có nguồn thức ăn thô ổn định quanh năm. Bên cạnh đó, thức ăn ủ chua vẫn giữ được chất lượng, chua nhẹ, dễ tiêu, hợp với khẩu vị của gia súc. 

Thức ăn ủ chua giàu dinh dưỡng, vitamin, chất khoáng và các chủng vi sinh vật hữu ích cho hệ tiêu hóa của gia súc. 

Ngoài ra, ủ chua thức ăn cho phép người nông dân tận dụng được nhiều phụ phẩm nông nghiệp, góp phần khai thác bền vững các nguồn tài nguyên tại chỗ [nhất là đối vớ cỏ voi] để phát triển chăn nuôi và bảo vệ môi trường.

Thức ăn ủ chua từ cỏ voi có nhiều vitamin nhóm B, bổ sung thêm chế phẩm vi sinh, mang lại nguồn vi khuẩn lên men lactic tốt cho hệ tiêu hóa trâu bò. Đặc biệt, cỏ ủ chua còn có vị thơm, hơi chua trâu bò rất thích ăn.

Kỹ thuật ủ chua thức ăn trâu bò

Tổng quan quy trình ủ chua cỏ gồm các bước sau:

1. 1. Chuẩn bị nguyên liệu ủ chua thức ăn thô
2. 2. Thiết kế đống ủ chua cỏ
3. 3. Xủ lý nguyên liệu trước khi ủ
4. 4. Chuẩn bị nguyên liệu bổ sung dinh dưỡng và vi sinh
5. 5. Kỹ thuật thực hiện ủ chua
6. 6. Đánh giá chất lượng sau khi ủ
7. 7. Cách sử dụng nguồn thức ăn cho hiệu quả nhất

Sau đây là từng bước thức hiện:

Chuẩn bị nguyên liệu ủ chua thức ăn thô

Hầu hết các loại cỏ làm thức ăn cho gia súc đều có thể ủ chua được, các loại cỏ có thể ủ chua tốt nhất:

• Cỏ voi

• Cây ngô thời kỳ ngậm sữa

• Cỏ ghine, cỏ guatemala

• Ngoài ra các phụ phẩm khác như rơm lúa tươi, cây lạc, phụ phẩm dứa, lá sắn

• Các loại cây họ đậu có hàm lượng hydratcacbon thấp hơn các họ cây hòa thảo, do đó ủ chua cây họ đậu thường khó hơn, mặt khác cây họ đậu lại giàu protein dễ bị phân hủy tạo thành môi trường kiềm, do đó, khi ủ chua cây họ đậu thường ủ hỗn hợp với cỏ hòa thảo.

• Các loại thức ăn xanh có hàm lượng nước quá cao [trên 85%] như rau muống, dây lang, rong, rau bèo…rất khó ủ chua.

Thiết kế đống ủ chua cỏ

Tùy thuộc vào số lượng gia súc và điều kiện của từng vùng miền để thiết kế đống ủ phù hợp. Đối với quy mô hộ gia đình có thể sử dụng túi ủ có chuyên dụng để ủ cỏ. Đối với hộ chăn nuôi quy mô lớn nên thiết kế hố ủ hay bể ủ để cung cấp đủ thức ăn cho đàn gia súc của mình. 

Khi thiết kế đống ủ, cần cân nhắc những nguyên tắc sau:

• Địa điểm ủ nên gần nơi cung cấp nguyên liệu ủ xanh và nơi sử dụng để tránh hao phí công vận chuyển. 

• Nơi ủ xanh không bị ô nhiễm bởi nước rửa chuồng. 

• Hố có mái che, nền đất nơi cao, không bị ô nhiễm bởi nước rửa chuồng, lót nilong hoặc lát gạch xi măng, có thể xây hố đáy hình chữ nhật nửa chìm nửa nổi. 

• Nếu cho một con bò đủ dùng trong suốt vụ Đông cần 1 tấn thức ăn thì hố ủ dài 1,6m x rộng 1,2m x sâu 1m, từ đấy tính cho số lượng gia súc nuôi.

Xử lý nguyên liệu trước khi ủ chua thức ăn cho bò

Phơi cỏ: Những cỏ non, cỏ có hàm lượng nước cao, lượng đượng tan thấp, muốn ủ tốt phải phơi héo 6 -12h để hàm lượng chất khô trong thân lá đạt 25 - 30%.

Cắt thức ăn trước khi ủ: Riêng đối với các loại cỏ thân cứng như cỏ voi, cây ngô, cao lương, cỏ Goatemala…khi ủ cần phải cắt thái làm dập thì chất lượng ủ mới nâng cao.

Bổ sung chế phẩm vi sinh và các thành phần khác để ủ chua cỏ hiệu quả

Quá trình ủ cỏ cần có sự hoạt động của men vi sinh bào tử, men vi sinh lên men lactic để quá trình ủ nhanh chóng, hiệu quả, bổ sung lượng vi sinh vật có lợi cho hệ tiêu hóa của trâu bò khi ăn.

Chúng tôi khuyến cáo bà con nông dân sử dụng chế phẩm vi sinh DNAC

DNAC là chế phẩm vi sinh gốc, chứa hỗn hợp hàng tỷ các chủng vi sinh vật hữu ích cho hệ tiêu hóa. Sử dụng DNAC giúp quá trình ủ chua diễn ra nhanh, hiệu quả, chất lượng cỏ sau khi ủ tối ưu. Đặc biệt DNAC giúp kháng mạnh vi khuẩn, nấm mốc trong suốt quá trình ủ.

Như vậy, các thành phần dinh dưỡng cần chuẩn bị là:

• Chế phẩm vi sinh ủ chua cỏ DNAC

• Rỉ mật đường 2 – 5 kg hoặc 1 kg đường / tấn thức ăn thô xanh để cung cấp chất dinh dưỡng cho vi khuẩn lactic phát triển nhanh trong giai đoạn đầu.

• Muối ăn 0,5 – 1 kg / tấn thức ăn thô xanh để tăng tính ngon miệng cho gia súc.

• Có thể bổ sung acid hữu cơ hay vô cơ để đạt nhanh pH