Thuật ngữ “lưỡng tính” thường được nhắc đến nhiều trong nghiên cứu sinh học. Những đặc điểm, đặc tính của những loài sinh vật này thường rất khác biệt và độc đáo. Hầu hết các loài này thể hiện khả năng tự thụ tinh ở một mức độ nào đó.
Từ lưỡng tính đi vào từ điển tiếng Anh sớm nhất là vào cuối thế kỷ thứ 14. Hãy tìm hiểu về định nghĩa, nguyên nhân tạo nên và những ví dụ về các cá thể đặc biệt này trong tự nhiên qua bài viết dưới đây.
1. Định nghĩa lưỡng tính
Sinh vật lưỡng tính là sinh vật có cả cơ quan sinh dục đực và cái. Các loài vật này có xu hướng là động vật sống đơn độc, mặc dù có những trường hợp ngoại lệ. Việc trở thành sinh vật lưỡng tính được cho là sẽ làm tăng cơ hội sinh sản của các sinh vật đơn độc. Vì chúng có thể cho và nhận giao tử.
Điều này cho phép cả hai chia sẻ DNA của mình, đồng thời có cơ hội phát triển. Khi chúng sống như một động vật đơn độc và cơ hội giao phối hiếm hoi, đây là một lợi thế quan trọng cho các sinh vật này.
2. Nguyên nhân tạo nên tình trạng lưỡng tính
Ở các sinh vật lưỡng hình về giới tính, sinh vật lưỡng tính có thể phát sinh do các biến thể trong mã di truyền. Ở người, tình trạng này xảy ra do nhiều điều kiện di truyền gây ra. Trong một hình thức, một lưỡng tính được tạo ra khi hai trứng được thụ tinh với nhau, đưa ra các hợp tử hai nhiễm sắc thể X và một nhiễm sắc thể Y. Các trường hợp khác của loài này là do SRY gen, các gen chịu trách nhiệm về testosterone. Và bộ phận sinh dục nam được chuyển giao cho X nhiễm sắc thể trong quá trình giảm phân, kết quả là cả hai bộ phận sinh dục nam và nữ.
3. Các ví dụ về lưỡng tính
3.1. Cá hề
Trong những vòng đời của cá hề, hai cá thể duy nhất được sinh sản là hai cá thể lớn nhất. Mặc dù tất cả cá hề được sinh ra với bộ phận sinh dục không hoạt động, nhưng cá hề lớn nhất phải trải qua một sự thay đổi. Buồng trứng phát triển và bắt đầu giải phóng trứng.
Con cái này cần một con đực để sinh sản và con cá lớn thứ hai sẽ phát triển tinh hoàn để sản xuất tinh trùng. Cặp đôi tiếp tục sinh sản cho đến khi một trong số chúng chết, trong trường hợp đó chúng được thay thế bằng những cá thể lớn nhất tiếp theo. Nếu con cái chết, con đực chuyển từ cơ quan sinh dục nữ thành đực.
Đây được gọi là hiện tượng lưỡng tính tuần tự. Khi sinh vật bắt đầu là con đực, chúng được gọi là sinh vật lưỡng tính “đực đầu tiên”. Khi chúng bắt đầu là con cái, chúng được gọi là lưỡng tính tiền sinh, hoặc lưỡng tính “cái đầu tiên”.
3.2. Giun đất
Một loài lưỡng tính có thể được tìm thấy trong sân sau nhà bạn là giun đất. Giun đất dành cả ngày sâu bên dưới đất, đào hang theo các hướng ngẫu nhiên và làm thoáng khí cho đất. Hai con giun đất có thể chỉ cách nhau một khoảng ngắn và không bao giờ tiếp xúc với nhau.
Do lối sống biệt lập này, điều quan trọng là giun có thể sinh sản thành công khi chúng gặp nhau. Giun đất là loài lưỡng tính, có cả cơ quan sinh dục đực và cái. Khi chúng giao phối, cả hai loài sinh vật đều cho một giao tử và nhận một giao tử. Khi chúng tách ra, mỗi con giun đất sẽ bọc trứng của mình trong một cái kén và đặt chúng ở một vị trí an toàn.
Một lợi ích nữa của việc trở thành loài lưỡng tính là nếu một con giun không bao giờ tìm được bạn tình, nó có thể tự thụ tinh cho trứng của mình và sinh sản theo cách đó.
3.3. Những bông hoa
Một số loài thực vật là loài lưỡng tính. Trong cơ quan sinh sản của hoa, có cả hệ sinh dục đực và cái. Các phấn hoa hoặc giao tử đực được phát triển từ một nhị. Bộ phận cái, vòi nhụy là một ống dài dẫn đến noãn chứa trứng. Phấn hoa phải đi từ nhị đến nhụy.
Đôi khi điều này xảy ra trên cùng một loại cây, và những con ong và các côn trùng thụ phấn khác mang phấn hoa từ cây này sang cây khác. Giống như giun đất, thực vật được hưởng lợi từ việc có thể tự thụ tinh cho trứng và có thể sinh sản hữu tính để tăng sự đa dạng của chúng.
Lưỡng tính là một loài sinh vật đặc biệt trong tự nhiên. Đặc trưng về giới tính và cơ quan sinh sản của chúng đã mang lại nhiều lợi ích trong việc duy trì nòi giống của các sinh vật.
Đáp án+Giải thích các bước giải:
- Cơ thể trai phân tính, có trai đực, trai cái.
Vì: Trai sông thụ tinh ngoài. Cơ thể trai phân tính. Đến mùa sinh sản,trai cái nhận tinh trùng của trai đực chuyển theo dòng nước vào để thụ tinh, trứng non đẻ ra được giữ trong tấm mang.
XInHAyNHat!
-Định luật phân tính: Các cơ thể F2 có sự phân tính theo tỉ lệ xấp xĩ 3 trội: 1 lặn.
Trong trường hợp trội không hoàn toàn, F1 thể hiện tính trạng trung gian giữa cha và mẹ, F2 phân tính theo tỉ lệ 1:2:1
- Lưỡng tính là cơ thể có cả 2 bộ phận sinh dục đực và cái
Lưỡng tính là một hiện tượng hoặc sự vật mang hai đặc tính có nguồn gốc hoặc bản chất khác nhau hoặc đối lập, trái ngược nhau.
Lưỡng tính ở con người:
Lưỡng tính dục là khi một người nam giới hoặc nữ giới có hấp dẫn tình dục với cả hai giới. Người lưỡng tính dục có thể quan hệ tình dục với người bạn tình thuộc cả hai giới, đây là việc không phải bao giờ cũng xảy ra, ThS.BS Nguyễn Hồ Vĩnh Phước, Khoa Nam học, Bệnh viện Bình Dân, cho biết
Theo báo cáo Janus [xuất bản năm 1993 ở Mỹ] về hành vi tính dục người, 5% nam giới và 3% phụ nữ tự nhận thấy bản thân là lưỡng tính.
Ở một thống kê khác tại Hoa Kỳ năm 2014 ghi nhận tỷ lệ người lưỡng tính là 0,7%. Do thuộc nhóm số ít trong cộng đồng, nên xu hướng tính dục lưỡng tính bị cộng đồng xem như "khác lạ".
Không phải lúc nào xu hướng tính dục của một người cũng được biểu lộ ra bên ngoài để những người khác nhìn thấy, rất khó để có thể nhận dạng một người lưỡng tính. Ngay cả người lưỡng tính trong độ tuổi thiếu niên cũng có sự xung đột nội tâm, nhất là khi họ tự nhận thấy mình “cũng thích” người cùng giới. Hầu hết họ tìm mọi cách chối bỏ “một nửa” đồng giới và tìm cách thích ứng với lối sống của “một nửa còn lại” khác giới. Đôi khi cho đến tuổi trưởng thành, những người này vẫn chưa tìm được lời giải cho những thắc mắc của chính họ về xu hướng tính dục của bản thân.
Có nhiều người thắc mắc: nếu cảm nhận mình cùng lúc đều có cảm xúc tính dục với cả hai giới thì có các biện pháp y khoa nào để sàng lọc giúp nhận thấy rõ hơn, chính xác hơn mình có phải lưỡng tính hay không? Bác sĩ Vĩnh Phước chia sẻ việc thăm khám lâm sàng và làm các xét nghiệm sinh hóa về hormone sinh dục, chẩn đoán hình ảnh, nhiễm sắc thể đồ… chỉ giúp nhận diện phần “giới”. Còn phần “tính” thì chỉ có người “trong cuộc” mới hoàn toàn biết rõ họ thuộc về “thế giới” nào.
Vẫn còn nhiều định kiến cho rằng "dị tính là bình thường còn lưỡng tính là bệnh và cần được chữa trị".
Theo các tài liệu khoa học về giới tính, xu hướng tính dục là một trong những yếu tố tạo nên tính dục ở người, đặc trưng là sự hấp dẫn bền vững về mặt tình cảm và tình dục với một người thuộc một giới nào đó.
Những xu hướng tính dục thường ghi nhận thấy ở người là: xu hướng tính dục khác giới [heterosexual], xu hướng tính dục đồng giới [homosexual], xu hướng lưỡng tính dục [bisexual].
Một số báo cáo về giới tính còn đề cập đến xu hướng tính dục thứ tư là không có hấp dẫn tính dục với bất kì giới nào [asexual]. Tuy nhiên, tỷ lệ người dị tính thường chiếm phần lớn, trong khi các xu hướng tính dục còn lại có tỷ lệ ít hơn.
Đa số các báo cáo khoa học và khuyến cáo hiện nay hướng đến việc thấu hiểu và hỗ trợ những người có xu hướng tình dục thuộc nhóm thiểu số hơn là tìm cách chữa trị họ.
Năm 1973, Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ [American Psychiatric Association] đã loại đồng tính luyến ái khỏi danh sách các rối loạn tâm thần. Từ đó, các bác sĩ tâm thần không còn tập trung điều trị để hướng một người có xu hướng tính dục đồng giới trở thành khác giới.
Lưỡng tính ở động vật
Trong sinh học, một sinh vật lưỡng tính là một sinh vật có cơ quan sinh dục và tạo nên giao tử của cả giống đực và cái. Ở nhiều nhóm động vật [chủ yếu là động vật không xương sống], không có sự phân biệt về giống ở mỗi cá thể. Trong những nhóm này, sự lưỡng tính là điều hiển nhiên, tạo nên một dạng sinh sản hữu tính mà mỗi cá thể đều có thể là "đực" hay "cái". Ví dụ, đa số động vật sống đuôi, thân mềm có phổi và sên lãi là động vật lưỡng tính. Sự lưỡng tính cũng hiện diện ở một số loài cá và một ít động vật có xương sống khác. Đa phần thực vật cũng lưỡng tính.
Ước tính có chừng 65.000 loài động vật lưỡng tính. Số loài động vật lưỡng tính chiếm khoảng 0,7% trong tổng số ước tính 8,6 triệu loài động vật trên Trái đất.
Lưỡng tính ở thực vật
Ở thực vật, như với hầu hết động vật, bộ phận đực gắn liền với sản xuất tinh trùng và bộ phận cái gắn với trứng. Do vậy, ở thực vật có hoa và thực vật hạt trần, bộ phận đực sản xuất phấn hoa [có chứa tinh tử], và bộ phận cái có một hoặc nhiều bầu nhụy [chứa trứng hay còn gọi là noãn]. Ta sẽ bỏ qua thực vật sản xuất bào tử, như cây dương xỉ và rêu tản, vì vòng đời của chúng phức tạp hơn, nhưng chúng cũng có bộ phận đực và bộ phận cái.
Có vài loài thực vật thật ra chỉ là đực hoặc chỉ là cái. Cây ngân hạnh, kiwi, cây gai dầu, và liễu đều chỉ có một bộ phận tạo ra hoặc phấn hoa hoặc hạt. Về mặt thực vật, chúng được biết đến là thực vật đơn tính khác gốc, và chiến lược của chúng đảm bảo giao phối cùng giống.
Thú vị là, nhiều cây trồng trên phố là thực vật khác gốc, và để tránh sự lộn xộn của hoa và quả, trước đây chỉ có cây đực được trồng nhiều. Không may là, điều này đã chứng tỏ là một thất bại trong quy hoạch đô thị, vì chứng dị ứng phấn hoa ở vài nơi đã trở nên tệ hơn, do mật độ cây đực dày đặc sản sinh rất nhiều phấn hoa.
Cây ngân hạnh [bạch quả] là thực vật đơn tính khác gốc, nghĩa là chúng chỉ là cây đực hoặc chỉ là cây cái.
Tuy nhiên, hầu hết thực vật đều là lưỡng tính, nghĩa là mỗi cây có cả bộ phận đực và cái. Ở thực vật có hoa, những bộ phận này có thể sinh sản cùng nhau trong cùng một bông hoa lưỡng tính, hoặc các bông hoa chỉ có thể là đực [có nhị] hoặc chỉ có thể là cái [có nhụy].
Nhiều loài hoa có tính hình hượng nhất, như hoa hồng, hoa loa kèn, và tulip, là lưỡng tính, và nhụy hoa thường được vây quanh bởi nhị hoa. Những loài thực vật lưỡng tính khác, như cây bí, ngô, và cây bạch dương, có hoa trung tính. Nghĩa là, có hoa là đực và có hoa là cái, nhưng cả hai đều được hình thành trên cùng một cây. Điều này cũng xuất hiện ở hầu hết thực vật lá kim. Phấn hoa sinh ra ở nón đực bị gió thổi tới nón cái để thụ phấn.
Người đăng: dathbz Time: 2020-07-20 14:12:56