A. TÓM TẮT LÍ THUYẾT
LỰC ĐÀN HỒI CỦA LÒ XO - ĐỊNH LUẬT HÚC
I. Hướng và điểm đặt của lực đàn hồi của lò xo
1. Lực đàn hồi xuất hiện ở hai đầu của lò xo và tác dụng vào các vật tiếp xúc [hay gắn] với lò xo làm nó biến dạng
2. Hướng của lực đàn hồi ở mỗi đầu lò xo ngược với hướng của ngoại lực gây biến dạng.
- Khi lò xo bị dãn lực đàn hồi của lò xo hướng theo trục của lò xo vào phía trong:
- Khi lò xo bị nén lực đàn hồi của lò xo hướng theo trục của lò xo ra ngoài:
II. Độ lớn của lực đàn hồi của lò xo - Định luật Húc
1. Giới hạn đàn hồi của lò xo
Mỗi lò xo hay mỗi vật đàn hồi có một giới hạn đàn hồi nhất định. Nếu trọng lượng của tải vượt quá giới hạn đàn hồi thì lò xo sẽ không co được về chiều dài ban đầu nữa.
2. Định luật Húc
Trong giới hạn đàn hồi, độ lớn của lực đàn hồi của lò xo tỉ lệ thuận với độ biến dạng của lò xo.
\[F_{dh} = k|∆l|\]
Trong đó:
+ k là độ cứng [hay hệ số đàn hồi] của lò xo, có đơn vị là N/m
+ \[∆l = |l –l_0|\] là độ biến dạng [độ dãn hay nén] của lò xo.
3. Chú ý
- Đối với dây cao su hay dây thép, lực đàn hồi chỉ xuất hiện khi bị ngoại lực kéo dãn. Vì thế, lực đàn hồi trong trường hợp này gọi là lực căng.
- Đối với các mặt tiếp xúc bị biến dạng khi ép vào nhau thì lực đàn hồi có phương vuông góc với mặt tiếp xúc.
III. Các trường hợp thường gặp
1. Lực đàn hồi của lò xo
- Phương: trùng với phương của trục lò xo
- Chiều: ngược với chiều biến dạng của lò xo
- Độ lớn: $F_{đh} = k\left| {\Delta l} \right|$
Trong đó:
+ \[\Delta l\]: độ biến dạng của lò xo
+ k: hệ số đàn hồi [N/m]
+ Lực đàn hồi luôn ngược hướng với chiều biến dạng
* Định luật Húc:
Trong giới hạn đàn hồi, lực đàn hồi của lò xo tỉ lệ thuận với độ biến dạng của lò xo
$F_{đh} = k\left| {\Delta l} \right|$
2. Lực căng của dây
- Điểm đặt: là điểm mà đầu dây tiếp xúc với vật.
- Phương: trùng với chính sợi dây
- Chiều: hướng từ hai đầu dây vào phần giữa của sợi dây
Lực căng tác dụng lên một vật chỉ có thể là lực kéo, không thể là lực đẩy.
Sơ đồ tư duy về lực đàn hồi của lò xo. Định luật Húc
- Câu C1 trang 71 SGK Vật lý 10
Giải Câu C1 trang 71 SGK Vật lý 10
- Câu C2 trang 72 SGK Vật lý 10
Giải Câu C2 trang 72 SGK Vật lý 10
- Câu C3 trang 72 SGK Vật lý 10
Giải Câu C3 trang 72 SGK Vật lý 10
- Bài 1 trang 74 SGK Vật lí 10
Giải bài 1 trang 74 SGK Vật lí 10. Nêu những đặc điểm [về phương, chiều, điểm đặt]
- Bài 2 trang 74 SGK Vật lí 10
Giải bài 2 trang 74 SGK Vật lí 10. Phát biểu định luật Húc.
>> Xem thêm
Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Lí lớp 10 - Xem ngay
Báo lỗi - Góp ý
>> Học trực tuyến Lớp 10 tại Tuyensinh247.com, Cam kết giúp học sinh học tốt, hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả.
Nếu bạn ngồi trên xe máy, ô tô trên đường mấp mô [hoặc ổ gà], bạn sẽ thấy người nảy lên, một phần là do lực đàn hồi [do hệ thống giảm xóc của xe máy hoặc ô tô]. thường là mùa xuân].
Vậy lực đàn hồi, độ biến dạng đàn hồi là gì? Lực đàn hồi có những tính chất gì? Hãy cùng tìm hiểu kỹ nội dung bài viết sau đây.
I. Biến dạng đàn hồi. Sự biến dạng.
1. Biến dạng của lò xo
– Lò xo là vật có tính đàn hồi. Sau khi nén hoặc kéo căng vừa phải, chiều dài của nó sẽ trở lại chiều dài tự nhiên khi được thả ra. Biến dạng của lò xo có đặc điểm trên là biến dạng đàn hồi, còn lò xo là vật đàn hồi.
2. Sự biến dạng của lò xo
• Độ võng của lò xo là hiệu giữa chiều dài sau khi bị lệch và chiều dài tự nhiên của lò xo: l – l0.
[l0 là chiều dài tự nhiên, l là chiều dài sau khi biến dạng]
> Lưu ý: Vật đàn hồi là vật trở lại hình dạng ban đầu khi lực gây ra biến dạng đàn hồi không còn tác dụng.
II. Lực lò xo và đặc điểm của lực lò xo
1. Lực đàn hồi
Lực lò xo là lực mà lò xo tác dụng lên vật khi vật bị biến dạng.
2. Tính chất của lực đàn hồi
• Lực lò xo có các tính chất sau:
– Khi lò xo bị nén hoặc dãn ra, nó tác dụng một lực đàn hồi để các vật tiếp xúc với các đầu của nó.
– Độ biến dạng của lò xo càng lớn thì lực đàn hồi của lò xo càng lớn.
III. Vận dụng
* Câu C5 trang 32 SGK Vật Lý 6: Sử dụng Bảng 9.1 để tìm các từ thích hợp điền vào các khoảng trống sau:
a] Khi biến dạng tăng gấp đôi thì lực đàn hồi [1] …
b] Nếu biến dạng tăng gấp ba lần thì lực đàn hồi [2] …
* Câu trả lời:
a] Khi biến dạng tăng gấp đôi thì lực đàn hồi kép.
b] Khi biến dạng tăng gấp ba lần thì lực đàn hồi tăng ba lần.
* Câu C6 trang 32 SGK Vật Lý 6: Trả lời câu hỏi đầu bài: Dây cao su và lò xo có những tính chất nào chung?
* Câu trả lời:
Tính chất giống nhau là chúng đều có tính đàn hồi.
> Có thể bạn chưa biết:
Lò xo chỉ dãn đều khi cuộn dây của nó quấn đều. Nếu bạn kéo căng lò xo một vài vòng, nó sẽ không giãn đều.
+ Tính đàn hồi của lò xo phụ thuộc vào chất liệu làm lò xo. Thép và đồng rất đàn hồi, vì vậy lò xo thường được làm bằng thép hoặc đồng thau. Sắt và đồng rất đàn hồi do đó không thể dùng làm lò xo.
+ Nếu lò xo bị dãn quá mức thì lò xo mất tính đàn hồi. Các lò xo được cho là “mệt mỏi”. Nếu dừng giãn tại thời điểm này, chiều dài của lò xo sẽ không thể trở lại chiều dài tự nhiên.
Vì vậy, với bài Lực đàn hồi, tính chất lực đàn hồi ở trên, các em cần nhớ những ý chính như sau:
– Lò xo là vật có tính đàn hồi. Sau khi nén hoặc giãn vừa phải, khi thả ra, chiều dài của nó sẽ trở lại chiều dài tự nhiên [chiều dài ban đầu khi chưa nén hoặc dãn lò xo].
– Khi lò xo bị nén hoặc bị dãn, nó tác dụng một lực đàn hồi lên các vật tiếp xúc với [hoặc gắn vào] hai đầu của lò xo.
– Độ biến dạng của lò xo càng lớn thì lực đàn hồi của lò xo càng lớn.
Hy vọng bài viết Lực đàn hồi là gì, độ biến dạng đàn hồi và tính chất của lực đàn hồi là gì? sẽ có ích cho các bạn, mọi ý kiến đóng góp thắc mắc các bạn để lại dưới đánh giá để hayhochoi lưu ý nhé, chúc các bạn học tập đạt kết quả tốt nhất.