Đất sét là đất như thế nào

Chắc hẳn nhiều người trong chúng ta đã từng nghe qua về cái tên đất sét. Loại đất này có độ kết dính tốt, thường xuất hiện nhiều ở những vùng núi. Vậy đất sét là gì, có công dụng ra sao? Để hiểu hơn về thông tin của loại đất sét này, mời bạn theo dõi trong bài viết dưới đây nhé.

Đất sét là gì?

Đất sét là thuật ngữ để miêu tả nhóm khoáng vật nhôm ngậm nước phyllosilicat. Thông thường khoáng vật này sẽ có đường kính nhỏ hơn 2 micromet. Trong đất sét chứa Nhôm và Silic giàu hidroxit, oxi cùng một lượng nước lớn tạo nên cấu trúc của từng loại đất sét. Nhìn chung, đất sét được tạo ra từ các loại đá có chứa silicat, bị phong hóa bởi axit cacbonic tác động.

Tuy nhiên, vẫn có một số loại đất sét khác do hoạt động thủy nhiệt mà được hình thành nên. Đất sét phân biệt hoàn toàn với những loại hạt đá, đất nhỏ khác trong đất. Ví dụ như bùn có hình dạng tạo lớp hay tạo bông, kích thước nhỏ, chỉ số độ dẻo, khả năng hút nước cao.

Phân loại đất sét

Đất sét được chia thành 4 nhóm khác nhau: illit , montmorillonit-smectite, kaolinit và chlorit. Riêng chloride không phải khi nào cũng là một phần trong đất sét. Chúng có trong phyllosilicat theo một nhóm riêng. Trong nhóm này có chứa tới 30 loại được gọi là đất sét nguyên chất. Phần lớn, những loại đất sét tự nhiên là hỗn hợp từ các khoáng chất phong hóa cùng các chất khác.

Montmorillonit thông thường được tạo ra từ loại đá nghèo silica phong hóa. Trong bentonit, Montmorillonit là thành phần chính và thuộc nhóm smectit. Đất sét phiến tạo ra từ các lớp hàng năm, hình thành bởi chất hữu cơ và sự xói mòn khác biệt theo mùa. Loại đất sét này thường có trong những hồ băng từ thời kỷ băng hà.

Loại đất sét duy nhất đến từ biển có tên là Leda. Chúng thường xuất hiện nhiều ở Canada, Na Uy, Thụy Điển trong các vùng đất bị xói mòn bởi băng hà. Đây là loại đất sét dễ chuyển thể nhão, có độ nhạy cao. Chính vì thế, những nơi có loại đất sét này thường xảy ra các vụ lở đất.

Công dụng của đất sét

Khi ẩm, đất sét có tính mềm dẻo, chính vì vậy rất dễ tạo hình bằng tay. Bạn có thể sử dụng đất sét để nặn ra bất cứ hình dạng nào mình thích. Đất sét sẽ rắn chắc hơn khi khô và trở thành dạng rắn vĩnh cửu nếu được làm cứng hoặc nung ở nhiệt độ cao. Nhờ tính chất trên, đất sét trở nên lý tưởng để làm nguyên liệu tạo nên đồ gốm sứ độ bền cao. Ngoài ra, loại đất này còn được sử dụng để tạo ra những đồ vật trang trí, có ý nghĩa thiết thực.

Hiện nay, đất sét vẫn được sử dụng trong sản xuất do giá thành rẻ, độ bền cao khi nung trong lửa. Xoong nồi đất, ngói, gạch, bát đĩa đều sử dụng đất sét để làm nên. Thậm chí, người ta còn làm cả nhạc cụ từ đất sét, điển hình là kèn ocarina.

Không chỉ dừng lại ở đó, đất sét còn được sử dụng cả trong các ngành công nghiệp. Có thể kể đến như sản xuất xi măng, bộ lọc hóa học, giấy, gốm sứ Ngoài ra, đất sét còn là vật liệu chống thấm cho công trình thủy lợi như đập ngăn nước, cống rãnh

Ứng dụng của đất sét để làm gốm tại Bát Tràng

Làng gốm Bát Tràng được xây dựng gần sông, suối. Đặc biệt là sông Hồng, nơi sở hữu nguồn đất sét dồi dào. Chính vì vậy, người dân nơi đây rất dễ dàng để khai thác đất sét để làm gốm. Nguồn đất sét được chọn phải là loại đất chất chứa nhiều chất hóa học hợp thành. Các loại khoáng giàu hidroxit của Silic, oxi cũng như như khối lượng nước lớn.

Đất sét dùng làm bộ ấm chén tử sa bát tràng

Đất sét có khả năng hút nước, ẩm, độ dẻo cao nên khó tan trong nước. Hạt đất màu trắng xám, mịn, chịu nhiệt tối đa tối 1650 độ C. Tuy nhiên, khi sử dụng đất sét để làm gốm sẽ bị hao do chứa hàm lượng cao của oxit sắt. Mặc dù vậy loại đất này vẫn rất tốt để làm gốm nhưng có nhược điểm là sản phẩm không được trắng sáng.

Đất sét sử dụng tại làng gốm Bát Tràng tạo ra những sản phẩm gốm để trang trí. Không chỉ dừng lại ở đó, các nghệ nhân tại đây còn sử dụng đất sét để tạo ra các vật dụng hàng ngày như chén, lọ hoa lộc bình, ấm, bát đĩa Để tạo ra những sản phẩm gốm từ đất sét, các nghệ nhân phải lựa chọn qua nhiều công đoạn.

Qua bàn tay tài hoa của người thợ làm gốm Bát Tràng, nguyên liệu đất sét hình dạng thô sơ được tạo ra nhiều đồ vật, hình thù tinh tế, vô cùng sắc sảo. Các sản phẩm được làm từ đất sét tại Bát Tràng có độ mỏng nhẹ tinh xảo. Tuy nhiên, chúng lại không dễ vỡ chút nào, rất rắn chắc. Các đường nét trang trí được in trên sản phẩm vô cùng đa dạng, phong phú, mang lại sự trang trọng, tinh tế cho người sử dụng.

Pha chế và xử lý đất sét để làm gốm sứ

Trong đất sét chứa nhiều các loại tạp chất khác nhau. Do đó, người thợ sẽ dựa theo từng loại là loại đất sét gì để lựa chọn các cách pha chế riêng sao cho phù hợp. Hiện nay, tại làng gốm Bát Tràng thường pha chế và xử lý đất sét theo hai phương pháp khác nhau là truyền thống và hiện đại.

+ Xem thêm : Quy trình Sản Xuất gốm sứ Bát Tràng

Đất Sét là gì và Phương pháp xử lý đất sét truyền thống ra sao?

Theo phương pháp này, đất sét sẽ được ngâm 4 bể chứa, có độ cao khác nhau. Bể thứ nhất có tên là bể đánh, đất sét thô được ngâm với nước tại đây. Thông thường, quá trình ngâm tại bể này có thể kéo dài tới 4 tháng. Các kết cấu hạt của đất sét nguyên thủy sẽ bị vỡ ra do sự tác động của nước. Quá trình này làm đất sét bị phân rã ra hoặc theo ngôn ngữ địa phương là đất nát.

phương pháp xử lý đất sét bằng bể lọc 3 tầng

Bể thứ hai là bể lọc hoặc bể lắng. Tại bể này, toàn bộ nguồn đất sét được lặng xuống đáy, tách hoàn toàn khỏi tạp chất vì chúng nổi lên trên. Người thợ làm gốm sẽ vớt bỏ hết phần tạp chất phía trên bề mặt là thu về cho mình phần đất sét nguyên chất.

Tiếp đến là bể thứ ba, có tên gọi bể phơi. Thợ làm gốm sẽ phơi phần đất sét nguyên chất thu được từ bể thứ hai khoảng 3 ngày trong bể này. Cuối cùng là bể thứ 4, tên gọi bể ủ. Tại bể này, các tạp chất và oxit sắt còn dư lại trong đất sét nguyên chất sẽ được khử hết qua phương pháp lên men. Ủ đất sét càng lâu, phần đất thu về chất lượng càng tốt. Sau này, đất sét được sử dụng để làm nên đồ gốm sẽ đẹp và bền hơn.

Phương pháp hiện đại

Đây là phương pháp tiện dụng, tiết kiệm thời gian lẫn công sức hơn nhiều so với cách truyền thống. Với phương pháp này, chất lượng đồ gốm cũng được tăng lên đáng kể. Loại đất sét tự nhiên khi mang về sẽ được trộn theo tỉ lệ pha chế riêng. Đây là bí kíp làm nghề được các nghệ nhân giữ kín.

Hệ thống Bình Nghiền xử lý đất sét mà làm men gốm bát tràng

Tất cả hỗn hợp đất sét khi được trộn xong sẽ đổ vào bình nghiền cùng lượng nước phù hợp. Bình sẽ nghiền liên tục trong 24 48 giờ tùy khối lượng để tạo ra chất hồ. Sau đó, họ sẽ đem hồ vào thiết bị đặc biệt để khử sắt. Hoàn thiện bước này, hồ được chuyển sang bể lắng để thu về đất sét nguyên chất có độ dẻo cần thiết. Sử dụng phương pháp hiện đại cho ra lượng đất sét cuối cùng chứa ít tạp chất hơn truyền thống.

Hy vọng qua bài viết trên, bạn đã hiểu hơn về đất sét là gì cũng như công dụng của chúng. Đất sét là một trong những nguyên liệu được sử dụng phổ biến để tạo nên những sản phẩm gốm sứ Bát Tràng chất lượng, nổi tiếng. Nếu muốn sở hữu cho gia đình mình hoặc mua đồ gốm làm quà tặng, bạn hãy liên hệ với gốm Bát Tràng Đoàn Trang nhé.

Đây là tổng đại lý gốm Bát Tràng uy tín, nhiều mẫu mã đa dạng, chất lượng tốt tại khu vực miền Nam. Chắc chắn bạn sẽ rất hài lòng về chất lượng sản phẩm cũng như dịch vụ tại Đoàn Quang. Liên hệ sớm với gốm Đoàn Quang để được tư vấn hỗ trợ cụ thể bạn nhé.

Thông tin liên hệ

Gốm Bát Tràng Đoàn Quang

• Địa chỉ: 384 Hà Huy Giáp, Phường Thạnh Lộc, Quận 12, TP. HCM.
• Điện thoại: 0909 116 270 0913 769 770
• Email: