Một người đàn ông 31 tuổi ở Anh bỗng dưng lên cơn co giật và đau đầu dữ dội. Trí nhớ của anh cũng gặp vấn đề đến độ không nhớ nổi tên của người quen và sau đó bất tỉnh.
Sau khi được đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Coventry, anh đã nhanh chóng được chụp phim não và vấn đề được sáng tỏ: hai ổ áp xe đầy mủ trên màng não. Một mảnh tăm bông được tìm thấy chìm sâu bên trong tai trái của anh. Đầu tăm bông đã dẫn đến viêm tai ngoài hoại tử, nhiễm khuẩn bắt đầu từ trong ống tai, lan đến hộp sọ, ăn qua xương.
Anh được gây mê để các bác sĩ lấy đầu tăm bông ra khỏi tai. Sau 8 tuần dùng kháng sinh tiêm tĩnh mạch, bệnh nhân mới hồi phục hoàn toàn. Quan trọng nhất là, từ đó anh không bao giờ ngoáy tai bằng tăm bông nữa.
Dùng bông tăm ngoáy tai có thể dẫn đến một số biến chứng không mong muốn.
Cảnh báo không dùng tăm bông để vệ sinh tai
Các bác sĩ đã cảnh báo không nên ngoáy sâu vào tai bằng tăm bông, nhưng hàng triệu người vẫn làm điều đó mỗi ngày. Đầu tăm bông có thể gây ra một loạt vấn đề như nhiễm trùng, làm nén chặt ráy tai, thủng màng nhỉ và ù tai.
Trong hầu hết các trường hợp, tăm bông chỉ làm nén chặt ráy tai vào sâu trong tai. Ráy tai sau đó bị nén cứng lại và làm bít lỗ tai, gây ra các vấn đề về thính giác. Chọc vào bên trong tai cũng có thể làm thủng màng nhỉ, dẫn đến mất thính lực vĩnh viễn.
Các bác sĩ luôn khuyến cáo, thận trọng hoặc dừng việc dùng bông tai để ngoáy tai.
Nên làm sạch tai bằng cách nào?
- Câu trả lời ngắn gọn là đừng làm gì hết và cứ để yên như vậy. Lớp da niêm mạc tai liên tục phát triển ra khỏi màng nhỉ và ráy tai được vận chuyển dọc theo nó. Khi ráy tai ra đến tai ngoài, nó sẽ rơi ra một cách tự nhiên. Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng tăm bông, có nguy cơ bạn sẽ làm hỏng lớp niêm mạc, làm đảo lộn hệ thống bên trong tai và ráy tai sẽ cũng hình thành trở lại.
- Khi bị ngứa tai chỉ nên xoa bóp nhẹ vành tai, day day vào nắp tai, không nên vội ngoáy tai. Nếu ngứa không giảm có thể dùng một số thuốc nhỏ tai hoặc nước muối sinh lý nhỏ vào ống tai, sau 5 - 10 phút, nghiêng đầu về bên tai bệnh, day nhẹ vào nắp tai cho thuốc còn dư chảy ra, dùng tăm bông khô, sạch thấm nhẹ cho khô tai. Lưu ý tuyệt đối không ngoáy tai, nếu sau một tuần vẫn thấy ngứa, khuyến cáo nên đến bác sĩ chuyên khoa tai-mũi-họng để thăm khám và xử lý vệ sinh tai đúng cách.
- Trường hợp khi tắm, khi bơi, nếu nước vô tình vào tai gây cảm giác khó chịu, ù tai thì nghiêng đầu về từng bên, day nhẹ vào nắp tai cho nước chảy ra, dùng tăm bông khô, sạch đặt vào ống tai, nước sẽ được bông khô thấm hết chứ không nên lau chùi tai nhiều.
Nhiều người dường như nghĩ rằng ráy tai là bẩn, nhưng nó là tự nhiên và cần thiết. Ráy tai hoạt động như một bộ lọc, giữ lại bụi bẩn. Nó cũng ngăn không cho nước vào bên trong tai, có tác dụng bôi trơn lớp niêm mạc mỏng manh trong tai và có tính a-xít nhẹ nên có thể diệt vi khuẩn.
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Cách làm sạch tai an toàn.
Thanh Quang - Theo alobacsi.com
Thói quen sử dụng tăm bông bên trong tai có liên quan đến rất nhiều biến chứng, ví dụ như chấn thương và nhiễm trùng.
Những tổn thương có thể xảy ra
Thực ra ráy tai rất có ích cho tai của bạn. Ráy tai giúp tai không bị quá khô, thu giữ bụi bẩn và ngăn chặn vi khuẩn không lọt sâu vào trong tai. Dần dần, ráy tai sẽ tự di chuyển ra bên ngoài tai và tự rơi ra ngoài, và một quá trình hình thành ráy tai mới lại bắt ddaauff.
Vì tai có cơ chế tự làm sạch nên bạn không cần thiết phải làm sạch tai. Tuy nhiên, một khảo sát chỉ ra rằng 68% số người tham gia nói rằng họ thường xuyên dùng tăm bông để làm sạch tai.
Có lẽ bạn không biết rằng sử dụng tăm bông để làm sạch tai có thể gây ra rất nhiều tổn hại cho cơ thể, bao gồm:
Đẩy ráy tai vào sâu hơn
Sử dụng tăm bông để làm sạch ráy tai có thể sẽ khiến ráy tai chui vào sâu hơn trong tai. Tăm bông sẽ khiến ráy tai không thể tự làm sạch và đẩy ra ngoài như bình thường, thay vào đó, sẽ khiến ráy tai tích tụ trong tai sâu hơn.
Tích tụ quá nhiều ráy tai có thể sẽ dẫn đến các triệu chứng khó chịu, bao gồm:
- Đau
- Cảm giác đầy nặng trong tai
- Ù tai, nghe không rõ
Tổn thương
Đẩy tăm bông vào quá sâu trong tai có thể làm tổn thương các cấu trúc của tai giữa. Một tổn thương tai phổ biến liên quan đến sử dụng tăm bông là rách màng nhĩ.
Một nghiên cứu năm 2017 xem xét các tổn thương liên quan đến tai ở trẻ em từ năm 1990 đến 2010 cho thấy: có khoảng 73% số tổn thương tai do sử dụng tăm bông là khi đang ngoáy tai. Một nghiên cứu khác xem xét 80 trường hợp rách màng nhĩ cho thấy mặc dù các nguyên nhân như bị ngược đãi là nguyên nhân phổ biến nhất gây rách màng nhĩ , nhưng tổn thương do có vật lạ đưa vào tai chiếm tới 44% số ca rách màng nhĩ.
Nhiễm trùng
Ráy tai giúp lưu giữ và làm chậm quá trình phát triển của vi khuẩn xâm nhập vào ống tai. Sử dụng tăm bông có thể sẽ đẩy ráy tai và vi khuẩn vào sâu hơn trong tai, và có thể dẫn đến viêm tai.
Vật lạ trong tai
Trong một số trường hợp, một phần đầu của tăm bông có thể sẽ bị rơi ra và mắc lại bên trong tai của bạn. Việc này có thể sẽ dẫn đến khó chịu, đầy hoặc đau tai. Trong một số trường hợp thậm chí có thể sẽ gây mất thính lực.
Một nghiên cứu điều tra về các vật thể lạ thường dẫn đến các ca cấp cứu cho thấy tăm bông trong ống tai là một trong số những vật thể lạ thường khiến người trưởng thành phải đi cấp cứu nhất.
Điều nên làm nếu bạn cảm thấy đau tai
Nếu bạn đã sử dụng tăm bông để ngoáy tai và bắt đầu thấy đau, hãy làm những việc sau đây:
Bạn có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau không cần kê đơn, ví dụ như ibuprofen hoặc acetaminophen để giảm đau. Nếu tình trạng đau tai không biến mất sau 3 ngày, bạn nên đến gặp bác sỹ.
Nếu bạn sử dụng tăm bông để ngoáy tai và cảm thấy đau nhói, đi kèm với các triệu chứng như ù tai hoặc nghe không rõ, hãy đến gặp bác sỹ ngay lập tức. Tai của bạn có thể đã bị tổn thương.
Làm thế nào để làm sạch tai một cách an toàn
Nếu bạn muốn loại bỏ ráy tai một cách an toàn, hãy làm theo 4 bước sau:
- Làm mềm: nhỏ một vài giọt dầu em bé, dầu khoáng hoặc glycerin vào trong tai để làm mềm ráy tai
- Làm ẩm: Sau một vài ngày làm mềm ráy tai, hãy làm ẩm tai của bạn. Sử dụng một chiếc xi lanh để bơm nước vào ống tai của bạn.
- Làm sạch: sau khi đã làm ẩm, hãy nhẹ nhàng nghiêng đầu bạn về 1 bên để nước chảy ra khỏi tai của bạn.
- Làm khô: sử dụng một chiếc khăn sạch để lau khô phần tai ngoài
Những người bị viêm tai hoặc bị rách màng nhĩ nên tránh làm sạch tai theo cách này.
Nên tránh những gì khác ngoài việc dùng tăm bông?
Ngoài tăm bông, có nhiều phương pháp làm sạch tai khác bạn cũng cần tránh. Những cách này bao gồm dùng nến để làm sạch tai và sử dụng các thiết bị hút ráy tai bán trên thị trường. Nên nhớ rằng, cách an toàn nhất để làm sạch ráy tai là đến gặp bác sỹ.
Khi nào cần đến gặp bác sỹ
Nhìn chung, bạn không cần đến gặp bác sỹ để làm sạch tai. Tuy nhiên, đôi khi ráy tai tích tụ quá cứng có thể sẽ khiến ráy tai không thể tự làm sạch một cách tự nhiên được, kể cả khi bạn không sử dụng tăm bông để ngoáy tai.
Hãy đến gặp bác sỹ để kiểm tra tai nếu bạn có bất cứ dấu hiệu nào dưới đây:
- Đau tai
- Tai có cảm giác bị tắc hoặc bị nghẽn
- Chảy dịch từ tai, đặc biệt nếu dịch là mủ hoặc máu
- Sốt
- Mất thính lực
- Ù tai
- Chóng mặt
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Sử dụng thuốc nhỏ tai đúng cách
Việc làm sạch tai tưởng chừng rất đơn giản nhưng nếu không thực hiện đúng cách sẽ khiến đôi tai của bạn bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Đôi tai cũng cần được bảo vệ đúng cách để thính lực của bạn được duy trì ở trạng thái tốt nhất. Bạn cần biết khi nào cần làm sạch tai và cách vệ sinh tai đúng để tránh gây nguy hiểm cho tai.
Tại sao bạn có ráy tai?
Ráy tai được sinh ra theo một cơ chế hoạt động rất bình thường của cơ thể. Ráy tai giúp bảo vệ và giữ ẩm đôi tai của bạn. Ngoài ra, ráy tai còn hoạt động như một bộ lọc, giữ cho bụi bẩn và vi khuẩn không xâm nhập vào trong tai.
Tai bạn có chức năng tự làm sạch nhờ vào khả năng kháng khuẩn ở ráy tai. Khi bạn nhai hoặc cử động hàm nói chung, ráy tai sẽ tự động di chuyển ra khỏi ống tai. Lúc này, ráy tai sẽ khô và bong ra.
Khi nào bạn nên làm sạch tai?
Thật ra thì tai bạn có cơ chế tự làm sạch. Tuy nhiên, nếu xuất hiện quá nhiều ráy tai và bạn bắt đầu cảm thấy các triệu chứng bít tắc ở một hoặc cả hai tai thì có thể bạn đang bị chứng nút ráy tai. Bạn có thể trải qua các triệu chứng sau đây:
- Đau tai
- Tai có mùi khó chịu
- Có cảm giác ù tai
- Giảm khả năng nghe
- Cảm giác tai bị bít
- Ho hoặc chóng mặt
Đây là lúc bạn cần làm sạch tai, nhưng quan trọng là bạn phải thực hiện đúng cách, nếu không sẽ khiến ráy tai bị đẩy sâu vào bên trong hơn nữa.
Cách vệ sinh tai hiệu quả, ít gây hại?
Cách an toàn nhất để loại bỏ ráy tai là đến gặp bác sĩ chuyên khoa. Trường hợp ráy tai quá cứng hoặc nằm quá sâu bên trong, nếu không cẩn thận, bạn có thể sơ ý làm trầy xước niêm mạc ống tai ngoài, gây chảy máu khi lấy ra.
Tuy nhiên, trong đa số các trường hợp bình thường, bạn vẫn có thể tự lấy ráy tai ở nhà. Điều quan trọng là bạn phải phân biệt được đâu là những cách làm sạch tai đúng và sai.
Làm sạch tai đúng cách sẽ giúp bạn lấy ráy tai ra ngoài hiệu quả mà không ảnh hưởng xấu đến thính lực.
1. Dùng vải mềm làm sạch tai
Bạn có thể dùng vải mềm thấm ướt rồi nhẹ nhàng lau sạch vùng ngoài tai. Khi lau, bạn nhớ cử động nhẹ nhàng để tránh làm xước hoặc gây thêm những thương tổn cho tai nhé.
2. Dùng dung dịch làm sạch tai
Các dung dịch nhỏ tai thường được bán tại các nhà thuốc. Bạn có thể dễ dàng làm sạch tai theo các chỉ dẫn và liều dùng ghi trên nhãn dung dịch. Bạn có thể sử dụng một số dung dịch làm mềm ráy tai sau đây:
Bạn có thể nhỏ một lượng thích hợp dung dịch vệ sinh tai vào tai, đợi một lúc rồi sau đó rửa sạch tai. Bạn lưu ý tuân theo đúng chỉ dẫn đối với từng loại dung dịch cụ thể. Nếu bạn vẫn gặp phải các triệu chứng khó chịu thì nên đến gặp bác sĩ để kiểm tra ngay nhé.
3. Cách vệ sinh tai bằng ống tiêm
Trong quy trình này, bạn sẽ nhẹ nhàng rửa tai với nước sạch hoặc nước muối sinh lý bằng ống tiêm. Phương pháp này thường có hiệu quả hơn nếu bạn sử dụng dung dịch làm mềm ráy tai trước đó khoảng 15–30 phút. Sau khi thực hiện phương pháp này, bạn có thể hơi bị chóng mặt đôi chút nhưng triệu chứng này hoàn toàn bình thường.
Những cách làm sạch tai sai lầm
Làm sạch tai sai cách có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng không thể phục hồi. Vì thế, bạn nên tránh các sai lầm sau đây:
1. Rửa tai quá thường xuyên
Do tai có cơ chế tự làm sạch nên việc lấy ráy tai hàng ngày là không cần thiết. Hơn nữa, tai của bạn cũng cần đến ráy tai để ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn và các loại côn trùng nhỏ vô tình chui vào tai. Bạn chỉ nên lấy ráy tai khi thực sự cảm thấy khó chịu và bít tắc trong tai.
2. Dùng bông ráy tai
Nhiều người sử dụng bông ráy tai vì dễ mua, dễ sử dụng và không quá đắt. Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng bông ráy tai thường xuyên, bạn có thể vô tình đẩy ráy tai vào sâu bên trong nữa. Điều này có thể làm giảm hiệu quả rung của màng nhĩ và làm tổn thương thính giác vĩnh viễn. Thêm vào đó, cách lấy ráy tai này có thể gây cọ sát ống tai, khiến bụi bẩn và vi khuẩn xâm nhập vào dưới da và gây nhiễm trùng.
3. Dùng nến xông tai
Nến xông tai là một cây nến rỗng ruột được làm bằng sáp ong. Có quan niệm cho rằng việc đốt cây nến rỗng ruột sẽ tạo thành một lực hút, qua đó hút ráy tai và chất bẩn trong tai. Tuy nhiên, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ [FDA] cho biết cách vệ sinh tai này có thể gây bỏng nghiêm trọng bên trong tai.
Các nghiên cứu khoa học đã cho thấy dùng nến xông tai không hề có tác dụng làm sạch tai và thậm chí có thể gây tổn thương nặng nề cho tai.
Cũng như nhiều bộ phận khác trên cơ thể, bạn có thể tự làm sạch tai ngay tại nhà. Tuy nhiên, lưu ý quan trọng là nên vệ sinh đúng cách để tránh các nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe. Nếu bạn vẫn gặp vấn đề khó chịu sau khi vệ sinh tai thì nên đến gặp bác sĩ ngay để được điều trị kịp thời nhé.
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.