Giáo dục công dân lớp 6 trang 16 sách Chân trời sáng tạo
Giải bài tập SGK Giáo dục công dân 6 trang 16, 17, 18, 19 sách Chân trời sáng tạo giúp các em học sinh lớp 6 xem gợi ý giải các câu hỏi Bài 4: Tôn trọng sự thật.
Thông qua đó, các em sẽ biết cách trả lời toàn bộ các câu hỏi của bài 4 trong sách giáo khoa GDCD 6 Chân trời sáng tạo. Mời các em cùng theo dõi nội dung chi tiết trong bài viết dưới đây của Download.vn:
Giáo dục công dân lớp 6 bài 4: Tôn trọng sự thật
❓ Em có suy nghĩ gì về việc làm của bạn học sinh trong thông tin trên?
Gợi ý trả lời
Suy nghĩ của em về việc làm của bạn học sinh trong thông tin trên là: bạn học sinh trên là một người dũng cảm dám nhận lỗi lầm mình mắc phải, bạn dám đối diện với sự thật là mình đã đâm làm vỡ gương người khác, là một người biết tôn trọng sự thật.
II. Khám phá GDCD lớp 6 trang 17, 18
❓Em hãy đọc câu chuyện và trả lời các câu hỏi dưới đây:
Một nhà thơ chân chính
Ngày xưa, ở vương quốc Dagestan có một ông vua rất bạo ngược. Khắp nơi truyền đi bài hát lên án thói hống hách, bạo tàn của nhà vua.
Rồi một ngày, bài hát lọt đến tai vua. Vị vua ra lệnh tìm cho được tác giả bài hát để xử tội. Truy tìm không ra, vị vua ra lệnh tống giam tất cả nhà thơ và nghệ nhân hát rong cả nước.
Sau đó, nhà vua ra lệnh phải hát cho vua nghe một bài hát do chính mình sáng tác ca ngợi nhà vua. Tất cả đều cố gắng hoàn thành, riêng có ba nhà thơ kiên quyết không chịu hát. Họ bị tống giam vào ngục.
Ba tháng sau, vị vua giải ba người ra và cho thêm cơ hội. Một trong ba nhà thơ đã hát ca ngợi vị vua, thế là được thả ra.
Giàn hoả thiêu xuất hiện, một trong hai nhà thơ còn lại cất tiếng hát. Riêng người cuối cùng vẫn im lặng, vị vua ra lệnh: “Trói hắn và thiếu chết!”.
Cuối cùng, nhà thơ cũng cất vang tiếng hát. Đó là lời hát phơi bày nỗi thống khổ của người dân, phê phán thói xấu của nhà vua... Tiếng hát vang lên, cả hoàng cung rung động cùng với ngọn lửa bừng bừng bốc cháy như giận dữ. Nhà vua bất ngờ thét lên: “Dập tắt lửa! Ta không thể mất nhà thơ chân chính độc nhất của đất nước này”.
[Theo Truyện cổ dân gian Nga]
- Khi bị nhà vua bắt các nhà thơ và nghệ nhân hát rong đã hành động như thế nào? Vì sao?
- Việc chấp nhận cái kết của nhà thơ cuối cùng cho thấy ông là người như thế nào?
- Theo em thế nào là tôn trọng sự thật? Nêu một số biểu hiện của tôn trọng sự thật?
Gợi ý trả lời
- Khi bị nhà vua bắt các nhà thơ và nghệ nhân hát rong đã hành động: tất cả đều cố gắng hoàn thành nhiệm vụ , riêng 3 nhà thơ vẫn kiên quyết không hát, đến phút cuối khi bị đe dọa đến cái chết, đã có 2 nhà thơ phải cất tiếng hát ca ngợi nhà vua vì tất cả họ đề sợ cái chết, nhưng trong số đó vẫn có một nhà thơ kiên quyết đến phút cuối không hát, đến khi cận kề cái chết, ông đã cất lên tiếng hát tố cáo về tội ác của nhà vua. Sở dĩ ông hát như vậy vì ông muốn tôn trọng sự thật hiện tại của nhà vua không lo cho bá tánh muôn dân, ông muốn vạch trần cho nhà vua thức tỉnh, ông là một nhà thơ chân chính
- Việc chấp nhận cái kết của nhà thơ cuối cùng cho thấy ông là người chân chính, luôn coi trọng sự thật trước mắt.
- Tôn trọng sự thật là suy nghĩ, nói và làm theo đúng sự thật, bảo vệ sự thật.
- Nêu một số biểu hiện của tôn trọng sự thật: Dám nhận lỗi khi mắc khuyết điểm;
❓ Quan sát hình và trả lời các câu hỏi dưới đây:
- Em có nhận xét gì về nội dung trao đổi của các bạn trong 2 hình ảnh trên?
- Từ câu chuyện của các bạn trong 2 hình ảnh trên, em hãy cho biết vì sao chúng ta phải tôn trọng sự thật?
Gợi ý trả lời
- Em có nhận xét về nội dung trao đổi của các bạn trong 2 hình ảnh trên: các bạn đã biết được lợi ích của việc nói ra sự thật và biết hối lỗi khi mình nói dối.
- Chúng ta phải tôn trọng sự thật vì: đó là đức tính cần thiết và quý báu giúp con người nâng cao phẩm giá của con người , góp phần tạo mối quan hệ xã hội tốt đẹp, được mọi người tin yêu, quý trọng.
III. Luyện tập GDCD lớp 6 trang 18, 19
Em hãy đọc tình huống và trả lời câu hỏi sau:
Tình huống 1
Lớp 6E là lớp cuối cùng nộp sản phẩm của phong trào kế hoạch nhỏ. Khi mang sản phẩm xuống khu tập trung giấy, nhìn danh sách các lớp đã nộp, Tú thấy lớp mình chỉ kém lớp 7C có 1kg. Cô Tổng phụ trách lại vừa đi ra ngoài. Tú nói với Huyền: “Hay là mình khai tăng lên 2kg để được vị trí số 1”. Huyền kiên quyết phản đối và ghi đúng khối lượng sản phẩm của lớp mình.
❓ Em đồng ý với ý kiến bạn Tú hay bạn Huyền? Vì sao?
Gợi ý trả lời
Em đồng ý với ý kiến bạn bạn Huyền. Vì còn là học sinh chúng ta nên nói đúng sự thật dù là việc nhỏ nhất.
Tình huống 2
Nam chạy rất nhanh trong lớp vào giờ ra chơi và vô tình vung tay làm vỡ lọ hoa. Lúc này, chỉ có An nhìn thấy do các bạn khác đang chơi bên ngoài. Sợ bị phạt, Nam nói với An giấu kín chuyện, đừng nói cho ai biết.
❓ Em có đồng tình với hành động bạn Nam không? Vì sao?
Nếu là An, em sẽ làm gì?
Gợi ý trả lời
- Em không đồng tình với hành động bạn Nam. Vì Nam là một cậu học sinh nhút nhát, không dám nhận lỗi khi mình phạm phải mà còn bảo An che giấu giúp mình.
- Nếu là An, em sẽ khuyên Nam nên nhận lỗi với cô giáo và các bạn.
Tình huống 3
Hà và mẹ đang đứng đợi xe buýt. Có một cụ già mù bán vé số lại gần và nói: “Chỉ có mười nghìn thôi, cô chủ mua hộ tôi một tờ với!”. Một anh thanh niên gọi lại và mua cho cụ. Hà thấy anh thanh niên đó rút 6 tờ vé số nhưng chỉ đưa cụ già 50 nghìn đồng. Hà vội nói với anh thanh niên: “Anh có trẻ nhầm tiền cho bà không ạ?”
❓ Nêu nhận xét của em về hành động của anh thanh niên?
Bày tỏ thái độ của em với hành động của bạn Hà?
Gợi ý trả lời
- Nhận xét của em về hành động của anh thanh niên: Anh là một người gian dối, không biết tôn trọng sự thật.
- Bày tỏ thái độ của em với hành động của bạn Hà: bạn rất đáng được tuyên dương, bạn đã dũng cảm chỉ ra lỗi, cái sai của người khác.
IV. Vận dụng GDCD lớp 6 trang 19
Câu 1
❓Em hãy bình luận các câu ca dao sau đây:
1. Những người tính nết thật thà
Đi đâu cũng được người ta tin dùng”
2. Của phi nghĩa có giàu đâu
Ở cho ngay thẳng giàu sang mới bền
Gợi ý trả lời
1. Những người tính nết thật thà
Đi đâu cũng được người ta tin dùng.
=> Câu ca giao nói lên tôn trọng sự thật rất được nhiều người yêu quý và tin dùng.
2. Của phi nghĩa có giàu đâu
Ở cho ngay thẳng giàu sang mới bền
=> Tức ý muốn nhắn nhủ các bạn nên sống ngay thẳng với lương tâm của mình, luôn làm điều tốt và giúp đỡ người xung quanh thì sau này chắc chắn bạn sẽ nhận được kết quả xứng đáng. Ngược lại nếu bạn làm những điều xấu xa thì chắc chắn rằng trước sau gì bạn cũng sẽ gặp quả báo. Tức ý muốn nhắn nhủ các bạn nên sống ngay thẳng với lương tâm của mình, luôn làm điều tốt và giúp đỡ người xung quanh thì sau này chắc chắn bạn sẽ nhận được kết quả xứng đáng.
Câu 2
❓Em hãy thiết kế tấm thiệp và cam kết thực hiện thông điệp trong tấm thiệp đó.
Cập nhật: 22/10/2021
Giáo dục công dân lớp 6 trang 19 sách Cánh diều
Giải bài tập GDCD 6 Bài 4 sách Cánh diều giúp các em học sinh lớp 6 giải được các bài tập trong sách giáo khoa phần khởi động, khám phá và phần luyện tập vận dụng trang 19. Đồng thời nhanh chóng nắm vững kiến thức về thế nào là tôn trọng sự thật và ý nghĩa.
Giải Giáo dục công dân lớp 6 sách Cánh diều được Download.vn biên soạn đầy đủ với các nội dung trong SGK trang 19 →22 giúp các bạn dễ dàng làm bài tập về nhà và học tốt hơn môn GDCD 6. Vậy sau đây là nội dung chi tiết tài liệu, mời các bạn tham khảo và tải tại đây.
Giải GDCD 6 Bài 4: Tôn trọng sự thật
Cùng trao đổi, thảo luận:
Bình, Hưng và Minh cùng đi bọc. Trên đường đi Minh rẽ vào cửa hàng đồ chơi điện tử nên đến lớp muộn, nhưng Minh bảo với cô giáo là bị hỏng xe giữa đường.
Nếu em là Bình và Hưng, em sẽ lựa chọn cách ứng xử như thế nào? Vì sao?
Gợi ý trả lời
- Nếu em là Bình và Hưng, em sẽ lựa chọn cách ứng xử là khuyên Minh nên nói thật với cô giáo. Nếu Minh vẫn tiếp tục nói dối thì em sẽ báo cáo với cô để cô nói chuyện với Minh qua đó giúp bạn có những suy nghĩ và hành vi đúng đắn và tập trung học tập.
Vì chúng ta không nên nói dối, phải biết công nhận những sự thật đã diễn ra, có như vậy chúng ta mới là người trung thực, được mọi người yêu quý.
II. Khám phá GDCD 6 trang 19, 20, 21
1. Biểu hiện của tôn trọng sự thật
a. Đọc câu chuyện và trả lời câu hỏi
GA-LI-LÊ VÀ CHÂN LÍ “VÌ SAO TRÁI ĐẤT VẪN QUAY"
“Từ thời Hy Lạp cổ đại cho đến tận thế kỉ XVI, con người vẫn quan niệm rắng Trái Đất đứng yên, là trung tâm của vũ trụ. Mặt Trời, Mặt Trăng và các thiên thể khác quay quanh Trái Đất. Ga-li-lê [Galileo Galilei] là một nhà thiên văn học, vật lý học, toán học và triết học I-ta-li-e [Italia]. Ông đã ủng hộ quan điểm cho rằng “Mặt Trời là trung tâm của vũ trụ và Trái Đất cùng mọi hành tinh đều quay xung quanh nó”.
Tuy nhiên, trong thời kì Ga-li-lê sinh sống, quan đểm “Trái Đất là trong tâm của vũ trụ và luôn đứng yên” được coi là quan điểm chính thống trong xã hội. Tất cả ý kiến phản bác lại điều đó đều không được chấp nhận. Vì vậy, quan điểm mà Ga-li-lê ủng hộ rằng “Trái Đất mới là một hành tinh quay xung quanh Mặt Trời” là trái ngược với quan điểm này bị cho là chống đối.
Vào ngày 22/6/1633, Ga-li-lê đã bị đưa ra trước toà án để xét xử. Tương truyền rằng, sau khi bước ra khỏi cửa toà án, ông đã bực tức nói to: "Dù sao Trái Đất vẫn quay!”.
a] Em hãy tìm ra từ ngữ nói lên “Sự thật” trong câu chuyện trên.
Câu nói nổi tiếng của Ga-li-lê “Dù sao Trái Đất vẫn quay" chứng tỏ ông là người như thế nào? Vì sao?
b] Tìm những biểu hiện về việc tôn trọng sự thật.
Trao đổi, thảo luận nhóm về biểu hiện của tôn trọng sự thật trong các trường hợp sau:
[1] Việc học sinh cần làm để thầy cô giáo biết, khi:
- Bạn ngồi bên cạnh hay nhìn bài của mình để được điểm tốt?
- Một nhóm bạn mất đoàn kết, hoặc cãi nhau?
- Bạn thân của mình không học bài, làm bài tập ở nhà?
[3] Việc học sinh cần làm để bố mẹ biết, khi :
- Bị điểm kém trong học tập?
- Bị bạn trong lớp, trong trường bắt nạt ?
[4] Việc em cần làm khi chứng kiến kẻ gian lấy trộm đồ của người khác, hành vi cố tình làm hỏng công trình công cộng...
Từ trao đổi trên, em hãy cho biết, tôn trọng sự thật có biểu hiện như thể nào trong cuộc sẳng”
Gợi ý trả lời
a]- Từ ngữ nói lên “Sự thật” trong câu chuyện trên là "Mặt Trời là trung tâm của vũ trụ và Trái Đất cùng mọi hành tinh đều quay xung quanh nó."
b] Câu nói nổi tiếng của Ga-li-lê “Dù sao Trái Đất vẫn quay" chứng tỏ ông là người tôn trọng sự thật. Vì ông biết sự thật và nhất định phải khẳng định nó.
[1] Việc học sinh cần làm để thầy cô giáo biết, khi:
- Bạn ngồi bên cạnh hay nhìn bài của mình để được điểm tốt: Trước hết em sẽ khuyên bạn rằng không nên như vậy. Em sẽ khuyên bạn nên tự nhận lỗi với thầy cô giáo. Nếu bạn không nghe thì em sẽ báo cáo lại thầy cô giáo biết.
- Một nhóm bạn mất đoàn kết, hoặc cãi nhau: Em sẽ khuyên các bạn về hậu quả của việc mất đoàn kết. Sau đó báo cáo lại thầy cô giáo biết để có hướng khuyên nhủ các bạn, tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra.
- Bạn thân của mình không học bài, làm bài tập ở nhà: Em sẽ khuyên nhủ bạn nên chăm chỉ và cố gắng học bài, làm bài. Em giúp đỡ bạn, hướng dẫn bạn những bài khó.
[2] Việc học sinh cần làm để bố mẹ biết, khi mình:
- Bị điểm kém trong học tập: Nói thật với bố mẹ, trình bày rõ lí do, xin lỗi bố mẹ và hứa sẽ đạt điểm cao hơn.
- Bị bạn trong lớp, trong trường bắt nạt: Kể với bố mẹ sự việc để bố mẹ có hướng giải quyết.
[3] Việc em cần làm khi chứng kiến kẻ gian lấy trộm đồ của người khác, hành vi cố tình làm hỏng công trình công cộng,...: Em sẽ báo cho thầy cô, bố mẹ, những người lớn để có cách xử lí.
=> Từ trao đổi trên, tôn trọng sự thật có biểu hiện trong cuộc sống là:
- Biết nhận lỗi của bản thân và nhận thức khách quan về người khác.
- Trung thực trong thi cử, báo cáo thầy giáo về lỗi sai của bạn.
- Tố cáo hành vi, việc làm sai trái.
- Chấp hành tốt mọi nội quy nơi mình sống.
- Chỉ rõ sai cho bạn và khuyên bạn, giúp đỡ bạn để lần sau bạn không mắc phải khuyết điểm đó nữa.
- Lắng nghe ý kiến của mọi người nhưng sẵn sàng tranh luận để tìm ra sự thật…
2. Vì sao phải tôn trọng sự thật
Thảo luận tình huống sau:
Mai và Thảo cùng học lớp 6C do Mai làm lớp trưởng. Hai bạn rất thân với nhau. Mai học giỏi, còn Thảo thì học hành chưa được chăm chỉ, hay thiếu bài tập về nhà. Là cán bộ lớp, Mai báo cáo với cô giáo về tình hình chuẩn bị bài của lớp mình, nhưng lại không báo cáo với cô về tình hình của Thảo.
Trong việc này, ở lớp có các ý kiến khác nhau:
- Có ý kiến cho rằng, Mai làm như vậy thể hiện Mai là một người bạn tốt của Thảo.
- Một số ý kiến khác thì cho rằng, Mai làm như vậy là không nói đúng sự thật, cũng không tốt cho Thảo.
a] Em đồng ý hay không đồng ý với ý kiến nào trên đây? Vì sao?
b] Nếu em là Mai, em sẽ làm gì? Vì sao?
Gợi ý trả lời
a] - Em đồng ý với ý kiến "Một số ý kiến khác thì cho rằng, Mai làm như vậy là không nói đúng sự thật, cũng không tốt cho Thảo". Vì như thế sẽ làm bạn ỉ lại học thói quen nói dối, không chăm chỉ học tập.
- Em không đồng ý với ý kiến cho rằng, Mai làm như vậy thể hiện Mai là một người bạn tốt của Thảo. Vì bạn tốt là sẽ là người giúp cho đối phương trở nên tốt hơn, còn Mai lại như vậy là không giúp bạn tiến bộ thêm.
b] Nếu em là Mai, em sẽ thành thật nhận lỗi đã bao che cho bạn và nói trung thực với cô về tình hình của Thảo để cô có cách giúp Thảo chăm chỉ và học tốt hơn. Chính em cũng khuyên Thảo, chỉ rõ cho Thảo nhận thức được bản thân mình còn nhiều khuyết điểm.
III. Luyện tập GDCD 6 trang 22
Câu 1
Em đồng tình hay không đồng tình với hành vi nào đưới đây? Vì sao?
A. Luôn đồng ý và nói theo số đông.
B. Luôn nói đúng những điều có thật.
C. Luôn bảo vệ ý kiến và việc làm của minh.
D. Luôn phê phán những người không cùng quan điểm với mình.
Gợi ý trả lời
A. Luôn đồng ý và nói theo số đông. Em không đồng tình vì không phải lúc nào ý kiến của số đông cũng đúng. 9
B. Luôn nói đúng những điều có thật. Em đồng tình vì đó là việc tôn trọng sự thật. Giúp con người tin tưởng, cuộc sống tươi đẹp hơn.
C. Luôn bảo vệ ý kiến và việc làm của mình. Em không đồng tình vì ngay cả bản thân mình cũng chưa có khả năng nhận thức đúng đắn hết mọi điều, nên ý kiến và việc làm của mình đôi khi cũng có thể chưa đúng hoàn toàn.
D. Luôn phê phán những người không cùng quan điểm với mình. Em không đồng tình vì có thể quan điểm đó không cùng với quan điểm của mình nhưng nếu đó là sự thật thì chúng ta phải tôn trọng, chấp nhận.
Câu 2
Sau khi học xong bài “Tôn trọng sự thật”, Linh cho rằng trong cuộc sống không phải bao giờ cũng nên tôn trọng sự thật, cần tuỳ theo từng trường hợp mà ứng xử cho phù hợp.
Em đồng ý hay không đồng ý với suy nghĩ của Linh? Vì sao?
Gợi ý trả lời
Em đồng ý với suy nghĩ của Linh. Vì đôi khi không tôn trọng sự thật giúp chúng ta sống tích cực hơn là điều nên làm. Ví dụ như một người bị ung thư sắp chết, nhưng ta nói dối để họ có niềm tin hơn trong việc chữa trị.
Câu 3
Nếu một người bạn thân của em nói xấu, nói sai về một người khác, em sẽ lựa chọn phương án giải quyết nào sau đây? Vì sao?
A. Xa lánh, không chơi với bạn nữa.
B. Bỏ qua, coi như không biết.
C. Khuyên bạn nên nhận lỗi, sửa chữa và luôn nói rõ sự thật.
D. Vẫn chơi với bạn, nhưng không tin bạn như trước nữa.
Gợi ý trả lời
Nếu một người bạn thân của em nói xấu, nói sai về một người khác, em sẽ lựa chọn phương án giải quyết:
C. Khuyên bạn nên nhận lỗi, sửa chữa và luôn nói rõ sự thật.
Vì bạn đang dựa vào suy nghĩ cá nhân để nhận định về người khác chứ không phải dựa trên sự khách quan, trung thực, tôn trọng sự thật. Bạn cần tôn trọng sự thật để hiểu rõ về sự việc, hiện tượng, từ đó có cái nhìn đúng để giải quyết tốt mọi công việc và đánh giá đúng về người khác.
Câu 4
Em hãy kể lại một việc làm thể hiện tôn trọng sự thật hoặc không tôn trọng sự thật trong cuộc sống mà em biết.
Gợi ý trả lời
Em hãy kể lại một việc làm thể hiện tôn trọng sự thật:
Bạn Linh chứng kiến một vụ tai nạn và bỏ trốn, làm hiện trường giả để đổ tội cho người khác. Trong phiên toà xét xử bạn đã đứng ra và nói sự thật để bảo vệ người bị hại mặc dù bị tên phạm tội đe doạ.
IV. Vận dụng GDCD 6 trang 22
1. Xây dựng thông điệp về chủ đề “Tôn trọng sự thật”
Mỗi nhóm xây dựng một thông điệp về chủ để “Tôn trọng sự thật” và ghi ra giấy. Trưng bày, giới thiệu thông điệp của các nhóm trước lớp. Bình chọn thông điệp hay nhất.
2. Lập một hòm thư mở của lớp “Hòm thư nói thật”
Mỗi học sinh tự viết thư cho một bạn trong lớp về việc mình đã nói dối bạn một lần nào đó. Bức thư có ghi tên người nhận, nhưng không cần ghi tên người gửi. Trong giờ sinh hoạt lớp hằng tuần, giáo viên chủ nhiệm và lớp trưởng sẽ lấy ra một hoặc một vài bức thư và đọc to trước lớp.
=> Học sinh hãy tự phát triển tư duy và cùng nhau thảo luận để lựa chọn cho nhóm của mình một thông điệp về Tôn trọng sự thật.
Mỗi học sinh đều có một câu chuyện riêng, các em hãy viết thư dựa trên câu chuyện của mình và những điều mà em muốn nói với với bạn của mình
Cập nhật: 28/10/2021