- Căn cứ để kết chuyển lãi lỗ từ năm trước sang năm đó chính là số dư của tài khoản 421: Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối:
- Tài khoản 421 có 2 tài khoản cấp 2:
+ TK 4211: Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối năm trước.
+ TK 4212: Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối năm nay.
- Để xác định được kết quả hoạt động doanh của năm trước thì chúng ta phải dựa vào số dư của TK 4212 Trên bảng cân đối phát sinh tài khoản của năm trước.
+ Nếu TK 4212 có số dư bên Nợ => Năm trước Doanh nghiệp LỖ
\=> Kết chuyển lỗ, kế toán hạch toán:
Nợ TK 4211 - Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối của năm trước
Có TK 4212 - Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối năm nay
+ Nếu TK 4212 có số dư bên Có => Năm trước Doanh nghiệp LÃI
\=> Kết chuyển lãi, kế toán hạch toán:
Nợ TK 4212 - Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối của năm nay
Có TK 4211 - Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối năm trước
Dưới đây, Công ty đào tạo Kế Toán Thiên Ưng sẽ đưa ra ví dụ cụ thể về cách hạch toán kết chuyển lãi lỗ đầu năm như sau:
- Ví dụ 1: số dư của TK 4212 trên bảng cân đối phát sinh tài khoản năm 2023 đang có số dư bên Nợ.
Cụ thể là Nợ 4212: 10.000.000 -> tức là năm 2023 cty này kinh doanh Lỗ 10 triệu
\=> Sang năm 2024 đầu năm chúng ta phải kết chuyển Lỗ.
Nợ 4211: 10.000.000
Có 4212: 10.000.000
Chú ý: Đứng trên năm 2023 thì 10.000.000 tiền lỗ này là của năm nay tức là ở TK 4212 [ Bên nợ].
Còn sang năm 2024 thì số lỗ 10 triệu này là của năm trước nên phải ở TK 4211 [ Bên nợ].
- Ví dụ 2: Số dư của TK 4212 trên bảng cân đối phát sinh tài khoản năm 2023 đang có số dư bên Có.
Cụ thể là Có 4212: 20.000.000 -> tức là năm 2023 cty này kinh doanh Lãi 20 triệu
\=> Sang năm 2024 đầu năm chúng ta phải kết chuyển Lãi như sau.
Nợ 4212: 20.000.000
Có 4211: 20.000.000
Khi làm sổ sách kế toán, bút toán này được thực hiện ghi trên sổ nhật ký chung như sau:
Ngoài bút toán kết chuyển lãi - lỗ của năm trước, đầu năm kế toán còn phải hạch toán thêm bút toán hạch toán chi phí thuế môn bài. Xem cách định khoản bút toán này tại đây: ách chuyển lỗ năm trước sang năm nay trên Phụ lục 03-2A Tờ khai quyết toán thuế TNDN; Quy định về chuyển lỗ thuế TNDN sang năm sau, thời gian chuyển lỗ; Các khoản lỗ được kết chuyển theo quy định.
Những chú ý Chuyển lỗ khi quyết toán thuế TNDN: Các bạn cần xác định các khoản lỗ được kết chuyển theo quy định -> Nguyên tắc chuyển lỗ -> Cách chuyển lỗ trên phụ lục 03-2a khi lập Tờ khai quyết toán thuế TNDN. [Chi tiết các bước bên dưới nhé]:
-----------
- Cách xác định các khoản lỗ được kết chuyển:
Theo điều 4 Thông tư 78/TT-BTC quy định:
1. Thu nhập tính thuế trong kỳ tính thuế được xác định bằng thu nhập chịu thuế trừ thu nhập được miễn thuế và các khoản lỗ được kết chuyển từ các năm trước theo quy định.
- Thu nhập tính thuế được xác định theo công thức sau:
Thu nhập tính thuế \= Thu nhập chịu thuế - [Thu nhập được miễn thuế + Các khoản lỗ được kết chuyển theo quy định]
2. Thu nhập chịu thuế trong kỳ tính thuế bao gồm thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ và thu nhập khác.
- Thu nhập chịu thuế trong kỳ tính thuế xác định như sau:
Thu nhập chịu thuế \= [Doanh thu - Chi phí được trừ] + Các khoản thu nhập khác
-----------
Theo điều 9 Thông tư 78/2014/TT-BTC:
1. Lỗ phát sinh trong kỳ tính thuế là số chênh lệch âm về thu nhập tính thuế chưa bao gồm các khoản lỗ được kết chuyển từ các năm trước chuyển sang.
---------
Như vậy: Cách xác định Lỗ - Lãi trong kỳ như sau:
Thu nhập tính thuế \= [[Doanh thu - Chi phí được trừ] + Các khoản thu nhập khác ] - Thu nhập được miễn thuế
- Nếu Thu nhập tính thuế > 0 -> Tức là Lãi [Các bạn có thể chuyển lỗ từ kỳ trước sang] - Nếu Thu nhập tính thuế < 0 -> Tức là Lỗ [Vì lỗ nên không phải chuyển lỗ sang]
----------
II. Nguyên tắc chuyển lỗ giữa các quý và năm:
Theo điều 9 Thông tư 78/2014/TT-BTC:
2. Doanh nghiệp sau khi quyết toán thuế mà bị lỗ thì chuyển toàn bộ và liên tục số lỗ vào thu nhập [thu nhập chịu thuế đã trừ thu nhập miễn thuế] của những năm tiếp theo. Thời gian chuyển lỗ tính liên tục không quá 5 năm, kể từ năm tiếp sau năm phát sinh lỗ.
- Doanh nghiệp
tạm thời chuyển lỗ vào thu nhập của các quý của năm sau khi lập tờ khai tạm nộp quý và chuyển chính thức vào năm sau khi lập tờ khai quyết toán thuế năm.
Ví dụ 1: Năm 2019 Kế toán Thiên Ưng có phát sinh lỗ là 10 tỷ đồng. - Năm 2020 Cty có phát sinh thu nhập là 12 tỷ đồng. -> Thì Cty được chuyển
toàn bộ số lỗ của năm 2019 là 10 tỷ vào thu nhập năm 2020.
Ví dụ 2: Năm 2019 DN B có phát sinh lỗ là 20 tỷ đồng. - Năm 2020 DN B có phát sinh thu nhập là 15 tỷ đồng thì: + DN B chỉ được chuyển lỗ
tối đa 15 tỷ đồng vào thu nhập năm 2020 [tối đa bằng số lãi năm nay]; + Số lỗ còn lại [20 - 15 = 5 tỷ đồng], DN theo dõi và chuyển liên tục theo nguyên tắc chuyển lỗ vào các năm tiếp theo, nhưng tối đa không quá 5 năm, kể từ năm tiếp sau năm phát sinh lỗ.
- Doanh nghiệp có số lỗ giữa các quý trong cùng một năm tài chính thì được bù trừ số lỗ của quý trước vào các quý tiếp theo của năm tài chính đó. Khi quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp, doanh nghiệp xác định số lỗ của cả năm và chuyển toàn bộ và liên tục số lỗ vào thu nhập chịu thuế của những năm tiếp sau năm phát sinh lỗ theo quy định nêu trên.
- Doanh nghiệp tự xác định số lỗ được trừ vào thu nhập theo nguyên tắc nêu trên. Trường hợp trong thời gian chuyển lỗ có phát sinh tiếp số lỗ thì số lỗ phát sinh này [không bao gồm số lỗ của kỳ trước chuyển sang] sẽ được chuyển lỗ toàn bộ và liên tục không quá 5 năm, kể từ năm tiếp sau năm phát sinh lỗ. Trường hợp cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, thanh tra quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp xác định số lỗ doanh nghiệp được chuyển khác với số lỗ do doanh nghiệp tự xác định thì số lỗ được chuyển xác định theo kết luận của cơ quan kiểm tra, thanh tra nhưng đảm bảo chuyển lỗ toàn bộ và liên tục không quá 5 năm, kể từ năm tiếp sau năm phát sinh lỗ theo quy định.
Quá thời hạn 5 năm kể từ năm tiếp sau năm phát sinh lỗ, nếu số lỗ phát sinh chưa chuyển hết thì sẽ không được chuyển vào thu nhập của các năm tiếp sau.
-------------
Như vậy: Nguyên tắc chuyển lỗ như sau: - Chỉ chuyển lỗ khi có lãi. - Số lỗ phải được chuyển toàn bộ và liên tục [và Tối đa bằng số lãi của năm chuyển]. - Thời gian chuyển lỗ tính liên tục không quá 5 năm, kể từ năm tiếp sau năm phát sinh lỗ.
-------------
Ví dụ 3: Công ty Kế toán Thiên Ưng có số liệu như sau: - Năm 2018 lỗ: 50 tr - Năm 2019 lỗ: 20tr [Vì Lỗ nên ko chuyển Lỗ từ năm 2018 sang] - Năm 2020 Lãi: 80tr, cụ thể như sau: + Qúy 1 lãi 10tr. Qúy 2 lãi 30tr. Qúy 3 lãi 20tr. Qúy 4 lãi 20tr
Cách chuyển lỗ năm 2020 như sau: Qúy 1/2020: Lãi 10tr -> Nên được chuyển tối đa là 10tr [từ năm 2018 sang] Qúy 2/2020: Lãi 30tr -> Cũng được chuyển tối đa là 30tr [từ năm 2018 sang] Qúy 3/2020: Lãi 20tr -> Chuyển tối đa là 20tr [cụ thể: Chuyển lỗ từ năm 2018 còn 10tr và 10 tr của năm 2019. Như vậy số lỗ năm 2019 sẽ còn lại là 20tr - 10tr = 10tr] Qúy 4/2020: Lãi 20tr -> Chuyễn hết toán bộ phần còn lại là 10tr [số lỗ còn lại của năm 2019]. Như vậy: ->
Phải nộp thuế TNDN tính theo số lãi là: 20tr - 10tr = 10tr.
-> Giả dụ số tiền thuế tạm nộp 4 quý năm 2020 đúng bằng với số thực nộp khi quyết toán cuối năm. - Tức là: Năm 2020 lãi: 80tr -> được chuyển toàn bộ số lỗ của 2 năm là: 70tr -> Số tiền thuế phải nộp cả năm là: 80tr - 70tr = 10tr [x 20%] = 2tr
Như vậy cuối năm khi lập tờ khai Quyết toán thuế TNDN 03/TNDN và phụ lục 03-2A/TNDN các bạn làm như sau:
- Cách chuyển lỗ trên phụ lục 03-2A/TNDN:
-> Sau khi đã chuyển lỗ trên Phụ lục chuyển lỗ 03-2A/TNDN xong -> Phần mềm HTKK sẽ tự động cập nhật số liệu lên Chỉ tiêu C3a trên Tờ khai quyết toán 03/TNDN.
Chú ý: Chỉ khi DN
có lãi mới Chuyển lỗ nhé [Và lúc này mới làm Phụ lục 03-2A/TNDN], nếu DN lỗ thì không được chuyển lỗ [và lúc này sẽ không có PL 03-2A nhé].
--------
Cách chuyển lỗ trên Tờ khai Quyết toán thuế 03/TNDN sẽ như sau:
[Phần mềm sẽ tự động cập nhật từ bên Phụ lục 03-2A/TNDN sang vào Chỉ tiêu C3a]
Chú ý: Đây là hướng dẫn cách chuyển lỗ khi tính thuế TNDN, còn hạch toán trên sổ sách thì dù là lãi hay lỗ thì đầu năm các bạn vẫn phải hạch toán nhé.
--------------
Ví dụ 4: Cũng với số liệu như trên Ví dụ 3 nhưng: - Năm 2018 lỗ: 50 tr - Năm 2019 lỗ: 20tr. - Năm 2020 Lãi: 60tr
Cách chuyển lỗ năm 2020 như sau:
- Năm 2020 các bạn chỉ được chuyển lỗ tối đa bằng số lãi năm 2020 là: 60tr, cụ thể như sau: - Các bạn chuyển toàn bộ số lỗ năm 2018 là: 50tr và năm 2019 chỉ được: 10tr -> [Số lỗ còn lại của Năm 2019 là: 20tr - 10tr = 10tr, các bạn theo dõi bên ngoài, sang năm 2021 nếu có lãi thì chuyển tiếp sang]
Như vậy là các bạn đã Chuyển lỗ trên Tờ khai Quyết toán thuế TNDN thành công nhé!
------------
Lưu ý: Theo thông tư 96/2015/TT-BTC [sửa đổi, bổ sung Khoản 2 Điều 4 Thông tư số 78/2014/TT-BTC]
- Doanh nghiệp trong kỳ tính thuế có các hoạt động chuyển nhượng bất động sản, chuyển nhượng dự án đầu tư, chuyển nhượng quyền tham gia thực hiện dự án đầu tư [trừ dự án thăm dò, khai thác khoáng sản] nếu bị lỗ thì số lỗ này được bù trừ với lãi của hoạt động sản xuất kinh doanh [bao gồm cả thu nhập khác quy định tại Điều 7 Thông tư số 78/2014/TT-BTC], sau khi bù trừ vẫn còn lỗ thì tiếp tục được chuyển sang các năm tiếp theo trong thời hạn chuyển lỗ theo quy định.
--------------- Kế toán Thiên Ưng xin chúc các bạn thành công!
Các bạn muốn tìm hiểu chuyên sâu hơn về thuế TNCN, TNDN... Kỹ năng quyết toán thuế thì có thể có tham gia: