Thủ môn là một vị trí rất quan trọng trong một đội bóng nhưng lại nhận được ít sự quan tâm nhất. Tuy nhiên một thủ môn tốt cũng sẽ có thể trở thành người đội trưởng dẫn dắt đội bóng. Có rất nhiều người cho rằng một pha cản phá thành công tương đương với một bàn thắng.
Tuy nhiên không phải ai cũng có thể trở thành được một thủ môn giỏi. Những kỹ thuật của thủ môn sẽ rất khác biệt so với các vị trí khác trên sân, thậm chí họ còn có riêng một huấn luyện viên thủ môn. Vậy để chơi tốt vị trí thủ môn thì mình cần những kỹ năng gì?
Kỹ năng chọn điểm rơi của bóng
Chọn điểm rơi là một trong những kỹ năng quan trọng nhất của một thủ môn. Kỹ năng này đặc biệt quan trọng trong bóng đá sân 11 và sân 7 vì thường xuyên sử dụng các đường bóng bổng. Tại sao khả năng chọn điểm rơi của thủ môn lại quan trọng?
Thủ môn là vị trí duy nhất được sử dụng tay trong khu vực của mình. Chính vì vậy bạn lợi thế hơn rất nhiều so với các vị trí khác trên sân kể cả đối thủ hay đồng đội. Bạn là thủ môn có một lợi thế lớn như vậy thì tại sao lại để đồng đội tranh chấp bóng trên không với tỉ lệ 50-50? Tuy nhiên bạn có lợi thế và băng ra bắt bóng nhưng lại chọn sai điểm rơi thì sẽ rất tệ. Nên chọn điểm rơi là kỹ năng quan trọng để trở thành một thủ môn tốt.
Kỹ năng phản xạ nhanh
Đây là một kỹ năng mà hầu hết mà mọi người đều có chứ không chỉ riêng những thủ môn. Tuy nhiên việc phản xạ của thủ môn khác với mọi người đó là nhanh hơn bình thường. Kỹ năng phản xạ này có những người sẽ bẩm sinh nhưng có những người phải tập luyện để phản xạ nhanh hơn. Hiện giờ cũng vẫn sẽ có những thủ thành với ưu điểm là phản xạ nhanh hơn một thủ thành khác. Nhưng phản xạ nhanh sẽ cho bạn một lợi thế lớn trong các trận đấu bóng đá.
Nếu chưa có được phản xạ nhanh thì đừng lo vì bạn có thể luyện tập được và dần dần cải thiện được nó.
Kỹ năng khép góc
Khép góc là một kỹ năng mà bạn cần có nếu muốn chơi tốt ở vị trí thủ môn. Bạn sẽ khá thụ động nếu như chỉ đứng một chỗ ở giữa khung thành. Vị trí đứng ở giữa chỉ khi có một tình huống bóng ở khu vực trung lộ với góc sút rộng. Còn nếu như bóng nằm ở vị trí hơi nghiêng qua hai biên thì thủ môn sẽ đứng về phía cột dọc gần với quả bóng nhất.
Việc khép góc như vậy sẽ hạn chế được sự nguy hiểm cho khung thành của bạn. Nếu quả banh đang nghiêng về phía bên trái mà bạn vẫn đứng giữa thì tỉ lệ cầu thủ sút góc gần và ghi bàn là rất cao. Vì đường bay của bóng đến góc gần là ngắn hơn và chắc chắn bạn sẽ không thể phản xạ kịp nếu bóng đi nhanh.
Kỹ năng ra vào
Thủ môn nhận được lợi thế chơi tay trong vòng cấm nhưng không phải lúc nào bạn cũng đứng trong khu vực đó. Tuy nhiên việc ra vào này cũng là một kỹ năng mà không phải bạn tự có mà nó sẽ được cải thiện dần qua từng trận đấu [hay gọi đơn giản đó là kinh nghiệm].
Đây là kỹ năng đòi hỏi bạn phải đọc được tình huống bóng đó để băng ra phá bóng. Việc ra vào này chỉ cần chậm một giây thôi cũng sẽ khiến cho bạn thủng lưới. Ngoài ra, bạn cũng có thể cải thiện kỹ năng này thông qua việc xem các trận đấu bóng đá chuyên nghiệp.
Kỹ năng quan sát
Có lẽ bạn đang nghĩ rằng tại sao lại là kỹ năng quan sát khi thủ môn chỉ có nhiệm vụ là giữ cho khung thành không bị thủng. Nhưng trong những pha sút phạt, việc điều chỉnh hàng rào là một điều cực kì quan trọng. Chính lúc đó, khả năng quan sát của bạn sẽ cần được phát huy.
Nếu như bạn điều chỉnh hàng rào không hợp lí thì rất dễ bị đối thủ khai thác lỗ hổng đó. Ngoài ra, kỹ năng quan sát cũng sẽ giúp cho bạn rất nhiều trong các quyết định ra vào sao cho hợp lí. Và quan sát cũng là một kỹ năng mà bạn sẽ cải thiện được thông qua quá trình chơi bóng.
Đó là 5 kỹ năng bạn cần có để chơi tốt hơn ở vị trí thủ môn. Những kỹ năng này có cái bạn có thể tập luyện cũng có những cái được cải thiện dần qua quá trình chơi bóng. Chính vì vậy hãy cứ chăm chỉ luyện tập thì bạn sẽ có thể gặt hái được những trái ngọt cho riêng mình.
BÀI HỌC NÀY DÀNH RIÊNG CHO CẦU THỦ ĐỖ XUÂN DŨNG, THỦ MÔN ĐỘI TUYỂN NĂNG KHIẾU OLYMPIC ĐẠI HỌC THỂ DỤC THỂ THAO BẮC NINH
Chúc con cố gắng luyện tập chăm chỉ và thành đạt!
Câu lạc bộ bóng đá Học viện Biên phòng, Sơn Lộc, Sơn Tây, thành phố Hà Nội.
Email: xuatuanck@gmail.com
- Khái niệm, nhiệm vụ, ý nghĩa
Trang bị cho người học khái niệm, nhiệm vụ, ý nghĩa và phận loại các kỹ thuật thủ môn, những yếu lĩnh của kỹ thuật thủ môn như bắt bóng, phát bóng, ném bóng… và nắm vững dược phương pháp giảng dạy, lỗi sai thường mắc, cách khắc phục lỗi sai đó.
II. Tóm tắt:
+ Kỹ thuật bắt bóng lăn sệt
+ Kỹ thuật bắt bóng nửa nảy
+ Kỹ thuật bắt bóng trên không
+ Kỹ thuật bay người với bóng
Chỉ ra được các sai lầm thường mắc và phương pháp khắc phục
III. Khái niệm, nhiệm vụ, ý nghĩa của kỹ thuật thủ môn:
Chỉ những động tác của thủ môn, thông qua việc sử dụng hợp lý các bộ phận của cơ thể dể thực hiện hiệu quả những kỹ thuật đỡ bắt bóng hoặc giúp đồng đội triển khai tân công sau khi bắt được bóng.
Giữ khung thành ngăn cản không cho đối phương đưa bóng vào lưới và đồng thời khi có bóng phải phối hợp với đồng đội triển khai tấn công.
*Yêu cầu: Thủ môn phải có thể lực tốt, kỹ thuật thuần thục và cơ bản.
Trong thi đấu bóng đá bất cứ một hình thức chiến thuật nào cũng đều phải ca một đội hình tương ứng
Việc sắp xếp và bố trí đội hình đòi hỏi phải đảm bảo sự cân bằng giữa công và thủ,
Lựa chon vị trí: Tùy theo góc độ sút bóng, tùy từng tình huống tấn công của đối phương mà thủ môn lựa chon vị trí sao cho phù hợp để cản phá không cho bóng vào lưới.
Tư thế: Hai chân đứng rộng bằng vai đàu gối hơi gập lại, gót chân hơi nâng lên, trọng tâm cơ thể rơi và một trong hai chân, thân trên nghiêng về phía trước hai tay hơi gấp để ở trước ngực, mắt nhìn thảng vào đường bóng đến.
Di chuyển: Thủ môn phải căn cứ vào sự biến đổi về khoảng cách với bóng để điều chỉnh vị trí của mình.
4. Yếu lĩnh kỹ thuật bắt bóng:
Bắt bóng lăn trên mặt đất, chia ra làm hai loại: Kỹ thuật bắt bóng thẳng chân và bát bóng quỳ gối chống một chân xuống đất.
Khi bắt bóng lên trên mặt đất thẳng chân, đứng ở tư thế hai chân song song, mũi chân hướng về trước thân người hơi ngả về phía trước khuỵu gối hai tay co tự nhiên.
Khi bắt bóng quỳ gối chống một chân thì động tác tay giống bắt bóng thảng chân.
Kỹ thuật bắt bóng thẳng: Kỹ thuật này được chia làm hai loại bắt tầm dưới ngực và cao ngang ngực
Bắt bóng tầm dưới ngực, trước hết phải xoay người về hướng bóng đến mở hai chân, thân trên hơi lao về phía trước hai tay duỗi tự nhiên lòng bàn tay hướng về phía bóng đến.
Bắt bóng tầm cao ngang ngực cũng xoay người về hướng bóng đến, hai chân mở, hai tay hơi gập khuỷu, lòng bàn ty hướng lên trên và hướng vào bóng
5. Kỹ thuật bắt bóng bổng
Đây là kỹ thuật đòi hỏi người thủ môn phải có năng lực phán đoán đẻ xác định điểm rơi của bóng
Khi bóng đến bật nhẩy lên cao bằng một chân, hai tay đưa lên cao và hơi gập kuỷu, lòng bàn tay hướng về phía trước, các ngón tay xòe ra tạo thành hình túi.
Khi tay chạm bóng, dùng lực bắt chặt bóng rồi gập khuỷu tay đưa bóng xuông ôm trước ngực. Khi rơi phải để chân giậm tiếp đất trước, chân kia xuống sau và hơi khuỵu để giảm xung
Khi đối phương sút bóng mà không thể thực hiện các kỹ thuật khác thì phải vồ bắt bóng.
Vồ bắt bóng hai bên: khi vồ bắt bóng thấp ở bên trái chân phải nhanh chóng đạp xuống đất, chân trái gập gối hướng sang bên trái bước một bước thân người ngả về bên trái.
Khi bay trước hết gập gối hạ thấp trọng tâm. Khi thân người ngả về phía bóng đến thì chân cùng bên phải đồng thời dùng lực đạp mạnh xuống đất để đẩy thân người lên không trung
Vồ bắt bóng cao trung bình ở hai bên: trọng tâm cơ thể chuyển sang chân ở gần hướng bóng rồi lấy chân nay làm trụ bật nhảy sang bên
Vồ bóng trong chân đối phương:
Khi đối phương dẫn bóng áp sát cầu môn và chuẩn bị sút bóng ở sát cầu môn thì thủ môn xông lên phía trước để thu hẹp góc sút, khi đối phương đưa bóng lên phía trước thì phải xông ra vồ bóng ngay dưới chân đối phương
Kỹ thuật này được thủ môn sử dụng khi thủ môn bị cầu thủ đối phương nhảy lên tranh chấp kỹ thuật đấm bóng được thực hiện bằng hai cách.
Đấm bóng bằng một tay thì thủ môn phải xác định chính xác đường bay và điểm rơi của bóng rồi lấy đà bật nhảy, vươn một tay lên cao đến vị trí thuận lợi nhất thì đấm thẳng vào phần dưới của bóng
Đấm bóng bằng hai tay sau khi xác định được đường bay và điểm rơi thì thủ môn bật nhảy lên, hai tay nắm lại để sát vào nhau và đấm thảng vào bóng.
9. Kỹ thuật đẩy phá bóng.
Đây là kỹ thuật dùng để phá các đường bóng bổng bay theo đường vong cung hoạc những đường bóng cùng nguy hiểm.
Khi thực hiện thủ môn phải bật người ưỡn cong người về phía sau hai bàn tay, ngửa lòng bàn tay hướng vào bóng lên trên và dùng lực đẩy bóng ngược ra phía sau hoặc hai bên
Nếu ném hai tay thì phải đứng chân trước chân sau trong một khoảng cách hợp lý tay cầm bóng đưa lên cao trên vai xoay thân nghiêng sang bên lợi dụng lực đạp thân lực vung cánh tay và lực gấp cổ tay để ném bóng từ cao xuống về phía trước.
Tung phát bóng là kỹ thuật truyền bóng trực tiếp của thủ môn cho đồng đội ở cự ly xa. Phát bóng tung có hai loại : phát bóng tung lên không và khi bóng chạm đất.
Cơ bản động tác tung phát giống như sút bóng bằng chình diện mu,nhưng do thường thực hiện trong khi chạycho nên khoảng cách và vị trí tung phất thích hợp để đảm bảo bóng sẽ được phát đi xa.
IV. Phương pháp giảng dạy:
Với hệ thống các hệ thống kỹ thuật thủ môn mọi người tham gia luyện tập môn bóng đá đều có thể tập các kỹ thuật thủ môn.
Đối với những người mới tham gia tập luyện bóng đá có thể cho họ quan sat các kỹ thuật thông qua tranh ảnh, bài tập cụ thể đi từ đơn giản đến phức tạp.
Sau khi tập di chuyển đã trở thành thuần thục thì chuyển sang tập các động tác nhưng không có bóng ở các tình huống để tạo ra cảm giác không sợ sệt.
Sau một thời gian tập luyện dẽ kiểm tra đánh giá với người học.
Luyện tập tư thế chuẩn bị của các kỹ thuật bắt bóng.
Tập bắt bóng thấp “lúc đầu đường bóng chậm, nhẹ, tập chung vào kỹ thuật đón bắt bóng”
Tập bắt bóng bên cạnh do cầu thủ đá nhẹ tới.
Tập vồ bóng ở trên đệm hay trên hố cát hay bãi cỏ do đồng đội ném tới.
Đứng trong tư thế vồ bắt bóng ở tầm trung bình và bổng ở hai chân ném tới.
Tập kỹ thuật ném bóng cao tay.
Tập kỹ thuật ném bóng thấp tay.
Tập bắt bóng ở các hướng khác nhau với tốc độ khác nhau.
Do kỹ thuật động tác chưa ổn định nên còn một số sai lầm cần có biện pháp khắc phục.
Để tập luyện kỹ thuật thủ môn thì người tập phải cao chiều cao thích hợp và cân đối, có tính dũng cảm và sự quyết đoán
Yêu cầu tập luyện với tinh thần tự giác tích cực để tạo các phản xạ nhanh nhẹn, hình thành các động tác kỹ thuật
Cần nắm được các kỹ thuật cơ bản nhất đó là nền móng là cơ sở đẻ tạo dựng nên những kỹ thuật phúc tạp khác