Thuốc ARV được dùng như ngăn ngừa chống phơi nhiễm HIV, điều trị HIV lâu dài, có thể phải uống suốt đời để ức chế vi rút HIV
ARV Mylan sản xuất tại Ấn Độ hết hàng, hiện có thuốc thay thế tương đương sinh học là ELTVIR của Hereto cũng sản xuất tại Ấn Độ
Thuốc ARV đối với HIV có thể chia làm 2 công dụng:
1. Nếu chưa bị HIV, dùng thuốc ARV để chống phơi nhiễm hay nói đúng là chủ động ngăn nguy cơ lây nhiễm HIV từ người đã có bệnh HIV.
2. Nếu bị bệnh HIV rồi thì thuốc ARV có tác dụng ức chế virut phát triển, bệnh nhân có thể sống cuộc sống bình thường, thoát khỏi án tử hình.
Chúng ta cùng đi cụ thể từng trường hợp để áp dụng cho phù hợp nhé hoặc chống phơi nhiễm hoặc ức chế bệnh phát triển
Đầu tiên dành cho Quý khách hàng mua thuốc ARV nhằm mục đích chống phơi nhiễm [lây nhiễm] HIV từ người bị bệnh nên uống thuốc càng sớm càng tốt, không muộn hơn 72 giờ [3 ngày đêm] kể từ khi có hành vi phơi nhiễm. Nếu uống thuốc ARV sau 72 giờ sau phơi nhiễm thì thuốc sẽ rất ít tác dụng hoặc mất hẳn tác dụng. Thuốc ARV chỉ có tác dụng khi một ít tế bào bị nhiễm HIV, còn sau 72 giờ thì tế bào nhiễm HIV đã lan rất nhiều trong người bệnh và thuốc không còn tác dụng nữa. Lưu ý trong thời gian ủ bệnh thì người bệnh chưa biết hoặc chưa có biểu hiện bệnh ra bên ngoài nên không thể nói không có bệnh. Hộp thuốc ARV có 30 viên, thiết kế để dùng trong 1 tháng. Sau 2 tháng [kể từ khi hết thuốc] bệnh nhân cần khám [test] để coi có virut HIV không, và sau 6 tháng khám lại lần cuối cùng, nếu không có virut nữa thì chắc chắn người phơi nhiễm đã an toàn hoàn toàn, không phải lo lắng gì nữa về HIV.
Tư vấn và khám bác sĩ để có toa thuốc là tốt nhất nhưng khi mới có hành vi thì chưa có bất kỳ biểu hiện bệnh nào, cũng như xét nghiệm lúc này cũng chẳng có kết quả gì cả, không biết có thực sự tiếp xúc dịch bệnh không? Nhưng người phơi nhiễm nên nhanh chóng kiếm thuốc uống đã, thuốc có thể mua các nhà thuốc chuyên khoa hoặc đến trung tâm y tế. Chúng ta đừng để quá muộn rồi hối tiếc, quan trọng nhất là cứ kiếm thuốc mua uống đã, tất cả chuyện còn lại tính sau, khám sau cũng được.
Nhưng khi nào cần uống thuốc chống phơi nhiễm HIV [ARV]
Người có hành vi phơi nhiễm HIV nên uống càng sớm càng tốt. Hành vi phơi nhiễm HIV là gì? Nói nôm na các hành vi sau là có phơi nhiễm HIV.
– Quan hệ tình dục không an toàn [không dùng bao cao su] kể cả quan hệ qua đường miệng, hậu môn với bạn tình người có xác xuất mang bệnh HIV cao
– Dùng chung kim tiêm, đạp dẫm phải kim tiêm, vật nhọn dính máu nghi của người bị HIV
– Để vết thương trần tiếp xúc dịch máu, dịch khác của bệnh nhân bị HIV
Khi có hành vi trên nhanh chóng làm sạch vết thương [nếu có], rửa vết thương, cứ để vết thương chảy máu để đẩy máu nhiễm nhưng không nặn và nhanh chóng uống thuốc ARV trong vòng 6 giờ, chậm nhất là 72 giờ.
Hành vi phơi nhiễm HIV được chia làm
Nguy cơ cao: Tổn thương sâu, máu chảy nhiều, máu và dịch có bắn vào vết thương hở, niêm mạc loét
Nguy cơ thấp: Da xây xát bên ngoài, không chảy máu, dịch chỉ tiếp xúc vùng không bị tổn thương
Không nguy cơ: Máu và chất dịch dính vào phần da lành, da kín
Các bài tham khảo: Làm gì sau khi quan hệ với người nhiễm HIV?
Cách dự phòng phơi nhiễm HIV
Phơi nhiễm HIV cần biết
Trong thực tế cuộc sống, bất kỳ ai cũng có thể đối diện nguy cơ phơi nhiễm HIV, và thuốc ARV là cứu cánh thực sự cho người bị phơi nhiễm. Theo các nghiên cứu và thống kê, nguy cơ nhiễm HIV rất thấp khi dẫm phải kim tiêm, bị dao rạch, những trường hợp này chỉ chiếm khoảng 0,3% [nghĩa là 1000 người 3 người hoặc 1000 lần chỉ có 3 người bị HIV].
Tóm lại nếu chẳng may bị phơi nhiễm HIV, bạn không nên quá lo lắng mà nhanh chóng mua thuốc uống, đến cơ sở y tế gần nhất để bác sĩ tư vấn cho yên tâm.
Về phương diện giá cả, trước đây trên thị trường có thuốc ARV của các hãng khác nhau nhưng nay chỉ còn thuốc ARV của Mylan [Ấn Độ]. Giá mua bán thuốc ARV cũng có thay đổi ít nhiều so với khi thị trường có các hãng cạnh tranh.
Thuốc ARV [viết tắt của chữ Antiretrovaral], dùng phòng ngừa [hoặc điều trị] vius HIV. Hiện ARV trên thị trường có thành phần chính là Tenofovir 300mg/Lamivudine 300mg/Effavirenz 600 mg [Cho mỗi viên]. Vì lẽ đó thuốc ARV đôi khi được gọi là thuốc TLE hay T.L.E
Quy cách đóng gói: Hộp 1 lọ x 30 viên nén
Chỉ định: Chống phơi nhiễm hoặc điều trị HIV/AIDS
Lưu ý quan trọng cho việc mua nhanh thuốc ARV
Thuốc ARV nói chung và ARV Mylan dùng cho bệnh nhân bị Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người, tên đầy đủ của HIV là human immunodeficiency virus infection / acquired immunodeficiency syndrome hoặc viết tắt theo tiếng Pháp là SIDA [Syndrome d’immunodéficience acquise]. Người bị nhiễm vi rút HIV nghĩa là bị bệnh liệt kháng hay suy giảm khả năng đề kháng bệnh tật, đó là bệnh sủa hệ miễn dịch bị suy giảm, gây ra bởi vi rút HIV. Vì vậy khả năng chống lại bệnh tật cơ thể tăng lên hay khi bị bệnh thì hệ thống miễn dịch bị yếu nên bệnh nhân dễ bị mắc phải nhiễm trùng, nhiễm trùng các khối u v.v. . Ai cũng có bệnh và nguy cơ nhưng đối với người khỏe mạnh, hệ miễn dịch khỏe mạnh thì vượt qua và ngược lại khi đã bị HIV thì vết thương nhỏ cũng trở thành nghiêm trọng.
Thuốc ARV được nghiên cứu và sản xuất nhằm làm giảm sự sinh sôi nảy nở của vi rút HIV trong cơ thể. Nếu điều trị ARV hiệu quả thì có thể làm chậm sự tiến triển hoàn toàn của AIDS trong nhiều năm, làm giảm nguy cơ lây truyền và làm tăng chất lượng sống của người nhiễm HIV/AIDS.
Riêng phần dùng ARV để điều trị chúng tôi sẽ có bài viết sau.
Tác dụng của ARV:
– Chống nguy cơ lây nhiễm vi rút HIV khi người bị phơi nhiễm như quan hệ không an toàn, dùng chung kim tiêm với đối tượng đã nhiễm HIV
– Ức chế sự nhân lên của virus HIV và kìm hãm lượng virus trong máu ở mức thấp nhất. Thuốc ARV không chữa khỏi hoàn toàn bệnh HIV
– Phục hồi chức năng miễn dịch, giảm nguy cơ mắc và tử vong doc các bệnh nhiễm trùng cơ hội ở bênh nhân nhiễm HIV
– Cải thiện chất lượng sống và tăng thời gian sống cho người bệnh
– Ngăn cản sự tiến triển HIV sang AIDS ở bênh nhân nhiễm HIV
Nguyên tắc khi sử dụng ARV:
– Điều trị ARV là một phần trong tổng thể các dịch vụ chăm sóc và hỗ trợ về y tế, tâm lý và xã hội cho người nhiễm HIV/AIDS.
– Điều trị ARV chủ yếu là điều trị ngoại trú và được chỉ định khi người bệnh có đủ tiêu chuẩn lâm sàng hoặc xét nghiệm và người bệnh đã sẵn sàng điều trị.
– Bất cứ phác đồ điều trị nào cũng phải có ít nhất 3 loại thuốc. Điều trị ARV là điều trị suốt đời, người bệnh phải tuân thủ điều trị tuyệt đối để đảm bảo hiệu quả và tránh kháng thuốc.
– Người nhiễm HIV được điều trị ARV vẫn phải áp dụng các biện pháp dự phòng lây nhiễm virus cho người khác.
– Người nhiễm HIV được điều trị ARV khi tình trạng miễn dịch chưa phục hồi cần tiếp tục điều trị dự phòng các bệnh nhiễm trùng cơ hội.
– Tùy thuộc vào sự sẵn có của thuốc, tình trạng của người bệnh, các nhà chuyên môn sẽ lựa chọn các phác đồ điều trị tương thích theo công thức trên.
Các dấu hiệu chứng tỏ người bệnh có đáp ứng với điều trị ARV
– Sức khỏe được cải thiện: tăng căn, thèm ăn trở lại và ăn ngon miệng hơn, thể trạng, tâm lý tốt hơn, người bệnh có nhiều sức hơn để thực hiện các hoạt động hằng ngày.
– Các triệu chứng liên quan đến bệnh HIV được cải thiện.
– Các bệnh nhiễm trùng cơ hội có từ trước được cải thiện, giảm tần suất mắc và mức độ nặng của các nhiễm trùng cơ hội.
Tác dụng phụ của thuốc ARV:
Một số độc tính, tác dụng phụ khác của thuốc ARV có thể gặp khi điều trị như:
– Một số bệnh nhân cảm thấy nhức đầu khó chịu khi uống các viên đầu tiên, sau này cơ thể quen dần và tác dụng phụ giảm đi
– Bệnh lý thần kinh ngoại vi: Biểu hiện rối loạn cảm giác ngoại vi, chủ yếu đầu chi, đi lại khó khăn. Thường gặp khi dùng d4T, ddI, các thuốc kháng retroviruss non-nucleosid. Cần dùng vitamin B liều cao, nếu nặng phải thay thế thuốc.
– Viêm tụy: Gặp khi dùng ddI, d4T. Cần dừng ngay thuốc và thay bằng ZDV.
– Phân bố lại mỡ: Khi dùng ddI, thuốc ức chế proteases. Biểu hiện tăng tích tụ mỡ ở ngực, bụng, lưng, gáy; teo mô mỡ ở cánh tay, cẳng chân, mông, má.
– Độc cho gan: NPV, EFV, ZDV và thuốc ức chế proteases rất độc với gan, gây hủy hoại tế bào gan, tăng men gan. Cần ngừng thuốc nếu có tăng men gan gấp 5 lần bình thường.
Độc với thần kinh trung ương: EFV biểu hiện lẫn lộn, rối loạn tâm thần, trầm cảm. Cần dừng và thay thế thuốc khi bệnh nhân có vấn đề về tâm thần kinh.
Điều trị thuốc kháng ARV cho những người có HIV là điều trị suốt đời,chính vì vậy, thời điểm thích hợp nhất để người có HIV bắt đầu tham gia điều trị là khi có chỉ định của bác sỹ và khi thực sự sẵn sàng tham gia vào việc điều trị. Thuốc ARV làm giảm quá trình sinh sôi của virus HIV trong cơ thể, làm giảm quá trình từ HIV sang AIDS, phục hồi hệ thống miễn dịch cho cơ thể. Điều trị bằng ARV là một quá trình lâu dài và phức tạp nên người bệnh cần tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ.
Điều cần biết thêm về ARV:
– Hiện nay, thế giới vẫn chưa tìm ra thuốc chữa khỏi HIV/AIDS nên điều trị bằng thuốc kháng HIV [thuốc ARV] được coi như là điều trị đặc hiệu bởi vì điều trị bằng ARV làm ức chế sự nhân lên của vi rút do đó duy trì được lượng vi rút thấp nhất trong máu, thông qua đó cũng duy trì được tình trạng bình thường của hệ miễn dịch. Khi hệ miễn dịch chưa bị suy giảm thì không có nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội hoặc chỉ mắc ở mức độ nhẹ.
– Trong trường hợp hệ miễn dịch của người nhiễm HIV đã bị suy giảm, nhờ ARV kiềm chế sự nhân lên của HIV mà hệ miễn được phục hồi trở lại, đồng thời làm giảm khả năng mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội cho người nhiễm HIV. Nhờ vậy, giúp người nhiễm HIV tiếp tục sống khỏe mạnh, lâu dài như mọi người.
– Tổ chức Y tế thế giới đã có các nghiên cứu chỉ ra rằng người nhiễm HIV điều trị ARV sớm và duy trì điều trị tốt cũng có tuổi thọ không thua kém người không nhiễm HIV. Người nhiễm HIV được phát hiện đầu tiên ở Việt Nam vào năm 1990 đến nay vẫn sống khỏe mạnh do được tiếp cận điều trị ARV kịp thời.
– Việc điều trị bằng ARV kịp thời còn giúp cải thiện chất lượng sống cho người bệnh. Khi người nhiễm HIV khỏe mạnh, họ có khả năng lao động và làm việc như người không nhiễm HIV và tự tin sống hòa nhập với cộng đồng.
– Điều trị ARV kịp thời sẽ giảm nguy cơ tiến triển AIDS [mắc các nhiễm trùng cơ hội] và tử vong ở người nhiễm HIV. Đặc biệt là giảm nguy cơ làm bệnh lao bùng phát.
Tóm lại: Nếu Quý khách chẳng may phơi nhiễm HIV nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất hoặc mua thuốc uống thuốc ARV càng sớm càng tốt, không trễ hơn 72 giờ. Nếu dùng thuốc ARV kịp thời và đúng cách thì nguy cơ bị lây nhiễm HIV [SIDA] rất thấp. Đây là số có khoa học không phải nói để khách hàng yên tâm về mặt tâm lý mà thôi. Nếu Quý khách chảng may bị HIV thì dùng ARV để khống chế bệnh và sống cuộc sống bình thường, kể cả trong quan hệ vợ chồng.