Phân tích phân rã phương sai tiếng anh là gì năm 2024

11

Phân tích phương sai

(Analysis of variance)

Phân tích phương sai, như tên gọi, là một số phương pháp phân tích thống kê

mà trọng điểm là phương sai (thay vì số trung bình). Phương pháp phân tích phương

sai nằm trong “đại gia đình” các phương pháp có tên là mô hình tuyến tính (hay

general linear models), bao gồm cả hồi qui tuyến tính mà chúng ta đã gặp trong

chương trước. Trong chương này, chúng ta sẽ làm quen với cách sử dụng R trong

phân tích phương sai. Chúng ta sẽ bắt đầu bằng một phân tích đơn giản, sau đó sẽ

xem đến phân tích phương sai hai chiều, và các phương pháp phi tham số thông dụng.

11.1 Phân tích phương sai đơn giản (one-way

analysis of variance - ANOVA)

Ví dụ 1. Bảng thống kê 11.1 dưới đây so sánh độ galactose trong 3

nhóm bệnh nhân: nhóm 1 gồm 9 bệnh nhân với bệnh Crohn; nhóm 2 gồm 11

bệnh nhân với bệnh viêm ruột kết (colitis); và nhóm 3 gồm 20 đối tượng không

có bệnh (gọi là nhóm đối chứng). Câu hỏi đặt ra là độ galactose giữa 3 nhóm

bệnh nhân có khác nhau hay không? Gọi giá trị trung bình của ba nhóm là µ1,

µ2, và µ3, và nói theo ngôn ngữ của kiểm định giả thiết thì giả thiết đảo là:

Ho: µ1 \= µ2 \= µ3

Và giả thiết chính là: HA: có một khác biệt giữa 3 µj (j=1,2,3)

Bảng 11.1. Độ galactose cho 3 nhóm bệnh nhân Crohn, viêm ruột kết và đối chứng

Nhóm 1: bệnh

Crohn

Nhóm 2: bệnh viêm

ruột kết

Nhóm 3: đối chứng

(control)

1343

1393

1420

1641

1897

2160

2169

2279

2890

1264

1314

1399

1605

2385

2511

2514

2767

2827

2895

3011

1809 2850

1926 2964

2283 2973

2384 3171

2447 3257

2479 3271

2495 3288

2525 3358

2541 3643

2769 3657

n\=9

Trung bình: 1910

SD: 516

n=11

Trung bình: 2226

SD: 727

n=20

Trung bình: 2804

SD: 527

173