I. Ảnh hưởng của Cách mạng tháng MườiNga và phong trào cách mạng thế giới
- Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, phong trào cách mạng thế giới phát triển mạnh mẽ.
- Cách mạng tháng Mười Nga thành công [1917] đã thức tỉnh nhân dân Việt Nam, đồng thờilàm cho phong trào giải phóng dân tộc và phong trào công nhân các nước tư bản gắn bó với nhau trong cuộc đấu tranh chống kẻ thù chung là chủ nghĩa đế quốc.
- Trong cao trào cách mạng 1918 - 1923, giai cấp vô sản thế giới bắt đầu bước lên võ đài chính trị. Tháng 3/1919, Đệ tam quốc tế [Quốc tế Cộng sản] ra đời. Nhiều đảng cộng sản được thành lập: Đảng Cộng sản Pháp [1920], Đảng Cộng sản Trung Quốc [1921]…
- Đánh dấu một giai đoạn mới của phong trào cách mạng thế giới.
- Phong trào cách mạng thế giới có ảnh hưởng tích cực tới phong trào cách mạng Việt Nam, thúc đẩy cách mạng Việt Nam chuyển sang một thời kỳ mới, tạo điều kiện cho việc truyền bá tư tưởng Mác - Lênin vào Việt Nam.
Trả lời câu hỏi Sử 9 Bài 15 trang 59
[trang 59 sgk Lịch Sử 9]:-Tình hình thế giới sau Chiến tranh thế giới thứ nhất đã ảnh hưởng tới cách mạng Việt Nam như thế nào?
Trả lời:
- Sự thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga đã có tác động gắn phong trào giải phóng dân tộc ở các nước phương Đông với phong trào công nhân ở các nước phương Tây cùng đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc. Sự thành lập Quốc tế Cộng sản [3-1919] đánh dấu một giai đoạn mới trong sự phát triển của phong trào cách mạng thế giới. Những sự kiện này đã tác động mạnh mẽ đến sự lựa chọn con đường giải phóng dân tộc của Nguyễn Ái Quốc.
- Sự ra đời của hàng loạt các đảng cộng sản như : Đảng Cộng sản Pháp [1920], Đảng Cộng sản Trung Quốc [1921]... tạo điều kiện thuận lợi cho việc truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam.
[trang 60 sgk Lịch Sử 9]:-Hãy cho biết mục tiêu và tính chất của các cuộc đấu tranh trong phong trào dân tộc, dân chủ công khai.
Trả lời:
- Chống cường quyền, áp bức, đòi các quyền tự do, dân chủ, mang tính chất yêu nước, dân chủ rõ nét.
- Nhìn chung, phong trào phát triển mạnh mẽ, lôi cuốn mọi tầng lớp tham gia với nhiều hình thức đấu tranh phong phú, sôi nổi.
[trang 60 sgk Lịch Sử 9]:-Trình bày những điểm tích cực và hạn chế của phong trào trên.
Trả lời:
- Tích cực: mang tính chất dân chủ, yêu nước, tranh thủ sự ủng hộ của quần chúng gây áp lực với thực dân Pháp, chống sự cạnh tranh, chèn ép của tư sản nước ngoài.
- Hạn chế: giai cấp tư sản sẵn sàng thỏa hiệp với thực dân Pháp khi được chúng cho một số quyền lợi.
[trang 61 sgk Lịch Sử 9]:-Phong trào công nhân nước ta trong mấy năm đầu sau Chiến tranh thế giới thứ nhất đã phát triển trong bối cảnh nào?
Trả lời:
- Hoạt động của tổ chức Công hội do Tôn Đức Thắng thành lập năm 1920 ở Sài Gòn.
- Các cuộc đấu tranh của công nhân, thủy thủ Pháp và công nhân thuỷ thủ Trung Quốc ở các bến cảng lớn như Hương Cảng, Thượng Hải...
- Những sự kiện này có tác dụng cổ vũ, động viên công nhân Việt Nam đấu tranh và là nguyên nhân làm cho phong trào công nhân nước ta phát triển lên một bước cao hơn sau chiến tranh.
Câu 1 [trang 61 sgk Sử 9]:Căn cứ vào đâu để khẳng định phong trào công nhân nước ta phát triển lên một bước cao hơn sau Chiến tranh thế giới thứ nhất?
Lời giải:
Qua các cuộc đấu tranh cụ thể nổ ra từ Bắc chí Nam và mục đích đấu tranh, cho thấy ý thức giai cấp của phong trào công nhân đang phát triển nhanh chóng. Điều đó chứng tỏ bước phát triển cao hơn của phong trào công nhân sau Chiến tranh thế giới thứ nhất.
Câu 2 [trang 61 sgk Sử 9]:Cuộc bãi công Ba Son [8-1925] có điểm gì mới trong phong trào công nhân nước ta sau Chiến tranh thế giới thứ nhất?
Lời giải:
Phong trào công nhân nước ta sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, cuộc bãi công Ba Son [8 – 1925] có điểm mới là công nhân đấu tranh không chỉ vì quyền lợi của mình mà còn thể hiện tình đoàn kết với công nhân và nhân dân lao động Trung Quốc. Nó chứng tỏ giai cấp công nhân nước ta từ đây bước đầu đi vào đấu tranh tự giác.
Bài tập Sách bài tập
Bài tập 1 trang 47-48 VBT Lịch Sử 9:
Lời giải:
a.Hãy hoàn thiện sơ đồ dưới đây để thể hiện ảnh hưởng của cách mạng tháng Mười Nga đến phong trào cách mạng thế giới.
b.Quốc tế cộng sản được thành lập trên cơ sở những yếu tố nào dưới đây? Hãy đánh dấu X vào ô trống trước ý trả lời mà em cho là đúng.
| x | Làn sóng cách mạng dâng cao trên toàn thế giới |
| x | Giai cấp vô sản các nước đã bắt đầu bước lên vũ đài chính trị |
| x | Những lực lượng cách mạng của giai cấp vô sản tập hợp lại thành một tổ chức theo đường lối của chủ nghĩa quốc tế vô sản. |
Bài tập 2 trang 48 VBT Lịch Sử 9:Hãy điền các sự kiện về quá trình phát triển của phong trào cộng sản thế giới vào ô bên phải sao cho phù hợp với niên đại ở ô bên trái của bảng dưới đây.
Lời giải:
| Niên đại | Sự kiện |
| Tháng 3/1919 | Quốc tế cộng sản được thành lập tại Mát-xcơ-va |
| Năm 1920 | Đảng Cộng sản Pháp được thành lập. |
| Năm 1921 | Đảng Cộng sản Trung Quốc được thành lập |
Bài tập 3 trang 48-49 VBT Lịch Sử 9:
Lời giải:
a.Nêu đặc điểm của phong trào dân tộc, dân chủ công khai ở nước ta sau chiến tranh thế giới thứ nhất.
Các đặc điểm của phong trào dân tộc dân chủ công khai:
- Mục tiêu đấu tranh: chống cường quyền, áp bức, đòi các quyền tự do, dân chủ.
- Lực lượng tham gia: đông đảo các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là bộ phận Tư sản dân tộc và tầng lớp trí thức tiểu tư sản.
- Phạm vi: diễn ra trên phạm vi cả nước, song quy tụ chủ yếu ở các thành phố lớn, như: Hà Nội, Sài Gòn,...
- Hình thức đấu tranh: phong phú, đa dạng. Ví dụ như: Mít ting, biểu tình; dùng báo chí làm vũ khí tư tưởng; thành lập các tổ chức chính trị [Đảng Lập hiến, Hội Phục Việt, Đảng Thanh niên,...].
.
- Các phong trào đấu tranh tiêu biểu: Phong trào chấn hưng nội hóa, bài trừ ngoại hóa [1919]; đấu tranh chống độc quyền cảng Sài Gòn và độc quyền xuất khẩu lúa gạo Nam Kì của Pháp [1923]; đấu tranh đòi thả Phan Bội Châu [1925],...
b.Em hãy đánh dấu X vào ô trống trước câu trả lời đúng, thể hiện các hình thức đấu tranh đòi quyền lợi kinh tế của giai cấp tư sản dân tộc Việt Nam trong những năm 1919 – 1925.
| x | Phát động các phong trào chấn hưng nội hóa, bài trừ ngoại hóa. |
| x | Đấu tranh chống độc quyền cảng Sài Gòn. |
| x | Đấu tranh chống độc quyền xuất khẩu lúa gạo Nam Kì của tư bản Pháp. |