Quy tắc so sánh trong lập trình năm 2024

Qua bài viết trước, bạn đã biết toán tử là gì, cũng như các loại toán tử trong JavaScript giúp cho việc tính toán. Tiếp theo, mình sẽ tìm hiểu về toán tử so sánh trong JavaScript.

Cụ thể, bài viết này tập trung vào tìm hiểu toán tử so sánh là gì, các loại toán tử so sánh trong JS, kết quả của phép so sánh và một số trường hợp đặc biệt [dễ nhầm lẫn] khi so sánh.

Toán tử so sánh là gì?

Toán tử so sánh là toán tử hai ngôi dùng để so sánh giá trị của hai toán hạng với nhau.

Các toán tử so sánh trong JavaScript bao gồm:

  • Toán tử so sánh lớn hơn

    console.log[5 > 6]; // false [sai] console.log[5 < 6]; // true [đúng] console.log[5 >= 6]; // false [sai] console.log[5 6]; // false [sai] console.log[5 < 6]; // true [đúng] console.log[5 >= 6]; // false [sai] console.log[5 9; console.log[ret]; // false [sai]

    0 và toán tử so sánh nhỏ hơn hoặc bằng

    let ret = 6 > 9; console.log[ret]; // false [sai]

    1.
  • Toán tử so sánh bằng "không nghiêm ngặt"

    let ret = 6 > 9; console.log[ret]; // false [sai]

    2 và toán tử so sánh bằng "nghiêm ngặt"

    let ret = 6 > 9; console.log[ret]; // false [sai]

    3.
  • Toán tử so sánh khác "không nghiêm ngặt"

    let ret = 6 > 9; console.log[ret]; // false [sai]

    4 và toán tử so sánh khác "nghiêm ngặt"

    let ret = 6 > 9; console.log[ret]; // false [sai]

    5.

Ví dụ các phép toán so sánh:

let a = 1;
let b = 2;
a > b; // so sánh lớn hơn
a < b; // so sánh lớn hơn
a >= b; // so sánh lớn hơn hoặc bằng
a  9;  
console.log[ret]; // false [sai]  

6: đúng, chính xác
  • let ret = 6 > 9; console.log[ret]; // false [sai]

    7: sai, không chính xác
  • console.log[5 > 6]; // false [sai]
    console.log[5 < 6]; // true [đúng]
    console.log[5 >= 6]; // false [sai]
    console.log[5  9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    So sánh string trong javascript

    Quy tắc so sánh hai string trong JavaScript cũng giống như hầu hết các ngôn ngữ lập trình khác. Đó là so sánh theo thứ tự "từ điển". Hay nói cách khác là so sánh từng chữ cái một [từ trái sang phải].

    Ví dụ so sánh các string:

    console.log["A" < "Z"]; // true
    console.log["Small" < "Smart"]; // true
    console.log["Big" < "BigBang"]; // true

    Tóm tắt thuật toán so sánh hai string như sau:

    So sánh kí tự đầu tiên của hai string.

    • Nếu kí tự đầu tiên của string[1] lớn hơn [hoặc nhỏ hơn] kí tự đầu tiên của string[2] thì string[1] lớn hơn [hoặc nhỏ hơn] string[2]. Suy ra, so sánh kết thúc.
    • Ngược lại, nếu hai kí tự đầu tiên bằng nhau thì tiếp tục so sánh đến các kí tự thứ hai.

    Lặp lại việc so sánh như trên, cho đến khi so sánh kết thúc kết thúc hoặc đã so sánh hết các kí tự của ít nhất một string.

    • Nếu hai string có cùng độ dài thì chúng bằng nhau.
    • Ngược lại, string nào dài hơn thì string đó lớn hơn.

    Trong ví dụ so sánh

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    8 kết quả là

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    6. Quá trình so sánh dừng lại ở bước một.

    Trong ví dụ so sánh

    console.log["A" < "Z"]; // true
    console.log["Small" < "Smart"]; // true
    console.log["Big" < "BigBang"]; // true

    0 kết quả là

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    6. Quá trình so sánh lặp lại nhiều lần.

    1. Kí tự đầu tiên

      console.log["A" < "Z"]; // true console.log["Small" < "Smart"]; // true console.log["Big" < "BigBang"]; // true

      2 là giống nhau
    2. Kí tự thứ hai

      console.log["A" < "Z"]; // true console.log["Small" < "Smart"]; // true console.log["Big" < "BigBang"]; // true

      3 cũng giống nhau
    3. Kí tự thứ ba

      console.log["A" < "Z"]; // true console.log["Small" < "Smart"]; // true console.log["Big" < "BigBang"]; // true

      4 cũng giống nhau
    4. Kí tự thứ tư

      console.log["A" < "Z"]; // true console.log["Small" < "Smart"]; // true console.log["Big" < "BigBang"]; // true

      5 nhỏ hơn

      console.log["A" < "Z"]; // true console.log["Small" < "Smart"]; // true console.log["Big" < "BigBang"]; // true

      6. Suy ra, string

      console.log["A" < "Z"]; // true console.log["Small" < "Smart"]; // true console.log["Big" < "BigBang"]; // true

      7 nhỏ hơn string

      console.log["A" < "Z"]; // true console.log["Small" < "Smart"]; // true console.log["Big" < "BigBang"]; // true

      8.

    Trong ví dụ so sánh

    console.log["A" < "Z"]; // true
    console.log["Small" < "Smart"]; // true
    console.log["Big" < "BigBang"]; // true

    9 kết quả là

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    6. Quá trình so sánh cùng lặp lại nhiều lần. Ba kí tự đầu tiên là

    console.log["5" > 4]; // true, vì "5" chuyển thành 5
    console.log["01" == 1]; // true, vì "01" chuyển thành 1
    console.log["11" == 1]; // false, vì "11" chuyển thành 11

    1 đều giống nhau. Lúc này, string

    console.log["5" > 4]; // true, vì "5" chuyển thành 5
    console.log["01" == 1]; // true, vì "01" chuyển thành 1
    console.log["11" == 1]; // false, vì "11" chuyển thành 11

    1 kết thúc. Trong khi, string

    console.log["5" > 4]; // true, vì "5" chuyển thành 5
    console.log["01" == 1]; // true, vì "01" chuyển thành 1
    console.log["11" == 1]; // false, vì "11" chuyển thành 11

    3 còn thêm các kí tự

    console.log["5" > 4]; // true, vì "5" chuyển thành 5
    console.log["01" == 1]; // true, vì "01" chuyển thành 1
    console.log["11" == 1]; // false, vì "11" chuyển thành 11

    4 [độ dài string lớn hơn]. Suy ra, string

    console.log["5" > 4]; // true, vì "5" chuyển thành 5
    console.log["01" == 1]; // true, vì "01" chuyển thành 1
    console.log["11" == 1]; // false, vì "11" chuyển thành 11

    1 nhỏ hơn string

    console.log["5" > 4]; // true, vì "5" chuyển thành 5
    console.log["01" == 1]; // true, vì "01" chuyển thành 1
    console.log["11" == 1]; // false, vì "11" chuyển thành 11

    3.

    So sánh khác kiểu dữ liệu trong Javascript

    Khi so sánh các toán hạng khác kiểu dữ liệu, JavaScript chuyển đổi giá trị các toán hạng ra dạng số, ví dụ:

    console.log["5" > 4]; // true, vì "5" chuyển thành 5
    console.log["01" == 1]; // true, vì "01" chuyển thành 1
    console.log["11" == 1]; // false, vì "11" chuyển thành 11

    Đối với kiểu dữ liệu boolean,

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    6 sẽ chuyển thành

    console.log["5" > 4]; // true, vì "5" chuyển thành 5
    console.log["01" == 1]; // true, vì "01" chuyển thành 1
    console.log["11" == 1]; // false, vì "11" chuyển thành 11

    8 và

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    7 chuyển thành

    console.log[true == 1]; // true
    console.log[false == 0]; // true

    0.

    console.log[true == 1]; // true
    console.log[false == 0]; // true

    Việc so sánh khác kiểu dữ liệu sử dụng toán tử bằng "không nghiêm ngặt"

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    2 dẫn đến một số trường hợp "phi logic", ví dụ:

    console.log["" == 0]; // true
    console.log["0" == 0]; // true
    console.log["" == "0"]; // false

    Kì lạ phải không?

    Nếu theo tính chất "bắc cầu" trong toán học thì nếu

    console.log[true == 1]; // true
    console.log[false == 0]; // true

    2 là

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    6 và

    console.log[true == 1]; // true
    console.log[false == 0]; // true

    4 là

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    6, suy ra

    console.log[true == 1]; // true
    console.log[false == 0]; // true

    6 cũng phải là

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    6 [vì cùng bằng

    console.log[true == 1]; // true
    console.log[false == 0]; // true

    0].

    Nhưng thực tế lại không phải như vậy, hai phép so sánh đầu tiên là so sánh khác kiểu dữ liệu, nên

    console.log[true == 1]; // true
    console.log[false == 0]; // true

    9 và

    console.log["" == 0]; // true
    console.log["0" == 0]; // true
    console.log["" == "0"]; // false

    0 đều được chuyển thành dạng số và bằng 0.

    Trong khi phép so sánh thứ ba là so sánh cùng kiểu dữ liệu, nên không có quá trình chuyển đổi dữ liệu xảy ra. Dẫn đến, kết quả của phép so sánh cuối là

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    7.

    Để giải quyết vấn đế này, JavaScript tạo ra toán tử so sánh bằng "nghiêm ngặt"

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    3.

    So sánh bằng nghiêm ngặt

    Đối với toán tử so sánh bằng "nghiêm ngặt", JavaScript sẽ không thực hiện chuyển đổi kiểu dữ liệu.

    Nói cách khác, hai giá trị khác kiểu dữ liệu thì luôn khác nhau, ví dụ:

    // So sánh bằng không nghiêm ngặt
    console.log["" == 0]; // true
    // So sánh bằng nghiêm ngặt
    console.log["" === 0]; // false

    Tương tự với so sánh bằng nghiêm ngặt, JavaScript cũng có so sánh khác nghiêm ngặt, ví dụ:

    // So sánh khác không nghiêm ngặt
    console.log["" != 0]; // false
    // So sánh khác nghiêm ngặt
    console.log["" !== 0]; // true

    So sánh với

    console.log["" == 0]; // true
    console.log["0" == 0]; // true
    console.log["" == "0"]; // false

    3 và

    console.log["" == 0]; // true
    console.log["0" == 0]; // true
    console.log["" == "0"]; // false

    4

    Khác với các kiểu dữ liệu khác, việc so sánh

    console.log["" == 0]; // true
    console.log["0" == 0]; // true
    console.log["" == "0"]; // false

    3 và

    console.log["" == 0]; // true
    console.log["0" == 0]; // true
    console.log["" == "0"]; // false

    4 thường không rõ ràng cho lắm.

    Khi sử dụng toán tử so sánh bằng "nghiêm ngặt"

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    3 thì dĩ nhiên là hai giá trị này khác nhau. Vì chúng khác kiểu dữ liệu.

    console.log[null === undefined]; // false

    Nhưng khi sử dụng toán tử so sánh bằng "không nghiêm ngặt"

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    2 thì kết quả lại là

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    6.

    console.log[5 > 6]; // false [sai]
    console.log[5 < 6]; // true [đúng]
    console.log[5 >= 6]; // false [sai]
    console.log[5  9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    2]. Và chúng không bằng [

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    1. các giá trị khác.

    Khi sử dụng các toán tử so sánh

    console.log[5 > 6]; // false [sai]
    console.log[5 < 6]; // true [đúng]
    console.log[5 >= 6]; // false [sai]
    console.log[5  6]; // false [sai]
    console.log[5 < 6]; // true [đúng]
    console.log[5 >= 6]; // false [sai]
    console.log[5  9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    0 và

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    1 thì sao?

    Hai giá trị này sẽ được chuyển sang dạng số. Cụ thể

    console.log["" == 0]; // true
    console.log["0" == 0]; // true
    console.log["" == "0"]; // false

    3 chuyển thành

    console.log[true == 1]; // true
    console.log[false == 0]; // true

    0 và

    console.log["" == 0]; // true
    console.log["0" == 0]; // true
    console.log["" == "0"]; // false

    4 chuyển thành

    // So sánh khác không nghiêm ngặt
    console.log["" != 0]; // false
    // So sánh khác nghiêm ngặt
    console.log["" !== 0]; // true

    1.

    Khi sử dụng các toán tử so sánh

    console.log[5 > 6]; // false [sai]
    console.log[5 < 6]; // true [đúng]
    console.log[5 >= 6]; // false [sai]
    console.log[5  6]; // false [sai]
    console.log[5 < 6]; // true [đúng]
    console.log[5 >= 6]; // false [sai]
    console.log[5  9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    0 và

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    1 với

    console.log["" == 0]; // true
    console.log["0" == 0]; // true
    console.log["" == "0"]; // false

    3 và

    console.log["" == 0]; // true
    console.log["0" == 0]; // true
    console.log["" == "0"]; // false

    4 thì kết quả đều

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    7 hết.

    console.log[5 > 6]; // false [sai]
    console.log[5 < 6]; // true [đúng]
    console.log[5 >= 6]; // false [sai]
    console.log[5  6]; // false [sai]
    console.log[5 < 6]; // true [đúng]
    console.log[5 >= 6]; // false [sai]
    console.log[5  9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    7 và

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    6. Nhưng ở phép so sánh [3],

    console.log["" == 0]; // true
    console.log["0" == 0]; // true
    console.log["" == "0"]; // false

    3 không chuyển thành

    console.log[true == 1]; // true
    console.log[false == 0]; // true

    0 nên kết quả là

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    7.

    Đây lại là một điều khá "phi logic". Vì theo kết quả trên thì

    console.log["" == 0]; // true console.log["0" == 0]; // true console.log["" == "0"]; // false

    3 lớn hơn hoặc bằng 0 [sử dụng

    let ret = 6 > 9; console.log[ret]; // false [sai]

    0], nhưng lại không bằng 0 [sử dụng

    let ret = 6 > 9; console.log[ret]; // false [sai]

    2].

    So sánh

    console.log["" == 0]; // true
    console.log["0" == 0]; // true
    console.log["" == "0"]; // false

    4 với 0

    console.log[5 > 6]; // false [sai]
    console.log[5 < 6]; // true [đúng]
    console.log[5 >= 6]; // false [sai]
    console.log[5  9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    7 hết.

    Trong các phép so sánh [1] và [2],

    console.log["" == 0]; // true
    console.log["0" == 0]; // true
    console.log["" == "0"]; // false

    4 chuyển thành

    // So sánh khác không nghiêm ngặt
    console.log["" != 0]; // false
    // So sánh khác nghiêm ngặt
    console.log["" !== 0]; // true

    1 nên chắc chắn khác

    console.log[true == 1]; // true
    console.log[false == 0]; // true

    0. Trong khi phép so sánh [3],

    console.log["" == 0]; // true
    console.log["0" == 0]; // true
    console.log["" == "0"]; // false

    4 không bằng [

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    console.log[true == 1]; // true
    console.log[false == 0]; // true

    0. Vì như mình đã nói ở trên,

    console.log["" == 0]; // true
    console.log["0" == 0]; // true
    console.log["" == "0"]; // false

    4 chỉ bằng [

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    console.log["" == 0]; // true
    console.log["0" == 0]; // true
    console.log["" == "0"]; // false

    3 mà thôi.

    Thứ tự ưu tiên của các toán tử so sánh

    Các toán tử so sánh có thứ tự ưu tiên giống nhau. Khi trong biểu thức có nhiều toán tử so sánh, thứ tự thực hiện là từ trái sang phải.

    console.log[5 > 6]; // false [sai]
    console.log[5 < 6]; // true [đúng]
    console.log[5 >= 6]; // false [sai]
    console.log[5  6]; // false [sai]
    console.log[5 < 6]; // true [đúng]
    console.log[5 >= 6]; // false [sai]
    console.log[5  6]; // false [sai]
    console.log[5 < 6]; // true [đúng]
    console.log[5 >= 6]; // false [sai]
    console.log[5  6]; // false [sai]
    console.log[5 < 6]; // true [đúng]
    console.log[5 >= 6]; // false [sai]
    console.log[5  4]; // true, vì "5" chuyển thành 5
    console.log["01" == 1]; // true, vì "01" chuyển thành 1
    console.log["11" == 1]; // false, vì "11" chuyển thành 11

    8, nên kết quả [2] phải bằng

    let ret = 6 > 9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    6 mới hợp lý.

    Nhưng nếu bạn áp dụng đúng quy tắc thứ tự ưu tiên vào đây, bạn sẽ thấy kết quả trên là hoàn toàn đúng.

    Vì JavaScript sẽ thực hiện so sánh hai số đầu tiên trước,

    console.log[5 > 6]; // false [sai]
    console.log[5 < 6]; // true [đúng]
    console.log[5 >= 6]; // false [sai]
    console.log[5  9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    6. Khi đó, mình có thể viết lại như sau:

    console.log[5 > 6]; // false [sai]
    console.log[5 < 6]; // true [đúng]
    console.log[5 >= 6]; // false [sai]
    console.log[5  9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    6 được chuyển thành dạng số và bằng

    console.log["5" > 4]; // true, vì "5" chuyển thành 5
    console.log["01" == 1]; // true, vì "01" chuyển thành 1
    console.log["11" == 1]; // false, vì "11" chuyển thành 11

    8. Mà

    console.log[5 > 6]; // false [sai]
    console.log[5 < 6]; // true [đúng]
    console.log[5 >= 6]; // false [sai]
    console.log[5  9;
    console.log[ret]; // false [sai]

    7.

    Chủ Đề