Theo chuyên gia sản khoa Lê Thị Kim Dung, có những quan niệm kiêng cữ sau sinh trong dân gian đã trở nên thái quá và sai lầm, ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe bà mẹ sau sinh.
Căn phòng hôi hám "mùi bà đẻ"
Anh Đỗ Văn Duy [34 tuổi, Thái Bình] kể rằng 5 năm trước, vợ anh sau khi sinh con đầu lòng đã về nhà bà ngoại để bà tiện giúp đỡ, chăm sóc. Khi về thăm vợ con, anh đã sốc vì căn phòng bà đẻ hôi hám. Vợ anh mồ hôi chảy nhớp nhúa, tóc tai bết dính vì đã 10 ngày chưa tắm gội.
Khi anh hỏi ra thì mới biết các cụ bắt bà đẻ kiêng tắm 1 tháng vì quan niệm con đầu tắm sớm sau này dễ bị lạnh và không thể tắm được nước lạnh nữa. Dù anh có giải thích như thế nào thì mẹ vợ và bà nội của vợ cũng phản đối việc bà đẻ tắm sớm.
Vậy nên mỗi lần vào phòng vợ ở cữ anh lại ngao ngán vì mùi hôi khó chịu, còn người thân của anh thì bảo “phải có mùi như thế mới là mùi bà đẻ”.
Đến hết tháng đầu tiên sau sinh, anh quyết định đón vợ con về nhà riêng tự chăm sóc. Việc đầu tiên anh giúp vợ là đun nồi nước lá thơm để cô ấy tắm gội sạch sẽ.
| Ảnh minh họa: internet. |
Cùng cảnh ngộ kiêng cữ thái quá với bà đẻ, chị Nguyễn Thị Mỹ [Hương Khê, Hà Tĩnh] hú hồn kể lại câu chuyện của gia đình chị. Tháng 11 năm ngoái, chị Mỹ sinh đôi hai bé vào mùa đông. Trời lạnh, mẹ chồng chị chuẩn bị cả chậu than nóng để ở gầm giường cho ba mẹ con chị nằm cho ấm.
12h đêm, chồng chị ở phòng ngoài vào thăm con thấy tất cả đã ngủ say. Bất ngờ anh thấy ngột ngạt khó thở rồi phát hiện ra chậu than bà đã đặt vào phòng từ lúc nào. May mắn là chồng chị Mỹ phát hiện ra sớm, nếu không thì hậu quả ngạt thở khi ngủ sẽ vô cùng nguy hiểm tính mạng.
Những quan điểm kiêng cữ sai lầm
Thực tế, tại các bệnh viện vẫn thường xuyên tiếp nhận những ca nhập viện cả nhà vì ngộ độc khí than do nằm sưởi than sau sinh.
Chuyên gia sản khoa, bác sĩ Lê Thị Kim Dung cho biết, ngày xưa các cụ thường nói bà bầu phải giữ ấm nên có tục nằm sưởi than, nhất là các tỉnh miền trung, Tây Nguyên.
Trong tháng đầu tiên, bà mẹ cần giữ ấm tuyệt đối vì sau sinh mất rất nhiều máu, năng lượng và chất dinh dưỡng làm sức đề kháng của cơ thể giảm sút, dễ bị cảm nhiễm từ những yếu tố bên ngoài.
Tuy nhiên, sản phụ có thể giữ ấm bằng nhiều cách mà không phải sưởi than. Ví dụ có thể mặc ấm, uống nước ấm, nằm trong không gian thoáng đãng và mát mẻ nhưng không nên để gió lùa, để quạt và máy lạnh quá lạnh phả thẳng vào người.
Với trẻ sơ sinh cũng vậy, không nên để bé quá nóng mà cần mặc thoáng mát, chọn quần áo mềm, thoáng, nếu quần áo quá dày sẽ khiến bé khó ngủ, không nên quấn bé quá chặt hạn chế sự vận động tay chân của bé.
BS Kim Dung khẳng định quan niệm kiêng tắm gội sớm sau sinh là hoàn toàn không đúng. Các bà mẹ sau sinh cần được tắm gội sạch sẽ để tránh mồ hôi gây nấm tóc, ngứa đầu, viêm da gây khó chịu, khó ngủ.
Bà mẹ sau sinh nên gội đầu thường xuyên và chú ý gội đầu bằng nước ấm, gội nhanh, gội trong nơi phòng kín gió tránh lạnh. Khi gội đầu xong nên sấy khô tóc tránh để tóc ướt dễ nhiễm lạnh.
Đối với việc tắm rửa cũng tương tự. Sau sinh 2,3 ngày nên tắm sạch sẽ để cơ thể thoải mái. Nhiều sản phụ kiêng cả tháng không tắm dẫn tới viêm da, nhiễm khuẩn thêm.
Quan niệm nằm im sau sinh để tránh băng huyết cũng không đúng. Quan niệm này xuất phát từ việc người sau sinh mổ, sinh thường phải rạch tầng sinh môn có vết thương gây đau, khó khăn khi đi lại; một số người lo sợ nếu di chuyển nhiều sẽ làm vết mổ bung chỉ...
Tuy nhiên sau sinh, người mẹ nên đi lại nhẹ nhàng để giúp máu lưu thông tốt tới vết thương, giúp vết thương nhanh lành, đồng thời không gây bế sản dịch do mẹ nằm quá nhiều.
Quan niệm kiêng quan hệ tình dục sau sinh cũng không đúng. Các mẹ hoàn toàn có thể quan hệ tình dục khi đã hết sản dịch, cơ thể thoải mái khỏe mạnh. Việc quan hệ tình dục gây hậu sản là quan niệm trước đây do nhiều người ăn uống không đủ chất, còn thực tế thì hoàn toàn không phải như vậy.
Nhiều gia đình không cho mẹ sau sinh ăn trái cây có vị chua, canh chu vì sợ gây tiểu són, sữa mẹ chua làm bé tiêu chảy… Đây là một số quan điểm hết sức sai lầm.
Thực tế sau sinh mẹ cần bổ sung rất nhiều các chất dinh dưỡng, trong đó vitamin C cũng giữ vai trò quan trọng. Nó giúp người mẹ tăng sức đề kháng, nhanh lành vết thương, phòng ngừa được các bệnh cảm cúm thông thường.
Phương Thúy
Phụ nữ sau sinh bao lâu được gội đầu? Đây là thắc mắc mà nhiều sản phụ đã hỏi, nhưng thế hệ trước sẽ không khuyến khích họ gội đầu trong thời gian kiêng cữ vì sợ bị nhiễm lạnh, sau này mắc phải nhiều bệnh tật về sau.
Hai trường phái kiêng cữ theo dân gian và khoa học hiện đại vẫn tạo ra nhiều tranh cãi, thậm chí mâu thuẫn giữa thế hệ người cao tuổi và thế hệ trẻ. Các bà vẫn cho rằng gội đầu ngay sau sinh sẽ khiến sản phụ sau này bị đau đầu. Nhưng các mẹ mới sinh lại không chịu nổi điều này, đặc biệt mùa hè nóng nắng, không gội đầu là một cực hình khiến các họ cảm thấy hoảng sợ.
Các chuyên gia đã chỉ ra rằng, trước đây khi ở cữ, thế hệ các bà, các cụ không tắm gội là vì môi trường ở nhà tương đối kém, không có phòng kín gió, nhà tắm lại không ở trong nhà mà ở ngoài vườn nên việc gội đầu và tắm gội sẽ dễ bị cảm lạnh ảnh hưởng tới sức khỏe. Còn bây giờ điều kiện tốt hơn, nhà vệ sinh khép kín và sạch sẽ thì mẹ sau sinh có thể gội đầu trong thời gian ở cữ. Tuy nhiên, trong tuần đầu tiên bạn nên cân nhắc việc gội đầu tùy theo sức khỏe và gội đầu ở trong phòng kín bằng nước ấm với dầu gội thảo dược có gừng, sả…để có thể xua đi cảm giác lạnh trong cơ thể một cách hiệu quả.
Những lý do khiến phụ nữ sau sinh không được gội đầu theo quan điểm truyền thống
Dưới đây là câu trả lời “sau sinh bao lâu được gội đầu” theo cách nghĩ của người xưa:
1. Trước đây, điều kiện vật chất còn yếu kém, nhà tắm không được kín gió và sạch sẽ như bây giờ. Nước nóng cũng phải đun chứ không có bình nóng lạnh nên việc kiểm soát nhiệt độ khi tắm rất khó khăn. Nếu sản phụ bị lạnh, bị gió thổi vào đầu sẽ gây đau đầu và sinh ra nhiều bệnh tật trong tương lai.
2. Khi gội đầu sản phụ rất dễ bị cảm, và nếu chẳng may bị cảm trong thời gian ở cữ thì rất nghiêm trọng vì bạn cần có đủ sữa và sức khỏe để nuôi em bé. Hơn nữa nếu bạn ốm sẽ dễ lây truyền cho em bé.
3. Trước đây không có nước máy hay nước tinh khiết. Nước gội đầu là nước sông, nước giếng, trong nước có nhiều vi khuẩn, ký sinh trùng, gây nguy cơ nhiễm khuẩn, biến chứng sau sinh.
Trên đây là tất cả những lý do khiến phụ nữ thời xưa không nên gội đầu trong thời gian ở cữ, nghĩa là sau 3 tháng họ mới được gội đầu để đảm bảo sức khỏe.
Vào mùa hè, phụ nữ sau sinh bao lâu được gội đầu?
Mùa hè thời tiết oi bức khó chịu, bạn đổ mồ hôi nhiều hơn khiến đầu cũng ngứa ngáy khó chịu hơn mùa đông. Theo các bác sĩ sản khoa, bạn hoàn toàn có thể gội đầu bằng nước ấm sau sinh 7-10 ngày, lúc này cơ thể bạn đã phục hồi.
Tùy cơ địa mà các mẹ có thể gội đầu sau sinh một hoặc hai tuần. Tuy nhiên, không nên gội đầu quá thường xuyên trong thời gian bạn đang ở cữ, thông thường nên gội đầu 1 đến 2 lần/ tuần. Khi gội đầu bạn cần lưu ý không sử dụng nước lạnh, không ngồi đối diện với quạt và máy lạnh và khu vực hút gió sau khi gội đầu.
Tuy nhiên, với những sản phụ sở hữu mái tóc bóng nhờn, bết dính thì việc chờ đợi đến 7 ngày thật không dễ dàng, thậm chí có thể coi đây là một cực hình. Bạn có thể sẽ ngứa điên đầu đến mức không thể ngủ được. Điều này sẽ khiến tâm trạng của bạn tồi tệ, căng thẳng và tự ti.
Trong hoàn cảnh này bạn hãy sử dụng dầu gội đầu khô cho mẹ sau sinh để làm sạch tóc và da đầu một cách nhanh chóng và thuận tiện ngay tại phòng ngủ mà không cần đến nước. Bạn có thể nhờ người thân hỗ trợ hoặc tự mình gội đầu bằng dầu gội khô trong tuần đầu tiên sau khi sinh, sản phẩm sẽ giúp khử mùi hôi cũng như mang lại cho bạn cảm giác sảng khoái, dễ chịu trong thời tiết mùa hè. Bạn có thể tham khảo dầu gội đầu khô thảo dược Yaocare Medic của chúng tôi. Thành phần thảo dược không những giúp làm sạch mà còn lưu lại hương thơm nhẹ nhàng trên tóc khiến bạn cảm thấy thư giãn hơn.
Một số lưu ý khi gội đầu trong thời gian kiêng cữ
Cho dù bạn có thể gội đầu trong thời gian ở cữ nhưng cũng không nên chủ quan vì sức khỏe của bạn lúc này rất yếu. Để đảm bảo sức khỏe và tránh các biến chứng hậu sản, bạn cần nhớ một số lưu ý dưới đây:
1. Sử dụng máy sưởi điện hoặc máy điều hòa không khí để kiểm soát nhiệt độ trong nhà, cảm nhận được hơi ấm trong nhà sẽ tốt hơn.
2. Điều chỉnh nhiệt độ của bình nước nóng hoặc pha nước cho phù hợp.
3. Tóc của phụ nữ sau sinh thường dầu và dễ rụng hơn, khi gội đầu không nên dùng dầu gội dễ gây kích ứng, bạn nên sử dụng dầu gội thảo dược dịu nhẹ. Để giảm rụng tóc, bạn có thể gội đầu bằng dầu gội khô thảo dược xen kẽ những lần gội đầu bằng nước theo cách thông thường.
4. Sau khi gội đầu không nên buộc tóc cao hoặc đi ngủ ngay để tránh hơi ẩm xâm nhập vào cơ thể gây đau đầu, mỏi cổ và cảm lạnh.
Sau khi đọc xong bài viết này, hẳn các bạn đã trả lời được câu hỏi “sau sinh bao lâu được gội đầu?” rồi phải không? Sớm nhất là 7 ngày sau sinh bạn có thể gội đầu bằng nước theo cách thông thường và có thể gội đầu bằng dầu gội khô 1 ngày sau sinh để giữ cho đầu tóc thoải mái.
Yaocare Medic – Hương Dược Trị Liệu