Thiên tai thường xảy ra ở miền Bắc và động Bắc Bắc Bộ là gì

Đó là chia sẻ của Bộ trưởng Bộ NN - PTNT Nguyễn Xuân Cường tại hội nghị phát động phong trào thi đua chủ động phòng, chống thiên tai, xây dựng cộng đồng an toàn giai đoạn 2020 - 2025, do Bộ NN-PTNT tổ chức hôm nay, 13.7, tại Lào Cai.

Theo Tổng cục Phòng chống thiên tai [Bộ NN-PTNT], từ đầu năm 2020 đến nay, thiên tai liên tục xảy ra ở các tỉnh miền núi phía bắc, gồm: 2 trận lũ quét, 12 trận động đất và 92 trận giông lốc, mưa đá, mưa lớn.

Đặc biệt, mưa đá xảy ra trong ngày mùng 1 tết Nguyên đán là hiện tượng dị thường và rất hiếm gặp. Theo thống kê, thiên tai trong 6 tháng đầu năm đã làm 19 người chết, 79 người bị thương và gây thiệt hại 610 tỉ đồng.

Bên lề hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết, thiên tai liên tục xảy ra từ đầu năm đến nay với tần suất cao gấp đôi bình quân hàng năm cho thấy diễn biến thiên tai ở các tỉnh vùng núi phía bắc ngày càng bất thường, khốc liệt.

Hiện tại đang mùa nóng, hạn nhưng theo dự báo, với diễn biến thời tiết cực đoan vừa qua thì khu vực này cần có kịch bản ứng phó với kịch bản sẽ có một mùa mưa lũ phức tạp; mùa đông lạnh, khắc nghiệt so với trung bình nhiều năm.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh, sạt lở đất, lũ ống, lũ quét thường xuyên xảy ra trong những năm gần đây và đây là dạng hình thiên tai gây thiệt hại nhiều nhất về người và tài sản. Để chủ động phòng tránh và ứng phó, chính quyền địa phương và các cơ quan dự báo phải tăng cường dự báo, cảnh báo đến người dân.

“Sắp tới đây, chính quyền địa phương của 13 tỉnh khu vực này phải tổng sà soát lại để đưa ra lộ trình, chương trình tổng thể; bố trí, sắp xếp lại khu vực dân cư đảm bảo an toàn cao nhất”, ông Cường nói.

Mùa đông đến sớm, rét kỷ lục

Cũng tại hội nghị, ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, cảnh báo về hiện tượng mưa lớn dồn dập trong thời gian qua. Điển hình tại H.Tân Uyên [Lai Châu], lượng mưa đo từ 5 - 11 giờ lên tới 100 mm, đây là nguy cơ rất cao xảy ra các trận lũ quét.

Thực tế đã ghi nhận vào tháng 6.2018 và mùa mưa năm 2019, những trận mưa trong 24 giờ với lượng mưa lên tới 150 - 200 mm chính là nguyên nhân gây ra lũ quét, sạt lở đất diện rộng ở các tỉnh Lào Cai và Lai Châu.

“Dự báo từ ngày 21 - 23.7, các tỉnh Tây Bắc, Việt Bắc sẽ có những trận mưa lớn; sang đến tháng 8, mưa lớn xuất hiện nhiều hơn”, ông Khiêm nhận định.

Ông Khiêm cũng cho biết, các mô hình dự báo hiện nay đều cho thấy, từ cuối tháng 9, ENSO có khả năng chuyển sang pha lạnh, khi đó mưa, bão sẽ gia tăng vào cuối năm. Trong năm nay, mùa đông sẽ đến sớm, ảnh hưởng của không khí lạnh rất rõ ràng.

“Dự báo mùa đông năm nay sẽ có những đợt lạnh kỷ lục và lạnh hơn so với trung bình nhiều năm; rét đậm, rét hại xảy ra nhiều ở vùng núi phía Bắc”, ông Khiêm nói.

Tin liên quan

Bởi Nhịp Cầu Đầu Tư

Giới thiệu về cuốn sách này

Page 2

Bởi Nhịp Cầu Đầu Tư

Giới thiệu về cuốn sách này

Năm 2020, thiên tai tại khu vực miền núi phía Bắc không diễn ra khốc liệt như một số năm trước, song hết sức cực đoan, dị thường. Trong năm, khu vực đã xảy ra 13/21 loại hình thiên tai, trong đó có 109 trận dông lốc sét kèm mưa đá, 56 trận mưa lớn, lũ quét, sạt lở đất, 2 đợt rét đậm, rét hại, 74 trận động đất và dư chấn…

Các loại hình thiên tai đã khiến 56 người chết và mất tích, 118 người khác bị thương. Bên cạnh đó là 1.693 nhà sập đổ, 56.214 nhà hư hỏng, tốc mái. Khoảng 18.600ha lúa và hoa màu bị thiệt hại cùng 32.800 gia súc, gia cầm bị chết, cuốn trôi… Tổng thiệt hại về kinh tế ước 1.300 tỷ đồng.

Bước vào những tháng đầu năm 2021, thiên tai tại khu vực miền núi phía Bắc tiếp tục diễn biến phức tạp. Đặc biệt là dù chưa bước vào mùa mưa, song một số địa phương đã xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất khiến 3 người chết, 320 nhà dân bị tốc mái, hư hỏng, cùng gần 1.100 gia súc, gia cầm bị chết, cuốn trôi. Đây là điều hiếm gặp, báo hiệu một năm thiên tai khó lường trong khu vực.

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục PCTT [Bộ NN&PTNT] Nguyễn Văn Tiến đánh giá, khu vực miền núi phía Bắc có nhiều đặc điểm dễ khiến thiên tai xảy ra. Cụ thể, các tỉnh hầu hết có địa hình chia cắt, phổ biến là núi cao, độ dốc lớn. Địa chất phức tạp, nhiều sông, suối và công trình hồ đập. Không chỉ vậy, đây còn là khu vực có lượng mưa lớn nhất cả nước, thường xuyên gây ra tai biến địa chất kèm theo lũ quét, sạt lở đất. 

Tham luận của đại diện một số địa phương miền núi phía Bắc cũng cho rằng, cơ sở hạ tầng nói chung và phục vụ công tác PCTT trong khu vực kém phát triển; khả năng chống chịu hạn chế, dễ bị tổn thương. Đây cũng là khu vực có tốc độ gia tăng dân số nhanh. Sinh kế của người dân chủ yếu là sản xuất nông, lâm nghiệp ven các sông suối và sườn đất dốc, dễ bị tổn thương. Thiệt hại do tác động thiên tai có thể gây ra bởi vậy rất lớn.

Thông tin tại hội nghị, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn Quốc gia Mai Văn Khiêm nhận định, bão và áp thấp nhiệt đới có thể ảnh hưởng đến các tỉnh, TP khu vực phía Bắc từ khoảng tháng 8 – 9/2021. Trong các tháng 5, 8, 9, tổng lượng mưa phổ biến lớn hơn trung bình nhiều năm khoảng 10 – 20%. 

Mưa lớn ở khu vực sẽ tập trung nhiều vào thời điểm tháng 6 – 9/2021. Đáng chú ý, mưa lớn cục bộ trong thời đoạn ngắn có thể xảy ra, nguy cơ cao gây lũ quét, sạt lở đất. Ngoài ra, các đợt lũ vừa, lũ lớn sẽ tập trung trong các tháng 8 – 9/2021. Nguy cơ lũ quét, sạt lở đất xuất hiện sớm tại khu vực Tây Bắc, Việt Bắc.

Bài 38. MIỀN BẮC VÀ ĐÔNG BAC BAC bộ I. CÂU HỎI Tự LUẬN Câu 1 Dựa vào hình 41.1 [SGK], hãy xác định giới hạn và nêu đặc điểm nổi bật của vị trí địa lí miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ? Trả lời + Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ gồm khu đồi húi tả ngạn sông Hồng và khu đồng bằng Bắc Bộ. + Đặc điểm nổi bật của vị trí địa lí: Phía Bắc và Tây Bắc giáp Trung Quốc với đường biên giới dài. Phía Nam và Tây Nam giáp miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ. Phía Đông giáp vịnh Bắc Bộ. Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ tiếp liền với khu vực ngoại chí tuyến và á nhiệt đới Hoa Nam [Trung Quốc]. Câu 2 Dựa vào hình 41.1 và kiến thức đã học, hãy nêu những đặc điểm nổi bật về tự nhiên của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ. Trả lời Những đặc điểm nổi bật về tự nhiên của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ: Địa hình: Đa dạng, phần lớn là đồi núi thấp với nhiều cánh cung núi mở rộng về phía Bắc và quy tụ ở Tam Đảo, địa hình cácxtơ đá vôi có ỏ' nhiều nơi. Khí hậu: Tính chất nhiệt đới bị giảm sút mạnh mẽ, là vùng có mùa đông lạnh nhất nước, thời tiết vào mùa đông thường biến động. Sông ngòi: Dày đặc, có tiềm năng lớn về thủy điện, gồm 3 hệ thống sông: Hệ thống sông Hồng, hệ thống sông Thái Bình, hệ thống sông Kỳ Cùng - Bằng Giang. Tài nguyên: Đa dạng. Là miền giàu khoáng sản nhất của nước ta, nổi bật là than đá, apatit, sắt, thiếc, chì kẽm, mangan, đá vôi, than bùn,... Tài nguyên du lịch phong phú với nhiều cảnh quan đẹp như: Vịnh Hạ Long, hồ Ba Bể, hồ Cẩm Sơn, thác Bản Giốc, bãi biển Trà Cổ.... Các tài nguyên khác là đất feralit, thủy năng, lâm sản, thủy sản.... Câu 3 Hãy nêu đặc điểm khí hậu của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ. Đặc điểm khí hậu của miền có thuận lợi, khó khăn gì đối vớỉ đời sống và sản xuất? Trả lời + Đặc điểm khí hậu của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ: Tính nhiệt đới bị giảm sút mạnh mẽ, có mùa đông lạnh nhất nước, thời tiết vào mùa đông thường biến động. ' - Mùa đông có mưa phùn, gió bấc, nhiệt độ có thể xuống dưới 5°c ở đồng bằng và dưới o°c ở miền núi. Mùa hạ nóng ẩm, có tiết mưa ngâu vào giữa tháng 8. + Thuận lợi, khó khăn: Thuận lợi: Phát triển một số loài sinh vật ưa lạnh, nhất là rau màu, hoa quả vụ đông như khoai tây, cà rốt, ngô đông.... Khó khăn: Tai biến thiên nhiên: Sương muối, sương giá, rét hại, hạn hán thường xảy ra vào mùa đông gây nhiều trở ngại cho sản xuất và đời sống dân cư. Câu 4 Vì sao tính chất nhiệt đới của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ bị giảm sút mạnh mẽ? Trả lời Tính chất nhiệt đới của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ bị giảm sút mạnh mẽ vì: Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ tiếp giáp với khu vực ngoại chí tuyến và á nhiệt đới Hoa Nam [Trung Quốc], chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của gió mùa cực đới lạnh giá. Địa hình núi cánh cung với những thung lũng mở rộng về phía bắc, tạo điều kiện cho các đợt gió mùa đông bắc xâm nhập mạnh, làm giảm sút tính nhiệt đới của miền. Câu 5 Dựa vào hình 41.1. Hãy cho biết miền Bắc vả Đông Bắc Bắc Bộ có các hệ thống sông lớn nào. Kể tên các phụ lưư quan trọng của mỗi hệ thống. Hãy nêu giá trị kinh tế sông ngòi của miền. Trả lời + Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ có 3 hệ thống sông lớn là: Hệ thống sông Hồng có các phụ lưu quan trọng là: Sông Thao, sông Chảy, sông Lô, sông Gâm. Hệ thống sông Thái Bình có các phụ lưu quan trọng là: Sông cầu, sông Thương, sông Lục Nam. Hệ thống sông Kỳ Cùng - Bằng Giang với 2 sông Kỳ Cùng và Bằng Giang. + Giá trị kinh tế sông ngòi của miền. Cung cấp nước cho sản xuất nông - lâm nghiệp, công nghiệp, đời sống. Giao thông đường sông [sông .Hồng, sông Thái Bình...]. Sản xuất thủy điện. Ngoài ra, các sông còn cung cấp thủy sản và có tiềm năng du lịch. Câu 6 Để phòng chống lũ lụt ở đồng bằng sông Hồng, nhân dân ta đã làm gì? Việc làm đó đã ảnh hưởng tới địa hình ở đây như thế nào? Trả lời Để phòng chống lũ lụt ở đồng bằng sông Hồng, nhân dân ta đã đắp hệ thống đê lớn ven các sông. Việc đắp đê đã làm cho các vùng bên trong đồng bằng không còn được phù sa bồi đắp, tạo nên các ô trũng ở bên trong đồng bằng. Câu 7 Vận dụng kiến thức đã học, hãy điền vào các chỗ... để hoàn thành bảng dưới đây: Các tài nguyên của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ Loại tài nguyên Đặc điểm Là cừ sở để phát triển ngành kính tế 1. Đất trồng 2. Khoáng sản 3. Thủy năng 4. Rừng và thủy sản Tài nguyên du lịch Câu 8 Em hãy nêu những khó khăn, trở ngại chủ yếu về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên ở miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ. Theo em, cần phải làm gì để bảo vệ môi trường tự nhiên của miền? Trả lời + Những khó khăn, trở ngại chủ yếu về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên ở miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ: Thường xảy ra bão lụt, hạn hán, lũ quét, sương muối, rét hại. ở một số vùng, nhất là vùng đồi núi, rừng bị chặt phá làm cho cân bằng sinh thái tự nhiên bị đảo lộn, đất bị xói mòn, nguồn nước ngầm suy giảm. Sự phát triển mạnh mẽ của công nghiệp dẫn đến môi trường ở nhiều thành phố suy thoái, nguồn nước sông ngòi và nước biển bị ô nhiễm. + Để bảo vệ môi trường tự nhiên của miền cần: Khôi phục và bảo vệ tốt vốn rừng, nhất là rừng đầu nguồn của các sông. thải. Quy họach và phát triển hợp lí các khu công nghiệp, nâng cao trình độ khai thác và chế biến khoáng sản, xử lí tốt nguồn chất - Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong cộng đồng dân cư. II. CÂU HỎI TRĂC NGHIỆM [Khoanh tròn chỉ một chữ cái trước đáp án chọn] Câu 1 So với các miền khác, miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ dẫn đầu về tài nguyên: A. Thủy sản. B. Rừng, c. Thủy năng. D. Khoáng sản. Câu 2 Loại khoáng sản quan trọng nhất của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ là: B. Thiếc. D. Sắt. A. Than đá. c. Khí đốt. Câu 3 Địa danh nào là tên của một bãi tắm nổi tiếng ở miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ? Tam Thanh, B. Trà cổ. c. Ba Bể. D. Hạ Long. Câu 4 Địa danh nào là tên của một hồ đẹp ở Đông Bắc Bắc Bộ? Tam Đảo. B. Bản Giốc, c. Tam Thanh. D. Ba Bể. Câu 5 « Mưa ngâu thường gây úng lụt cho dông bằng Bắc Bộ vặo: Đầu mùa hạ. B. Đầu mùa đông. Cuối mùa đông. D. Giữa mùa thu. Câu 6 Địa hình của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ có đặc điểm: Phần lớn là núi cao, hiểm trở. Phần lớn là đồi núi thấp. c. Có nhiều cao nguyên ba dan rộng lớn. Cao ở phía bắc, thấp dần về phía nam. Câu 7 Dãy núi nào không thuộc miền núi cánh cung? A. Sông Gâm. B. Con Voi. c. Bắc Sơn. D. Đông Triều. Câu 8 Sông nào không phải là phụ lưư của sông Hồng? A. Sông Chảy. B. Sông Gậm. c. Sông Lô. D. Sông cầu. Câu 9 Mùa đông ở miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ có đặc điểm: Nhiệt độ không khí thường xuống dưới o°c. Có mưa ngâu và thường có bão lụt. c. Lanh giá, có mưa phùn, gió bấc. D. Thường có tuyết rơi ỏ' vùng đồi núi. Câu 10 Loại cây nào được trồng nhiều trên các vùng đồi trung du của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ? A. Cao su. c. Chè. Cà phê. D. Ca cao.