Cập nhật lúc 08:22, Thứ Ba, 16/10/2012 [GMT+7]
[QBĐT] - Mặc dù đời sống kinh tế còn rất nhiều khó khăn nhưng khi đau ốm không ít người dân vẫn lựa chọn "thuốc ngoại" với giá cao chỉ vì niềm tin "cái gì được nhập từ nước ngoài đều tốt". Ở các hiệu thuốc lớn kinh doanh nhiều thuốc ngoại nhập trên địa bàn tỉnh luôn rất đông người mua, trong khi các đại lý chuyên bán thuốc sản xuất trong nước, trong tỉnh lại ít khách. Nhìn vào các hiệu thuốc, một điều dễ nhận thấy rằng thuốc nội đang "lép vế" trong khi đã được công nhận các tiêu chuẩn GMP-WHO [thực hành sản xuất thuốc tốt].
>> Kỳ 1: "Dân ta chưa chuộng thuốc ta"
Chị Nguyễn Thị Vân ở thành phố Đồng Hới bước ra từ một phòng khám nhi tư nhân cùng đơn thuốc trong tay với vẻ mặt đầy lo lắng vì số tiền mà chị phải dùng để mua thuốc cho con là trên nửa triệu đồng tính ra bằng thu nhập cả tháng từ việc bán rau ở chợ. Con chị thường bị mắc các bệnh về đường hô hấp. Mỗi lần như thế chị lại tất tả chạy đôn, chạy đáo vay mượn tiền để mua thuốc cho con.
Khi được hỏi tại sao không đưa con đến bệnh viện để được điều trị mà không phải tốn tiền vì đã có bảo hiểm y tế, chị nói: "Tôi hiếm muộn nên cái gì tốt nhất cho con là tôi làm. Nghe nói, ở bệnh viện ít khi được dùng thuốc tốt nên tôi chọn các phòng khám do bác sĩ giỏi ở bệnh viện đảm nhận. Lần nào khám bệnh cho con cũng phải mất chừng 500.000-6000000đ. Thuốc tốt thì tốt thật nhưng mà đắt quá... "
Cùng tâm trạng với chị Vân, chị Thủy ở phường Bắc Lý cũng đã nhiều lần phải đi vay mượn để có tiền mua thuốc mỗi khi các con của chị đau ốm thông thường. Có lần, thấy con sốt cao, ho nhiều hơn ngày thường nên gia đình chị đưa con đi khám bệnh ở bệnh viện huyện, thấy các bác sĩ kê đơn thuốc toàn thuốc sản xuất trong nước, một số loại sản xuất ở trong tỉnh chị tò mò hỏi về giá trị của thuốc nội và thuốc ngoại thì được ông bác sĩ tận tình giải thích là "chất lượng tương đương nhau. Thuốc nước ngoài đắt hơn là vì phải chịu thuế nhập khẩu...". Từ đó chị chuyển qua dùng thuốc nội nên không mấy tốn kém về tiền bạc.
Chị cho biết, bây giờ chị là khách hàng thường xuyên của Công ty cổ phần Dược phẩm Quảng Bình. Bản thân chị cũng thường xuyên mất ngủ và đau đầu, chóng mặt nên sản phẩm thuốc mà chị luôn chọn dùng là hoạt huyết dưỡng não của công ty. Theo chị thì sản phẩm này rất tốt, tình trạng sức khỏe của chị được cải thiện rõ rệt.
Ở các hiệu thuốc, khách hàng khi được nhân viên bán hàng tư vấn kỹ lưỡng về công dụng điều trị bệnh giống nhau trong khi sự chênh lệch giá thuốc giữa các hãng dược trong nước và nước ngoài sản xuất là khác nhau rất lớn nhưng nhiều người vẫn ngần ngại khi lựa chọn thuốc nội. Không ít người vẫn suy nghĩ rằng thuốc sản xuất ở nước ngoài, đặc biệt là các nước lớn, tốt hơn sản xuất ở trong nước. Thế nên họ đã lựa chọn sản phẩm ngoại nhập mặc dù đã được nghe, được biết về giá trị của thuốc nội, thuốc được sản xuất trong tỉnh.
| Sản xuất thuốc đạt chất lượng cao tại Công ty cổ phần Dược phẩm Quảng Bình. |
Qua trao đổi với một số bác sĩ về chất lượng của thuốc nội và thuốc ngoại, chúng tôi được biết: thuốc ngoại có nhiều sản phẩm rất tốt nhưng không vì thế mà chúng ta chỉ quan tâm đến việc sử dụng thuốc ngoại mà bỏ qua thuốc nội. Theo các bác sĩ, chỉ cần sử dụng một số loại thuốc ngoại trong những ca bệnh khó và trong trường hợp thật cần thiết, còn lại nên dùng thuốc trong nước sản xuất. Trong trường hợp cùng một loại thuốc, cùng hoạt chất, đường dùng chỉ khác nhau về giá cả thì không có lý do gì mà chúng ta không lựa chọn thuốc của Việt Nam có giá thấp hơn thuốc nhập khẩu để giảm chi phí cho người bệnh nhưng vẫn bảo đảm hiệu quả điều trị.
Bác sĩ Ngọc Quế, Phó giám đốc Bệnh viện y học cổ truyền thì cho rằng: nhiều loại thuốc nội, trong đó có thuốc được sản xuất ở Công ty cổ phần Dược phẩm Quảng Bình có giá trị tương đương với thuốc ngoại về chất lượng nên với đặc thù là một bệnh viện chữa bệnh bằng y học cổ truyền, bệnh viện luôn chú trọng đến việc sử dụng thuốc nội như lời của đại danh y Tuệ Tĩnh "Nam dược trị nam nhân" [thuốc Việt Nam trị bệnh cho người Việt Nam].
Thuốc trong nước đang ngày càng đáp ứng tốt hơn nhu cầu điều trị, nhiều loại thuốc nội không thua kém gì so với thuốc ngoại. Tuy nhiên, theo đánh giá của ngành Y tế và nhiều người bệnh thì việc dùng thuốc nội hay ngoại chủ yếu là do bác sĩ kê đơn. Những năm gần đây, tình trạng bác sĩ điều trị ở các bệnh viện kê đơn cho người bệnh đi mua thuốc ngoài là vấn đề khá phổ biến trong khi người bệnh đang được hưởng các quyền lợi của bảo hiểm y tế.
Các lý do chính mà bác sĩ nói với người bệnh là "bệnh viện hết thuốc", hoặc "nếu gia đình có điều kiện thì nên mua thuốc ngoài để được điều trị thuốc tốt". Và khi đã nằm bệnh viện thì ai cũng muốn sớm ra viện nên họ sẵn sàng bỏ tiền đi mua thuốc ngoài. Ở các phòng khám tư nhân, tình trạng bác sĩ kê đơn thuốc đa số thuốc ngoại nhập càng phổ biến hơn. Thậm chí có không ít bác sĩ sau khi kê đơn, còn giới thiệu người bệnh đến hiệu thuốc A hay B gì đó mới mua được đúng loại thuốc cần mua.
Nguyên nhân chính của vấn đề trên là do tâm lý của người dân không tin tưởng nhiều vào thuốc nội và một phần nữa là do hoa hồng của các công ty phân phối thuốc ngoại khá lớn [từ 15-25%] nên có sức hút đối với các bác sĩ và họ hướng cho người bệnh lựa chọn thuốc ngoại. Mặt khác, nhiều người khi bị bệnh không có thói quen đến khám tại các cơ sở y tế mà "tự kê đơn bốc thuốc" hoặc mua thuốc theo chỉ định của người bán hàng.
Để thu lợi nhuận, không ít người bán hàng thường hướng dẫn người mua sử dụng các loại thuốc ngoại nhập với giá cao. Và chừng nào chưa xóa được tâm lý sính hàng ngoại đã ăn sâu vào tâm trí của cả bác sĩ và người bệnh, thì chắc chắn thuốc nội sẽ rất khó khăn trên hành trình tìm được chỗ đứng vững chắc ngay tại "sân nhà"...
Nhật Văn
Kỳ sau: Nỗ lực đưa thuốc "nội" lên ngôi
,
Hiện nay, trên thị trường thuốc tây khá đa dạng thuốc ngoại, nội. Vậy chất lượng giữa thuốc ngoại và nội có như nhau không?
Hiểu về thuốc tây
Trước hết, thuốc tây là thuốc gì? Từ thời Pháp thuộc, tất cả các thuốc được nhập từ nước Pháp hay từ các nước phương tây đều được người dân gọi là “thuốc tây”. Nhưng có một điều làm cho tình hình hiện nay khác với thời Pháp đô hộ là thời đó, tất cả thuốc tây đều phải nhập từ nước ngoài, còn hiện nay “thuốc tây” bao hàm cả thuốc do chính các công ty, xí nghiệp dược phẩm ta sản xuất mà ta gọi là “thuốc nội”.
|
Thuốc điều trị bệnh rất đa dạng trên thị trường |
Chất lượng thuốc ngoại, thuốc nội
Quá trình sản xuất thuốc nội và ngoại nếu được sản xuất ở nhà máy đạt tiêu chuẩn GMP là không khác nhau. GMP được định nghĩa là hệ thống những quy định hay hướng dẫn mà nhà sản xuất dược phẩm tuân thủ để cho ra các sản phẩm luôn luôn đạt tiêu chuẩn chất lượng đã đăng ký và bảo đảm hiệu quả, an toàn cho người sử dụng.
Vì vậy, kể cả thuốc nội hay thuốc ngoại nếu được sản xuất tại nhà máy đạt tiêu chuẩn GMP đều có quá trình sản xuất giống nhau cho một loại sản phẩm. Quá trình sản xuất là giống nhau bởi vì GMP bắt buộc được áp dụng cho mọi hoạt động trong quá trình sản xuất thuốc từ đầu vào như: nhận xử lý nguyên liệu/bao bì, pha chế, bảo quản bán thành phẩm, ra thành phẩm, đóng gói và bảo quản thành phẩm; đến đầu ra như: phân phối, đặc biệt nếu có sai sót sẽ thu hồi sản phẩm, bảo quản sản phẩm trả lại, biệt trữ.
Vì sao thuốc ngoại lại có giá cao?
Nhiều người thuốc ngoại đắt hơn, thậm chí gấp 5 lần, 10 lần so với thuốc nội tương đương thì có nghĩa là thuốc ngoại tốt hơn. Điều này không phải hoàn toàn sai. Bởi vì, có những thuốc còn quyền bảo hộ sở hữu công nghiệp mà hãng sản xuất đã tiêu tốn quá nhiều cho việc nghiên cứu tìm ra thuốc ấy. Hay đặc biệt, hãng sản xuất do áp dụng quy trình bào chế tiên tiến hơn, có dạng bào chế thích hợp hơn tác động đến khả năng tiếp thu, chuyển hóa của người bệnh làm cho thuốc có tác dụng nhanh hơn. Nhưng cũng có nhiều trường hợp không vì giá đắt hơn mà chất lượng thuốc tốt hơn, đặc biệt là so sánh giữa thuốc ngoại nhập và thuốc sản xuất trong nước. Nhiều thuốc ngoại chịu phí tổn rất cao cho phần quảng cáo, tiếp thị và một số thuốc chịu thuế nhập khẩu. Do đó, giá thuốc ngoại cao hơn thuốc nội rất nhiều, chẳng hoàn toàn vì lý do chất lượng.
Thuốc nội đã khác xưa
Đúng là có một thời kỳ, thuốc nội do do điều kiện sản xuất không được đầu tư thỏa đáng nên hoặc chất lượng thuốc không đảm bảo; hoặc mẫu mã thuốc không bắt mắt. Các chi tiết tưởng chừng vặt vãnh như thuốc ống uống [ampoule buvable] sản xuất trong nước trước đây mà không cung cấp lưỡi cưa ống thuốc kèm theo, nút chai lọ thuốc mở ra rất khó và đóng lại thì không chặt, nhãn thuốc in chữ lèm nhèm… đã gây ấn tượng xấu cho người dùng thuốc. Ấn tượng xấu ấy kéo dài cho đến bây giờ. Nhưng trong tình hình hiện nay thì như thế nào? Ngoại trừ một số thuốc đặc trị mà điều kiện sản xuất trong nước chưa cho phép sản xuất, thuốc đang sản xuất [đa số nằm trong danh mục thuốc thiết yếu hay thuốc generic] của các công ty xí nghiệp dược phẩm trong nước không thua kém với thuốc ngoại tương đương. Với những thông tin vừa nêu trong bài này, có lẽ người tiêu dùng chúng ta cũng cần cân nhắc lại việc chọn mua thuốc nội và ngoại…
PGS.TS. NGUYỄN HỮU ĐỨC