Tiêm vaccine moderna bao lâu thì có tác dụng

Cập nhật ngày 25 tháng 6 năm 2021, theo khuyến cáo tạm thời 

Nhóm Chuyên gia Tư vấn Chiến lược về Tiêm chủng của WHO (SAGE) đã ra Khuyến cáo tạm thời về việc sử dụng vắc xin mRNA-1273 của Moderna phòng COVID-19 ở người từ 18 tuổi trở lên.

Dưới đây là những thông tin quan trọng bạn cần biết.

Ai nên được tiêm chủng trước?

Cũng như mọi vắc xin phòng COVID-19, nhân viên y tế có nguy cơ phơi nhiễm cao và người cao tuổi cần được ưu tiên tiêm chủng.

Khi có thêm vắc xin, cần bổ sung các nhóm ưu tiên tiêm chủng, chú ý tới những nhóm những người bị ảnh hưởng không cân xứng bởi COVID-19 hay mất công bằng về sức khỏe.

Những ai khác có thể tiêm chủng vắc xin?

Các bệnh đi kèm (bệnh nền) được nghiên cứu trong thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 bao gồm bệnh phổi mạn tính, bệnh lý về tim, béo phì nặng, đái tháo đường, bệnh gan và nhiễm vi rút gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV). Khuyến cáo tiêm chủng cho nhóm những người mắc các bệnh nền này bởi các bệnh nền này được xác định làm tăng nguy cơ mắc COVID-19 nặng.

Mặc dù cần phải có thêm các nghiên cứu ở người bị suy giảm miễn dịch, nhưng người trong nhóm này - nhóm được khuyến cáo tiêm chủng - có thể được tiêm sau khi được cung cấp thông tin và tư vấn.

Người chung sống với HIV có nguy cơ cao bị mắc COVID-19 nặng. Những người dương tính với HIV được tiêm vắc xin cần được cung cấp thông tin và tư vấn.

Có thể tiêm chủng vắc xin cho những người đã từng mắc COVID-19. Tuy nhiên, những người này có thể hoãn tiêm chủng phòng COVID-19 khoảng 6 tháng kể từ thời gian bị nhiễm vi rút SARS-CoV-2.

Hiệu quả vắc xin được đánh giá là tương tự trên phụ nữ trong thời kỳ nuôi con bằng sữa mẹ và những người trưởng thành khác. WHO khuyến cáo sử dụng vắc xin ở phụ nữ đang trong thời kỳ nuôi con bằng sữa mẹ tương tự như ở người trưởng thành khác. WHO không khuyến cáo dừng cho con bú sữa mẹ vì lý do tiêm phòng COVID-19.

Phụ nữ mang thai có nên tiêm chủng không?

WHO khuyến cáo sử dụng vắc xin COVID-19 ở phụ nữ mang thai khi lợi ích của việc tiêm chủng cho phụ nữ mang thai lớn hơn nguy cơ tiềm ẩn. Để giúp phụ nữ mang thai đưa ra đánh giá này, cần cung cấp thông tin cho họ về nguy cơ mắc COVID-19 trong thời kỳ mang thai cũng như lợi ích của việc tiêm chủng trong bối cảnh dịch tễ của địa phương, và những hạn chế hiện tại về số liệu an toàn ở phụ nữ mang thai. WHO không khuyến cáo xét nghiệm chẩn đoán mang thai trước khi tiêm chủng. WHO không khuyến cáo trì hoãn việc mang thai hay đình chỉ thai nghén vì lý do tiêm phòng Covid-19.

Ai không nên tiêm chủng vắc xin?

Những người có tiền sử dị ứng nặng với bất cứ thành phần nào của vắc xin không nên dùng loại vắc xin này hay vắc xin mRNA khác.

Mặc dù khuyến cáo tiêm chủng cho người cao tuổi do nguy cơ cao mắc COVID-19 nặng và tử vong, nhưng những người cao tuổi rất yếu tiên lượng còn sống thêm dưới 3 tháng nữa cần được đánh giá cụ thể theo từng trường hợp.

Không dùng vắc xin này ở những người dưới 18 tuổi do chưa có kết quả từ các nghiên cứu thêm.

Khuyến cáo liều dùng như thế nào?

SAGE khuyến cáo sử dụng vắc xin mRNA-1273 Moderna theo lịch tiêm 2 liều (100 µg, 0,5 ml mỗi liều) cách nhau 28 ngày. Nếu cần, khoảng cách giữa các liều có thể kéo dài tới 42 ngày.

Các nghiên cứu cho thấy tác động y tế công cộng cao khi khoảng cách giữa các mũi tiêm dài hơn khoảng cách do EUL khuyến cáo. Theo đó, các nước có tỷ lệ mắc COVID-19 cao và thiếu hụt trầm trọng cung ứng vắc xin có thể cân nhắc trì hoãn liều 2 tới 12 tuần để đạt được tỷ lệ bao phủ tiêm mũi đầu cao hơn ở các nhóm ưu tiên cao. 

Khuyến cáo tuân thủ lịch tiêm chủng đầy đủ và cùng loại vắc xin cho cả 2 liều.

Vắc xin này có an toàn không?

Ngày 30 tháng 4, WHO phê duyệt vắc xin Moderna vào danh sách sử dụng khẩn cấp. Danh sách sử dụng khẩn cấp của WHO (EUL) đánh giá chất lượng, sự an toàn và hiệu lực của vắc xin COVID-19, và là điều kiện tiên quyết để cung ứng vắc xin theo cơ chế COVAX Facility.

Cơ quan Quản lý Dược phẩm châu Âu (EMA) đã đánh giá kĩ lưỡng số liệu về chất lượng, an toàn và hiệu lực của vắc xin COVID-19 Moderna và cho phép lưu hành sử dụng ở tất cả các nước thuộc Liên minh Châu Âu.

SAGE khuyến cáo tất cả những người được tiêm vắc xin cần được theo dõi ít nhất 15 phút sau tiêm. Những người gặp phản ứng dị ứng nặng ngay trong liều đầu thì không nên tiêm liều tiếp theo.

Đánh giá tính an toàn lâu dài bao gồm các hoạt động như tiếp tục theo dõi những người tham gia thử nghiệm lâm sàng cũng như các nghiên cứu cụ thể và tiếp tục giám sát các hiệu ứng thứ phát hay các biến cố bất lợi ở những người được tiêm trong giai đoạn tiêm đại trà.

Ủy ban Tư vấn toàn cầu về An toàn vắc xin là nhóm các chuyên gia cung cấp hướng dẫn độc lập và xác đáng cho WHO về nội dung sử dụng vắc xin an toàn, tiếp nhận và đánh giá các báo cáo về các sự cố an toàn nghi ngờ có tác động quốc tế. 

Vắc xin này có hiệu lực như thế nào?

Vắc xin Moderna cho thấy hiệu lực bảo vệ khoảng 94,1% đối với COVID-19, hiệu lực bảo vệ bắt đầu 14 ngày sau khi tiêm liều đầu.

Vắc xin này có hiệu lực với các biến thể mới không?

Dựa trên các bằng chứng ờ thời điểm hiện tại, các biến thể mới của vi rút SARS-CoV-2, bao gồm B.1.1.7 và 501Y.V2, không làm thay đổi hiệu quả của vắc xin mRNA Moderna. Cần tiếp tục theo dõi, thu thập và phân tích số liệu về các biến thể mới và tác động của chúng đối với hiệu quả chẩn đoán, điều trị và vắc xin COVID-19.

Vắc xin này có phòng ngừa việc nhiễm và lây truyền vi rút không?

Chúng ta chưa thể biết vắc xin này có phòng ngừa được việc nhiễm và ngăn chặn lây truyền vi rút hay không. Khả năng miễn dịch kéo dài trong vài tháng nhưng chưa thể biết toàn bộ thời gian miễn dịch kéo dài bao lâu. Các câu hỏi quan trọng này đang được nghiên cứu.

Đồng thời, chúng ta vẫn phải duy trì các biện pháp y tế công cộng hiệu quả: đeo khẩu trang, giữ khoảng cách an toàn, rửa tay, vệ sinh hô hấp và quy tắc che miệng khi ho, tránh tụ tập đông người, và đảm bảo thông khí tốt.

Bài viết này được hiệu chỉnh ngày 29 tháng 1 để bổ sung thêm một phần về phụ nữ mang thai nhưng vẫn giữ nguyên các khuyến cáo. 

05:06 PM 01/12/2021

Đại dịch toàn cầu COVID-19 đã và đang gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng về mọi mặt trên toàn thế giới. Đặc biệt với những đợt bùng phát mới và sự biến chủng không ngừng của virut, mọi nỗ lực phủ sóng đủ 2 liều tiêm vắc-xin giúp phòng chống loại virut này và đạt được miễn dịch cộng đồng tại các quốc gia đang có khả năng không mang lại kết quả như mong đợi.

Các loại vắc-xin COVID-19 hiện đã được chứng minh có khả năng chống lại nguy cơ mắc bệnh, diễn biến bệnh năng, nhập viện và tử vong do COVID-19 ở hầu hết các đối tượng. Tuy vẫn có nguy cơ lây nhiễm, những người đã được tiêm đủ 2 mũi vắc-xin COVID-19 có tỷ lệ nhiễm SARS-CoV-2 thấp hơn đáng kể so với những người không được tiêm chủng và khi nhiễm bệnh, các triệu chứng có xu hướng nhẹ hơn (NACI, 2021).

Tuy nhiên, các bằng chứng thời gian gần đây cho thấy hiệu quả của vắc-xin có thể giảm theo thời gian và các loại vắc-xin COVID-19 hiện đang sử dụng có thể kém hiệu quả hơn đối với biến thể Delta. Do đó, việc tiêm bổ sung mũi vắc-xin thứ 3 là cần thiết để có được sự bảo vệ lâu dài hơn.

Phân tích giữa rủi ro và lợi ích cho từng đối tượng đối với việc tiêm bổ sung mũi vắc-xin thứ 3 hiện đang là vấn đề rất được quan tâm. Bằng chứng từ các thử nghiệm lâm sàng cho thấy các vắc-xin loại mRNA (Pfizer-BioNTech và Moderna) được tăng cường sau tiêm 6 tháng sau khi đủ 2 mũi đầu tiên giúp tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ. Các dữ liệu thực tế cũng cho thấy rằng liều tăng cường mang lại hiệu quả ngắn hạn tốt và tính an toàn tương tự như liều thứ hai. Hiện chưa có bằng chứng về hiệu quả lâu dài của vì tại thời điểm này vẫn chưa rõ các lợi ích mà liều thứ 3 mang lại có thể kéo dài bao lâu.

Tình hình tiêm vắc-xin mũi bổ sung trên thế giới hiện nay

Các nước như Trung Quốc, Mỹ, Anh hiện đang là những quốc gia đi đầu trong việc phân bổ mũi vắc-xin thứ 3 tới người dân.

Vậy những đối tượng nào nên tiêm bổ sung liều vắc-xin thứ 3?

Theo khuyến cáo của Trung tâm kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), bạn nên tiêm liều tăng cường vắc-xin COVID-19 thứ 3 nếu:

Trên 50 tuổi

Từ 18 tuổi trở lên và có bệnh lý mạn tính như bệnh tim mạch, tiểu đường, bệnh lý hô hấp mạn tính, ung thư…

Bạn cũng có thể tiêm liều tăng cường vắc-xin COVID-19 nếu bạn trên 18 tuổi.

Khi nào tiến hành tiêm liều tăng cường vắc-xin COVID-19 thứ 3?

Sau khi bạn đã tiêm đủ 2 liều vắc-xin và liều thứ hai được tiêm ít nhất 6 tháng.

Liều vắc-xin bổ sung là không bắt buộc, tuy nhiên chúng được khuyến cáo để duy trì khả năng miễn dịch chống lại COVID-19 cũng như nguy cơ làm bệnh tiến triển nặng hơn.

Hiện tại không khuyến nghị tiêm liều vắc-xin COVID thứ 3 cho những người từ 12 đến 17 tuổi. Đặc biệt những đối tượng như người cao tuổi và nhân viên y tế nên ưu tiên tiêm tăng cường mũi vắc-xin COVID-19 thứ 3 sớm.

Lựa chọn liều vắc-xin bổ sung

• Có thể sử dụng vắc-xin Moderna hoặc Pfizer làm liều thứ ba hoặc liều bổ sung (bất kể vắc-xin COVID-19 nào đã được sử dụng trong các mũi tiêm trước đó).

• Nếu sử dụng vắc-xin Moderna, người lớn từ 70 tuổi trở lên và tất cả những người bị suy giảm miễn dịch được khuyến nghị nhận đủ liều (100 mcg). Đối với những đối tượng khác thì nên dùng một nửa liều (50 mcg).

• Nếu sử dụng vắc-xin Pfizer-BioNTech cho liều thứ ba, thì nên dùng đủ liều (30 mcg).

• Nếu đã sử dụng vắc-xin AstraZeneca ở các liều trước đó, khuyến nghị tiêm vắc-xin AstraZeneca hoặc mRNA cho liều thứ ba trừ khi có chống chỉ định.

Những người đã trải qua phản ứng dị ứng nghiêm trọng ngay lập tức sau khi tiêm vắc-xin mRNA COVID-19 nên tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ chuyên khoa.

Các tác dụng phụ có thể xảy ra sau khi tiêm vắc-xin COVID-19 liều thứ 3

Vắc-xin của Pfizer

Liều bổ sung thứ ba của Pfizer có cùng công thức và cùng độ mạnh với liều một và hai. Các dữ liệu thu thập được cho đến thời điểm này cho thấy các tác dụng phụ do liều thứ 3 mang lại rất giống với các triệu chứng mà một số người gặp phải sau lần tiêm ban đầu - thậm chí có thể nhẹ hơn.

Đau tại chỗ tiêm là phản ứng được báo cáo phổ biến nhất sau khi tiêm liều thứ 3 (theo dữ liệu thử nghiệm lâm sàng mà Pfizer và BioNTech đệ trình lên Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA)), chiếm khoảng 83% , tiếp theo là mệt mỏi (63,7 %) và đau đầu (48%), hầu hết đều ở mức độ nhẹ đến trung bình. Những dấu hiệu này tương tự với dữ liệu về tác dụng phụ được thu thập từ mũi tiêm thứ hai của Pfizer. Các tác dụng phụ khác được ghi nhận trong thử nghiệm mũi thứ 3 cũng phù hợp với các triệu chứng được ghi nhận sau mũi vắc-xin Pfizer ban đầu, như đau cơ và khớp, ớn lạnh, tiêu chảy, nôn mửa và sốt. Ngoài ra, thử nghiệm của Pfizer đã phát hiện ra rằng, so với người lớn từ 18 đến 55 tuổi, người lớn từ 65 tuổi trở lên ít gặp phải các triệu chứng mệt mỏi hoặc biểu hiện giống như cúm sau khi tiêm.

Melanie Swift, M.D., đồng chủ tịch của Nhóm làm việc Phân bổ và Phân phối Thuốc chủng ngừa COVID-19 của Mayo Clinic, cho biết, hầu hết các tác dụng phụ không phải là kết quả trực tiếp của vắc-xin mà là “một dấu hiệu cho thấy hệ thống miễn dịch của bạn đang phản ứng” với vắc-xin. Có nghĩa là, phản ứng miễn dịch của bạn càng mạnh thì “bạn càng có nhiều tác dụng phụ”.

Khi con người già đi, phản ứng miễn dịch của họ thường giảm dần, Swift nói. Đây là lý do tại sao người lớn tuổi đứng đầu danh sách những người nên tiêm nhắc lại. Nghiên cứu mới cho thấy rằng hiệu quả của vắc-xin sẽ mất nhanh hơn ở những người lớn tuổi.

Không có trường hợp nào được báo cáo về viêm cơ tim, viêm màng ngoài tim, sốc phản vệ, viêm ruột thừa hoặc bệnh liệt Bell trong dân số thử nghiệm tiêm liều vắc-xin tăng cường (khoảng 300 người lớn) trong suốt thời gian nghiên cứu. Tuy nhiên, có một triệu chứng nổi bật đó là các hạch bạch huyết bị sưng ở dưới cánh tay được quan sát thấy thường xuyên hơn sau khi dùng liều tăng cường hơn so với sau loạt hai đầu tiên.

Vắc-xin của Moderna

Không giống như Pfizer, mũi tiêm bổ sung của Moderna bằng một nửa liều (50 microgam) của 2 mũi đầu tiên. Nhà sản xuất cho biết, các tác dụng phụ từ lần tiêm thứ 2 này cũng tương tự như những tác dụng được báo cáo sau mũi tiêm thứ hai. Đối với người lớn từ 65 tuổi trở lên, đau tại chỗ tiêm là triệu chứng được báo cáo phổ biến nhất, chiếm 76%, tiếp theo là mệt mỏi (47,4%), đau cơ (47,4%), nhức đầu (42,1%) và đau khớp (39,5%).

Nhìn chung, những người lớn tuổi ít bị ảnh hưởng bởi các tác dụng phụ từ mũi tiêm của Moderna hơn những người từ 18 đến 64 tuổi. Không có tác dụng phụ nghiêm trọng nào được báo cáo trong thời gian thu thập dữ liệu.

Các tác dụng phụ thường gặp sau tiêm vắc-xin COVID mũi tăng cường

Có thể thấy rằng, việc tiêm phòng liều vắc-xin thứ 3 là cần thiết, nhất là đối với các đối tượng cao tuổi hoặc làm việc trong những môi trường có nguy cơ cao. Việc tiêm đủ các liều vắc-xin giúp bảo vệ sức khoẻ của không chỉ chúng ta và những người thân yêu mà còn chung tay với cộng đồng, giúp thế giới nhanh chóng vượt qua được đại dịch COVID-19 .

Tuy nhiên, hiện nay Bộ Y tế Việt Nam chưa có khuyến cáo về tiêm vắc-xin COVID-19 mũi thứ 3 tăng cường. Vì vậy, bạn nên đến các cơ sở y tế để được tư vấn về việc tiêm tăng cường mũi vắc-xin COVID-19.

Bệnh nhân ung thư cần tư vấn về tiêm vắc-xin COVID-19 mũi thứ 3 tăng cường xin liên hệ Khoa Xạ trị - Xạ phẫu, Viện Ung thư, Bệnh viện Trung ương quân đội 108, số 1 Trần Hưng Đạo, Hà Nội.

Điện thoại liên hệ: 02462784163.

Website: http://benhvien108.vn/gioi-thieu-khoa-xa-tri-xa-phau.htm

Fan page: https://www.facebook.com/xatri108.

Người viêt bài: Thạc sỹ, Kỹ sư Nguyễn Thị Vân Anh, Khoa Xạ trị - Xạ phẫu, Viện Ung thư, Bệnh viện TƯQĐ 108

Nguồn: https://www.health.gov.on.ca/en/pro/programs/publichealth/coronavirus/docs/vaccine/COVID-19_vaccine_third_dose_recommendations.pdf

https://www.health.gov.au/initiatives-and-programs/covid-19-vaccines/getting-your-vaccination/booster-doses

https://www.aarp.org/health/conditions-treatments/info-2021/booster-shot-side-effects.html

https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/booster-shot.html