Chúng ta dễ thấy rằng chỉ cần lấy bớt 2 ngày của 2 tháng có 31 ngày nào đó, bù vào là tháng 2 sẽ có 30 ngày và không bị quá chênh lệch với các tháng khác. Mặc dù vậy, người ta vẫn giữ tháng 2 chỉ có 28 ngày. Nhà nghiên cứu Đặng Vũ Tuấn Sơn, Chủ tịch Hội Thiên văn và Vũ trụ học Việt Năm [VACA] cho biết nguyên do của việc này là giữ nguyên cách tính lịch của người La Mã trước kia.
Theo ông Đặng Vũ Tuấn Sơn, lịch La Mã ban đầu ban hành bởi Romulus, vị hoàng đế đầu tiên của thành Rome. Lịch do ông ban hành dựa vào chu kì của mặt trăng, tức là tương tự như âm lịch của người phương Đông, tuy nhiên chỉ có 10 tháng.
Các tháng dương lịch trong năm đều có từ 30 đến 31 ngày, nhưng riêng tháng 2 chỉ có 28 hoặc 29 ngày
HUY HUYNH
Theo đó, 10 tháng của lịch này bắt đầu từ tháng 3 và kết thúc vào cuối tháng 12 [lưu ý rằng cách đánh số tháng 1, 2, 3... là do cách dịch của người Việt Nam, còn trong nguyên bản của lịch La Mã cũng như cách dịch ra nhiều ngôn ngữ trên thế giới thì mỗi tháng có tên riêng].
Như vậy một năm chỉ có 10 tháng, tức là có một khoảng thời gian kéo dài 2 chu kỳ trăng không được đưa vào lịch, lý do là Romulus cho rằng đây là thời gian mùa đông không có ý nghĩa gì với việc làm nông nghiệp nên không cần có quy ước.
“Khoảng thế kỷ thứ 8 TCN, hoàng đế Numa Pompilius là người quyết định đưa thêm 2 tháng nữa vào lịch cho đủ 12 chu kỳ trăng. Mỗi tháng này có 28 ngày, làm cho lịch kéo dài đủ 12 chu kỳ trăng, tổng cộng là 354 ngày. Tuy vậy, vua Pompilius cho rằng số 28 là con số không may mắn nên sau đó quyết định cho tháng 1 thêm 1 ngày thành 29 ngày, còn tháng 2 không hiểu vì lý do gì vẫn giữ nguyên chỉ có 28 ngày”, nhà nghiên cứu thông tin.
Lịch đặt theo chu kỳ của mặt trăng dần bộc lộ điểm yếu, nó không phản ánh đúng được chu kỳ biến đổi thời tiết các mùa nên Julius Caesar quyết định thay đổi hệ thống tính lịch này, giữ nguyên 12 tháng nhưng thêm ngày vào các tháng để cho 12 tháng đó trùng với chu kỳ của mặt trời.
HUY HUYNH
Từ đây, lịch đặt theo chu kỳ của mặt trăng dần bộc lộ điểm yếu, nó không phản ánh đúng được chu kỳ biến đổi thời tiết các mùa, vì chu kỳ này gắn liền với chuyển động của trái đất quanh mặt trời. Vì lý do đó, người La Mã lại quyết định cứ 2 năm thì đưa vào thêm 1 tháng nhuận kéo dài 27 ngày sau ngày 23 tháng 2 [những năm đó tháng 2 chỉ có 23 ngày].
Theo ông Đặng Vũ Tuấn Sơn, việc thay đổi như trên làm việc tính lịch trở nên rắc rối. Đến khoảng năm 45 TCN, Julius Caesar quyết định thay đổi hệ thống tính lịch này, giữ nguyên 12 tháng nhưng thêm ngày vào các tháng để cho 12 tháng đó trùng với chu kỳ của mặt trời [chu kỳ vị trí của mặt trời trên bầu trời, chứ không phải chu kỳ trái đất chuyển động quanh mặt trời vì thời đó người ta không biết trái đất có quỹ đạo quanh mặt trời].
“Caesar cũng đặt quy định cứ 4 năm một lần thì tháng 2 lại được cộng thêm 1 ngày cho phù hợp với chu kỳ của mặt trời được tính ra khi đó là 365,25 ngày, điều này về cơ bản khá gần với chu kỳ thật của trái đất quanh mặt trời hiện nay chúng ta biết là 365,2425 ngày”, Chủ tịch VACA cho biết.
Theo nhà nghiên cứu, dương lịch chúng ta sử dụng ngày nay chính là lịch La Mã đã được hoàn thiện thêm.
THANH NGỮ
Có nguồn tài liệu ghi rằng ban đầu theo cách tính lịch của Caesar, tháng 2 có 29 ngày và mỗi 4 năm nó được thêm 1 ngày thành 30 ngày, tức là không có chênh lệch lớn với các tháng khác. Tuy vậy, sau này khi các tháng được đặt tên lại, ngày thứ 29 của tháng 2 được chuyển sang tháng 8 do tháng 8 [August] được đặt theo tên của Augustus [Hoàng đế sáng lập đế chế La Mã], để cho tháng đó có độ dài tương đương với tháng 7 [July] đặt theo tên của Julius Caesar.
“Dương lịch chúng ta sử dụng ngày nay chính là lịch La Mã đã được hoàn thiện thêm. Cách chia các tháng vẫn giữ nguyên để tôn trọng lịch sử và đó là lí do tháng 2 có ít ngày hơn các tháng khác. Về cơ bản đây chỉ là một quy ước, không gây ảnh hưởng gì tới việc sử dụng thời gian của loài người”, nhà nghiên cứu Đặng Vũ Tuấn Sơn đánh giá.
[Dân trí] - Theo hệ thống Dương lịch hiện đại, mỗi tháng trong năm sẽ có khoảng 30-31 ngày. Tuy nhiên, tháng 2 lại chỉ vỏn vẹn 28 ngày [29 ngày vào năm nhuận]. Tại sao tháng 2 lại trở nên đặc biệt như vậy? Hãy cùng tìm lời giải trong bài viết dưới đây!
Ở thời điểm hiện tại, hầu hết các nước trên thế giới, trong đó bao gồm cả Việt Nam đang sử dụng hệ thống lịch Gregorian [Dương lịch] làm công cụ chính thức để phân chia thời gian trong một năm. Được biết, lịch Gregorian xuất hiện vào năm 1582, do Giáo hoàng Gregorian XIII ban hành.
Hệ lịch này chia 1 năm thông thường thành 365 ngày với 12 tháng. Mỗi tháng trong năm sẽ có khoảng 30-31 ngày, duy chỉ có tháng hai vỏn vẹn 28 ngày, 4 năm một lần lại được bổ sung thêm 1 ngày và tạo thành năm nhuận. Chắc hẳn nhiều người sẽ thắc mắc rằng: “Tại sao tháng hai lại đặc biệt như vậy?”. Để tìm lời giải đáp cho câu hỏi này, chúng ta cần quay ngược bánh xe thời gian về quá khứ, trở lại thời điểm tổ tiên của bộ lịch Dương được khai sinh bởi người La Mã.
Theo các sử sách ghi chép, bộ lịch chuẩn đầu tiên của người La Mã lại chia một năm thành 10 tháng, thay vì 12 tháng như hiện nay. Sau đó, hoàng đế Numa Pompilius [La Mã] đã bổ sung thêm tháng một [January ] và tháng hai [February] vào bộ lịch này, để có thể tương thích nhất với năm mặt trăng. Cũng vì dựa trên chu kỳ của mặt trăng, 1 năm trong hệ lịch này chỉ kéo dài 355 ngày. Vấn đề thực sự phát sinh khi hoàng đế Pompilius tìm cách chia ngày cho các tháng trong năm.
Trước hết, chúng ta cần biết rằng, với người La Mã coi các số lẻ là biểu trưng cho sự may mắn và số chẵn là xui xẻo. Do đó, vị hoàng đế này đã tìm cách phân bổ để hầu hết các tháng trong năm sở hữu số ngày lẻ [29 và 31 ngày]. Tuy nhiên, để có đủ 355 ngày, vẫn phải có 1 tháng mang số ngày chẵn. Chính vì vậy, Pompilius đã quyết định bớt của tháng hai [February] 1 ngày để thành 28 ngày. Bởi vì trong năm, đây là thời gian mà người Roma tổ chức các lễ nghi liên quan đến sự chết chóc.
Sau cải cách của hoàng đế Numa Pompilius, hệ thống thống phân chia thời gian này còn được sửa đổi thêm nhiều lần nữa, để đi đến bộ Dương lịch gần như chính xác hoàn toàn mà chúng ta đang sử dụng, ở thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, điều thú vị là số lượng ngày của tháng hai vẫn nguyên si từ đó cho đến nay.