Ngày nay, đèo An Khê còn là một địa điểm du lịch hấp dẫn của tỉnh Gia Lai và Bình Định. Khi du khách đến với nơi đây sẽ được tìm hiểu rất nhiều về Nhà Tây Sơn, Tôn giáo Tây Sơn, Vùng đất Cửu An, Vùng đất Tú Thủy, núi Hoàng Đế, cánh đồng Cô Hầu,.. Vậy đèo An Khê thuộc tỉnh nào? Đèo An Khê có những giai thoại lịch sử nào? Cùng Mephuot.com tìm hiểu ngay nhé.
Tìm hiểu tổng quan cung đèo An Khê
Là một cung đèo nối dài 2 tỉnh Quy Nhơn [ Bình Định] và Pleiku [ Gia Lai], đèo An Khê được đánh giá là một đoạn đường khá thách thức.
XEM THÊM: đèo Mã phục ở đâu
Đèo An Khê ở đâu? Tỉnh nào?
Đèo An Khê là một con đèo thuộc quốc lộ 19, giáp ranh giữa huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định và thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai, Việt Nam.
Hiện nay, UBND thị xã Song An – Gia Lai đang thi công dự án trùng tu đồi sim trên đỉnh đèo An Khê, Gia Lai, nơi nằm trên đỉnh đèo An Khê. Đây hứa hẹn sẽ là một trong những điểm tham quan hấp dẫn khi du khách đến với Gia Lai.
Đèo An Khê có chiều dài bao nhiêu km ?
Đèo An Khê dài 8km, độ cao 740m, hơn 400m so với mực nước biển. Từ quốc lộ 19 từ Quy Nhơn tỉnh Bình Định đến Pleiku tỉnh Gia Lai.
- Cung đèo An Khê là con đường dài và hiểm trở nhất trên tuyến. Hàng năm, với lưu lượng giao thông đến tỉnh và thành phố ngày càng tăng, tai nạn ở đèo An Khê ngày một gia tăng, chất lượng đường ngày càng xuống cấp trầm trọng. Đặc biệt khi trời mưa, đèo An Khê gây nguy hiểm cho nhiều phương tiện lưu thông trên đèo.
- Hiện nay, chính phủ và các bộ ngành vẫn chưa có những biện pháp quyết liệt để khắc phục tình trạng giao thông hiện nay trên đèo An Khê, vì vậy, trước khi lái xe qua những cung đường đèo nguy hiểm, các tài xế cần lưu ý bảo dưỡng, kiểm tra kỹ càng các hệ thống phanh [thắng], xi nhan và hệ thống phòng cháy chữa cháy trong xe.
- Các đồ trong xe nên để riêng, đồ dễ sinh nhiệt nên để riêng, đồ dễ cháy nên vận chuyển bằng xe riêng.
NÊN ĐỌC: đèo mẻ pia cao 14 tầng ở cao bằng
Lịch sử cung đèo An Khê – Gia Lai
Đèo An Khê gắn liền với cuộc khởi nghĩa Tây Sơn vào thế kỷ 18.
- Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, chiến dịch An Khê của Quân đội nhân dân Việt Nam diễn ra tại đây từ ngày 13 đến 28-1-1953. Đây là chiến thắng đậm nhất của Việt Nam trên chiến trường Nam Trung Bộ tính đến thời điểm hiện tại.
- Đèo An Khê nằm trên quốc lộ 19 nối liền hai tỉnh Bình Định và Gia Lai, trước đây, con đèo này có tên là Mang [không phải đèo Mang Yang nằm giữa An Khê và Pleiku]. Đây có nghĩa là cổng, ngõ trong tiếng Ba na.
- Vào thời Nguyễn, nó được gọi là đèo Vĩnh Viễn thuộc tỉnh Bình Định. Cái tên đèo An Khê xuất hiện khi người Pháp xây dựng quốc lộ 19 và kéo dài con đèo như hiện nay.
- Đèo An Khê xưa kia là một con đường núi quanh co với nhiều hang động, vách đá hiểm trở. Vào thời đó, người Kinh và người Ba na thường xuyên qua lại đèo Vạn Tuế, đoạn đi qua các ngã Vĩnh Thạnh và Cửu an, khoảng 10 km về phía bắc.
- Dù được nâng cấp sau này nhưng đèo An Khê vẫn tồn tại những khúc cua nguy hiểm như Cây Khế, nghoẹo Đồng Tiến, ngoẹo Hang Dơi… Mỗi khúc quanh trên đều gắn với nhiều giai thoại lịch sử và những vụ tai nạn ô tô thảm khốc sau này.
- Dọc theo con đường đèo An Khê, tất cả các bờ suối, tất cả các ngọn đồi, tất cả các vách đá đều là những trang lịch sử, lưu lại thời gian cho cuộc khởi nghĩa Tây Sơn và cuộc kháng chiến thần thánh chống Pháp, Mỹ,…
Sự tích núi ông Bình trên đèo An Khê
- Núi ông Bình có độ cao 840m, rậm rạp, bề thế, hiểm trở và hùng vỹ. Đây là một đài quan sát tự nhiên có thể kiểm soát cả đèo An Khê, thung lũng An Khê và lưu vực thượng nguồn sông Côn. Quốc lộ 19 quanh co bao phủ chân núi Ông Bình. Đứng từ ngoẹoCây Khế, khung cảnh bên dưới như một con trăn núi khổng lồ đang quấn lấy chân trẻ.
- Theo ký ức của người dân địa phương, núi ông Bình là nơi đóng quân của Nguyễn Huệ [ông Bình là tên chữ của Nguyễn Huệ khi ông còn ở quê]. Có nhiều hang động trên sườn núi phía đông bắc. Các hang động lớn nhất là hang Tối Trời và hang Cọp. Hang Tối Trời đêm ngày đều tối đen, khi vào hang cần dùng đèn khò để soi đường. Và hang Cọp rất lớn và rộng rãi, có thể chứa hàng trăm chiến binh cùng một lúc.
- Vì vậy, Nguyễn Huệ đã sử dụng hang động ở đây làm nơi ẩn náu và làm điểm xuất phát để vào kinh thành Quy Nhơn. Theo các bô lão địa phương, trong Phong trào Cần Vương, Nguyên soái Mai Tùy Tường thua trận ở Bàu Sấu [huyện An Nhơn] và phải tạm rút lên núi Ông Bình chờ thời cơ.
ĐỌC THÊM: đèo Đại Ninh [lò xo] ở đâu
Sự tích núi ông Nhạc trên núi An Khê
- Núi Ông Nhạc hay còn gọi là Ông Nhược ở phía Tây Nam đèo An Khê, cao khoảng 600 mét, đối diện với núi Ông Bình. Nơi đây cũng là nơi sinh sống của quân đội triều Nguyễn và là điểm xuất phát để vùng đồng bằng phất cao ngọn cờ Tây Sơn. Hiện nay, hai ngọn núi này có di tích Gò Kho và núi Ông Nhạc.
- Gần đỉnh đèo, cạnh núi Ông Bình, ngày nay là xóm Ké, xã Song An, huyện Đác Pơ [An Khê trước đây], xưa gọi là kho “Binh lương đô trận”. Đây cũng là nơi trao đổi hàng hóa, vật phẩm sau này giữa miền xuôi và miền núi.
- Xa hơn về phía đông nam là lũy ông Nhạc, vẫn còn cho đến ngày nay. Các bức tường, ở một số nơi, được làm bằng đất cao tới 10 m và nối hai sườn núi ông Nhạc và núi Ông Bình qua đèo An Khê.
Kết Luận
Trên đây là những thông tin về đèo An Khê thuộc tỉnh nào cũng như những câu chuyện về lịch sử hào hùng trên đỉnh đèo An Khê. Mephuot.com hy vọng các bạn có thể nắm rõ các thông tin về cung đèo nối 2 tỉnh Bình Định và Gia Lai này.