Vì sao chảy nước mũi

Dịch mũi được cơ thể chúng ta tạo ra liên tục, hàng ngày để giữ ẩm cho hệ hô hấp, giúp các cơ quan này trao đổi khí và hoạt động tốt hơn. Khi mắc phải những bệnh lý đường hô hấp, dịch tiết hô hấp này cũng có những biến đổi bất thường. Trong đó, tình trạng chảy nước mũi màu vàng thường gặp nhất ở những bệnh nhân bị cảm cúm, cảm lạnh, viêm mũi,…

1. Tại sao bạn bị chảy nước mũi màu vàng?

Có thể bạn không biết, cơ thể chúng ta mỗi ngày tạo ra đến 1,5l dịch nhầy ở rất nhiều cơ quan, tham gia vào nhiều hoạt động của cơ thể. Một lượng nhỏ dịch nhầy đó được đưa đến khoang mũi và xoang, thực hiện nhiệm vụ chính là bảo vệ, ngăn chặn, giữ lại tác nhân gây hại xâm nhập vào hệ hô hấp và gây bệnh.

Bình thường cơ thể người vẫn sản xuất lượng lớn dịch nhầy hô hấp

Bản chất của dịch nhầy nói chung và dịch nhầy xoang mũi nói riêng là gồm nước, protein, muối và một số kháng thể đặc hiệu được cơ thể sản xuất ra. Về hình thức, dịch nhầy bình thường có màu trắng trong suốt, có thể hơi trắng đục, hơi dính đặc. Nếu dịch nhầy này “bẫy” được nhiều vi khuẩn, bụi bẩn, tác nhân gây bệnh,… chúng có thể khô lại và chuyển sang màu sắc khác, thường như xám, nâu hoặc đen.

Ngoài ra, dịch nhầy còn có vai trò giữ ấm, làm ẩm không khí cơ thể hít vào trước khi đưa xuống hệ hô hấp dưới. Việc này giúp hệ hô hấp dưới được bảo vệ tốt hơn, tránh viêm nhiễm hoặc tổn thương do nhiệt độ không khí thay đổi đột ngột.

Vì thế, chảy nước mũi màu vàng là hiện tượng bất thường, tình trạng này thường xảy ra khi cơ thể có phản ứng chống lại virus hoặc vi khuẩn xâm nhập. Tác nhân gây bệnh khi xâm nhập vào hệ hô hấp, dịch nhầy sẽ giữ chúng lại, đồng thời tế bào bạch cầu được đưa đến để tiêu diệt tác nhân gây bệnh.

Dịch nước mũi màu vàng là kết quả của phản ứng miễn dịch chống lại nhiễm trùng hô hấp

Các bạch cầu chết trong quá trình tiêu diệt tác nhân gây bệnh cùng xác vi khuẩn, virus chính là thành phần khiến cho dịch tiết mũi có màu. Hệ hô hấp của con người có cơ chế thải lọc tự nhiên, vì thế những dịch nhầy chuyển màu vàng do vi khuẩn, virus và bạch cầu chết này sẽ dần được đẩy ra ngoài gây ra hiện tượng chảy nước mũi.

Trong các bệnh lý nhiễm khuẩn, dịch tiết hô hấp được tạo ra nhiều hơn, cùng với xác bạch cầu và tác nhân gây bệnh mà tình trạng chảy nước mũi màu vàng cũng nhiều và kéo dài hơn. Thông thường, triệu chứng này chỉ kéo dài tối đa 10 - 14 ngày, sau khi tình trạng nhiễm khuẩn được khắc phục, màu sắc dịch mũi sẽ trở về bình thường.

Như vậy, nếu dịch mũi của bạn loãng, hơi nhầy và có màu vàng thường chảy ra từ mũi thì bạn không nên quá lo lắng. Đây là phản ứng bình thường cho thấy hệ miễn dịch cơ thể đang hoạt động để chống lại tác nhân gây bệnh. Tuy nhiên, cần lưu ý nếu dịch mũi có màu vàng đậm, đặc quánh thì có thể nhiễm trùng hô hấp ở mức độ nghiêm trọng.

Triệu chứng chảy nước mũi màu vàng thường biến mất sau 7 - 10 ngày điều trị tốt

2. Khi nào nên đi khám bác sĩ với triệu chứng chảy nước mũi màu vàng?

Chảy nước mũi màu vàng khiến không ít bệnh nhân lo lắng về tình trạng sức khỏe của bản thân. Nguyên nhân gây ra tình trạng này là dịch tiết hô hấp chứa bạch cầu chết và xác vi khuẩn, virus gây bệnh nên không quá nguy hiểm. Thông thường nếu điều trị nhiễm khuẩn hô hấp tốt, triệu chứng này sẽ kéo dài từ 7 - 10 ngày. Nếu nguyên nhân do virus, sau 5 - 7 ngày hầu hết trường hợp triệu chứng đã cải thiện.

Tuy nhiên cần theo dõi thường xuyên dịch nhầy hô hấp và sự biến đổi của nó. Nếu dịch nhầy bị cô đặc, kèm theo màu vàng đậm khiến bạn khó có thể đẩy ra ngoài hết, gây khó thở và nhiễm trùng nặng thì cần sớm đến bệnh viện khám và điều trị.

Ngoài ra, các dấu hiệu sau cho thấy nhiễm khuẩn hô hấp có thể nghiêm trọng hơn bạn nghĩ:

• Dịch tiết hô hấp màu vàng đậm, đặc quánh, cảm giác không thể làm sạch bằng nhỏ nước muối hoặc xì mũi, hút mũi,...

• Sốt: triệu chứng của phản ứng cơ thể với tác nhân, có thể là biểu hiện cho phản ứng viêm, nhiễm trùng.

• Nhức đầu dữ dội, đặc biệt là khu vực sau mắt và sau mũi, cảm giác đau nhiều hơn khi cúi xuống.

• Tâm trạng bị ảnh hưởng, thường xuyên cáu gắt khó chịu.

• Bị nôn mửa liên tục.

• Sưng tấy, đỏ quanh mắt, mắt nhạy cảm hơn với ánh sáng.

Triệu chứng nôn mửa có thể là dấu hiệu nhiễm trùng hô hấp nặng

Những dấu hiệu này cho thấy, nhiễm trùng hô hấp không đơn thuần gây khó chịu cùng triệu chứng chảy nước mũi màu vàng nữa mà có thể đã lan rộng ảnh hưởng đến tai và não. Bạn cần đi khám để bác sĩ chẩn đoán, đánh giá và điều trị kịp thời tránh biến chứng xấu cho sức khỏe.

3. Điều trị chảy nước mũi màu vàng như thế nào?

Điều trị tình trạng chảy nước mũi màu vàng sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ bệnh. Hầu hết bệnh nhân tự nghỉ ngơi, chăm sóc và điều trị nhiễm trùng hô hấp tốt thì triệu chứng này sẽ thuyên giảm sau tối đa 7 - 10 ngày.

Với trường hợp chảy nước mũi màu vàng đậm, đặc, đi kèm với triệu chứng nghiêm trọng thì bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc điều trị kết hợp với làm sạch dịch tiết. Hãy tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ, ngoài ra hãy tự chăm sóc và điều trị tại nhà bằng các biện pháp sau:

• Uống nhiều nước lọc và nước trái cây giàu Vitamin cùng khoáng chất.

• Xông hơi mũi bằng nước nóng.

• Nghỉ ngơi nhiều hơn, đặc biệt là ngủ đủ giấc.

• Xịt rửa mũi hàng ngày bằng nước muối sinh lý.

• Duy trì độ ẩm trong không khí bằng máy tạo độ ẩm.

• Dùng một số thuốc điều trị triệu chứng không kê đơn như: thuốc xịt thông mũi, thuốc chống dị ứng, thuốc cảm,…

Hóa chất độc có thể là nguyên nhân gây nhiễm trùng hô hấp nặng

• Hạn chế tiếp xúc với khói thuốc lá, hóa chất độc hại ảnh hưởng đến đường mũi và hệ hô hấp.

Chảy nước mũi màu vàng là triệu chứng thường gặp của viêm nhiễm đường hô hấp trên, đa phần không nguy hiểm và sẽ tự thuyên giảm khi điều trị tốt. Điều này cho thấy hệ miễn dịch của bạn không ở trạng thái khỏe mạnh nhất, hãy lưu ý chế độ dinh dưỡng và luyện tập khoa học hơn.

Mặc dù nó gây phiền nhiễu, nhưng việc sổ mũi là phổ biến và thường tự biến mất, trong một số trường hợp, đó là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn

Chất nhầy mũi không chỉ là một vật liệu nhầy nhụa trong mũi - nó thực sự có một mục đích hữu ích. Nó bẫy vi khuẩn, vi trùng và mảnh vụn khác và ngăn chúng xâm nhập vào phổi.

Trong một số trường hợp, chẳng hạn như khi bị cảm lạnh hoặc dị ứng, chất nhầy có thể chảy ra từ mũi hoặc xuống cổ họng. Khi chất nhầy chảy ra từ mũi, nó được gọi là nước mũi. Nó cũng có thể được gọi là nhỏ giọt sau mũi hoặc chảy nước mũi.

Mặc dù nó gây phiền nhiễu, nhưng việc sổ mũi là phổ biến và thường tự biến mất. Nhưng trong một số trường hợp, đó là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn có thể cần được chăm sóc y tế.

Nguyên nhân gây ra chảy nước mũi

Có nhiều nguyên nhân tiềm ẩn của việc chảy nước mũi. Một số phổ biến nhất bao gồm nhiễm trùng và dị ứng.

Cảm lạnh thông thường

Cảm lạnh thông thường là do nhiễm virus ở mũi và cổ họng. Nhiều loại virus khác nhau có thể gây ra nó. Mặc dù nó có thể khiến cảm thấy đau khổ, nhưng về lâu dài nó vô hại.

Cúm là do vi rút tấn công mũi, họng và phổi. Các chủng virus cúm liên tục thay đổi. Cúm có thể gây nguy hiểm cho những người có nguy cơ cao bị biến chứng. Điều này bao gồm trẻ nhỏ, người lớn tuổi và những người có hệ thống miễn dịch bị tổn thương.

Chảy nước mũi là một triệu chứng rất phổ biến đối với cả cảm lạnh thông thường và cúm. Khi bị những căn bệnh này, cơ thể sẽ tiết ra nhiều chất nhầy để bẫy virus trước khi nó có thể đến phổi và các bộ phận khác trong cơ thể. Một số chất nhầy này rời khỏi cơ thể thông qua mũi.

Dị ứng

Có thể bị chảy nước mũi nếu hít, ăn hoặc chạm vào một số chất mà bị dị ứng. Các vật liệu gây ra phản ứng dị ứng được gọi là chất gây dị ứng. Các chất gây dị ứng phổ biến bao gồm bụi, lông vật nuôi và cỏ. Cơ thể phản ứng với các chất gây dị ứng theo cách tương tự như thể chúng là vi khuẩn có hại, khiến mũi bị chảy nước.

Viêm xoang

Viêm xoang xảy ra khi xoang, hoặc đường mũi bị viêm, đau và sưng. Điều này có thể thu hẹp đường mũi, gây khó thở và tích tụ chất nhầy. Nếu có tình trạng này, chất nhầy có thể chảy ra khỏi mũi. Trong một số trường hợp, có thể cảm thấy nó chảy vào cổ họng.

Chất nhầy liên quan đến viêm xoang thường đặc. Nó cũng có thể có một màu vàng hoặc màu xanh lá cây.

Nguyên nhân tiềm ẩn khác

Các nguyên nhân tiềm ẩn khác của sổ mũi, hoặc chảy nước mũi, bao gồm:

Thủy đậu.

Mang thai.

Vách ngăn lệch.

Đau đầu.

Nghiện ma túy.

Khói thuốc lá.

Không khí khô.

Điều trị chảy nước mũi

Kế hoạch điều trị được đề nghị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản của việc chảy nước mũi. Trong nhiều trường hợp, có thể thực hiện các bước để giảm các triệu chứng của mình bằng các biện pháp đơn giản tại nhà. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể đề nghị dùng thuốc hoặc phương pháp điều trị khác.

Nếu cảm lạnh hoặc cúm gây ra chảy nước mũi, các lựa chọn điều trị có thể bị hạn chế. Trong hầu hết các trường hợp, cơ thể sẽ tự phục hồi. Nên chắc chắn được nghỉ ngơi nhiều và uống nhiều nước. Thuốc không kê đơn có thể giúp giảm một số triệu chứng. Nếu các triệu chứng cúm nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê cho một loại thuốc chống vi-rút. Điều này có thể làm giảm thời gian cần thiết để chữa lành.

Biện pháp khắc phục

Chất nhầy đặc và dính có thể gây ra vấn đề với hơi thở. Nó cũng có thể khiến có nguy cơ biến chứng cao hơn, chẳng hạn như nhiễm trùng tai. Thực hiện các bước để làm loãng chất nhầy. Nó có thể giúp giảm các triệu chứng và giảm nguy cơ biến chứng.

Để làm loãng chất nhầy, có thể:

Uống nhiều nước.

Dùng nước muối xịt mũi.

Bật máy tạo độ ẩm để thêm nước vào không khí.

Hít hơi nước từ một bát nước nóng.

Đừng sử dụng thuốc xịt mũi thông mũi trong hơn ba ngày liên tiếp, trừ khi bác sĩ đã bảo làm như vậy.

Thuốc kháng histamine

Thuốc kháng histamine là thuốc có thể giúp ngăn ngừa và điều trị các triệu chứng dị ứng. Một số thuốc kháng histamine có thể khiến vô cùng buồn ngủ. Luôn kiểm tra nhãn cho các khuyến nghị về vận hành máy móc hạng nặng hoặc thực hiện các nhiệm vụ khác trong khi dùng thuốc kháng histamine.

Thuốc kháng histamine cũng có thể phản ứng với một số loại thuốc khác. Hãy chắc chắn nói chuyện với bác sĩ trước khi dùng thuốc kháng histamine, đặc biệt nếu đã sử dụng thuốc giãn cơ, thuốc ngủ hoặc thuốc an thần.

Ngăn ngừa chảy nước mũi

Không thể ngăn ngừa tất cả các trường hợp chảy nước mũi. Nhưng có thể thực hiện các bước để giảm nguy cơ phát triển một số điều kiện gây ra chảy nước mũi quá mức.

Để giảm khả năng mắc bệnh cảm lạnh thông thường:

Rửa tay thường xuyên để giữ cho chúng không có vi trùng gây bệnh.

Sử dụng khăn giấy khi xì mũi và vứt bỏ khăn giấy đã sử dụng ngay lập tức.

Rửa tay sau khi xì mũi.

Tiêm vắc-xin cúm hàng năm.

Nếu bị dị ứng, hãy thực hiện các bước để tránh dị ứng. Điều này có thể giúp ngăn ngừa các triệu chứng của phản ứng dị ứng, bao gồm cả nước mũi. Nếu không biết nguyên nhân gây ra các triệu chứng dị ứng, hãy viết nhật ký hàng ngày về các hoạt động và triệu chứng. Điều này có thể giúp xác định các chất gây dị ứng. Bác sĩ hoặc bác sĩ dị ứng cũng có thể đề nghị xét nghiệm dị ứng.

Tránh khói thuốc lá và các chất kích thích khác cũng có thể giúp giữ cho mũi không bị kích thích và viêm.