Trong những dịp đi chơi lễ, các món nướng trở nên "thu hút", là món ăn khoái khẩu của nhiều người vì mùi vị thơm ngon, hấp dẫn, nhất là trong các dịp tụ tập, gặp gỡ bạn bè, được quây quần bên bếp than với các loại thực phẩm được tẩm ướp rồi nướng lên thơm lừng. Do đó món ăn này rất thích hợp khi nhâm nhi cùng các loại nước giải khát, đặc biệt là bia rượu, giúp các buổi tiệc thêm xôm tụ.
Tuy nhiên, nếu chế biến và lạm dụng ăn không đúng cách, đồ nướng lại gây ra những phiền toái cho cơ thể. Theo Cục Vệ sinh an toàn thực phẩm, món nướng hiện nay không được các nhà dinh dưỡng học khuyến khích dùng vì bị liệt vào loại thức ăn cần cảnh giác trong phòng, chống ung thư. Vậy phải làm thế nào để vừa được thưởng thức các món nướng ngon lành lại vừa hạn chế nguy hại của đồ nướng đối với sức khỏe?
Chia sẻ với chúng tôi, BS CKI Trần Thị Minh Nguyệt, Viện Dinh dưỡng NutiFood, cho biết: "Nhiều nghiên cứu cho thấy thịt hay cá nướng trên than ở nhiệt độ 500-6000C, mỡ nhỏ giọt xuống than hồng bốc cháy tạo ra các phân tử hydrocarbone thơm đa vòng, có thể gây ung thư".
Việc nướng trên than còn sản sinh ra nhiều khí CO, có thể gây ra các bệnh về hô hấp... Ảnh minh họa: Internet
Việc nướng trên than còn sản sinh ra nhiều khí CO, có thể gây ra các bệnh về hô hấp. Ngoài ra, vỉ nướng được làm từ kim loại như nhôm, sắt... ở nhiệt độ cao sẽ có các phản ứng với thực phẩm và gia vị, tạo ra các chất có hại sức khỏe… "Do đó nếu ăn đồ nướng thường xuyên, cơ thể chúng ta có nguy cơ lão hóa sớm và mắc một số bệnh như ung thư, bệnh xương khớp, tim mạch… Bản chất các thực phẩm dù nướng theo cách nào [lò nướng điện, nướng trên than, cồn, bếp điện tử] đều có khả năng sinh ra các chất độc hại" - bác sĩ cho biết thêm.
Để phòng bệnh, BS Nguyệt cho rằng không nên ăn món nướng thường xuyên và phải biết ăn món nướng đúng cách, nên chú ý thời gian nướng và điều chỉnh nhiệt độ thích hợp để món nướng chín đều, không để thực phẩm bị cháy đen, quá vàng hoặc quá cứng, hoặc chỉ cháy bên ngoài mà bên trong còn sống, lọc bỏ phần bị cháy đen trên thực phẩm nướng, dùng dụng cụ nướng đảm bảo vệ sinh, an toàn.
Theo chuyên gia để giảm thiểu thời gian nướng [bởi vì nướng càng lâu thì chất HAs [heterocyclic amine [HAs], một hợp chất có thể gây tổn thương ADN và góp phần gây ung thư, đặc biệt là ung thư dạ dày, đại tràng] càng được hình thành nhiều hơn]. Nên nhớ: làm chín sơ rồi để lên nướng ngay, không để lâu bên ngoài.
Ngoài ra, "nên lưu ý khi nướng hạn chế phát sinh khói bằng cách hạn chế dầu mỡ chảy thẳng xuống bếp than, dùng các lại bếp nướng không phát sinh khói… Bên cạnh đó, khi ăn đồ nướng thường ăn nhiều chủ yếu thịt, cá, hải sản… nguy cơ làm mất cân đối khẩu phần ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa cũng như quá tải các cơ quan khác, do đó để đảm bảo sức khỏe nên ăn kèm với nhiều rau [rau sống, rau hấp, luộc… ], trái cây và không nên uống quá nhiều rượu, bia, nước ngọt, nước có ga" - BS Minh Nguyệt đưa ra lời khuyên.
Hiện nay, vì lợi nhuận hoặc cũng vì đông khách, để phục vụ kịp thời nhiều quán ăn, nhà hàng đã nướng không chín kỹ hoặc sử dụng nguồn gốc thịt không an toàn, không hợp vệ sinh rất dễ gây ra nguy cơ bị nhiễm các bệnh như tiêu chảy cấp hoặc những nguy cơ tiềm ẩn khác. Do đó lựa chọn gia vị cũng như thực phẩm an toàn, những nơi ăn uống hợp vệ sinh để thưởng thức nhé.
NGUYÊN HÀ
Nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm
5 [100%] 1 vote
Thời gian qua trên thị trường, mặt hàng thức ăn chế biến sẵn ngày càng được nhiều bà nội trợ ưa chuộng và tìm mua về cho gia đình mình. Cách thức mua bán hiện nay cũng có nhiều thay đổi, tiện dụng hơn so với giai đoạn trước. Thay vì phải mất thời gian đến các chợ truyền thống hay siêu thị, giờ đây người tiêu dùng chỉ cần ngồi một chỗ lướt mạng, tìm đến các nhóm, địa chỉ bán đồ ăn sẵn và nhấp chuột. Thậm chí, có trang web còn lên sẵn thực đơn cả tuần để các bà nội trợ lựa chọn. Không chỉ có đồ ăn, thức uống hằng ngày, khi càng gần đến Tết Trung thu, một trong những mặt hàng được rao bán nhiều trên mạng là các loại bánh nướng, bánh dẻo. Các “nhà cung cấp” bánh trên mạng khá đa dạng: từ các gia đình “có nghề truyền thống” làm bánh đến những công nhân, viên chức tranh thủ ngày nghỉ cuối tuần trổ tài, thậm chí một số sinh viên cũng muốn thử sức mình. Giá cả các loại bánh được chào bán khá chênh lệch, từ vài chục cho đến cả trăm nghìn đồng một chiếc bánh…
Tuy nhiên, vấn đề được nhiều người quan tâm đối với sự nở rộ của sản phẩm đồ ăn sẵn nói chung và mặt hàng bánh nướng, bánh dẻo đang được bán tràn lan trên mạng nói riêng là chuyện bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm. Thực tế cho thấy, dù những người bán các sản phẩm ăn uống chế biến sẵn luôn cam kết về nguồn nguyên liệu, quy trình chế biến, bảo quản nhưng không có ai hoặc cơ quan chức năng nào giám sát việc thực hiện này. Người mua chỉ biết tin tưởng hoàn toàn vào lời quảng cáo cũng như sự trung thực của người bán. Song không phải người bán nào cũng giữ đúng cam kết của mình. Vì thế, không ít sản phẩm đến tay người tiêu dùng chất lượng không như quảng cáo, thậm chí một số thức ăn có dấu hiệu hư hỏng, bốc mùi. Chưa kể, người chế biến các món ăn dù tài năng đến đâu cũng buộc phải mua nguyên liệu ngoài thị trường chứ không thể tự làm hoàn toàn. Trước nguồn cung đa dạng về chủng loại cũng như giá cả, không ít người vì lợi nhuận hoặc để giảm giá thành sản phẩm đã mua nguyên liệu không rõ nguồn gốc xuất xứ. Hoặc dù nguyên liệu bảo đảm chất lượng nhưng quá trình chế biến cũng như bảo quản không thực hiện đúng quy trình hay bảo đảm tiêu chuẩn khiến sản phẩm làm ra bị nhiễm khuẩn, gây hại cho người sử dụng. Ngay cả với các cơ sở kinh doanh được cấp phép cũng đã để xảy ra không ít những vụ ngộ độc thực phẩm từ các đồ ăn chế biến sẵn, như hàng loạt vụ ngộ độc pate Minh Chay xảy ra vừa qua là một minh chứng đau xót cho điều này. Do đó ,vấn đề quản lý an toàn vệ sinh thực phẩm cần được quản lý nghiêm ngặt không chỉ với các cơ sở kinh doanh có đăng ký mà còn cả với các cá nhân kinh doanh tự phát.
Để bảo đảm an toàn cho bản thân và gia đình, người tiêu dùng các sản phẩm là thức ăn chế biến sẵn nên là người tiêu dùng thông thái, kiên quyết chỉ lựa chọn những nhà cung cấp tin cậy, uy tín, có chứng nhận của cơ quan chức năng. Các cơ quan chức năng có trách nhiệm trong lĩnh vực này cũng cần tăng cường trách nhiệm, thường xuyên tiến hành kiểm tra, kiểm soát, xử lý kịp thời khi phát hiện sai phạm. Thậm chí nếu người sản xuất để xảy ra hậu quả nghiêm trọng do không tuân thủ các quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm cần đưa ra truy cứu trách nhiệm trước pháp luật. Đối với các cơ sở, cá nhân kinh doanh đồ ăn sẵn, cần tuyệt đối tuân thủ các yêu cầu về an toàn vệ sinh thực phẩm. Hơn lúc nào hết, chữ tín cần được đặt lên hàng đầu, vì đó là điều kiện tiên quyết để hoạt động kinh doanh được duy trì lâu bền. Về phía cộng đồng, cần phát huy tính chủ động, sớm phát hiện, cảnh báo, tố cáo những cá nhân, hoặc cơ sở kinh doanh vi phạm các quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm, tránh tâm lý ngại ngần, cho qua. Những trường hợp vi phạm gây thiệt hại cần kiên quyết yêu cầu cơ quan chức năng xử lý nghiêm để kịp thời răn đe.
Theo nhandan.com.vn
Thời tiết vào đông, các quán nướng vỉa hè lại tấp nập hơn, mùi thịt nướng, hải sản nướng thơm lừng cả góc phố hấp dẫn từ người trẻ tới người già. Tuy nhiên, nếu không lựa chọn kỹ càng thì nguy cơ ngộ độc, mất vệ sinh từ các món nướng vỉa hè là hoàn toàn có thể xảy ra.
Tiết trời lạnh lạnh, ngồi tụ tập ăn đồ nướng nói dăm ba câu chuyện là sở thích của nhiều người. Các món nướng vỉa hè có giá cả phải chăng, đa dạng về chủng loại được rất nhiều người ưa chuộng. Tuy nhiên, cũng giống như những món ăn đường phố khác thì nguy cơ mất vệ sinh an toàn thực phẩm từ các món nướng vỉa hè vẫn luôn tiềm ẩn.
1. Số ca ngộ độc thực phẩm gia tăng trong tháng 11/2020 so với cùng kì 2019
Theo báo cáo từ Tổng cục Thống kê cho biết, tính tới tháng 11/2020, trên cả nước đã xảy ra 90 vụ ngộ độc thực phẩm. Trong đó có 2254 người bị ngộ độc và 22 ca tử vong. Số liệu này so với cùng kì năm 2019 có dấu hiệu tăng cao hơn, đặc biệt là về số ca tử vong.
Thống kê tình hình ngộc độc thực phẩm tháng 11/2019 và tháng 11/2020 [Ảnh: Tổng cục Thống kê]
Nguyên nhân gây ra tình trạng ngộ độc thực phẩm có thể chia thành 4 nhóm chính sau:
- Ngộ độc thực phẩm do kí sinh trùng chẳng hạn như vi khuẩn, độc tố của vi khuẩn
- Ngộ độc do ăn phải các loại thực phẩm đã có sẵn các chất độc hại
- Ngộ độc do bị nhiễm độc từ kim loại nặng hay tồn dư các loại thuốc bảo vệ thực phẩm hay chất phụ gia thực phẩm
>> Ngộ độc vi khuẩn Botulium trong Pate Minh Chay - Chuyên gia giải thích
- Ngộ độc do chế biến mất vệ sinh, ăn phải thực phẩm ôi thiu,..
2. Mối nguy hại tiềm ẩn từ món nướng vỉa hè!
2.1. Nguy cơ gây ung thư do ăn không đúng cách
GS.TS Trần Đáng [Nguyên Cục trưởng Cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm] cho biết, món nướng kể cả nướng than, điện,.. đều nằm trong nhóm thực phẩm có nguy cơ gây ra ung thư hàng đầu nếu không ăn đúng cách. Nhưng rất tiếc, đây lại là món ăn yêu thích của nhiều gia đình, đặc biệt là khi vào mùa đông.
Nguyên nhân đồ nướng được liệt kê vào top thực phẩm gây ung thư là do khi các loại thịt lợn, thịt bò hay gia cầm được nướng ở nhiệt độ cao sẽ hình thành ra các amin dị vào và hydrocarbon đa vòng thơm.
+ Amin dị vòng: hình thành khi axit amin, chất đường, các hợp chất trong cơ thịt gọi là creatine trong thực phẩm phản ứng với nhiệt độ cao
+ Hyrocarbon đa vòng thơm: hình thành thông qua quá trình mỡ của thịt tiếp xúc với lửa nóng, mặt bếp nướng,.. sinh ra cháy, khói rồi bám lên bề mặt đồ nướng.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, các amin dị vòng và hydrocarbon đa vòng thơm khi hấp thụ phải có thể gây ra hiện tượng đột biến gene và gây ra bệnh ung thư. Những loại ung thư phổ biến có thể kể đến như ung thư ruột, ung thư abfng quang, ung thư thận,... Thậm chí những hóa chất này còn có tác hại tới hệ thần kinh và tới khả năng sinh sản của nam giới nếu như tiêu thụ thường xuyên.
Protein từ thịt bị nướng ở nhiệt độ cao sẽ sinh ra các amin dị vòng gây ung thư [Ảnh Ảnh minh họa: Internet]
Đồng quan điểm với GS.TS Trần Đáng, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh [giảng viên Viện Công nghệ sinh học và Thực phẩm] nói thêm, khi nướng ở nhiệt độ trên 500 độ C, kể cả là bếp gas, bếp thân hay beeso điện đều sẽ sản sinh ra hợp chất BAH [hydrocacbon đa vòng PAH – Polycyclic Aromatic Hdrocacbon].
Bên cạnh đó, nhưng amin dị vòng sẽ bị đốt cháy với nhiệt độ trên 650 độ C [protein bị đốt cháy] sẽ sinh ra chất gây ung thư, đặc biệt nguy hiểm với sức khỏe người ăn.
2.2. Khâu chế biến không đảm bảo
Nguy cơ ngộ độc thực phẩm từ các món nướng vỉa hè có thể đến từ quá trình sơ chế và chuẩn bị thực phẩm không được kiểm soát chặt chẽ. Đó là chưa kể tới nguồn gốc thực phẩm hay dụng cũ, dầu mỡ chiên rán sử dụng nhiều lần rất khó kiểm soát ở những tiểu thương tham lợi nhuận.
Bà Hoàng Thị Minh Thu, nguyên Phó Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội cho biết, những món nướng vỉa hè phổ biến như chân gà, nầm bò, nầm lợn, lòng lợn,.. khi chế biến đòi hỏi phải sơ chế cực kì cẩn thận mới loại bỏ được những kí sinh trùng và vi khuẩn.
Việc kiểm soát quy trình sơ chế thực phẩm ở các hàng quán vỉa hè còn nhiều khó khăn [Ảnh minh họa: Internet]
Nếu như không loại bỏ được hết thì nguy cơ bị ngộ độc là rất cao. Người ăn có thể bị tiêu chảy, kiết lị, nhiễm trùng ruột,..
Chưa kể đến, cơ sở các quán nướng vỉa hè thường tạm bợ, nguồn nước hạn chế nên khâu sơ chế thực phẩm vẫn chưa kiểm soát được chặt chém bà Minh Thu cho biết thêm.
2.3. Nguồn gốc thực phẩm trở thành vấn đề đáng lo ngại
Vào thời điểm cuối năm, tình hình nhập lậu thực phẩm nguồn gốc kém chất lượng đang diễn ra hết sức phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi hơn đối phó với đội quản lý thị trường. PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh cho biết, nội tạng động vật hay thực phẩm dùng cho các món nướng nói chung có yêu cầu cao về bảo quản để không bị nhiễm khuẩn, giữ được độ sạch và tươi mới.
Do vậy mà khi vận chuyển nếu như không chú ý sẽ rất dễ xảy ra tình trạng nhiễm khuẩn, khi giao tới các hàng quán nếu chẳng may ăn phải sẽ rất dễ bị ngộ độc do các vi khuẩn có hại sinh sôi như Salmonella, E.Coli, Listeria monocytogenes hay tụ cầu trùng… gây ngộ độc thực phẩm, nôn ói, tiêu chảy…
3. Làm cách nào để có thể ăn món nướng mà vẫn an toàn cho sức khỏe?
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh nói, để đảm bảo an toàn sức khỏe khi ăn các món nước, bạn nên lưu ý tới các vấn đề sau:
- Tuyệt đối không ăn phần thịt bị cháy, thịt chuyển màu hoặc thịt quá cứng
- Khi nướng thì cần chú ý tới nhiệt độ cũng như thời gian nướng
- Dụng cụ dùng để nướng cần phải sạch sẽ
- Bếp nướng nên chọn loại bếp nướng halogen ánh sáng hay các lò nướng chân không đa dụng, sử dụng hơi nóng để giúp làm chính thực phẩm. Những loại bếp này sẽ không sản sinh ra các loại khí độc hại cho môi trường xung quanh.
Có thể tự mua thực phẩm về chế biến tại nhà để đảm bảo vệ sinh [Ảnh: Internet]
Ngoài ra, GS.TS Trần Đáng cũng lưu ý thêm về mức độ cũng như tần suất ăn các món nướng như:
- Không nên ăn quá nhiều, chỉ nên ăn 1 lần trong vài tuần rồi dừng lại để cơ thể có thời gian đào thải bớt độc tố ra bên ngoài
- Tốt nhất nên tự mua thực phẩm về và nướng tại nhà. Còn nếu không có điều kiện làm tại nhà thì khi chọn quán nướng vỉa hè nên chú ý tới điều kiện vệ sinh, màu của đồ nướng được mang ra, mùi có bị ôi thiu hay không,... Lựa chọn các cơ sở có chứng nhận an toàn thực phẩm để tránh rủi ro.
Để tăng cường quản lý vấn đề vệ sinh, an toàn thực phẩm tại những quán ăn vỉa hè nói chung và những quán nướng nói riêng, ông Trần Văn Chung, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội nhấn mạnh, trong thời gian tới, các cơ quan chức năng liên quan của thành phố sẽ tổ chức các đoàn kiểm tra liên ngành tiếp tục tăng cường kiểm tra việc chấp hành các quy định của Luật An toàn thực phẩm tại cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, các quán ăn vỉa hè, thức ăn đường phố…, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao ý thức của người kinh doanh thực phẩm trên địa bàn. Nếu phát hiện cơ sở vi phạm sẽ xử phạt nghiêm theo quy định, thậm chí áp dụng các biện pháp đình chỉ hoạt động của cơ sở, tịch thu tang vật, tiêu hủy sản phẩm vi phạm...
Ăn ốc vỉa hè - Cảnh báo nguy cơ nhiễm sán và ngộ độc cấp tính!