Xét nghiệm máu là một trong những xét nghiệm thường quy được chỉ định trong nhiều trường hợp khám chữa bệnh. Xét nghiệm này giúp phát hiện các bệnh thông thường và còn được sử dụng trong các trường hợp tầm soát sớm các bệnh lý ung thư, khám tiền hôn nhân, khám sức khỏe tổng quát… nhưng không phải ai cũng biết những lưu ý trước khi làm xét nghiệm để đảm bảo kết quả chính xác.
Do kết quả xét nghiệm có thể bị thay đổi do nhiều yếu tố tác động, nên người bệnh cần phải được chuẩn bị đúng. Có trường hợp chỉ cho kết quả chính xác nếu người bệnh không ăn uống gì trước khi làm xét nghiệm 6-8 tiếng hoặc không ăn sáng sau khi thức dậy. Do đó, nên tìm hiểu kỹ trước khi đi làm xét nghiệm. Các chỉ số sinh hóa máu của các xét nghiệm làm không đúng thời điểm, sau ăn hoặc sau khi dùng các chất kích thích sẽ cho kết quả không chính xác. Vậy để không ảnh hưởng đết kết quả xét nghiệm, cũng như không mất thời gian khi đi xét nghiệm máu cần lưu ý những gì?
Các xét nghiệm máu cần nhịn ăn Thức ăn sau khi trải qua quá trình tiêu hóa, hầu hết các chất chuyển hóa sẽ được hấp thụ vào máu. Sau đó máu sẽ vận chuyển đến từng cơ quan chuyên biệt. Do đó, sau khi ăn, thành phần các chất trong máu sẽ có sự thay đổi. Vì vậy, không nên ăn sáng khi đi xét nghiệm máu. Dưới đây là các trường hợp cụ thể cần nhịn ăn trước khi làm xét nghiệm.
1. Xét nghiệm Glucose máu
Theo nguyên tắc, khi xét nghiệm đường để có kết quả đường huyết chính xác thì người bệnh cần nhịn đói trước khi lấy máu ít nhất là 6-8 tiếng.. Nhịn ăn sẽ giúp các bác sĩ xác định chính xác lượng đường trong máu từ đó đưa ra chẩn đoán hoặc loại trừ được bệnh một cách nhanh chóng.2. Xét nghiệm sắt
Để đảm bảo kết quả chính xác, người bệnh được yêu cầu không ăn bất cứ thứ gì vào buổi sáng trước làm xét nghiệm. Trong trường hợp đang uống viên sắt hoặc thuốc bổ vitamin tổng hợp có chứa sắt, nên ngưng sử dụng trong 24 giờ trước khi xét nghiệm để không ảnh hưởng đến kết quả.3. Xét nghiệm mỡ máu
Nếu người bệnh có tiền sử bị tim mạch thì sẽ được khuyến cáo làm xét nghiệm này thường xuyên hơn để đo và kiểm soát lượng mỡ máu trong cơ thể. Giống như xét nghiệm đường huyết, xét nghiệm mỡ máu cũng cần nhịn đói từ 8 - 10 giờ trước khi xét nghiệm vì thức ăn sẽ làm ảnh hưởng tới kết quả.4. Xét nghiệm đánh giá chức năng thận
5. Xét nghiệm các chất điện giải
Các chất điện giải liên quan đến rất nhiều các chuyển hóa quan trọng trong cơ thể. Ngoài các xét nghiệm trên, một số xét nghiệm chuyển hóa cơ bản như cân bằng điện giải, hàm lượng vitamin B12,… cũng được yêu cầu phải nhịn ăn.
6. Những lưu ý khác khi đi xét nghiệm máu
Khi lấy mẫu máu, trong vòng 12 tiếng trước đó cần nhịn ăn, không uống nước ngọt, nước hoa quả, sữa, rượu… Các chỉ số sinh hóa máu của một số xét nghiệm nếu làm không đúng thời điểm, sau ăn hoặc sau khi dùng các chất kích thích sẽ cho kết quả không chính xác.
Xét nghiệm máu tổng quát là một trong những xét nghiệm máu thường quy được chỉ định trong nhiều trường hợp khám chữa bệnh. Xét nghiệm này giúp phát hiện các bệnh thông thường và còn được sử dụng trong các trường hợp tầm soát sớm các bệnh lý, khám tiền hôn nhân, khám sức khỏe tổng quát… Vậy xét nghiệm máu tổng quát bao gồm những gì? Ý nghĩa kết quả xét nghiệm máu? Cần làm gì trước khi xét nghiệm máu ?… Hãy cùng bệnh viện Ung bướu Nghệ An tìm hiểu Xét nghiệm máu tổng quát khá đơn giản. Nhân viên y tế sẽ tiến hành lấy một ít máu trên người bệnh và mang đi làm xét nghiệm. Về cơ bản, xét nghiệm máu tổng quát thường bao gồm những xét nghiệm chính như: Xét nghiệm công thức máu, xét nghiệm đường máu, xét nghiệm mỡ máu, xét nghiệm men gan…
- Xét nghiệm công thức máu: Nhằm xác định các chỉ số về số lượng hồng cầu, bạch cầu và các tế bào máu khác. Bên cạnh đó cũng cho chúng ta thấy các tính chất của các tế bào máu như: độ lớn, lượng hemoglobin…Qua đó, bác sỹ có thể phát hiện các bệnh về máu sớm như thiếu máu, nhiễm trùng, ung thư máu,…
- Xét nghiệm đường máu: nhằm xác định nồng độ đường trong máu giúp phát hiện bệnh tiểu đường. Bạn có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường nếu kết quả đường huyết trong máu lúc đói cao hơn 100 miligam/decilit [mg/dl].
- Xét nghiệm mỡ máu: giúp đo hàm lượng cholesterol [cholesterol toàn phần, LCL – Cholesterol xấu và HDL – Cholesterol tốt] và triglyceride trong máu. Hàm lượng hai thành phần này cao cảnh báo nguy cơ về các bệnh tim mạch đang đe dọa sức khỏe chúng ta mỗi ngày.
- Xét nghiệm men gan: gồm có men alanine amino transferase [ALAT hoặc SGPT] và men aspartate amino transferase [ASAT hoặc SGOT]. Những thông số này cho phép chẩn đoán các bệnh lý ở gan [do virus, rượu hoặc ung thư]. Không chỉ cho biết các bệnh về gan, nồng độ các men này cũng tăng ở bệnh viêm tuyến tụy hoặc nhồi máu cơ tim.
- Ý nghĩa của các chỉ số thường gặp trong các kết quả xét nghiệm máu tổng quát
Không chỉ có ý nghĩa quan trọng trong các chẩn đoán của bác sĩ, kết quả xét nghiệm máu còn có ý nghĩa rất lớn trong việc giúp bạn hiểu rõ tình trạng cơ thể và sức khỏe của bản thân. Theo dõi bảng đánh giá mà chúng tôi đã tổng hợp dưới đây, bạn sẽ biết kết quả xét nghiệm máu tổng quát như thế nào là bình thường.
- Ai là người cần làm xét nghiệm máu tổng quát?
Theo các chuyên gia y tế khuyến cáo, bất kỳ người già, người trưởng thành đến trẻ em đều nên đi xét nghiệm máu tổng quát định kỳ hàng năm.
Xét nghiệm máu tổng quát định kỳ có thể giúp phát hiện sớm một số bệnh tật để chữa trị kịp thời. Hoặc cảnh báo các bệnh mắc phải trong tương lai để có phương án điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt, phòng tránh bệnh tốt hơn.
Bên cạnh đó, cũng có một số bệnh nhân được bác sỹ yêu cầu xét nghiệm máu để chẩn đoán bệnh. Đặc biệt, đối tượng là trẻ em và thai phụ.
Xét nghiệm máu định kỳ có ý nghĩa vô cùng quan trọng, giúp người bệnh nhận biết các chất thiếu hoặc thừa trong cơ thể để điều chỉnh chế độ dinh dưỡng nhằm phát triển cân đối.
- Những lưu ý trước khi lấy máu làm xét nghiệm
a. Cần làm gì trước khi xét nghiệm máu?
- Không nên uống thuốc trước khi đi làm xét nghiệm máu: một số xét nghiệm chỉ cho kết quả chính xác khi bệnh nhân không ăn uống gì trước khi làm xét nghiệm 4 – 6 tiếng hoặc không ăn sáng sau khi thức dậy [như xét nghiệm kiểm tra bệnh liên quan đường máu và mỡ máu [đái tháo đường], bệnh về tim mạch [cholesterol, triglycerid, HDL, LDL…], bệnh về gan mật]. Vì sau khi ăn, chất dinh dưỡng sẽ chuyển hóa thành đường glucose khiến lượng đường trong máu tăng. Nếu làm xét nghiệm, kết quả sẽ không chính xác.
- Người bệnh cần tránh sử dụng các chất kích thíchnhư rượu bia, thuốc lá, cà phê… vài tiếng đồng hồ trước khi lấy máu xét nghiệm.
- Một số loại xét nghiệm khác, người bệnh không cần nhịn đói trước khi lấy máu như HIV, suy thận, cường giáp, Alzheimer [mất trí nhớ ở người già]…
b. Thời điểm lấy máu xét nghiệm tốt nhất
Thời điểm tốt nhất để lấy mẫu máu xét nghiệm là buổi sáng. Khi lấy mẫu máu, trong vòng 12 tiếng trước đó cần nhịn ăn, không uống nước ngọt, nước hoa quả, sữa, rượu chè… Các chỉ số sinh hóa máu của một số xét nghiệm nếu làm không đúng thời điểm, sau ăn hoặc sau khi dùng các chất kích thích sẽ cho kết quả không chính xác.