Cách làm bài văn so sánh 2 tác phẩm năm 2024
Hướng dẫn làm Dạng bài SO SÁNH 2 ĐOẠN THƠ10:23 07/12/2017 Đây là dạng đề khá hóc búa trong đề thi THPTQG cũng như trong các đề thi học sinh giỏi. Chính vì vậy, học sinh thường lúng túng khi gặp dạng bài này. Đôi khi các em không xác định được hướng triển khai dẫn đến lạc đề, điểm không cao. Vậy khi gặp dạng đề so sánh hai đoạn thơ, chúng ta phải làm thế nào? Hướng dẫn: 1. Cách làm bài: Phần Mở bài: – Giới thiệu 2 tác giả, 2 bài thơ (2 đoạn thơ) _Giới thiệu vấn đề nghị luận ( nếu có ) Phần Thân bài: Lần lượt phân tích các đoạn thơ theo định hướng những điểm tương đồng với nhau, làm nổi bật vấn đề nghị luận. So sánh hai đoạn thơ: + Chỉ ra những điểm tương đồng của hai bài thơ, đoạn thơ ( về nội dung và nghệ thuật ) + Chỉ ra những điểm khác biệt của mỗi bài thơ, đoạn thơ( về nội dung và nghệ thuật ). ->>Tìm ra nguyên nhân ( lí giải sự khác biệt ) và ý nghĩa. Từ đó khẳng định những nét độc đáo, giá trị riêng của mỗi bài thơ, đoạn thơ. Phần Kết bài: – Đánh giá giá trị của mỗi bài thơ, đoạn thơ. – Những cảm nhận về phong cách sáng tác của mỗi nhà thơ. 2. Một vài lưu ý: – Ở phần thân bài phải đảm bảo hai bước: phân tích từng tác phẩm trước rồi so sánh sau. – So sánh hai bài thơ, đoạn thơ tuyệt đối không phải để khẳng định tác phẩm nào hay hơn, mà để tìm ra nét hay tương đồng và độc đáo của mỗi tác phẩm. Sự tương đồng nói lên tính phong phú, phát triển của văn học. Điểm khác biệt tô đậm phong cách riêng của mỗi nhà thơ và xu hướng sáng tác… – Các bình diện để so sánh: + Tác giả, hoàn cảnh sáng tác, mục đích sáng tác. + Đề tài và nội dung tư tưởng của mỗi bài thơ, đoạn thơ. + Bút pháp nghệ thuật. + Giá trị, ý nghĩa và sức sống của mỗi bài thơ, đoạn thơ trong sự nghiệp sáng tác của mỗi nhà thơ. Đôi khi đề bài đưa sẵn những tiêu chí so sánh , ví dụ : Phân tích nét độc đáo của bức tranh phong cảnh trong hai đoạn thơ sau… Vậy thì trong bài viết, các em cần bám sát nét độc đáo của bức tranh phong cảnh. Đây chính là tiêu chí so sánh Trong đề thi Đại học, có những năm đề thi được ra với câu 5 điểm đơn giản với việc phân tích trọng tâm một tác phẩm, tuy nhiên cũng có nhiều năm, hai tác phẩm được đặt cạnh nhau để đưa ra một số tiêu chí so sánh. Với những đề thi như thế này, sĩ tử nên có sự chuẩn bị thật tốt trong quá trình ôn luyện. Đề thi dưới dạng so sánh hai tác phẩm thường sẽ liên hệ tới sự tương đồng hoặc đối lập. Do đó trong quá trình học, khi được làm quen với một tác phẩm, bạn nên đánh dấu lại những đoạn có thể so sánh được với các tác phẩm khác. Đó có thể là những đoạn trích dẫn quan trọng, đoạn mở đầu hoặc kết thúc, một hình ảnh “then chốt” của cả bài. Ví dụ như hình ảnh “cái lò gạch cũ bỏ không” ở đoạn cuối của “Chí Phèo” (Nam Cao) có thể được so sánh với hình ảnh “đám người đói và lá cờ đỏ bay phấp phới” trong “Vợ nhặt” (Kim Lân),… Đặt vào mối quan hệ của tác giả Những tác giả văn xuôi lớn với phần tiểu sử được viết thành bài riêng thường là những tác giả có hai đến ba tác phẩm được đưa vào chương trình chuẩn trên lớp. Do các tác phẩm cùng một tác giả đều chịu một phong cách nên chúng có thể được đặt cạnh nhau để so sánh và rút ra sự chuyển biến trong nhận thức của tác giả, hay nét chung nhất về nội dung và nghệ thuật mà tác giả sử dụng trong các bài,… Đây cũng là một điểm mà các bạn nên lưu ý khi ôn thi, do vậy, học và ghi nhớ phong cách tác giả là một điều thiết yếu để áp dụng so sánh các tác phẩm, không chỉ cùng tác giả mà còn tác giả này với tác giả khác. Đặt vào cùng thời kì sáng tác Hai tác phẩm văn học cùng thời kì sáng tác với nhau sẽ dễ dàng đặt cạnh nhau để so sánh. Theo chương trình học của sách giáo khoa, các tác phẩm văn xuôi hoặc thơ được sắp xếp theo từng thời kì, từng giai đoạn lịch sử. Qua mỗi giai đoạn khác nhau, văn học Việt Nam lại mang một đặc điểm riêng biệt. Vì thế, các tác phẩm dù có đa dạng do phong cách của tác giả, ít nhiều cũng sẽ mang điểm chung, và những điểm chung này sẽ có nhiều khả năng được sử dụng để xây dựng thành các đề bài. Trong quá trình học, bạn có thể sắp xếp chuyên đề theo tác giả, hoặc theo thời kì lịch sử để tiện cho việc so sánh văn học. Tuân theo nguyên tắc trình bày Nhiều sĩ tử khá lúng túng trong việc tìm ra cách trình bày dạng văn so sánh, vì việc phân tích không chỉ một mà đến hai tác phẩm, nếu như không được đưa vào bài một cách khoa học sẽ rất dễ gây ra sự rối hoặc loãng bài viết. Dàn ý khái quát phần thân bài của dạng bài so sánh thường là: • Phân tích, làm rõ đặc điểm đề bài yêu cầu của lần lượt hai tác phẩm. • So sánh, đưa ra nét tương đồng hay khác biệt giữa hai tác phẩm về hình thức và nội dung. • Lý giải sự tương đồng hay khác biệt đó. Trong quá trình viết bài, sĩ tử có thể có sự sáng tạo cho riêng mình để nâng cao chất lượng bài viết. Tuy nhiên, đối với những bạn còn yếu về môn Văn, thì việc tuân theo nguyên tắc trình bày sẽ đảm bảo cho bạn sự mạch lạc trong cấu trúc bài, từ đó bài viết sẽ được đánh giá cao hơn so với những bài có nhiều ý nhưng lại có cấu trúc không rõ ràng. Tóm lại, dạng đề so sánh giữa hai tác phẩm thực sự khó hơn các dạng đề phân tích bình thường, và tùy theo yêu cầu đề bài, các sĩ tử nên cố gắng viết làm sao không chỉ để hay, mà quan trọng hơn phải đúng và đầy đủ. Đó cũng là yêu cầu của một đề Văn Đại học để đạt được điểm số một cách chắc chắn. Mong rằng bài viết này sẽ giúp ích nhiều cho các bạn trong quá trình ôn thi Đại học môn Văn. Chúc các bạn thành công! |
