Lý thuyết và bài tập Sinh học 9

1. Menđen và di truyền học

- Di truyền: là hiện tượng truyền đạt các tính trạng của bố me, tổ tiên cho các thế hệ con cháu.

- Biến dị: là hiện tượng con sinh ra khác bố mẹ và khác nhau về nhiều chi tiết.

- Mối quan hệ giữa di truyền và biến dị: di truyền và biến dị là hai hiện tượng song song, gắn liền với quá trình sinh sản.

- Phương pháp nghiên cứu của Menđen: phương pháp phân tích các thế hệ lai.

- Đối tượng: đậu Hà Lan vì chúng có đặc điểm ưu việt: là cây tự thụ phấn nghiêm ngặt, có hoa lưỡng tính, thời gian sinh trưởng, phát triển ngắn, có nhiều tính trạng tương phản và trội lặn hoàn toàn, có số lượng đời con lớn.

- Nội dung các phép lai: 

• Lai các cặp bố mẹ khác nhau về một số cặp tính trạng thuần chủng tương phản [xanh - vàng; trơn - nhăn...].
• Theo dõi sự di truyền của từng cặp tính trạng đó trên con cháu của từng cặp bố, mẹ
• Dùng toàn thống kê để phân tích các số liệu thu được → rút ra được quy luật di truyền.

* Các cặp tính trạng tương phản khác nhau:

→ Từ các kết quả nghiên cứu trên cây đậu Hà Lan, năm 1865 ông đã rút ra các quy luật di truyền, đặt nền móng bcho Di truyền học.

2. Lai một cặp tính trạng 

Nội dung quy luật phân li: Trong quá trình phát sinh giao tử mỗi nhân tố di truyền trong cặp nhân tố di truyền phân li về một giao tử và giữ nguyên bản chất như ở cơ thể thuần chủng của P"

* Để xác định tính trạng trội là trội hoàn toàn hay trội không hoàn toàn sử dụng phép lai phân tích.

3. Lai 2 cặp tính trạng

Nội dung quy luật phân li độc lập: Khi lai bố mẹ khác nhau về hai cặp tính trạng thuần chủng tương phản di truyền độc lập với nhau cho F2 có tỉ lệ mỗi kiểu hình bằng tích các tỉ lệ mỗi kiểu hình bằng tích các tỉ lệ của các tính trạng hợp thành nó.

B. Một số câu hỏi ôn tập chương 1

Câu 1: Những điểm mới trong phương pháp nghiên cứu di truyền của Menđen

Trả lời

   1. Chọn đối tượng nghiên cứu nhiều thuận lợi.

   Menđen đã chọn cây đậu Hà Lan làm đối tượng nghiên cứu có 3 thuận lợi cơ bản:

   - Thời gian sinh trưởng ngắn trong vòng 1 năm.

   - Cây đậu Hà Lan có khả năng tự thụ phấn cao nên tránh được sự tạp giao trong lai giống.

   - Có nhiều tính trạng đối lập và tính trạng đơn gen .

   2. Đề xuất phương pháp phân tích cơ thể lai gồm 4 nội dung cơ bản:

   - Tạo dòng thuần chủng trước khi nghiên cứu bằng cách cho tự thụ phấn nhiều đời.

   - Lai các cặp bố mẹ thuần chủng khác nhau về một hoặc vài cặp tính trạng tương phản rồi theo dõi các đời con cháu, phân tích di truyền chung của nhiều tính trạng.

   - Sử dụng phép lai phân tích để phân tích kết quả lai, trên cơ sở đó xác định được bản chất của sự phân li, tổ hợp của các nhân tố di truyền trong giảm phân và thụ tinh. Từ nhận thức này đã cho phép xây dựng được giả thiết giao tử thuần khiết.

   - Dùng toán thống kê và lý thuyết xác suất để phân tích quy luật di truyền các tính trạng của bố mẹ cho các thế hệ sau.

Câu 2: Nếu không dùng phép lai phân tích có thể sử dụng phương pháp nào để xác định một cơ thể mang tính trạng trội là đồng hợp hay dị hợp.

Trả lời

Nếu không dùng phép lai phân tích có thể xác định được 1 cá thể có kiểu hình trội có phải kiểu gen đồng hợp hay không nhờ vào tự thụ phấn.

   - Nếu kết quả phép lai thu được là đồng tính thì cơ thể đem lai là đồng hợp.

   - Nếu kết quả phép lai thu được là phân tính theo tỉ lể 3:1 thì cơ thể đem lai là dị hợp.

Câu 3: Biến dị tổ hợp là gì? Vì sao biến dị tổ hợp lại xuất hiện phổ biến ở các loài giao phối?

Trả lời

Biến dị tổ hợp là kiểu biến dị con lai có kiểu hình khác bố mẹ do sự tổ hợp lại các tính trạng của bố và mẹ tạo nên.

Biến dị tổ hợp lại xuất hiện phong phú trong những loài sinh sản hữu tính vì: Nhờ quá trình giao phối, do phân li độc lập của các nhiễm sắc thể và sự tổ hợp ngẫu nhiên giữa các giao tử đực và giao tử cái trong thụ tinh đã làm xuất hiện các tính trạng khác bố mẹ.

Câu 4: Nêu ý nghĩa của sự phân li độc lập các cặp tính trạng. Vì sao nói rằng biến dị tổ hợp có ý nghĩa quan trọng đối với chọn giống?

Trả lời

a. Ý nghĩa của sự phân li độc lập các cặp tính trạng

   Hiện tượng phân li độc lập của các cặp tính trạng là cơ sở tạo ra nhiều kiểu biến dị tổ hợp, làm phong phú và đa dạng về KG và KH của sinh vật có ý nghĩa quan trọng đối với tiến hoá và chọn giống.

   b. Biến dị tổ hợp có ý nghĩa đối với chọn giống

   Nhờ có các biến dị tổ hợp, trong quần thể vật nuôi hay cây trồng luôn làm xuất hiện các tính trạng mới, qua đó giúp con người dễ dàng chọn lựa và giữ lại những dạng cơ thể [những biến dị] mang các đặc điểm phù hợp với lợi ích của con người để làm giống hoặc đưa vào sản xuất để tạo ra những giống có năng suất và hiệu quả kinh tế cao.

Câu 5: Ở Đậu Hà Lan, gen A quy định hạt vàng, a quy định hạt xanh; B quy định hạt trơn, b quy định hạt nhăn, hai cặp gen này di truyền độc lập với nhau. Cho cây đậu Hà Lan cho hạt vàng, nhăn lai với cây đậu Hà Lan cho hạt xanh trơn thu được F1phân tính theo tỉ lệ 1 vàng, trơn : 1 xanh, trơn : 1 vàng, nhăn : 1 xanh, nhăn. Hãy tìm kiểu gen của bố mẹ P được dùng đem lai?

Trả lời

   Xét tỉ lệ từng tính trạng ở F1:

\[\begin{array}{l} \frac{v}{x} = \frac{{1 + 1}}{{1 + 1}} = 1:1 \to P:{\rm{Aa}} \times {\rm{aa}}\\ \frac{t}{n} = \frac{{1 + 1}}{{1 + 1}} = 1:1 \to P:{\rm{Bb}} \times {\rm{bb}} \end{array}\]

Vì vậy cơ thể P có kiểu hình vàng, nhăn có kiểu gen là: Aabb, cơ thể có kiểu hình xanh, trơn có kiểu gen là: aaBb.

   Sơ đồ lai

Trắc nghiệm Sinh học 9 Chương 1

Tài liệu tham khảo 

Phần này các em có thể xem online hoặc tải file đề thi về tham khảo gồm đầy đủ câu hỏi và đáp án làm bài.

Đề kiểm tra Sinh học 9 Chương 1

Đề kiểm tra Sinh học 9 Chương 1 [Tải file]

Phần này các em có thể xem online hoặc tải file đề thi về tham khảo gồm đầy đủ câu hỏi và đáp án làm bài.  

Trắc nghiệm online Chương 1 Sinh 9 [Thi Online]

Phần này các em được làm trắc nghiệm online với các câu hỏi trong vòng 45 phút để kiểm tra năng lực và sau đó đối chiếu kết quả từng câu hỏi.

Lý thuyết từng bài chương 1 và hướng dẫn giải bài tập SGK

Lý thuyết Sinh học 9 Chương 1

Giải bài tập Sinh học 9 Chương 1

Để xem nội dung chi tiết của tài liệu Ôn tập Sinh học 9 Chương 1 Các thí nghiệm của Menden các em vui lòng đăng nhập vào trang hoc247.net chọn chức năng "Thi online" hoặc "Tải về". Ngoài ra, các em còn có thể chia sẻ lên Facebook để giới thiệu bạn bè cùng vào học, tích lũy thêm điểm HP và có cơ hội nhận thêm nhiều phần quà có giá trị từ HỌC247! 

Giải bài tập sinh lớp 9 đầy đủ công thức, lý thuyết, phương pháp, khái niệm, chuyên đề sinh học SGK lớp 9 giúp để học tốt sinh học 9, luyện thi vào 10

DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ

• CHƯƠNG I: CÁC THÍ NGHIỆM CỦA MENĐEN
  • Bài 1: Menđen và di truyền học
  • Bài 2: Lai một cặp tính trạng
  • Bài 3: Lai một cặp tính trạng [tiếp theo]
  • Bài 4: Lai hai cặp tính trạng
  • Bài 5: Lai hai cặp tính trạng [tiếp theo]
  • Bài 6: Thực hành: Tính xác suất xuất hiện các mặt của đồng kim loại
  • Bài 7: Ôn tập chương I
  • Đề kiểm tra 15 phút - Chương 1 - Sinh học 9
  • Đề kiểm tra 45 phút [1 tiết] - Chương 1- Sinh học 9
• CHƯƠNG II: NHIỄM SẮC THỂ
  • Bài 8: Nhiễm sắc thể
  • Bài 9: Nguyên phân
  • Bài 10: Giảm phân
  • Bài 11: Phát sinh giao tử và thụ tinh
  • Bài 12: Cơ chế xác định giới tính
  • Bài 13: Di truyền liên kết
  • Bài 14: Thực hành: Quan sát hình thái nhiễm sắc thể
  • Đề kiểm tra 15 phút - Chương 2 - Sinh học 9
  • Đề kiểm tra 45 phút [1tiết] - Chương 2 - Sinh học 9
• CHƯƠNG III: ADN VÀ GEN
  • Bài 15: ADN
  • Bài 16: ADN và bản chất của gen
  • Bài 17: Mối quan hệ giữa gen và ARN
  • Bài 18: Prôtêin
  • Bài 19: Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
  • Bài 20: Thực hành: Quan sát và lắp mô hình ADN
  • Đề kiểm tra 15 phút - Chương 3 - Sinh học 9
  • Đề kiểm tra 45 phút [1 tiết] - Chương 3 - Sinh học 9
• Đề kiểm tra giữa kì 1
• CHƯƠNG IV: BIẾN DỊ
  • Bài 21: Đột biến gen
  • Bài 22: Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
  • Bài 23: Đột biến số lượng nhiễm sắc thể
  • Bài 24: Đột biến số lượng nhiễm sắc thể [ tiếp theo]
  • Bài 25: Thường biến
  • Bài 26: Thực hành: Nhận biết một vài dạng đột biến
  • Bài 27: Thực hành: Quan sát thường biến
  • Đề kiểm tra 15 phút - Chương 4 - Sinh học 9
  • Đề kiểm tra 45 phút [1 tiết] - Chương 4 - Sinh học 9
• CHƯƠNG V: DI TRUYỀN HỌC NGƯỜI
  • Bài 28: Phương pháp nghiên cứu di truyền người
  • Bài 29: Bệnh và tật di truyền ở người
  • Bài 30: Di truyền học với con người
  • Đề kiểm tra 15 phút - Chương 5 - Sinh học 9
  • Đề kiểm tra 45 phút [1 tiết] - Chương 5 - Sinh học 9
• CHƯƠNG VI: ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC
  • Bài 31: Công nghệ tế bào
  • Bài 32: Công nghệ gen
  • Bài 33: Gây đột biến nhân tạo trong chọn giống
  • Bài 34: Thoái hóa do tự thụ phấn và do giao phối gần
  • Bài 35: Ưu thế lai
  • Bài 36: Các phương pháp chọn lọc
  • Bài 37: Thành tựu chọn giống ở Việt Nam
  • Bài 38: Thực hành: Tập dượt thao tác giao phấn
  • Bài 39: Thực hành: Tìm hiểu thành tựu chọn giống vật nuôi và cây trồng
  • Bài 40: Ôn tập phần di truyền và biến dị
  • Đề kiểm tra 15 phút - Chương 6 - Sinh học 9
  • Đề kiểm tra 45 phút [1 tiết] - Chương 6 - Sinh học 9
  • Đề kiểm tra 15 phút - Học kì 1- Sinh học 9
  • Đề kiểm tra 45 phút [1 tiết] – Học kì 1 - Sinh học 9

ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ 1 [ĐỀ THI HỌC KÌ 1] - SINH 9

• Đề ôn tập học kì 1 – Có đáp án và lời giải
• Đề thi học kì 1 của các trường có lời giải – Mới nhất

SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG

• CHƯƠNG I: SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG
  • Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái
  • Bài 42: Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
  • Bài 43: Ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm lên đời sống sinh vật
  • Bài 44: Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật
  • Bài 45 - 46: Thực hành: Tìm hiểu môi trường và ảnh hưởng của một số nhân tố sinh thái lên đời sống sinh vật
• CHƯƠNG II: HỆ SINH THÁI
  • Bài 47: Quần thể sinh vật
  • Bài 48: Quần thể người
  • Bài 49: Quần xã sinh vật
  • Bài 50: Hệ sinh thái
  • Bài 51 - 52: Thực hành: Hệ sinh thái
  • Đề kiểm tra 15 phút - Chương 7 - Sinh học 9
  • Đề kiểm tra 45 phút [1 tiết] - Chương 7 - Sinh học 9
• Đề kiểm tra giữa kì 2
• CHƯƠNG III: CON NGƯỜI, DÂN SỐ VÀ MÔI TRƯỜNG
  • Bài 53: Tác động của con người đối với môi trường
  • Bài 54: Ô nhiễm môi trường
  • Bài 55: Ô nhiễm môi trường [tiếp theo]
  • Bài 56 - 57: Thực hành: Tìm hiểu tình hình môi trường ở địa phương
  • Đề kiểm tra 15 phút - Chương 8 - Sinh học 9
  • Đề kiểm tra 45 phút [1 tiết] - Chương 8 - Sinh học 9
• CHƯƠNG IV: BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG
  • Bài 58: Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên
  • Bài 59: Khôi phục môi trường và giữ gìn thiên nhiên hoang dã
  • Bài 60: Bảo vệ đa dạng các hệ sinh thái
  • Bài 61: Luật bảo vệ môi trường
  • Bài 62: Thực hành: Vận dụng luật bảo vệ môi trường vào việc bảo vệ môi trường ở địa phương
  • Bài 63: Ôn tập phần sinh vật và môi trường
  • Bài 64: Tổng kết chương trình toàn cấp
  • Bài 65: Tổng kết chương trình toàn cấp [tiếp theo]
  • Bài 66: Tổng kết chương trình toàn cấp [tiếp theo]
  • Đề kiểm tra 15 phút - Chương 9 - Sinh học 9
  • Đề kiểm tra 45 phút [1 tiết] - Chương 9 - Sinh học 9
  • Đề kiểm tra 15 phút - Học kì 2- Sinh học 9
  • Đề kiểm tra 45 phút [1 tiết] – Học kì 2 - Sinh học 9

ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ 2 [ĐỀ THI HỌC KÌ 2] - SINH 9

• Đề ôn tập học kì 2 – Có đáp án và lời giải
• Đề thi học kì 2 của các trường có lời giải – Mới nhất

• Trang chủ
• Lớp 12
• Lớp 11
• Lớp 10
• Lớp 9
• Lớp 8
• Lớp 7
• Lớp 6
• Lớp 5
• Lớp 4
• Lớp 3
• Lớp 2
• Lớp 1