1. Hình ảnh tàn bạo của cai lệ và người nhà lí trưởng – Đặc điểm chung: tàn bạo, mất hết tính người. Sự xuất hiện của chúng đồng nghĩa với báo hoạ. Chúng là hiện thực của trật tự xã hội tàn nhẫn, đày đoạ con người. – Hình ảnh tên người nhà lí trưởng: là một tên tay sai đáng ghét. Tuy nhiên cũng có lúc hình như hắn “không dám hành hạ một người ốm nặng”. So với cai Lệ thì người nhà lí trưởng, dù độc ác cũng chỉ mới là sự độc ác mức “đàn em”. – Hình ảnh tên cai lệ: là một tên tay sai chuyên nghiệp. Nghề của hắn là đánh người, trói người. Hắn mẫn cán và thành thạo. Mất hết tính người, hắn là một dã thú. Đây là sản phẩm của chế độ xã hội ấy đào tạo va trở thành một nhân vật đại diện cho bản chất, trật tự của chế độ tàn bạo ấy.
2. Tức nước vỡ bờ
Tình thế đặt chị Dậu trước sự lựa chọn: hoặc là để yên cho chúng giày xéo, hoặc đứng lên chống lại chúng. Một cách tự phát của diễn biến, chị đã vùng dậy quyết liệt. – Lúc đầu, chị “cố thiết tha” van xin. Van xin là cách duy nhất để “mong” hai tay sai tha cho anh Dậu. Đây là sự nhịn nhục của kẻ dưới. – Trước sự đểu giả và tàn bạo của cai Lệ, “tức quá không thể chịu được”, chị liều mạng cự lại. + Không còn van xin [mà có van xin thì cũng vô ích], chị đấu lí: “Chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ”. Cách xưng hô thấy chị không còn “nằm yên” trong tư cách kẻ dưới mà ngang hàng. + Mày trói chồng bà đi, bà cho mày xem. Chị Dậu đã chuyển sang một tư thế khác: bà – mày. Đó là tư thế của kẻ bề trên. Sự căm giận, khinh bỉ kẻ thù đã lên đến tột độ. Trong màn đấu lực, chị đã thắng. – Hành động của chị Dậu xuất phát từ một qui luật: “Con giun xéo lắm cũng quằn”. Mặc dù tự phát, song hành động của chị cho thấy sức mạnh tiềm tàng của người nông dân. Sức mạnh ấy bắt nguồn từ ý thức nhân phẩm, từ tình yêu thương. Đây là đoạn văn sảng khoái nhất trong hơn một trăm trang Tắt đèn.3. Một số thành công về phương diện nghệ thuật
– Một đoạn văn giàu kịch tính. Mâu thuẫn được đẩy dần lên và kết thúc là một hài kịch: cai Lệ “ngã chỏng quèo trên mặt đất”, “miệng lảm nhảm”, người nhà lí trưởng thì “ngã nhào ra thềm”. Những kẻ đại diện cho chính quyền, thật không ngờ, lại thảm hại đến thế trước sự tức giận, trước cái “nghiến răng” của một người đàn bà! – Nghệ thuật xây dựng nhân vật: Nổi bật nhất là nhân vật cai Lệ và chị Dậu. Bản chất, ngôn ngữ, cử chỉ của cai Lệ được khắc hoạ đậm nét và nhất quán: đểu giả và tàn ác, hung hãn và đê tiện. Đúng là một tay sai, một “chó săn” của chế độ thực dân phong kiến trước đây. + Nhân vật chị Dậu được miêu tả sinh động, các biến thái tâm lí được khắc hoạ chính xác và tự nhiên.– Bút pháp linh hoạt trong một mạch truyện căng, đầy kịch tính. Đặc biệt, chất hài hước đã tạo cho đoạn văn thêm sảng khoái: Nhà văn cũng triệt để khai thác tính đối lập để tạo thêm sự sắc nét cho nhân vật: chị Dậu nhún nhường mà quyết liệt, cai Lệ hống hách, tàn ác mà lẻo khẻo, hèn yếu.
Cai lệ là hình nhân điển hình cho phân khúc cai trị khuất tất xấu xa, tham lam vắt kiệt từng hơi thở nguồn sống cỏn con của những con người không có tội xấu số. Ngô Tất Tố đã xây dựng khôn khéo thành người lao động vật phản diện cai lệ để nhằm nổi trội nội dung tư tưởng của đoạn trích. Để hiểu hơn về đối tượng phản diện này, Học Điện Tử Cơ Bản mời các em cùng tham khảo tài liệu Phân tích đối tượng cai lệ trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ dưới đây. Chúc các em học tốt nhé! Ngoài ra, để làm phong phú thêm tri thức cho bản thân, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Tức nước vỡ bờ.
1. Lược đồ tóm lược gợi ý
2. Dàn bài cụ thể
a. Mở bài:
– Giới thiệu tác giả Ngô Tất Tố, tác phẩm Tắt đèn, đoạn trích Tức nước vỡ bờ và đối tượng cai lệ.
– Xem xét: học trò tự chọn lựa cách dẫn mở bài trực tiếp hoặc gián tiếp tùy thuộc vào năng lực của mình.
b. Thân bài:
– Tên cai lệ ko hiện ra trực tiếp, ko được mô tả cụ thể về ngoại hình, về tính cách nhưng mà bọn chúng vẫn hiện lên trước mắt độc giả bởi sự ác nghiệt, vô nhân tính lúc đánh anh Dậu kiệt quệ cả về sức lực lẫn ý thức.
– Cai lệ trong câu chuyện chẳng hề là 1 đối tượng chi tiết nhưng mà chúng biểu trưng cho 1 lớp người những con người làm công ko nhân tính với vẻ bặm trợn.
– Chúng là những người có thái độ hung tợn, hành động ngông cuồng chẳng hề giống những người thu thuế tầm thường, ko mang sách bút biên chép lại là những vũ khí thường xuyên giày xéo lên cơ thể con người, nhuốm máu, mồ hôi người dân cày nghèo khó.
– Thực chất hách dịch, hống hách, kiêu căng được Ngô Tất Tố vạch trần. Chị Dậu dù rất lễ độ, xưng cháu ông nhưng mà cai lệ “trợn ngược 2 mắt” bất lương tâm nhưng mà chửi mắng, sỉ vả chị.
– Bọn cai lệ là tên hết sức hèn nhát. Ngay cả nữ giới cũng dám ra tay “bịch luôn vào ngực chị Dậu mấy bịch”, “tát vào mặt”, hung tàn ko khác gì bọn súc sinh cầm thú.
→ Thực chất của con người ko người nào là xấu, nhưng mà biến thành 1 người xấu, vô nhân tính lại là thành phầm của xã hội đương thời. Bọn cai lệ là tiêu biểu cho những con người khi bấy giờ tha hóa biến chất, phát triển thành hung hăng, hung tàn, những tên đầu trâu mặt ngựa. Chính thực chất của chúng đã cáo giác 1 xã hội phong kiến thối nát, áp bức bóc lột con người tới mức người đối xử với người ko còn nhân tính.
c. Kết bài:
– Khái quát lại đối tượng tên cai lệ; cùng lúc rút ra bài học và liên hệ bản thân.
3. Bài văn mẫu
Đề bài: Em hãy viết bài văn phân tách đối tượng cai lệ trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ.
Gợi ý làm bài:
3.1. Bài văn mẫu số 1
Tác phẩm “Tắt đèn” với đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” trình bày đỉnh cao của sự tranh chấp giai cấp, trình bày rõ cách nhìn của những con đứa ở giai cấp không giống nhau. Trước hết là cách nhìn của tác phẩm vào bọn tay sai, của thế độ phong kiến nửa thực dân.
Nhân vật cai lệ là người đại diện cho phân khúc người tay sai, gian ác bất nhân, luôn giày xéo lên số mệnh của người dân cày, coi mạng người như cỏ rác. Chúng ra công bóc lột người dân xô đẩy người dân cày đến cảnh đường cùng, ko có lối thoát đến mức phải vùng lên chiến đấu “Tức nước vỡ bờ”.
Cai lệ trình bày thực chất gian ác, tàn nhẫn, bất nhân đấy trình bày ở việc dồn người dân vào trục đường khốn khổ, đến mức ko lối thoát, bước đến đường cùng. Trích đoạn “Tức nước vỡ bờ” trình bày kịch tính của đoạn trích hết sức thâm thúy. Bắt đầu đoạn trích chính là những tiếng trống thu thuế, bối cảnh chính là vào mùa thu thuế, khốn đốn của vợ chồng gia đình chị Dậu, gia đình nghèo nàn, nhưng mà lại nợ xuất thuế đinh của người hạng cùng đinh, nghèo khó nhất làng, đông con, nghèo sơ nghèo xác.
Trong cảnh thu thuế chị Dậu vì muốn có tiền đóng thuế cho chồng, bán chó, rồi bán con, rồi bán hết cả đồ đoàn trong gia đình chỉ đủ 1 xuất thuế của chồng. Những lời nói đắng cay của Nghị Quế làm cho người đọc cảm thấy nhói lòng. Anh Dậu sau những ngày bị trói ở đình làng vì thiếu tiền đóng thuế, người ốm chỉ còn da bọc xương, nhưng mà sau lúc chị Dậu đóng được xuất sưu thuế thì anh Dậu được thả về.
Trái ngược với cái hành động phách lối, thuở đầu thì lúc chị Dậu kháng cự bằng bạo lực cai lệ và những tên người thân lí trưởng lại tỏ ra hèn yếu và thất bại 1 cách mau chóng. 1 tên cai lệ hút nhiều xái cũ, “sức lẻo khẻo”, đã ko chống lại được người nữ giới lực điền, đang ngùn ngụt lửa giận là chị Dậu. Thế nên mới có cái hình ảnh vui nhộn lúc chị “túm lấy cổ hắn, ấn dúi ra cửa”, chẳng khác nào 1 con tép lèo khoèo chạy ko lại bước chân của chị Dậu rồi bị ném ngã “chỏng quèo” ngay trước cửa như 1 tên vô ích vui nhộn và đầy điếm nhục. Và cái sự điếm nhục và hậm hực đấy khiến hắn càng ko quên được việc gian ác của mình là thét kẻ dưới bắt trói cả nhà chị Dậu. Hẳn nhiên mới tên người thân lý trưởng cũng chẳng được việc hơn là bao, trong tay gậy gộc nhưng mà vẫn bị chị Dậu tóm được tóc rồi “lẳng cho 1 cái, ngã nhào ra thềm”. Người ta sẽ không thể nào hình dung được cái cảnh tượng cả 1 đám người dẫu ăn mập, nói béo, tỏ vẻ gớm ghê với đầy đủ trang bị lại bị 1 người nữ giới hạ gục trong 1 giây phút như thế, biết bao là điếm nhục và đáng đời. Như vậy có thể thấy sự yếu ớt, vô ích dễ sụp đổ trước sự vùng dậy phản kháng của chị Dậu cũng chính là 1 đặc điểm khác của bộ máy chính quyền khi bấy giờ.
Cai lệ tuy chỉ là 1 đối tượng phụ trong toàn tác phẩm, nhưng mà bấy nhiêu thực chất thối tha, dơ dáy và gian ác của hắn đã được khắc họa 1 cách tài tình phê duyệt ngòi bút chân thật và sắc bén của Ngô Tất Tố. Hắn ko chỉ đại diện riêng cho phân khúc giai cấp tay sai cai trị ác nghiệt, vô nhân tính nhưng mà tất cả những hành động, thực chất ác thú cả hắn chính là 1 tiêu biểu chân thực cho cái phép tắc và thứ tự xã hội khi bấy giờ, kẻ ở trên thì có quyền sinh sát, ác độc, đặc thù là càng ác độc với những kẻ cùng đinh mạt hạng. Nhưng mà như anh Dậu nói “Người ta đánh mình ko sao, nhưng mà mình đánh người ta thì mình phải tù, phải tội”.
3.2. Bài văn mẫu số 2
Bằng ngòi bút hiện thực sinh động, đoạn trích Tức nước vỡ bờ của Ngô Tất Tố đã bóc trần khuôn mặt ác nhân của thực dân phong kiến đương thời, dẫm xéo lên tội ác, sự bất công của xã hội kim tiền kinh tởm. Đã đẩy người dân cày vào cảnh ngộ đáng thương đường cùng điển hình ấy là chị Dậu. Và cai lệ đã biến thành tượng trưng của phân khúc cầm quyền thời bấy giờ.
Ngay từ khi khởi đầu tác phẩm dù chưa nói đến bóng vía cai lệ ta vẫn có thể cảm thu được sự ác nghiệt của hắn tới nhường nào lúc thấy cảnh ngộ anh Dậu kiệt quệ sức lực lẫn ý thức. Sau lúc chị Dậu nấu cháo xong, chưa kịp chạm lưỡi thì cai lệ sầm sập tới: roi song, tay thước,…
1 thái độ hung tợn, hành động ngông cuồng chẳng hề giống những người thu thuế tầm thường, ko mang sách bút biên chép lại là những vũ khí thường xuyên giày xéo lên cơ thể con người, nhuốm máu, mồ hôi người dân cày nghèo khó. Rồi quát béo, thúc tiền sưu khi mà gia đạo nhà chị Dậu cơ cực tới nỗi phải bán đứa con đầu lòng và ổ chó chưa mở mắt.
Dù rằng chị Dậu đã nhã nhã trình bày sự nhịn nhục của mình. Nhà cháu xin ông, ông tha cho. Thể hiện sự của 1 người phân khúc dưới. Nhưng tên cai lệ vẫn ko tha cho chị, chúng vẫn tiến đến nhăm nhăm dây định trói tiến đến chỗ anh Dậu định trói anh đưa đi.
Cai lệ tuy là người của Lý Trưởng tuy hắn cho chút địa vị, sự gian ác của hắn ko người nào sánh kịp, trình bày sự bóc lột tàn nhẫn của người phân khúc bóc lột. Tác giả Ngô Tất Tố đã khắc họa chân dung của cai lệ hết sức sắc sảo. Tên cai lệ hung hăng, sai người thân lý trưởng để tìm cách trói anh Dậu, mặc dầu anh Dậu đang ốm, nhưng mà hắn vẫn trình bày sự tàn nhẫn của mình trước số mệnh của 1 người nghèo khó đáng thương. Hắn đùng dùng giật phắt cái thừng chạy sầm sập vào chỗ anh Dậu rồi hắn đánh cho chị Dậu mấy bịch trình bày sự tàn nhẫn của mình.
Rồi hắn tát vào mặt của chị mấy cái đánh “đốp” cáo giác chân dung của 1 tên cai lệ và nhà lý trong được khắc họa cụ thể, thâm thúy trình bày qua điệu bộ hành vi, của tên cai lệ. Thông qua sự sắc, tinh tế của ngòi bút của Ngô Tất Tố chúng ta có thể thấy được, sự tinh tế của tác giả trước cảnh ngộ gian nan của người dân cày. Những tên cai lệ làm gì có lòng thương người, có lòng trắc ẩn, ấy chính là thực chất bất nhân của bọn tay sai của giặc.
Chân dung của tên cai lệ chính là đại diện của cơ chế luôn tìm cách bóc lột người dân lao động khốn khổ, mặt người dạ thú tìm cách bóc lột người dân đến tận xương tủy, khiến người quần chúng ta hết sức khốn khổ bị xô đẩy ko lối thoát. Nhưng trước cảnh khốn khổ của người dân của quê hương những tên tay sai cũng ko tiếc thương, giày xéo đến lên số mệnh của người dân cùng chủng tộc của mình.
Tên cai lệ hung tợn và ác nghiệt thô bạo tương tự, tác giả Ngô Tất Tố đã tạo cảnh huống kịch tính căng thẳng trước cuộc đấu đầu trước tên cai lệ và chị Dậu trong đoạn trích “Tức nước vỡ bờ”Thông qua đoạn trích tác giả đã khắc họa chân dung của tên cai lệ bằng ngòi bút sắc sảo, tinh tế thâm thúy trình bày bức tranh tranh chấp xã hội phong kiến.
—–Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp—–
Cảm nhận về văn bản Thuế máu
454
Phân tích đoạn trích Hai cây phong
3918
Cảm nhận tình mẫu tử từ đoạn trích Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng
10993
Kể giấc mơ em gặp người nhà cách biệt đã lâu
2302
Cảm hứng nhân đạo và ký ức tuổi thơ gắn tình mẹ của nhà văn Nguyên Hồng qua đoạn trích Trong lòng mẹ
5579
Cảm tưởng về Đôn Ki-hô-tê trong Loạn đả với cối xay gió
16814
[rule_2_plain] [rule_3_plain]#Phân #tích #nhân #vật #cai #lệ #trong #đoạn #trích #Tức #nước #vỡ #bờ