TTO – Hầu hết cha mẹ sẽ không khỏi lo lắng và băn khoăn khi chứng kiến những lời nói, hành vi ứng xử thô lỗ, cộc cằn của đứa con yêu.
- ‘Mẹ cho mượn iPad con mới học bài’
- Những nguyên tắc vàng rèn kỹ năng tập trung cho con
- Bí quyết dạy con để ‘giàu ba họ’ của gia đình Rockefeller
Nếu cha mẹ không giúp con nhận thức và kiểm soát kịp thời, chính trẻ là người bị tổn thương nhiều nhất vì không ai dám đến gần một người quá cộc cằn.
Luôn nghiêm khắc và dứt khoát
Khi trẻ có những lời nói và hành vi lỗ mãng xúc phạm người khác, hãy gọi trẻ đến trao đổi thẳng thắn, nhu yếu trẻ đứng đối lập với mình, lý giải cho trẻ hiểu hành vi dễ nổi nóng, hay la lối trong ứng xử và nói hỗn hào sẽ khiến cho người khác buồn lòng .Luôn nhắc nhở để trẻ hiểu ” không ai muốn nghe những lời chói tai “. Sau đó, bình tĩnh mà nghiêm khắc nói với trẻ rằng : ” Cách con phản ứng vừa qua là hành vi thiếu lễ độ, bất kể ai tận mắt chứng kiến đều rất tức bực và tuyệt vọng. Nếu con còn liên tục cách ứng xử thô thiển đó, mọi người sẽ xa lánh con ! “
Dạy trẻ hiểu rằng trong cuộc sống phải biết tôn trọng mọi người
Trước hết, bản thân cha mẹ cũng phải luôn tôn trọng trẻ, không dùng cách nói năng mỉa mai, coi nhẹ hay khinh thường trẻ. Nên nhớ rằng là con người ai cũng có lúc nóng nảy, bức xúc. Trẻ em cũng vậy, nhất là khi năng lực kiềm chế bản thân của chúng còn non nớt .Đặc biệt, trẻ rất dễ phản ứng thô bạo, nói xấc xược khi chúng cảm thấy ức chế, tuyệt vọng. Cảm xúc này sẽ trôi qua mau nếu chúng nhận được sự yêu thương và giáo dục kịp thời đúng mực của cha mẹ và người thân trong gia đình .Do vậy, dù phê bình trẻ cũng phải dùng những lời lẽ nhã nhặn, với thái độ ôn hòa, lịch sự và trang nhã. Điều quan trọng là phải chỉ ra cho trẻ biết hành vi của trẻ trái với chuẩn mực ở chỗ nào .Không nên nhiếc móc trẻ nặng lời, không nên dùng đòn roi để răn đe. Làm vậy trẻ sẽ càng thêm tức tối mà bướng bỉnh, ương ngạnh, khó bảo .
Dạy con kiểm soát cảm xúc và hành vi
Thường trẻ phản ứng thô lỗ do chúng chưa biết cách thể hiện một cách hài hòa và hợp lý, đúng mực điều mình muốn nói hoặc trẻ đang ở trong trạng thái stress, không dễ chịu. Nhưng cũng hoàn toàn có thể trẻ muốn gây sự nhằm mục đích hấp dẫn sự chú ý quan tâm chăm sóc từ người lớn .Do vậy, cha mẹ cần sát sao hơn đến đời sống ý thức của con, kiên trì giúp con rèn kiến thức và kỹ năng diễn đạt mong ước bằng một thái độ nhã nhặn ; kỹ năng và kiến thức biết lắng nghe và đồng cảm người khác ; kỹ năng và kiến thức lựa chọn cách ứng xử cho hợp đối tượng người dùng … Cha mẹ cần sát sao hơn đến đời sống ý thức của con, kiên trì giúp con rèn kiến thức và kỹ năng ứng xử – Ảnh : T.T.D.
Uốn nắn trẻ từng bước một
Đối đáp, đôi co với trẻ lúc chúng đang có những hành vi xấc xược, vô lễ chỉ như đổ thêm dầu vào lửa. Ngược lại, nếu bạn cho qua hành vi hỗn láo của trẻ cũng là phản giáo dục .Cha mẹ hãy bình tĩnh để cho trẻ nguôi ngoai qua cơn tức tối, sau đó bảo trẻ nói ra những điều ấm ức, chuẩn bị sẵn sàng nghe trẻ thổ lộ những nỗi bức xúc của mình. Hãy làm cho trẻ hiểu rằng bạn luôn ở bên cạnh con, giúp con tháo gỡ những do dự trong đời sống .Nhắc nhở cho trẻ biết rằng : ” Dùng những cách ứng xử thô thiển không khi nào là cách hay để xử lý được yếu tố, mà có khi còn làm cho vấn đề xảy ra nghiêm trọng hơn ” .Một điều cần cho trẻ thấy là nếu trẻ không khắc phục những hành vi vô lễ, thì sẽ không ai dám chơi với con vì sợ bị ” lây nhiễm ” thói hung hăng, cộc cằn của con .
Trẻ sẽ kế thừa cách ứng xử từ cha mẹ
Trong đời sống hàng ngày, cha mẹ nên có lối ứng xử lịch sự và trang nhã, dùng những lời lẽ văn minh để trò chuyện với trẻ. Trong trường hợp giận con, cha mẹ phải nỗ lực kiềm chế hết mình, không nên buông ra những câu nhục mạ làm tổn thương trẻ .Cha mẹ phải gương mẫu mọi lúc, mọi nơi, luôn sống đúng với chuẩn mực để được sự tôn trọng của trẻ. Trong ứng xử với mọi người, cha mẹ cũng nên khôn khéo, tử tế .Khi trong nhà có xích míc, cha mẹ hãy đưa ra cách xử lý tế nhị, mềm mỏng mà hiệu suất cao để trẻ học hỏi và noi theo .
Làm gì khi người bạn đời cộc cằn, gắt gỏng?Làm gì khi người bạn đời cộc cằn, gắt gỏng?
Đằng sau sự cộc cằn là một tiếng kêu tuyệt vọng “Hãy yêu tôi, ít nhất như tôi đáng được như thế”.
Bạn có thể thay đổi tính cách khó chịu đó không? [Ở đây chúng ta không nói đến sự ngược đãi, mà chỉ đề cập đến tính cộc cằn, gắt gỏng].
Ở nơi đâu không có tình yêu, bạn hãy gieo rắc tình yêu và sẽ gặt hái được tình yêu. Thật ra, cũng rất khó thương được một người chuyên gây rắc rối, nhưng sẽ dễ dàng hơn nếu ta hiểu, đằng sau những sự cộc cằn, gắt gỏng là một tiếng kêu tuyệt vọng “hãy yêu tôi một chút vì đó là điều tôi cần nhất”.
Tất cả chúng ta được sinh ra với một tính khí được rèn luyện để hình thành nhân cách như hiện nay. Nó là một tính khí bẩm sinh mà ta thừa kế, và nó không phải là thứ mà ta có thể thay đổi được. Đó là cách đáp trả tình cảm tự nhiên của ta; nó là phản ứng riêng biệt khi ta phải đương đầu với những kích ứng bên ngoài.
Nhưng nhân cách là nét riêng của con người chúng ta. Nó là tổng hợp những đặc trưng và tính cách đã hình thành nên từ cuộc sống, và khiến chúng ta khác biệt. Không giống với tính khí, nhân cách có thể được rèn luyện và giáo dục, điều này có nghĩa là nó có thể thay đổi, nhờ vào ảnh hưởng của môi trường và sự giáo dục, từ những việc chúng ta kinh qua và từ những khả năng xúc cảm, với những yếu tố khác.
Vì tính khí thì không thể thay đổi nhưng tính cách có thể luôn được thăng tiến cho đến khi ta đạt được một nhân cách đáng yêu.
Nếu người bạn đời có một tính khí cáu gắt, là người khó chịu, hay tạo nên một bầu khí xấu, tôi mời bạn hướng đến những điều sau đây:
Hiểu biết
Điểm quan trọng nhất và trước hết là hiểu biết người ấy với một trái tim nhân từ rộng mở. Chắc chắn là bạn sẽ rất mệt mỏi với một người có tính cách như thế, và điều chán nản nhất là chính chúng ta không thể có khả năng để thay đổi người ấy. Nhưng chúng ta có thể lựa chọn thái độ ứng xử đáp trả với tính cách đó, hoặc vào những lúc mà chúng ta nhận thấy anh làm cho bầu khí trong gia đình bị xấu đi. Yêu là thấu hiểu, thánh Phaolô đã nói thế. Khi chồng bạn trở về nhà sau giờ làm việc với một tâm trạng tồi tệ, hay vợ bạn đang mất kiểm soát, bạn có chắc là họ đang nóng giận không? Có thể họ đang gặp chuyện gì đó buồn bã, lo lắng, thất vọng, sợ hãi hay chán chường, đã khiến họ có thái độ như thế. Hãy thử suy nghĩ đến điều này… Nếu bạn có thể thấu hiểu những gì ẩn sau bộ mặt “yêu tinh” đó, bạn sẽ có khả năng tránh bị lôi vào những thái độ tiêu cực khác.
Tránh làm bạn đời xuống tinh thần
Cho dù bạn muốn cằn nhằn người bạn đời hay bạn lẩm bẩm nói xấu họ trong bụng, bất kể là bạn cho rằng họ đáng như thế, cũng đừng bao giờ xúc phạm người phối ngẫu với những lời như “Anh là người độc ác” hay “Em là một bà điên; vì thế nên không ai yêu em được”, hoặc là “Cả mẹ anh cũng không chịu nổi anh” hay “Em giống y như mẹ của em”.
Nơi đâu thiếu tình yêu, hãy gieo và gặt tình yêu
Mặc dù bạn có thể cảm thấy khó mà yêu họ nhiều được trong thời điểm nào đó, hãy cố gắng thực hiện nó bằng mọi cách! Như thế nào? Chỉ bằng cách thay đổi một thái cử khác, nhẹ nhàng hơn và đừng phòng vệ. Làm cho người bạn đời cảm thấy ở trong nhà mình, họ được chấp nhận và được yêu thương rất nhiều. Trong một tình yêu lâu bền, hãy để cho người chồng hoặc vợ thấy rằng bạn hiện diện vì họ vô điều kiện và vì thế họ sẽ cùng với bạn tìm ra gốc rễ của vấn đề khó chịu đó. Tin tôi đi, nếu bạn thấy rất khó xử với một người như thế, hãy cố gắng là người kia. Thực ra, họ cũng rất khó khăn để chấp nhận chính mình.
Có những thỏa thuận
Trong một thời khắc “sáng sủa”, khi mọi việc ổn thỏa, hãy đề cập đến nó và giúp họ hiểu bạn cảm thấy thế nào khi họ mất kiểm soát. Bạn cần có chiến lược và những thỏa thuận như: “Khi em thấy anh mất kiểm soát và gây ra một bầu khí tiêu cực trong gia đình, em sẽ đi chỗ khác để anh một mình và đó là dấu hiệu anh cần bình tĩnh lại”.
Con người không hoàn hảo nhưng chúng ta có thể hoàn thiện được. Vì thế một nhân cách phức tạp sẽ luôn có cơ hội để thăng tiến. Nhưng anh hoặc em phải là người quyết định làm việc đó. Trong vài trường hợp, người ta có thể nhờ các chuyên gia giúp họ tìm ra tổn thương tình cảm nào đã khiến họ phản ứng như thế, và nó cần được chữa trị. Với những Kitô hữu, sự nâng đỡ của Thiên Chúa luôn là cần thiết để chữa lành những thương tổn nội tâm và tạo nên sự thay đổi.
[What to do when your spouse is grumpy/Luz Ivonne Ream]