Chỉ cần bỏ ra khoảng 20.000 - 30.000đ có thể mua được 1 lít dầu ăn bẩn đóng trong các chai, bình nhựa hoặc túi nilong tại các khu chợ. Đã có nhiều vụ việc phát hiện "dầu bẩn" được sử dụng trong chế biến thực phẩm.
Những món chiên rán, xào, quay, nướng, bánh kẹo hấp dẫn bày bày bán trên vỉa hè hằng ngày rất có thể được chế biến bằng các loại "dầu bẩn" này nếu như người bán hàng không quan tâm đến sức khoẻ người tiêu dùng.
Nguồn gốc và mục đích của dầu mỡ tái chế
Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh – nguyên giảng viên Viện Công nghệ sinh học và Thực phẩm, trường Đại học Bách Khoa Hà Nội, khẳng định: dầu mỡ tái chế hay như cách gọi thông thường bằng cái tên dầu ăn bẩn là có thật. Tuy nhiên, dầu bẩn không phải để phục vụ chế biến thực phẩm mà dầu bẩn ra đời bắt nguồn từ mục đích nhằm để bảo vệ môi trường.
Dầu bẩn được sản xuất từ hai nguồn gốc:
Nguồn gốc thứ 1:
dầu bẩn được tái chế từ cống rãnh, chất thải từ các lò giết mổ gia súc, những thiết bị lọc mỡ....
Trong quá trình sinh hoạt và sản xuất, rất nhiều các loại dầu mỡ phế thải đổ ra hệ thống thoát nước thải.
Các loại dầu mỡ này làm cho bề mặt nước thải không được thoáng khí, vi sinh vật không tồn tại được nên phải tiến hành thu hồi dầu mỡ như một biện pháp để bảo vệ môi trường. Các chất béo nhẹ hơn nước, nổi lên trên mặt nước nên được hớt bỏ.
Nguồn gốc thứ 2:
dầu bẩn được lấy từ các loài động vật bị thải bỏ [mỡ, da, các bộ phận bên trong, thịt]… không đủ chất lượng để làm thực phẩm hoặc dầu đã qua sử dụng của những nhà hàng được thu gom lại sau đó lọc bỏ màu để dầu trong hơn...
Tuy nhiên, dầu bẩn không hoàn toàn là thứ phế phẩm mà vẫn có khả năng sử dụng. Các loại dầu bẩn này được dùng để nấu xà phòng, tẩy rửa trong công nghiệp, hoặc dùng để làm dầu bôi trơn [sản xuất gạch nung, đồ gốm]...
Ăn "dầu bẩn", cơ thể bị hủy hoại như thế nào?
Hiện nay, vẫn có những vụ việc phát hiện thực phẩm được chế biến từ "dầu bẩn". Cần khẳng định rằng, dầu bẩn đưa vào sử dụng để sản xuất trong thực phẩm là hoàn toàn không được phép bởi nó gây ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe của con người. Việc sử dụng dầu bẩn trong sản xuất thực phẩm cho người là việc làm phi đạo đức và bị dư luận lên án mạnh mẽ.
Điều nguy hại rằng, người dân không thể nhận biết dầu bẩn bằng mắt thường. Tại Việt Nam, các loại thức ăn vỉa hè cũng có nguy cơ chế biến từ các loại "dầu bẩn" để đảm bảo lợi nhuận của người bán hàng. Trong khi đó, không ít người từ nhỏ đến lớn có sở thích ăn các món xúc xích, đồ chiên rán ăn sẵn, bánh kẹo, bim bim… bán ngoài vỉa hè.
Không thể nhận biết "dầu bẩn" bằng mắt thường
Với loại dầu bẩn lấy từ cống rãnh: Nước thải từ cống rãnh là một tổ hợp vô vàn chất độc hại khác nhau không thể lường hết được tác hại của chúng đối với sức khỏe. Nước thải dân sinh, nước thải từ những nhà máy cống nghiệp với lượng chì, thủy ngân, chất nhuộm rất lớn....
Điều nguy hiểm là người ta không tách được các loại tạp chất này ra khỏi dầu mỡ bẩn bởi việc tách là rất khó khăn và vô cùng tốn kém.
Với loại dầu mỡ đã qua sử dụng nhiều lần được tận dụng lại sẽ rất độc hại, gây nhiều hệ lụy cho sức khỏe.
Cách sử dụng dầu ăn an toàn cho sức khỏe
Đồng quan điểm lên án mạnh mẽ việc sử dụng "dầu bẩn" trong chế biến thực phẩm, TS.BS. Trường Hồng Sơn – Viện trưởng Viện Y học Ứng dụng Việt Nam phân tích, chưa nói tới dầu bẩn tái chế từ nguồn nước thải, chỉ nói tới việc tái sử dụng lại dầu mỡ đã qua chế biến đã là rất độc hại cho sức khỏe bởi dầu tái chế chứa các phân tử độc.
Các phân tử độc hại này đi vào cơ thể gây nên biến đổi gen, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư, béo phì, tim mạch... Vì vậy, với gia đình cũng hạn chế không nên dùng đi dùng lại nhiều lần.
Theo TS.BS. Trường Hồng Sơn, nên có 2 loại dầu ăn trong bếp: Dầu ăn dùng cho chiên rán, dầu ăn sử dụng cho các món xào và ướp. Nếu chiên, rán, thì sử dụng loại dầu ăn cooking [hỗn hợp] vì có khả năng chịu được nhiệt độ cao khi nấu ăn.
Các món xào, ăn sống, nên sử dụng dầu thực vật. Loại dầu này giúp hấp thu tốt các vitamin A, D, E, K có sẵn trong thực phẩm, bổ sung các a-xít béo thiết yếu và tăng vị ngon cho thức ăn.
Khi sử dụng dầu ăn, nên tuân thủ các nguyên tắc sau:
1. Không nên dùng dầu ở nhiệt độ cao
Nhiệt độ cao không những phá huỷ thành phần dinh dưỡng trong thực phẩm mà còn sản sinh ra peroxide và các chất gây hại cho sức khỏe. Khi nhiệt độ quá cao, dầu sẽ bị cháy, bốc khói và có mùi khét.
Nhiệt độ an toàn khi sử dụng dầu trong chế biến thực phẩm:
Nhiệt độ xào: 120°C; Nhiệt độ chiên: 160 -180°C C; Nướng lò 180°C
Các nhà khoa học trên thế giới đã nghiên cứu và đưa ra kết luận, nấu ăn bằng dầu thực vật ở 180 độ C trong 10 phút sẽ giải phóng aldehyde - chất hóa học có liên quan đến các bệnh ung thư, tim mạch và suy giảm trí nhớ.
2. Không sử dụng dầu ăn chiên đi chiên lại nhiều lần
Dầu ăn sử dụng tái đi tái lại nhiều lần bị mất hết dưỡng chất
Dầu ăn bị đun nóng nhiều lần, các cặn của thực phẩm đã cháy trong lần chiên trước lẫn trong dầu mà mắt thường không nhìn thấy được.
Dầu ăn sử dụng lại cũng dễ bị oxy hóa dẫn đến sự thay đổi bất lợi về mùi vị và màu sắc của món ăn.
Sử dụng dầu chiên đi chiên lại nhiều lần làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư, béo phì, tim mạch...
3. Bảo quản dầu ăn đúng cách
Lựa chọn lựa những thương hiệu dầu ăn uy tín. Bảo quản dầu ăn ở nơi thoáng mát, cách xa nguồn nhiệt và ánh sáng. Có thể trữ dầu ăn vào lọ sành, chai thủy tinh sạch, khô ráo, nắp kín, không để nước lọt vào vật đựng dầu ăn.
Không nên bảo quản dầu ăn trong lọ bằng kim loại vì chúng thường làm cho dầu bị hỏng.
//suckhoedoisong.vn/nguon-goc-cua-dau-an-ban-va-nguy-co-cho-suc-khoe-169210927175354487.htm
Hồng Vân [theo Báo Sức khỏe và đời sống]
Nguyễn Hồng Vân
Để thay thế cho các loại mỡ động vật trước đây [chứa quá nhiều chất béo và không tốt cho sức khỏe] thì ngày nay đa số người tiêu dùng đều lựa chọn dầu ăn [cả loại từ thực vật và động vật] để chế biến các món ăn hàng ngày cho gia đình.
Tuy nhiên nếu sử dụng dầu ăn không đúng cách rất dễ gây nguy hiểm cho sức khỏe. Chính bởi vậy, rất nhiều người dùng quan tâm về nhiệt độ sôi của các loại dầu ăn sao cho tốt nhất. Để có câu trả lời cho thắc mắc này, bạn hãy tham khảo bài viết dưới đây của Maydochuyendung.com nhé!
Tìm hiểu về nhiệt độ sôi của các loại dầu ăn
Nhiệt độ sôi của dầu ăn là gì?
Trước hết để biết về nhiệt độ sôi của các loại dầu ăn bạn cần phải biết, nhiệt độ sôi của dầu ăn là gì. Nhiệt độ sôi của dầu ăn là mức nhiệt độ giới hạn an toàn cho sức khoẻ, nếu vượt quá mức nhiệt này thì chúng có thể trở thành chất độc gây ra nhiều bệnh nguy hiểm như ung thư, tim mạch,…
Nhiệt độ sôi của dầu ăn là bao nhiêu?
Dầu ăn gồm nhiều loại khác nhau có nguồn gốc từ thực vật hoặc động vật, tuỳ vào thành phần và quy trình chế biến khác nhau mà có nhiệt độ sôi khác nhau. Vậy, dầu sôi ở bao nhiêu độ? Để kiểm tra được nhiệt độ dầu sôi trong quá trình nấu nướng bạn có thể sử dụng máy đo nhiệt độ tiếp xúc.
Sau đây là bảng thông tin nhiệt độ sôi của một số loại dầu ăn phổ biến hiện nay.
| Dầu | Điểm sôi [độ C] | Sử dụng |
| Dầu Canola | 242 | Chiên, nướng, trộn salad |
| Mỡ lợn/ Mỡ heo | 138-201 | Nướng, chiên |
| Dầu bắp | 236 | Chiên, nướng, trộng salad, làm macgarin, pha giòn |
| Dầu Ô liu | 190 | Chiên, nướng, trộn salad, làm macgarin |
| Dầu cọ | 230 | Nấu ăn, ướp hương |
| Dầu lạc | 231 | Chiên, nấu, trộn salad, làm macgarin |
| Dầu vừng | 177 | Nấu ăn, chiên chín |
| Dầu đậu nành | 241 | Nấu ăn, trộn salad, dầu thực vật, macgarin, tạo giòn |
| Dầu hướng dương | 246 | Nấu ăn, trộn salad, macgarin, tạo giòn |
Cách sử dụng dầu ăn an toàn cho sức khỏe
Nhiệt độ chiên của dầu an toàn khi nấu ăn tại nhà
Bạn có thể dùng thiết bị kiểm tra nhiệt độ để kiểm tra nhiệt độ dầu ăn đang sôi là bao nhiêu độ, đối chiếu với tiêu chí dưới đây để chủ động hơn trong quá trình đun nấu:
- Nhiệt độ xào: 120°C.
- Nhiệt độ chiên: 160 – 180°C.
- Nướng lò: trung bình 180°C
Không dùng dầu ăn chiên đi chiên lại
Rất nhiều người có thói quen khi chiên, rán thức ăn thường dùng nhiều dầu mỡ để thức ăn chín đều và không bị hư hại xoong nồi. Sau khi rán xong, thay vì đổ đồ mỡ thừa đi thường giữ lại chiên đi chiên lại hoặc rán, xào các món ăn cho bữa ăn sau. Tuy nhiên, đây là cách không tốt cho sức khỏe chút nào.
Tốt nhất bạn nên sử dụng dầu ăn cho một lần, vì nếu đun sôi lại nhiều lần dầu dễ bị oxy hoá làm cho các vitamin và dinh dưỡng trong dầu ăn cũng mất đi. Bên cạnh đó, nếu sử dụng lại nhiều lần thì mùi vị và màu sắc của thức ăn cũng sẽ thay đổi, ảnh hưởn đến thẩm mỹ, vị giác và sức khỏe của bạn.
Không dùng dầu ăn chiên đi chiên lại
Không dùng dầu ăn ở nhiệt độ quá cao
Lưu ý tiếp theo mà bạn nên quan tâm và tránh đó chính là không nên chờ tới khi dầu ăn sôi và bốc khói mới cho thức ăn vào chế biến. Ở nhiệt độ cao sẽ làm ảnh hưởng, phá vỡ chất dinh dưỡng có trong dầu ăn và còn có thể gây ra các chất độc hại, khởi nguồn cho các bệnh tim mạch, ung thư...
Nhiệt độ sôi của dầu và mỡ là khác nhau chính bởi vậy khi nấu nướng bạn nên để dầu ăn ở nhiệt độ vừa phải, nhất là các món chiên xào thì không để dầu bị cháy. Khi chế biến, nên để chảo thật nóng rồi mới cho dầu và thực phẩm vào.
Nhận biết nhiệt độ dầu qua cảm quan bằng cách dầu càng sôi lâu thì nhiệt độ càng tăng, tuy nhiên phương pháp này chỉ dùng trong gia đình khi bạn dùng số lượng dầu nhỏ, còn nếu bạn làm việc trong các nhà hàng, khách sạn sử dụng lượng dầu lớn, khó nhận biết bạn có thể dùng các loại máy đo nhiệt độ để nhận định độ sôi của dầu.
Ăn loại dầu phù hợp
Dầu ăn thực vật
Trong căn bếp của mỗi gia đình nên có 2 loại dầu ăn: loại phù hợp cho chiên, rán [loại dầu có khả năng chịu nhiệt cao] và loại dầu chỉ dùng với những món ăn xào, ướp thực phẩm, ăn sống trực tiếp, làm salad, gỏi [dầu hướng dương, đậu nành, hạt cải, ô-liu…]
Để có sức khỏe tốt thì khi nấu ăn tốt nhất nên dùng cả dầu thực vật và mỡ động vật. Bởi mỡ động vật cung cấp lipid để cấu tạo nên các bộ phận trong cơ thể, cung cấp cholesterol cho cơ thể mặc dù số lượng không nhiều còn dầu thực vật có tác dụng cung cấp các axit béo không no [omega3 và omega6].
Mỡ động vật
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, việc dùng dầu thực vật và mỡ động vật nên chia theo đối tượng người dùng:
- Trẻ em và người khỏe mạnh bình thường: sử dụng song song dầu thực vật và mỡ động vật theo tỷ lệ 50-50
- Người béo phì, cholestorol cao, mỡ máu, có nguy cơ tăng huyết áp, tiểu đường: chỉ nên dùng dầu thực vật để giảm lượng béo.
- Người mắc bệnh tim mạch: dùng hoàn toàn dầu thực vật.
Trên đây là các thông tin mà Maydochuyendung.com vừa mang tới cho bạn về nhiệt độ chiên của dầu ăn, những thông tin bổ ích ví dụ như mỡ sôi bao nhiêu độ, cách sử dụng dầu ăn an toàn, hi vọng qua bài viết này giúp bạn sử dụng dầu ăn để chiến các món ăn hàng ngày hiệu quả nhất. Cám ơn bạn đã quan tâm và theo dõi bài viết.