Ôn dịch, thuốc lá là văn bản nhật dụng được trích từ văn bản “Từ thuốc lá đến ma túy – Bệnh nghiện”.
2. Bố cục văn bản
- Phần 1: [Từ đầu … "còn nặng hơn cả AIDS"]: Thông báo về nạn dịch thuốc lá.
- Phần 2: [Tiếp … "con đường phạm pháp"]: Tác hại của thuốc lá.
- Phần 3: [Còn lại]: Lời kêu gọi chống thuốc lá.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Ý nghĩa tên gọi văn bản
- Thuốc lá là cách nói tắt của "tệ nghiện thuốc lá".
- So sánh [tệ nghiện] thuốc lá với ôn dịch là rất thỏa đáng vì tệ nghiện thuốc lá cũng là một thứ bệnh [bệnh nghiện] và cả hai có một đặc điểm chung là rất dễ lây lan.
- Từ ôn dịch trong tên gọi văn bản không đơn thuần chỉ có nghĩa là một thứ bệnh lan truyền rộng. Nếu chỉ dùng với ý nghĩa ấy, tác giả đã chọn một tên gọi ngắn gọn hơn, ví dụ: Dịch thuốc lá. Ở đây tác giả dùng từ ôn dịch, một từ còn "thường dùng làm tiếng chửi rủa", hơn thế, lại đặt một dấu phẩy ngăn cách giữa hai từ "ôn dịch" và "thuốc lá". Dấu phẩy được sử dụng theo lối tu từ để nhấn mạnh sắc thái biểu cảm vừa căm tức vừa ghê tởm. Có thể diễn ý tên gọi văn bản một cách nôm na như sau: "Thuốc lá ! Mày là đồ ôn dịch !".
@211357@
- Tác giả nêu vấn đề, đồng thời nêu lên tầm quan trọng và tính chất nghiêm trọng của vấn đề: Ôn dịch thuốc lá đang đe dọa sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn cả ADIS. Tác giả dựa vào kết luận của hơn năm vạn công trình nghiên cứu để đưa ra nhận định đó như một định đề, không cần chứng minh, bàn luận.
3. Tác hại của thuốc lá
a. Với bản thân người hút
- Tác giả chỉ ra cái KIỂU, cái CÁCH mà thuốc lá đã và đang "đe dọa sức khỏe và tính mạng loài người". Đó là, nó không làm cho người ta "lăn đùng ra chết" nên không dễ nhận biết. Để gây ấn tượng mạnh, tác giả đã so sánh việc chống thuốc lá với chống giặc ngoại xâm đánh phá: Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng sợ, đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu. Tác giả mượn lối so sánh rất hay của nhà quân sự thiên tài Trần Hưng Đạo để thuyết minh một cách thuyết phục một vấn đề y học.
- Gần như toàn phần thứ hai tập trung nói rõ những tác hại khác nhau của khói thuốc lá. "Tằm ăn dâu" đến đâu, dù chậm vẫn biết đến đó. Còn khói thuốc, chẳng những người hút thường không thấy tác hại của nó ngay, càng không hề biết rằng hàng vạn công trình nghiên cứu đã phát hiện tới trên 4000 chất hóa học trong khói thuốc lá có khả năng gây những bệnh hiểm nghèo, mà lại còn thấy sảng khoái khi nhả khói phì phèo, thậm chí còn coi đó là một "biểu tượng quý trọng".
- Về tác hại của khói thuốc, có thể dựa vào dẫn chứng sau: "...Cơ thể cấu tạo bằng hàng tỉ tế bào, tất cả những tế bào ấy đều cần ô xi. Nhờ không khí ta thở, ô xi xuyên thấm vào phổi. Máu tiếp nhận ô xi và vận chuyển toàn bộ cơ thể. Ở những người hút thuốc lá, một số chất có thể ngăn cản phổi thực hiện chức năng của nó. Bồ hóng và hắc ín của khói thuốc lá làm phỏi và các ống dẫn của nó đọng cáu ghét. Điều đó thường dẫn đến các bệnh đường họng và những cơn ho. Nếu những tế bào bị công kích, chúng sẽ phát triển nhan và điều đó cuối cùng có thể gây nên ung thư.". [ C. Luy-xác-đô và H. Pô-tơ-tê, Tiếng Pháp lớp ngũ hệ, NXB Ha-chi-ê, Paris,1988, tr.55].
- Sau khi nêu tác hại ghê gớm của khói thuốc lá đối với sức khỏe, cuối cùng, tác giả nêu lên một khía cạnh tác hại về mặt kinh tế và xã hội. Chỉ vì bệnh "viêm phế quản", chúng ta đã mất bao nhiêu ngày công lao động. Bên cạnh đó là vấn đề những thanh niên chưa đủ tiền mua thuốc, mà "đã hút thuốc là phải hút sang - chỉ có một cách đó là trộm cắp. Trộm một lần, quen tay." Từ những điều thuốc có thể gây hệ lụy cho xã hội và cho cả một thế hệ sau này.
b.Với những người không hút thuốc lá
- Tác giả đã nêu tác hại của thuốc lá đối với bản thân người hút và thuốc lá còn gây ra tác hại đối với cả những người không hề hút. Đây không phải điều mà ai cũng biết. Để làm nổi bật điều này, tác giả đã mở đầy bằng lời chống chế thường gặp ở những người hút thuốc: "Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi !". Bằng những lập luận chặt chẽ, dẫn chứng sinh động và cả tình cảm nhiệt thành sôi nổi nữa, tác giả đã bác bỏ luận điệu đấy là sai: "Vợ con, những người làm việc cùng phòng với những người nghiện thuốc cũng bị nhiễm độc, cũng đau tim mạch, viêm phế quản, cũng bị ung thư.", " ... những cái thai trong bụng mẹ, chỉ vì có người hút thuốc ngồi cạnh mẹ mà thai bị nhiễm độc, rồi đẻ non, con sinh ra đã suy yếu.",...
=> Tóm lại, bản thân hút cũng làm những người xung quanh hút thuốc lá bị động theo; tự làm hại sức khỏe đồng thời làm hại sức khỏe bao nhiêu người khác và không chỉ làm hại sức khỏe người khác mà còn nêu gương xấu về mặt đạo đức.
@211518@@211572@
4. Lời kêu gọi chống thuốc lá
- Để đi đến cảm nghĩ với lời bình: "Nghĩ đến mà kinh! Đã đến lúc mọi người phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch này", tác giả đã so sánh tình hình hút thuốc lá ở Việt Nam với các nước Âu - Mĩ. Ta nghèo hơn các nước Âu - Mĩ rất nhiều nhưng "xài" thuốc lá tương đương với các nước đó. Đó là điều không thể chấp nhận. Để chống tệ hút thuốc lá, các nước đó đã tiến hành những chiến dịch, thực hiện những biện pháp ngăn ngừa, hạn chế quyết liệt hơn ta. Đó là điều đáng để suy nghĩ.
- Sự so sánh vừa có tác dụng làm rõ hơn tính đúng đắn của những điều được thuyết minh ở các phần trên, vừa tạo đà thuận lợi, cơ sở vững chắc cho tác giả nêu lên lời phán xét cuối cùng.
III. Tổng kết
- Liệt kê, so sánh, phân tích phân loại, nêu ví dụ.
- Lập luận chặt chẽ, lời văn ngắn gọn, thuyết phục.
2. Nội dung
Nạn nghiện thuốc lá dễ lây lan và gây những tổn thất to lớn cho sức khỏe và tính mạng con người; gây tác hại nhiều mặt với cuộc sống gia đình và xã hội. Bởi vậy, muốn chống lại nó, cần có quyết tâm cao hơn và biện pháp triệt để hơn là phòng chống ôn dịch.
@211640@
Đề bài: Phân tích bài Ôn dịch thuốc lá của Nguyễn Khắc Viện
Phân tích bài Ôn dịch thuốc lá của Nguyễn Khắc Viện
Bạn đang xem: Phân tích bài Ôn dịch thuốc lá của Nguyễn Khắc Viện
I. Dàn ý Phân tích bài Ôn dịch thuốc lá của Nguyễn Khắc Viện [Chuẩn]
1. Mở bài
Giới thiệu văn bản: Để cảnh báo về tác hại vô cùng lớn của thuốc lá đối với đời sống, sức khoẻ của con người, nhà tâm lý-giáo dục-y học Nguyễn Khắc Viện đã viết nên tác phẩm “Ôn dịch thuốc lá” như một hồi chuông cảnh tỉnh cho mọi người.
2. Thân bài
– Hiện trạng:Thuốc lá đang trở thành một ôn dịch với sức lây lan, tàn phá nghiêm trọng sức khỏe chính người hút– Tác hại:+ Sức nặng hủy hoại của thuốc lá còn mạnh hơn cả AIDS+ Vòm họng, nang phổi đang dần bị tê liệt gây ra bệnh viêm phế quản+ Chất ô -xít, các – bon ngấm vào máu, bám quanh các hồng cầu
+ Chất ni -cô-tin làm các động mạch thắt lại gây nên các bệnh về huyết áp, nhồi máu cơ tim…[Còn tiếp]
>> Xem chi tiết Dàn ý Phân tích bài Ôn dịch thuốc lá của Nguyễn Khắc Viện tại đây.
Sức khoẻ của con người là vô cùng quý giá, tuy nhiên hiện nay đang có vô số những người đang tự hủy hoại đi sức khoẻ của chính mình bởi rượu bia, ma túy, thuốc lá. Để cảnh báo về tác hại vô cùng lớn của thuốc lá đối với đời sống, sức khoẻ của con người, nhà tâm lý, giáo dục, y học Nguyễn Khắc Viện đã viết nên tác phẩm “Ôn dịch thuốc lá” như một hồi chuông cảnh tỉnh cho mọi người.
Thuốc lá đang trở thành một ôn dịch với sức lây lan, tàn phá nghiêm trọng. Đó là một vấn nạn khiến người ta ghê sợ, kinh hoàng. Mở đầu tác phẩm, Nguyễn Khắc viện đã ví sức nặng hủy hoại của thuốc lá còn mạnh hơn cả AIDS – một thứ bệnh chết người nguy hiểm. Ông đưa ra lập luận ” Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng sợ mà đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu”. Kẻ hút thuốc không chết ngay tức khắc mà nó gặm nhấm từ từ vào trong từng tế bào của cơ thể gây nguy hại. Đó là những vòm họng, nang phổi đang dần bị tê liệt gây ra bệnh viêm phế quản nặng nề. Đó là các chất ô -xít, các – bon ngấm vào máu, bám quanh các hồng cầu. Đó là chất ni -cô-tin làm các động mạch thắt lại gây nên các bệnh về huyết áp, nhồi máu cơ tim. Bởi trong thuốc lá có hàng vạn chất độc hại như thế mà nó đang từng ngày, từng giờ tàn sát cơ thể con người. Tác giả đã đưa ra những dẫn chứng hết sức thuyết phục trong thực tiễn khách quan. Một Bác sĩ viện trưởng của một bệnh viện đã cho biết rằng trên 80% số người bị ung thư vòm họng và ung thư phổi là do thuốc lá. Những bệnh nhân buộc phải cắt đi bàn chân của mình vì bị tắc động mạch chân cũng là do thuốc lá. Những người mới 40-50 tuổi chết đột xuất vì nhồi máu cơ tim cũng bởi thuốc lá. Và những khối ứng thu kinh hoàng được phát hiện không gì ngoài nguyên nhân từ thuốc lá.
Có thể thấy, thuốc lá đã đầu độc sức khoẻ con người ghê gớm vô cùng. Song, nó không chỉ khiến bản thân người hút gặp vấn đề mà còn khiến những người xung quanh bị ảnh hưởng. Tác giả đã khẳng định một cách chắc chắn: “Hút thuốc lá là quyền của anh nhưng anh không có quyền đầu độc những người ở gần anh” . Vợ con anh, những người nghiệp của anh, những người phụ nữ mang thai vô tình ngồi gần kẻ nghiện thuốc vô ý thức đều bị đầu độc bởi chính những làn khói kia”. Tội nghiệp thay cho những cái thai còn nằm trong bụng mẹ…..một tội ác”.
Mặt khác, hút thuốc lá không chỉ gây hại về mặt sức khoẻ mà còn mang đến những ảnh hưởng, “di chứng” về mặt tinh thần. Những người anh, người bác đã làm gương xấu cho chính con em trong gia đình mình, và có gì đảm bảo nếu những đứa trẻ trong sáng ấy bị khói thuốc “đầu độc” trong chính tư tưởng, gây ra những suy nghĩ, hành vi lệch lạc?
Bằng việc đưa ra những hậu quả mà tác nhân thuốc lá ôn dịch gây ra, Nguyễn Khắc Viện đã tiếp tục kêu gọi mọi người đứng lên để chống lại căn bệnh nguy hiểm này: “Nước ta khác với các nước châu u….ngăn ngừa nạn ôn dịch này”. Các nước châu u đang từng ngày cùng nhau chung tay chống lại chúng với hàng loạt các khẩu hiệu, các điều luật quy định , các chiến dịch cấm quảng cáo,…thế giới đang hành động vậy tại sao chúng ta không hành động? Lời kêu gọi cũng như lời đề nghị khẩn thiết, lời góp ý chân thành nhưng đầy hệ trọng cho mỗi người hiểu và biết mình cần phải làm gì, cần phải đưa ra những biện pháp như thế nào để phòng chống ôn dịch này.
Bằng cách lập luận đầy sức thuyết phục, lời văn chân tình, khách quan mà giàu cảm xúc, tác giả đã cho thấy được vấn nạn vô cùng nghiêm trọng hiện nay đồng thời giúp em hiểu biết sâu hơn về những tác hại khôn lường của thuốc lá. Học xong bài “Ôn dịch thuốc lá”, em thấy mình cần phải có trách nhiệm với chính bản thân mình, tránh xa thứ độc tố nguy hại này và có trách nhiệm với cộng đồng và xã hội hơn . Khuyên nhủ bạn bè không nên hút thuốc, phê phán những hành động hút thuốc thiếu ý thức ,chung tay vì một môi trường trong lành, an toàn cho chính mình và cho mọi người , nêu cao tinh thần với khẩu hiệu:” Vì một thế giới không khói thuốc”.
——————–HẾT———————
Tìm hiểu về tác hại của thuốc lá cũng như hiện trạng sử dụng thuốc lá của con người hiện nay, các em có thể tham khảo: Soạn bài Ôn dịch thuốc lá, Bài học rút ra từ văn bản Ôn dịch thuốc lá, Nêu cảm nghĩ về văn bản Ôn dịch thuốc lá, Trình bày ý nghĩa tư tưởng của văn bản ôn dịch, thuốc lá của Nguyễn Khắc Viện.
Đăng bởi: THPT Sóc Trăng
Chuyên mục: Giáo Dục